كتابخانه­‌هاي سنتي و يا «برج كتاب» در چین: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «در كنار فرهنگ جمع‌آوري و نگهداري كتاب، كم كم سيستم­‌ها و شبكه­‌هاي خاص نسخه‌برداري، توزيع، خريد و فروش، شناسايي كتب معتبر و از همه مهم­تر حفاظت از اين كتاب­‌ها نيز شكل گرفته و توسعه يافت. تأسيس كتابخانه‌­هاي شخصي و يا برج‌­هاي كتاب كه برا...» ایجاد کرد)
 
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
در كنار فرهنگ جمع‌آوري و نگهداري كتاب، كم كم سيستم­‌ها و شبكه­‌هاي خاص نسخه‌برداري، توزيع، خريد و فروش، شناسايي كتب معتبر و از همه مهم­تر حفاظت از اين كتاب­‌ها نيز شكل گرفته و توسعه يافت. تأسيس كتابخانه‌­هاي شخصي و يا برج‌­هاي كتاب كه براي مدت 2500 سال، از دوران پيش از حكم­راني سلسله­‌ی «[[چین]] (Qin)» تا اواخر قرن نوزدهم ادامه يافت نيز در همين راستا بوده است. در طول تاريخ، اين كتابخانه­‌ها در واقع صرفا محل جمع‌آوري كتاب بوده و هدف از احداث برج‌­هاي كتاب، ايجاد محلي براي محافظت از آن­ها و احيانا، استفاده‌­ی صاحب كتابخانه و يا افراد مورد تأييد وي بوده است، نه ارايه­‌ی خدمات كتابداري به علاقه‌مندان به مطالعه و افراد عادي و معمولي. به همين سبب، تقريبا در تمامي برج­‌هاي كتاب، قوانين و مقررات سختي برای استفاده از کتاب­‌ها به اجرا گذاشته مي­‌شد و از ورود افراد متفرقه و غير مجاز، به ویژه زنان (در چین باستان که فرهنگ مردسالاری حاکم بود، مردم براین باور بودند که زن هرچه محدودتر در خانه باشد، بهتر است.) به كتابخانه‌­ها ممانعت به عمل مي‌آمد و امانت بردن كتاب نيز ممنوع بود. در اين كتابخانه­‌ها مقرر بود كه كتب موجود پس از مرگ صاحب اصلي، نبايد بين وراث تقسيم شود، نبايد نسخه­‌هايي از آن به خارج از كتابخانه منتقل شود و تنها افراد مجاز آن­ هم در ساعاتي معين و در داخل همان برج‌­ها مي‌­توانستند از ذخاير موجود در آن استفاده نمايند (در افسانه‌های چینی گفته می‌شود که دختری عاشق کتاب بود، ولی نمی‌توانست به تنها کتابخانه‌­ی موجود دسترسی داشته باشد. لذا با پسر صاحب کتابخانه ازدواج کرد تا از این طریق بتواند به کتاب‌های موجود در کتابخانه‌ی پدر شوهرش دسترسی پیدا کند، ولی علی‌رغم ازدواج با پسر خانه، هرگز به کتاب‌ها دسترسی پیدا نکرد.).  تخطي‌كنندگان از این مقررات، به سختي در ملأ عام مجازات مي­‌شدند. برخي از اين برج­‌ها به خاطر داشتن كتاب­‌هاي نفيس و متنوع و نایاب و اجراي سخت مقررات، از شهرت زيادي برخوردار بودند. در حقيقت می‌توان گفت، کشور چین ميراث فرهنگ مكتوب خود را مديون این مجموعه‌داران دولتي و غير دولتي كتاب بوده و پديده‌­ی برج كتاب آيينه‌­ی تمام نماي فرهنگ مكتوب و جمع‌آوري كتاب و بنيان­‌هاي اوليه‌­ی تشكيل كتابخانه­‌هاي عمومي امروزين در اين كشور به حساب مي‌­آيند. كار گردآوري كتاب به ويژه براي مجموعه‌­داران خصوصي، به هيچ وجه سهل و آسان نبود، بلكه برخي اوقات، با خطرات جدي جاني و مالي روبرو مي‌­شدند. ولي در­ عين­ حال، به دليل علاقه‌­ی شخصي همه­‌ی اين خطرات را به جان خريده و با عشق و علاقه به جمع آوري كتاب می­‌پرداختند. به همين سبب بسياري از مجموعه‌داران و صاحبان برج­‌هاي كتاب، براي به دست آوردن برخي از نسخه­‌هاي مهم و با ارزش، بعضا تمام دارايي و ثروت خود را از دست مي­‌دادند و در صورت نداشتن پول كافي، به تهيه‌­ی كپي يا نسخه بدل آن مبادرت مي‌­کردند. لذا، گاهي شيوه‌­ی افراطي پيش گرفته و به هر قيمتي كه بود مي­‌خواستند نسخه­‌ی مورد نظر را به دست آورند ولو از طریق ارتکاب جرم و جنايات و دزدي و غارت.<ref>سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل چین. تهران: انتشارات الهدی، جلد--- ص---</ref>
در كنار فرهنگ جمع‌آوری و نگهداری كتاب، كم كم سیستم­‌ها و شبكه­‌های خاص نسخه‌برداری، توزیع، خرید و فروش، شناسایی كتب معتبر و از همه مهم­تر حفاظت از این كتاب­‌ها نیز شكل گرفته و توسعه یافت.  
 
تأسیس كتابخانه‌­های شخصی و یا برج‌­های كتاب كه برای مدت 2500 سال، از دوران پیش از حكم­رانی سلسله­‌ی «[[چین]] (Qin)» تا اواخر قرن نوزدهم ادامه یافت نیز در همین راستا بوده است. در طول تاریخ، این كتابخانه­‌ها در واقع صرفا محل جمع‌آوری كتاب بوده و هدف از احداث برج‌­های كتاب، ایجاد محلی برای محافظت از آن­ها و احیانا، استفاده‌­ی صاحب كتابخانه و یا افراد مورد تأیید وی بوده است، نه ارایه­‌ی خدمات كتابداری به علاقه‌مندان به مطالعه و افراد عادی و معمولی.
 
به همین سبب، تقریبا در تمامی برج­‌های كتاب، قوانین و مقررات سختی برای استفاده از کتاب­‌ها به اجرا گذاشته می­‌شد و از ورود افراد متفرقه و غیر مجاز، به ویژه زنان [i] به كتابخانه‌­ها ممانعت به عمل می‌آمد و امانت بردن كتاب نیز ممنوع بود. در این كتابخانه­‌ها مقرر بود كه كتب موجود پس از مرگ صاحب اصلی، نباید بین وراث تقسیم شود، نباید نسخه­‌هایی از آن به خارج از كتابخانه منتقل شود و تنها افراد مجاز آن­ هم در ساعاتی معین و در داخل همان برج‌­ها می‌­توانستند از ذخایر موجود در آن استفاده نمایند [ii] تخطی‌كنندگان از این مقررات، به سختی در ملأ عام مجازات می­‌شدند.  
 
برخی از این برج­‌ها به خاطر داشتن كتاب­‌های نفیس و متنوع و نایاب و اجرای سخت مقررات، از شهرت زیادی برخوردار بودند. در حقیقت می‌توان گفت، کشور چین میراث فرهنگ مكتوب خود را مدیون این مجموعه‌داران دولتی و غیر دولتی كتاب بوده و پدیده‌­ی برج كتاب آیینه‌­ی تمام نمای فرهنگ مكتوب و جمع‌آوری كتاب و بنیان­‌های اولیه‌­ی تشكیل كتابخانه­‌های عمومی امروزین در این كشور به حساب می‌­آیند.
 
كار گردآوری كتاب به ویژه برای مجموعه‌­داران خصوصی، به هیچ وجه سهل و آسان نبود، بلكه برخی اوقات، با خطرات جدی جانی و [[مالی]] روبرو می‌­شدند. ولی در­ عین­ حال، به دلیل علاقه‌­ی شخصی همه­‌ی این خطرات را به جان خریده و با عشق و علاقه به جمع آوری كتاب می­‌پرداختند. به همین سبب بسیاری از مجموعه‌داران و صاحبان برج­‌های كتاب، برای به دست آوردن برخی از نسخه­‌های مهم و با ارزش، بعضا تمام دارایی و ثروت خود را از دست می­‌دادند و در صورت نداشتن پول كافی، به تهیه‌­ی كپی یا نسخه بدل آن مبادرت می‌­کردند. لذا، گاهی شیوه‌­ی افراطی پیش گرفته و به هر قیمتی كه بود می­‌خواستند نسخه­‌ی مورد نظر را به دست آورند ولو از طریق ارتکاب جرم و جنایات و دزدی و غارت.<ref>سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل [[چین]]. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص1013-1015.</ref>
 
== پاورقی ==
[i] - در [[تاریخ دوران باستان چین|چین باستان]] که فرهنگ مردسالاری حاکم بود، مردم براین باور بودند که زن هرچه محدودتر در خانه باشد، بهتر است.
 
[ii] - در افسانه‌های چینی گفته می‌شود که دختری عاشق کتاب بود، ولی نمی‌توانست به تنها کتابخانه‌­ی موجود دسترسی داشته باشد. لذا با پسر صاحب کتابخانه ازدواج کرد تا از این طریق بتواند به کتاب‌های موجود در کتابخانه‌ی پدر شوهرش دسترسی پیدا کند، ولی علی‌رغم ازدواج با پسر خانه، هرگز به کتاب‌ها دسترسی پیدا نکرد.
 
== نیز نگاه کنید به ==
 
* [http://wiki.icro.ir/%DA%86%DB%8C%D9%86 چین]
* [[فرهنگ عمومی در چین]]
* [[فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در چین]]


== کتابشناسی ==
== کتابشناسی ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۰۸

در كنار فرهنگ جمع‌آوری و نگهداری كتاب، كم كم سیستم­‌ها و شبكه­‌های خاص نسخه‌برداری، توزیع، خرید و فروش، شناسایی كتب معتبر و از همه مهم­تر حفاظت از این كتاب­‌ها نیز شكل گرفته و توسعه یافت.

تأسیس كتابخانه‌­های شخصی و یا برج‌­های كتاب كه برای مدت 2500 سال، از دوران پیش از حكم­رانی سلسله­‌ی «چین (Qin)» تا اواخر قرن نوزدهم ادامه یافت نیز در همین راستا بوده است. در طول تاریخ، این كتابخانه­‌ها در واقع صرفا محل جمع‌آوری كتاب بوده و هدف از احداث برج‌­های كتاب، ایجاد محلی برای محافظت از آن­ها و احیانا، استفاده‌­ی صاحب كتابخانه و یا افراد مورد تأیید وی بوده است، نه ارایه­‌ی خدمات كتابداری به علاقه‌مندان به مطالعه و افراد عادی و معمولی.

به همین سبب، تقریبا در تمامی برج­‌های كتاب، قوانین و مقررات سختی برای استفاده از کتاب­‌ها به اجرا گذاشته می­‌شد و از ورود افراد متفرقه و غیر مجاز، به ویژه زنان [i] به كتابخانه‌­ها ممانعت به عمل می‌آمد و امانت بردن كتاب نیز ممنوع بود. در این كتابخانه­‌ها مقرر بود كه كتب موجود پس از مرگ صاحب اصلی، نباید بین وراث تقسیم شود، نباید نسخه­‌هایی از آن به خارج از كتابخانه منتقل شود و تنها افراد مجاز آن­ هم در ساعاتی معین و در داخل همان برج‌­ها می‌­توانستند از ذخایر موجود در آن استفاده نمایند [ii] تخطی‌كنندگان از این مقررات، به سختی در ملأ عام مجازات می­‌شدند.

برخی از این برج­‌ها به خاطر داشتن كتاب­‌های نفیس و متنوع و نایاب و اجرای سخت مقررات، از شهرت زیادی برخوردار بودند. در حقیقت می‌توان گفت، کشور چین میراث فرهنگ مكتوب خود را مدیون این مجموعه‌داران دولتی و غیر دولتی كتاب بوده و پدیده‌­ی برج كتاب آیینه‌­ی تمام نمای فرهنگ مكتوب و جمع‌آوری كتاب و بنیان­‌های اولیه‌­ی تشكیل كتابخانه­‌های عمومی امروزین در این كشور به حساب می‌­آیند.

كار گردآوری كتاب به ویژه برای مجموعه‌­داران خصوصی، به هیچ وجه سهل و آسان نبود، بلكه برخی اوقات، با خطرات جدی جانی و مالی روبرو می‌­شدند. ولی در­ عین­ حال، به دلیل علاقه‌­ی شخصی همه­‌ی این خطرات را به جان خریده و با عشق و علاقه به جمع آوری كتاب می­‌پرداختند. به همین سبب بسیاری از مجموعه‌داران و صاحبان برج­‌های كتاب، برای به دست آوردن برخی از نسخه­‌های مهم و با ارزش، بعضا تمام دارایی و ثروت خود را از دست می­‌دادند و در صورت نداشتن پول كافی، به تهیه‌­ی كپی یا نسخه بدل آن مبادرت می‌­کردند. لذا، گاهی شیوه‌­ی افراطی پیش گرفته و به هر قیمتی كه بود می­‌خواستند نسخه­‌ی مورد نظر را به دست آورند ولو از طریق ارتکاب جرم و جنایات و دزدی و غارت.[۱]

پاورقی

[i] - در چین باستان که فرهنگ مردسالاری حاکم بود، مردم براین باور بودند که زن هرچه محدودتر در خانه باشد، بهتر است.

[ii] - در افسانه‌های چینی گفته می‌شود که دختری عاشق کتاب بود، ولی نمی‌توانست به تنها کتابخانه‌­ی موجود دسترسی داشته باشد. لذا با پسر صاحب کتابخانه ازدواج کرد تا از این طریق بتواند به کتاب‌های موجود در کتابخانه‌ی پدر شوهرش دسترسی پیدا کند، ولی علی‌رغم ازدواج با پسر خانه، هرگز به کتاب‌ها دسترسی پیدا نکرد.

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص1013-1015.