طریقت تیجانیه در مالی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
طریقت تیجانیه از مهمترین فرقههای مذهبی کشور مالی است که در دیگر کشورهای غرب آفریقا نیز پیروان زیادی دارد. آغاز ورود این فرقۀ متصوفه به سال 1789 بازمیگردد. در این سال محمد الحافظ از قبیلۀ ایداد علی، فرقۀ تیجانیه را، به مناطقی از جنوب غربی موریتانی که در آن زمان مرکز تجمع دانشمندان پیرو مسلک قادریّه بود، وارد کرد. در طول زندگی شیخ محمد الحافظ تمام قبیله در زمرۀ پیروان تیجانیه قرار گرفتند و این طریقت بهتدریج در مناطق دیگر غرب آفریقا از جمله مالی راه یافت. | طریقت تیجانیه از مهمترین فرقههای مذهبی کشور [[مالی]] است که در دیگر کشورهای غرب آفریقا نیز پیروان زیادی دارد. آغاز ورود این فرقۀ متصوفه به سال 1789 بازمیگردد. در این سال محمد الحافظ از قبیلۀ ایداد علی، فرقۀ تیجانیه را، به مناطقی از جنوب غربی موریتانی که در آن زمان مرکز تجمع دانشمندان پیرو مسلک قادریّه بود، وارد کرد. در طول زندگی شیخ محمد الحافظ تمام قبیله در زمرۀ پیروان تیجانیه قرار گرفتند و این طریقت بهتدریج در مناطق دیگر غرب آفریقا از جمله [[مالی]] راه یافت. | ||
با ظهور الحاج شیخ عمرتال، در اوایل قرن نوزدهم و پیوستن وی و عبدالکریم النقیلی از منطقۀ فوتاجالون به طریقت تیجانیه، این فرقه راه خود را با شتاب به کشورهای مختلف غرب آفریقا و از جمله بخشهایی از سرزمین کنونی مالی باز کرد و پس از آنکه عمرتال خلیفۀ کل تیجانیه در سراسر [[سودان]] غربی شد، این طریقت فرصت بیشتری برای توسعۀ خود در مناطق غرب آفریقا و از جمله مالی کنونی یافت<ref>Sufism And The Modern In Islam, Retrieved From:https:// Www. Islam In West Africa .Com</ref> . | با ظهور الحاج شیخ عمرتال، در اوایل قرن نوزدهم و پیوستن وی و عبدالکریم النقیلی از منطقۀ فوتاجالون به طریقت تیجانیه، این فرقه راه خود را با شتاب به کشورهای مختلف غرب آفریقا و از جمله بخشهایی از سرزمین کنونی [[مالی]] باز کرد و پس از آنکه عمرتال خلیفۀ کل تیجانیه در سراسر [[سودان]] غربی شد، این طریقت فرصت بیشتری برای توسعۀ خود در مناطق غرب آفریقا و از جمله [[مالی]] کنونی یافت<ref>Sufism And The Modern In Islam, Retrieved From:https:// Www. Islam In West Africa .Com</ref> . | ||
پس از تأسیس امپراطوری الحاج عمرتال، موسوم به پادشاهی توکولور، در شرق [[سنگال]] و | پس از تأسیس امپراطوری الحاج عمرتال، موسوم به پادشاهی توکولور، در شرق [[سنگال]] و [[مالی]]، تیجانیه به طریقت بسیاری از مسلمانان کشور کنونی [[مالی]] بدل گشت و بسیاری از بومیان پیرو آیینهای سنتی، در نتیجۀ حملات جهادی الحاج عمرتال، مسلمان شدند و به تیجانیه پیوستند. درگیریهای عمرتال با نیروهای فرانسه، نتوانست مانع روند رو به رشد تیجانیه در [[مالی]] شود و در همین دوره، دین اسلام در مسلک تیجانیه، به بسیاری از غیرمسلمانان معرفی شد و الحاج علاوهبر دستیابی به مقامی رفیع در میان نومسلمانان، لقب امیرالمؤمنین گرفت و مدفن وی در روستای دگیمبره، در حوالی شهر باندیاگارا، به زیارتگاه تیجانیهای مالی تبدیل شد<ref>Clark: 83</ref>. | ||
تیجانیه در قرن نوزدهم همچنان در مالی گسترش پیدا کرد و چند تن از خلفای بزرگ این طریقت، با حملات منظم خود به قبایل آنیمیست و تأسیس دولتهای جهادی فولبه، موجبات گسترش آن را در ایالات مختلف مالی فراهم آورند. امام عمر بن سعید یکی از مؤسسان دولت جهادی تیجانیه در سال 1861 در شهر سگو بود که از سوی مریدان خود لقب امیرالمؤمنین گرفت. این دولتها در اواخر قرن نوزدهم با حملۀ مستقیم فرانسویها از هم پاشیدند. | تیجانیه در قرن نوزدهم همچنان در مالی گسترش پیدا کرد و چند تن از خلفای بزرگ این طریقت، با حملات منظم خود به قبایل آنیمیست و تأسیس دولتهای جهادی فولبه، موجبات گسترش آن را در ایالات مختلف [[مالی]] فراهم آورند. امام عمر بن سعید یکی از مؤسسان دولت جهادی تیجانیه در سال 1861 در شهر سگو بود که از سوی مریدان خود لقب امیرالمؤمنین گرفت. این دولتها در اواخر قرن نوزدهم با حملۀ مستقیم فرانسویها از هم پاشیدند. | ||
گسترش طریقت تیجانیه در دورۀ استعمار | گسترش طریقت تیجانیه در دورۀ استعمار [[فرانسه]]، ادامه یافت و با وجود حساسیت نسبی دولت [[فرانسه]] و کارگزاران فرانسوی مستقر در ایالات مختلف [[مالی]]، زوایای تیجانیه از تحرک بسیاری برخوردار بودند. تیجانیها درجریان فعالیتهای آزادیخواهانۀ مسلمانان این کشور در دهۀ 1950، نقش مهمّی بر عهده داشتند و چند تن از شیوخ تیجانیه، در ردۀ رهبران استقلالطلب این کشور قرار گرفتند. اگرچه آمار دقیقی از پیروان این مسلک در شهرها و روستاهای [[مالی]] وجود ندارد، ولی بهنظر میرسد بیش از نیمی از مسلمانان کشور مالی از این طریقت پیروی میکنند. انبوه زاویههای تیجانیه در سراسر کشور [[مالی]] حکایت از تعداد زیاد پیروان تیجانیه دارد<ref>برگرفته از سایت https://www.mali.com</ref> . | ||
اعمال عبادی تیجانیهای مالی مانند دیگر کشورهای آفریقایی است. آنان با وجود آنکه به چند شاخه از جمله نیاسیه و حماویه[ | اعمال عبادی تیجانیهای [[مالی]] مانند دیگر کشورهای آفریقایی است. آنان با وجود آنکه به چند شاخه از جمله نیاسیه و حماویه[i] تقسیم میشوند، از نظر انجام عبادات که معمولاً بهصورت دسته جمعی صورت میگیرد، چندان تفاوتی ندارند و خود را پیکرۀ واحدی میدانند که باید آن را همیشه حفظ و از تفرقه پرهیز کنند.[ii] از مهمترین عبادات آنها که تقریباً هرشب پس از پایان نماز مغرب انجام میگیرد، ذکر و دعاست که با تسبیح انجام میگیرد. ذکر تیجانیهای [[مالی]]، همچون سایر هممسلکان [[سنگال]] و غنا، عبارت است از: استغفار، لاالهالاالله، صلوات و قرائت آیاتی از قرآن کریم. اجتماع عبادی تیجانیها عمدتاً با سرپرستی مقاماتی صورت میگیرد که شیوخ ردۀ دوم پس از خلفا بهشمار میآیند. خلیفههای تیجانی که هریک در منطقهای خاص از [[مالی]] حضور دارند، برخی اوقات در مراسم ذکر شرکت میکنند. از دیگر ادعیه مهم تیجانیهای [[مالی]] می توان به ((وظیفه)) اشاره کرد که متشکل از دو ورد و یک دعا است و تحت نظارت مقدمان انجام میگیرد. ذکر جمعه یا حضرت الجمعه از دیگر اعمال عبادی تیجانیها است. زوایای تیجانیها (که همان گونه که اشاره شد در سر تا سر کشور پراکنده شدهاند)از مراکز اصلی عبادی آنان بشمار میروند و اکثر عبادت دسته جمعی و انفرادی پیروان این طریقت در زوایای مزبور انجام میشود. تیجانیها وفاداری خاصی به زاویههای خود داشته و معمولاً تیجانیهای هر منطقه در شهرها و روستاها از انجام اعمال عبادی خود در دیگر زوایا پرهیز مینمايند و معتقدند که باید جایگاه زاویه خود را پاس نهند. آنان همچون سایر هم مسلکان خود در کشورهای غرب آفریقا مراسم و مناسبتهای اسلامی بویژه میلاد النبی (ص) را با تشریفات ویژهای برگزار میکنند و جشنهای میلاد النبی معمولاً بمدت چند ماه در زوایا و مساجد تیجانیها برگزار میشود <ref>Louis Brenner. The Sufi Teaching Of Tierno Bokar Salif Tall. Journal Of Religion In Africa, Vol. 8, Fasc. 3 (1976).p208-226</ref>. علاوه بر آن، پیروان این طریقت، هر سال در جشن بزرگ میلاد النبی (ص) که در شهر پرانگ غنا و به رهبری خلیفه امام عبدالله میکانو برگزار میشود، شرکت میكنند و با وجود آن که این سفر برای آنان که معمولاً در فقر بهسر میبرند، مخارج زیادی بهدنبال دارد، با علاقه و اشتياق در این جشن بزرگ حضور مییابند<ref>مونیه: 146</ref>. | ||
تیجانیهای مالی احترام ویژهای برای شیخ احمد تیجانی بنیانگذار این طریقت و رهبران منطقهای خود قائلاند و به سلسله مراتب موجود در این طریقت، که مبتنی بر اطاعت از مقامات روحانی تیجانی است، عمیقاً احترام میگذارند. آنان همچون دیگر طریقتهای متصوفه سر سلسلۀ خود را به حضرت علی (ع) منتهی مینمایند و از اینرو حضرت علی (ع) و اولاد وي بهویژه امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را سخت گرامی میدارند <ref name=":19">عثمان حیدرا، شیخ شریف ( رهبر بزرگ تیجانی های مالی و رئیس سازمان انصارالدین )، باماکو، آذر 1387 ( گفتوگو )</ref>. تیجانیها در طول [[تاریخ مالی]] همواره با پیروان مذهب اهل بیت (ع) مناسبات خوبی داشته و از دشمنان سرسخت وهابیّت بهشمار میروند. این طریقت در مقایسه با قادریّه از نظم و انسجام بیشتری برخوردار است. | تیجانیهای [[مالینکه در مالی|مالی]] احترام ویژهای برای شیخ احمد تیجانی بنیانگذار این طریقت و رهبران منطقهای خود قائلاند و به سلسله مراتب موجود در این طریقت، که مبتنی بر اطاعت از مقامات روحانی تیجانی است، عمیقاً احترام میگذارند. آنان همچون دیگر طریقتهای متصوفه سر سلسلۀ خود را به حضرت علی (ع) منتهی مینمایند و از اینرو حضرت علی (ع) و اولاد وي بهویژه امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را سخت گرامی میدارند <ref name=":19">عثمان حیدرا، شیخ شریف ( رهبر بزرگ تیجانی های مالی و رئیس سازمان انصارالدین )، باماکو، آذر 1387 ( گفتوگو )</ref>. تیجانیها در طول [[تاریخ مالی]] همواره با پیروان مذهب اهل بیت (ع) مناسبات خوبی داشته و از دشمنان سرسخت وهابیّت بهشمار میروند. این طریقت در مقایسه با قادریّه از نظم و انسجام بیشتری برخوردار است. | ||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[اسلام در مالی]]؛ [[طریقتهای متصوفه در مالی]]؛ [[طریقت قادریه در مالی]]؛ [[طریقت بقعیه در مالی]] | [[اسلام در مالی]]؛ [[طریقتهای متصوفه در مالی]]؛ [[طریقت قادریه در مالی]]؛ [[طریقت بقعیه در مالی]] | ||
== پاورقی == | |||
<small>[i] براساس قانون اساسی این کشور نظام حکومتی مالی لائیسیته بوده و هرگونه پیوندی بین حکومت و دین بر اساس این اصل مردود دانسته شدهاست. این اصل که در اثر فشار پنهان دولت فرانسه و عوامل وی بر دولت مالی به تصویب رسیده است بارها با اعتراض مسلمانان کشور روبرو شده و آنها با توجه به اینکه مالی کشوری اسلامی بهشمار رفته و اکثریت جمعیت آن را پیروان دین اسلام تشکیل میدهند جدایی دین از دولت و بیدین خواندن اساس حکومتی کشور را توهین علیه اسلام و مسلمانان میدانند. مسلمانان کشور بارها طی جلسانی با دولت خواستار لغو این اصل و اجرای قانون شریعت اسلامی شده و دولتمردان را به چالش کشیدهاند. با این حال روسای جمهور و مسئولان همواره با اعطای وعدههای پوچ و واهی بنوعی بر خشم و اعتراض مسلمانان سرپوش نهاده و از طریق رهبران مسلمان مرتبط با خود آرامش را بر کشور حاکم کردهاند. این درحالی است که از بدو استقلال مالی اقلیت مسیحیان تحت حمایت سفارتخانههای غربی قرار داشته و دولت مالی نیز گاه امتیازات ویژهای را برای آنها در نظر گرفته که با واکنشهای خشمگینانه مسلمان مواجه شدهاست. علاوه بر آن دولت معمولاً با میسیونرهای مسیحی اعزامی از کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی که به تبلیغ مسیحیت در مناطق و ایالات مختلف مالی اشتغال دارند همکاری خوبی دارد و تسهیلاتی را برای آنها فراهم میآورد که در مقایسه با اکثریت مسلمان مالی از شدت بیشتری برخوردار است. نادیده گرفتن حقوق مسلم مسلمانان و در عین حال ارجحیت نسبی قائل شدن برای مسیحیان (که معمولاً برای رضایت خاطر دولتهای عربی صورت میگیرد) از مراتب اعتراض دائمی مسلمانان کشور محسوب میشود و این در حالی است که مالی از اعضاء سازمان همکاری اسلامی نیز بهشمار میرود و از کمکهای سازمان همکاری اسلامی و کشورهای اسلامی نیز بهطور مداوم بهرهمند میگردد.1- بزرگ ترین اعتراض مسلمانان علیه اصل لائیسیته حاکم بر دولت در سال 1991 و در قالب کنفرانس بزرگ سه روزه تمام سازمان ها و گروه های اسلامی مالی جلوه گر گشت. در جریان برگزاری این سمینار که رئیس جمهور وقت نیز در آن شرکت کرد 330 نفر از رهبران مسلمان و شیوخ برجسته کشور رسماً از دولت درخواست کردند اصل لائیسیته را لغو نموده و کشور را بر اساس مقررات اسلامی اداره کند. برخی امامان مساجد مالی به ویژه در شهر باماکو نیز درخطبه های نماز جمعه از لائیسیته بودن کشور مسلمان مالی انتقاد نموده و آن را میراث بر جای مانده از استعمار فرانسه می دانند.</small> | |||
<small>[ii]- با این حال برخلاف دهههای 1970 و 1980 که ثبت سازمانهای اسلامی با اعمال محدودیتهایی از سوی دولت همراه بود، طیّ دودهه گذشته، مقامات وزارت کشور معمولاً با به رسمیّت شناختن این گروهها و انجمنها در حوزه وظایف و مسئولیتهای دینی، مخالفتی ابراز نکردهاند.</small> | |||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۷: | ||
==نویسنده مقاله== | ==نویسنده مقاله== | ||
امیربهرام عرباحمدی | امیربهرام عرباحمدی | ||
[[رده:تصوف]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۱۰
طریقت تیجانیه از مهمترین فرقههای مذهبی کشور مالی است که در دیگر کشورهای غرب آفریقا نیز پیروان زیادی دارد. آغاز ورود این فرقۀ متصوفه به سال 1789 بازمیگردد. در این سال محمد الحافظ از قبیلۀ ایداد علی، فرقۀ تیجانیه را، به مناطقی از جنوب غربی موریتانی که در آن زمان مرکز تجمع دانشمندان پیرو مسلک قادریّه بود، وارد کرد. در طول زندگی شیخ محمد الحافظ تمام قبیله در زمرۀ پیروان تیجانیه قرار گرفتند و این طریقت بهتدریج در مناطق دیگر غرب آفریقا از جمله مالی راه یافت.
با ظهور الحاج شیخ عمرتال، در اوایل قرن نوزدهم و پیوستن وی و عبدالکریم النقیلی از منطقۀ فوتاجالون به طریقت تیجانیه، این فرقه راه خود را با شتاب به کشورهای مختلف غرب آفریقا و از جمله بخشهایی از سرزمین کنونی مالی باز کرد و پس از آنکه عمرتال خلیفۀ کل تیجانیه در سراسر سودان غربی شد، این طریقت فرصت بیشتری برای توسعۀ خود در مناطق غرب آفریقا و از جمله مالی کنونی یافت[۱] .
پس از تأسیس امپراطوری الحاج عمرتال، موسوم به پادشاهی توکولور، در شرق سنگال و مالی، تیجانیه به طریقت بسیاری از مسلمانان کشور کنونی مالی بدل گشت و بسیاری از بومیان پیرو آیینهای سنتی، در نتیجۀ حملات جهادی الحاج عمرتال، مسلمان شدند و به تیجانیه پیوستند. درگیریهای عمرتال با نیروهای فرانسه، نتوانست مانع روند رو به رشد تیجانیه در مالی شود و در همین دوره، دین اسلام در مسلک تیجانیه، به بسیاری از غیرمسلمانان معرفی شد و الحاج علاوهبر دستیابی به مقامی رفیع در میان نومسلمانان، لقب امیرالمؤمنین گرفت و مدفن وی در روستای دگیمبره، در حوالی شهر باندیاگارا، به زیارتگاه تیجانیهای مالی تبدیل شد[۲].
تیجانیه در قرن نوزدهم همچنان در مالی گسترش پیدا کرد و چند تن از خلفای بزرگ این طریقت، با حملات منظم خود به قبایل آنیمیست و تأسیس دولتهای جهادی فولبه، موجبات گسترش آن را در ایالات مختلف مالی فراهم آورند. امام عمر بن سعید یکی از مؤسسان دولت جهادی تیجانیه در سال 1861 در شهر سگو بود که از سوی مریدان خود لقب امیرالمؤمنین گرفت. این دولتها در اواخر قرن نوزدهم با حملۀ مستقیم فرانسویها از هم پاشیدند.
گسترش طریقت تیجانیه در دورۀ استعمار فرانسه، ادامه یافت و با وجود حساسیت نسبی دولت فرانسه و کارگزاران فرانسوی مستقر در ایالات مختلف مالی، زوایای تیجانیه از تحرک بسیاری برخوردار بودند. تیجانیها درجریان فعالیتهای آزادیخواهانۀ مسلمانان این کشور در دهۀ 1950، نقش مهمّی بر عهده داشتند و چند تن از شیوخ تیجانیه، در ردۀ رهبران استقلالطلب این کشور قرار گرفتند. اگرچه آمار دقیقی از پیروان این مسلک در شهرها و روستاهای مالی وجود ندارد، ولی بهنظر میرسد بیش از نیمی از مسلمانان کشور مالی از این طریقت پیروی میکنند. انبوه زاویههای تیجانیه در سراسر کشور مالی حکایت از تعداد زیاد پیروان تیجانیه دارد[۳] .
اعمال عبادی تیجانیهای مالی مانند دیگر کشورهای آفریقایی است. آنان با وجود آنکه به چند شاخه از جمله نیاسیه و حماویه[i] تقسیم میشوند، از نظر انجام عبادات که معمولاً بهصورت دسته جمعی صورت میگیرد، چندان تفاوتی ندارند و خود را پیکرۀ واحدی میدانند که باید آن را همیشه حفظ و از تفرقه پرهیز کنند.[ii] از مهمترین عبادات آنها که تقریباً هرشب پس از پایان نماز مغرب انجام میگیرد، ذکر و دعاست که با تسبیح انجام میگیرد. ذکر تیجانیهای مالی، همچون سایر هممسلکان سنگال و غنا، عبارت است از: استغفار، لاالهالاالله، صلوات و قرائت آیاتی از قرآن کریم. اجتماع عبادی تیجانیها عمدتاً با سرپرستی مقاماتی صورت میگیرد که شیوخ ردۀ دوم پس از خلفا بهشمار میآیند. خلیفههای تیجانی که هریک در منطقهای خاص از مالی حضور دارند، برخی اوقات در مراسم ذکر شرکت میکنند. از دیگر ادعیه مهم تیجانیهای مالی می توان به ((وظیفه)) اشاره کرد که متشکل از دو ورد و یک دعا است و تحت نظارت مقدمان انجام میگیرد. ذکر جمعه یا حضرت الجمعه از دیگر اعمال عبادی تیجانیها است. زوایای تیجانیها (که همان گونه که اشاره شد در سر تا سر کشور پراکنده شدهاند)از مراکز اصلی عبادی آنان بشمار میروند و اکثر عبادت دسته جمعی و انفرادی پیروان این طریقت در زوایای مزبور انجام میشود. تیجانیها وفاداری خاصی به زاویههای خود داشته و معمولاً تیجانیهای هر منطقه در شهرها و روستاها از انجام اعمال عبادی خود در دیگر زوایا پرهیز مینمايند و معتقدند که باید جایگاه زاویه خود را پاس نهند. آنان همچون سایر هم مسلکان خود در کشورهای غرب آفریقا مراسم و مناسبتهای اسلامی بویژه میلاد النبی (ص) را با تشریفات ویژهای برگزار میکنند و جشنهای میلاد النبی معمولاً بمدت چند ماه در زوایا و مساجد تیجانیها برگزار میشود [۴]. علاوه بر آن، پیروان این طریقت، هر سال در جشن بزرگ میلاد النبی (ص) که در شهر پرانگ غنا و به رهبری خلیفه امام عبدالله میکانو برگزار میشود، شرکت میكنند و با وجود آن که این سفر برای آنان که معمولاً در فقر بهسر میبرند، مخارج زیادی بهدنبال دارد، با علاقه و اشتياق در این جشن بزرگ حضور مییابند[۵].
تیجانیهای مالی احترام ویژهای برای شیخ احمد تیجانی بنیانگذار این طریقت و رهبران منطقهای خود قائلاند و به سلسله مراتب موجود در این طریقت، که مبتنی بر اطاعت از مقامات روحانی تیجانی است، عمیقاً احترام میگذارند. آنان همچون دیگر طریقتهای متصوفه سر سلسلۀ خود را به حضرت علی (ع) منتهی مینمایند و از اینرو حضرت علی (ع) و اولاد وي بهویژه امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را سخت گرامی میدارند [۶]. تیجانیها در طول تاریخ مالی همواره با پیروان مذهب اهل بیت (ع) مناسبات خوبی داشته و از دشمنان سرسخت وهابیّت بهشمار میروند. این طریقت در مقایسه با قادریّه از نظم و انسجام بیشتری برخوردار است.
نیز نگاه کنید به
اسلام در مالی؛ طریقتهای متصوفه در مالی؛ طریقت قادریه در مالی؛ طریقت بقعیه در مالی
پاورقی
[i] براساس قانون اساسی این کشور نظام حکومتی مالی لائیسیته بوده و هرگونه پیوندی بین حکومت و دین بر اساس این اصل مردود دانسته شدهاست. این اصل که در اثر فشار پنهان دولت فرانسه و عوامل وی بر دولت مالی به تصویب رسیده است بارها با اعتراض مسلمانان کشور روبرو شده و آنها با توجه به اینکه مالی کشوری اسلامی بهشمار رفته و اکثریت جمعیت آن را پیروان دین اسلام تشکیل میدهند جدایی دین از دولت و بیدین خواندن اساس حکومتی کشور را توهین علیه اسلام و مسلمانان میدانند. مسلمانان کشور بارها طی جلسانی با دولت خواستار لغو این اصل و اجرای قانون شریعت اسلامی شده و دولتمردان را به چالش کشیدهاند. با این حال روسای جمهور و مسئولان همواره با اعطای وعدههای پوچ و واهی بنوعی بر خشم و اعتراض مسلمانان سرپوش نهاده و از طریق رهبران مسلمان مرتبط با خود آرامش را بر کشور حاکم کردهاند. این درحالی است که از بدو استقلال مالی اقلیت مسیحیان تحت حمایت سفارتخانههای غربی قرار داشته و دولت مالی نیز گاه امتیازات ویژهای را برای آنها در نظر گرفته که با واکنشهای خشمگینانه مسلمان مواجه شدهاست. علاوه بر آن دولت معمولاً با میسیونرهای مسیحی اعزامی از کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی که به تبلیغ مسیحیت در مناطق و ایالات مختلف مالی اشتغال دارند همکاری خوبی دارد و تسهیلاتی را برای آنها فراهم میآورد که در مقایسه با اکثریت مسلمان مالی از شدت بیشتری برخوردار است. نادیده گرفتن حقوق مسلم مسلمانان و در عین حال ارجحیت نسبی قائل شدن برای مسیحیان (که معمولاً برای رضایت خاطر دولتهای عربی صورت میگیرد) از مراتب اعتراض دائمی مسلمانان کشور محسوب میشود و این در حالی است که مالی از اعضاء سازمان همکاری اسلامی نیز بهشمار میرود و از کمکهای سازمان همکاری اسلامی و کشورهای اسلامی نیز بهطور مداوم بهرهمند میگردد.1- بزرگ ترین اعتراض مسلمانان علیه اصل لائیسیته حاکم بر دولت در سال 1991 و در قالب کنفرانس بزرگ سه روزه تمام سازمان ها و گروه های اسلامی مالی جلوه گر گشت. در جریان برگزاری این سمینار که رئیس جمهور وقت نیز در آن شرکت کرد 330 نفر از رهبران مسلمان و شیوخ برجسته کشور رسماً از دولت درخواست کردند اصل لائیسیته را لغو نموده و کشور را بر اساس مقررات اسلامی اداره کند. برخی امامان مساجد مالی به ویژه در شهر باماکو نیز درخطبه های نماز جمعه از لائیسیته بودن کشور مسلمان مالی انتقاد نموده و آن را میراث بر جای مانده از استعمار فرانسه می دانند.
[ii]- با این حال برخلاف دهههای 1970 و 1980 که ثبت سازمانهای اسلامی با اعمال محدودیتهایی از سوی دولت همراه بود، طیّ دودهه گذشته، مقامات وزارت کشور معمولاً با به رسمیّت شناختن این گروهها و انجمنها در حوزه وظایف و مسئولیتهای دینی، مخالفتی ابراز نکردهاند.
کتابشناسی
- ↑ Sufism And The Modern In Islam, Retrieved From:https://+Www.+Islam+In+West+Africa+.Com
- ↑ Clark: 83
- ↑ برگرفته از سایت https://www.mali.com
- ↑ Louis Brenner. The Sufi Teaching Of Tierno Bokar Salif Tall. Journal Of Religion In Africa, Vol. 8, Fasc. 3 (1976).p208-226
- ↑ مونیه: 146
- ↑ عثمان حیدرا، شیخ شریف ( رهبر بزرگ تیجانی های مالی و رئیس سازمان انصارالدین )، باماکو، آذر 1387 ( گفتوگو )
منبع اصلی
عرب احمدی، امیر بهرام(1392). جامعه و فرهنگ مالی. ناظر علمی ابوالحسن شریف محمدی. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی،ص.188-192.
نویسنده مقاله
امیربهرام عرباحمدی