رهبران سیاسی معاصر چین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
در دوران باستان و میانه، در سرزمین [[چین]] تغیر و تحولات بنیادین سیاسی-اجتماعی و حتی تحولات اقتصادی، همیشه به کندی و در طول چندین قرن یکبار رخ می داده است. ولی تحولات قرن بیستم در این کشور، چه از نظر حجم و ابعاد و چه به لحاظ تنوع و گستردگی و سرعت، برابر با چندین قرن بوده است. تحولاتی همچون سقوط سیستم امپراتوری، روی کار آمدن نظام جمهوری، حملات نظامی کشورهای خارجی به ویژه [[ژاپن]] و اشغال بخش های زیادی از این کشور، جنگ طولانی مدت داخلی، مشارکت در دو جنگ جهانی، روی کار آمدن [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|نظام کمونیستی]]، وقوع [[اجرای انقلاب فرهنگی در چین|انقلاب فرهنگی]]، و از همه مهم‌تر اجرای اصلاحات و تحقق معجزه‌ی اقتصادی، | در دوران باستان و میانه، در سرزمین [[چین]] تغیر و تحولات بنیادین سیاسی-اجتماعی و حتی تحولات اقتصادی، همیشه به کندی و در طول چندین قرن یکبار رخ می داده است. ولی تحولات قرن بیستم در این کشور، چه از نظر حجم و ابعاد و چه به لحاظ تنوع و گستردگی و سرعت، برابر با چندین قرن بوده است. تحولاتی همچون سقوط سیستم امپراتوری، روی کار آمدن نظام جمهوری، حملات نظامی کشورهای خارجی به ویژه [[ژاپن]] و اشغال بخش های زیادی از این کشور، جنگ طولانی مدت داخلی، مشارکت در دو جنگ جهانی، روی کار آمدن [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|نظام کمونیستی]]، وقوع [[اجرای انقلاب فرهنگی در چین|انقلاب فرهنگی]]، و از همه مهم‌تر اجرای اصلاحات و تحقق معجزه‌ی اقتصادی، که هرکدام تأثیری فوق العاده و بنیادینی در بخش‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این کشور و مردم آن برجای گذاشته است. | ||
در رأس هر یک از این تحولات یک یا چند شخصیت مهم قرار داشته که پرداختن به شرح حال آنان خود به کتاب مستقلی نیاز دارد. در اینجا مختصرا به شرح حال تنها پنج تن از رهبران معاصر [[چین]] همچون [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین]]، چیانگ کایشِک جانشین [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سن]] و رهبر حزب ملی[[تاسیس حزب کومین تانگ در گوانگ جو|(کومین تانگ)]]( ← [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ]])،[[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین،]] | در رأس هر یک از این تحولات یک یا چند شخصیت مهم قرار داشته که پرداختن به شرح حال آنان خود به کتاب مستقلی نیاز دارد. در اینجا مختصرا به شرح حال تنها پنج تن از رهبران معاصر [[چین]] همچون [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین]]، چیانگ کایشِک جانشین [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سن]] و رهبر حزب ملی[[تاسیس حزب کومین تانگ در گوانگ جو|(کومین تانگ)]]( ← [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ]])،[[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین،]] [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین]] و [[دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین]] که هریک در جای خود منشأ تحولات عمیقی در جامعه‌ی [[چین]] بوده‌اند و در واقع، سرنوشت و شرح زندگانی آنها بخشی از [[دوران معاصر(جمهوری چین)|تاریخ معاصر چین]] هم به‌شمار می‌آیند، می پردازیم. | ||
=== [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین]] === | === [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین]] === | ||
دکتر [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سِن]]، در 12نوامبر سال1866میلادی،در خانواده ای کشاورز و بسیار فقیر در دهکده‌ای از توابع شهر کانتون(استان گواندونگ (Guandong))در جنوب شرقی [[چین]] دیده به جهان گشود. وی تا 6سالگی در کنار سایر اعضای خانواده به کارهای کشاورزی و دامداری اشتغال داشت. او در 10سالگی در مدرسه‌ای در روستای خود ثبت نام نمود. | |||
در عصر [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سِن]]، بسیاری از | در عصر [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سِن]]، بسیاری از ساکنان جنوب [[چین]] برای کار و امرار معاش به خارج از کشور می رفتند. «سونمِه (Sun Me)» برادر [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سِن]] نیز به [[آمریکا]] مهاجرت کرده و در آن کشور فرد ثروتمندی شده بود. [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سِن]] نیز در سال 1878و در 13سالگی با کمک برادرش به هانو لولو در هاوایی آمریکا رفت. وی در آنجا ضمن فراگیری زبان انگلیسی، به تحصیلات خود ادامه داد. در همین ایام وی با [[مسیحیت در چین|آیین مسیحیت]] نیز آشنا و نسبت به آن علاقمند گردید. در سال 1883برادرش از ترس مسیحی شدن وی، سون را به [[چین]] بازگرداند. پس از بازگشت به [[چین]] برای ادامه‌ی تحصیل به هنگ‌کنگ رفته و تا سال1896 در دانشکده ی پزشکی که زیر نظر مسیونرهای مسیحی اداره می شد درس خواند و در سال 1892 به عنوان پزشک عمومی فارغ التحصیل و در یک بیمارستان وابسته به مسیونرها مشغول به کار شد. | ||
او امیدوار بود از این طریق، بیماران چینی را طبابت کند، اما واقعیات اجتماعی و سرنوشت، مسیر او را تغییر داد. [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سِن]] با توجه به پیشینه‌ی آشنایی که با مسیحیت پیدا کرده و در دانشکدهای متعلق به مسیحیان تحصیل کرده بود، سرانجام به آیین مسیحیت گروید و تحت تأثیر تمدن وفرهنگ غرب | او امیدوار بود از این طریق، بیماران چینی را طبابت کند، اما واقعیات اجتماعی و سرنوشت، مسیر او را تغییر داد. [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سِن]] با توجه به پیشینه‌ی آشنایی که با مسیحیت پیدا کرده و در دانشکدهای متعلق به مسیحیان تحصیل کرده بود، سرانجام به آیین مسیحیت گروید و تحت تأثیر تمدن وفرهنگ غرب و افکار جمهوری‌خواهانه قرار گرفت. در همین ایام بود که وی با الهام از مسیح نجات دهنده، به فکر راه اندازی انقلابی جهت نجات مردم کشورش از یوغ [[سلسله چینگ|امپراتوری چینگ]] و امپریالیسم غرب افتاد. | ||
=== [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ]] === | === [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ]] === | ||
[[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ کایشِک]] در 31 اکتبر سال1887میلادی، در خانواده ای نسبتا مرفه و تاجر، در منطقه‌ی شیکو (Xikou)در نزدیکی شهر نینگبو (Ningbo)، متولد شد. وی پدرش را در 8سالگی از دست داد. دوران کودکی [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] با شکست‌های پی درپی [[چین]] از کشورهای غربی و جنگ داخلی همراه بود و این کشور از نظر اقتصادی در بدترین وضعیت قرارداشت. لذا، او به نظامی‌گری روی آورد. در سال 1906 وارد آکادمی نظامی بائودینگ (Baoding) شد و سپس در سال1907برای ادامه‌ی تحصیل در این رشته عازم ژاپن شد. وی در آکادمی علوم نظامی [[توکیو]] تحت تأثیر افکار انقلابی سایر دانشجویان که برای سقوط نظام امپراتوری فعالیت می کردند قرار گرفت. [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] با کمک برخی از دانشجویان چینی در جلسات سازمان تونگ مِنگخویی (Tong Menghu) که تشکیلاتی سیاسی و پیش از به‌وجود آمدن کومین تانگ راه اندازی شده بود، شرکت می کرد. وی از سال1909تا1911میلادی در ارتش سلطنتی ژاپن خدمت می کرد. | [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ کایشِک]] در 31 اکتبر سال1887میلادی، در خانواده ای نسبتا مرفه و تاجر، در منطقه‌ی شیکو (Xikou)در نزدیکی شهر نینگبو (Ningbo)، متولد شد. وی پدرش را در 8سالگی از دست داد. دوران کودکی [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] با شکست‌های پی درپی [[چین]] از کشورهای غربی و جنگ داخلی همراه بود و این کشور از نظر اقتصادی در بدترین وضعیت قرارداشت. لذا، او به نظامی‌گری روی آورد. در سال 1906 وارد آکادمی نظامی بائودینگ (Baoding) شد و سپس در سال1907برای ادامه‌ی تحصیل در این رشته عازم ژاپن شد. وی در آکادمی علوم نظامی [[توکیو]] تحت تأثیر افکار انقلابی سایر دانشجویان که برای سقوط نظام امپراتوری فعالیت می کردند قرار گرفت. [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] با کمک برخی از دانشجویان چینی در جلسات سازمان تونگ مِنگخویی (Tong Menghu) که تشکیلاتی سیاسی و پیش از به‌وجود آمدن کومین تانگ راه اندازی شده بود، شرکت می کرد. وی از سال1909تا1911میلادی در ارتش سلطنتی ژاپن خدمت می کرد. | ||
او، پس از حادثه‌ی شورش ووچانگ (Wuchang) در سال 1911به [[چین]] بازگشته و به عنوان افسر توپخانه در هنگ نظامی ارتش انقلابیون در [[شانگهای]] مشغول به خدمت گردید. قیام شینخَی | او، پس از حادثه‌ی شورش ووچانگ (Wuchang) در سال 1911به [[چین]] بازگشته و به عنوان افسر توپخانه در هنگ نظامی ارتش انقلابیون در [[شانگهای]] مشغول به خدمت گردید. قیام شینخَی (Xinhai) منجر به سقوط نظام امپراتوری دوهزار ساله و استقرار [[جمهوری خلق چین|نظام جمهوری چین]] شد و [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] یکی از بنیانگذاران حزب کومین تانگ بود. | ||
پس از برعهده گرفتن فرماندهی ارتش جمهوری توسط یوان شیکای (Yuan Shikai) و شکست انقلاب دوم در سال1913، [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] نیز همچون سایر رهبران کومین تانگ یا در ژاپن و در تبعید به سر می برد و یا در [[شانگهای]] به زندگی نیمه مخفی خود ادامه می داد. وی در سالهای اقامت در [[شانگهای]] با گروه های گانگستر زیر زمینی مانند گروه«جنایتکاران سبز (Green Gang)» ارتباط نزدیکی برقرار ساخت (رابطه ی [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] با این گروه حتی پس از روی کار آمدن وی نیز ادامه داشت. [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] از این گروه برای ضربه زدن به مخالفان استفاده می کرد. هرگاه فرمان می داد اعضای این گروه جنایتکار به قتل، آدم ربایی و سرکوب تظا[[هرات]] هواداران [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|کمونیست ها]] پرداخته و از ارتکاب هیچ جرمی ابا نداشتند. | پس از برعهده گرفتن فرماندهی ارتش جمهوری توسط یوان شیکای (Yuan Shikai) و شکست انقلاب دوم در سال1913، [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] نیز همچون سایر رهبران کومین تانگ یا در ژاپن و در تبعید به سر می برد و یا در [[شانگهای]] به زندگی نیمه مخفی خود ادامه می داد. وی در سالهای اقامت در [[شانگهای]] با گروه های گانگستر زیر زمینی مانند گروه«جنایتکاران سبز (Green Gang)» ارتباط نزدیکی برقرار ساخت (رابطه ی [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] با این گروه حتی پس از روی کار آمدن وی نیز ادامه داشت. [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] از این گروه برای ضربه زدن به مخالفان استفاده می کرد. هرگاه فرمان می داد اعضای این گروه جنایتکار به قتل، آدم ربایی و سرکوب تظا[[هرات]] هواداران [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|کمونیست ها]] پرداخته و از ارتکاب هیچ جرمی ابا نداشتند. | ||
معروف است که در دوران | معروف است که در دوران مبارزه‌ی [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] با [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|کمونیست ها]] به ویژه در [[شانگهای]]، این گروه به دستور [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] صدها نفر را حذف فیزیکی کردند که به دوران«ترور سفید» مشهور است.). وی در فوریه ی سال1912، با همدستی تعدادی از اعضای کومین تانگ اقدام به ترور رییس تشکیلات«احیای جامعه (Restoration Society)» کرده و در 18ماه مه 1916، عوامل [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]]، چِن چیمِی (Chen Chimei) رهبر «حزب انقلابی چین (Chinese Revolutionary Party)» را حذف فیزیکی نموده و [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ|چیانگ]] به عنوان رییس این حزب جایگزین او شد. در این ایام وجه‌ی [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سِن]] به دلایل مختلف خدشه دار شده و وی به همراه برخی از رفقای قدیمی خود از پیوستن به حزب انقلابی [[چین]] در تبعید امتناع می ورزیدند. | ||
=== [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین]] === | === [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین]] === | ||
[[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو تسه تونگ]]، در 26 دسامبر 1892در منطقه‌ی شائوشَن (Shao Shan) در استان خونَن (Hunan) به دنیا آمد. او در 8سالگی در مزرعه | [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو تسه تونگ]]، در 26 دسامبر 1892در منطقه‌ی شائوشَن (Shao Shan) در استان خونَن (Hunan) به دنیا آمد. او در 8سالگی در مزرعه کار می کرد و همزمان در مدرسه‌ای در نزدیکی محل سکونتش تحصیل می نمود. وی در 13 سالگی مدرسه را برای کمک به پدرش در مزرعه که فردی سختگیر و دقیق بود ترک کرد. خانواده ی [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] مذهبی و پیرو [[آیین بودا]] بودند. وی سالهای بعد برای ادامه‌ی تحصیل به چانگ شا (Changsha) رفت. [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] 18ساله بود که نظام کهن امپراتوری چین، در انقلابی مردمی به رهبری دکتر [[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین|سون یات سِن]] در سال1911میلادی، سقوط و به جای آن [[جمهوری خلق چین|جمهوری چین]] تأسیس گردید. [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] در این دوران مدتی به استخدام ارتش انقلابی در آمد و یک سال بعد برای تکمیل تحصیلات متوسطه به شهر چانگشا رفته و در سال1918با مدرک دیپلم فارغ التحصیل شد. وی سپس با تشویق یکی از اساتیدش برای تحصیلات دانشگاهی به [[پکن]] رفته و به عنوان دانشجوی پاره وقت در [[دانشگاه پکن در چین|دانشگاه پکن]] ثبت نام و همزمان به کار در کتابخانه‌ی دانشگاه مشغول گردید. وی در این مدت با روشنفکران چپگرای دانشگاه همچون چِن دوشیو (Chen Duxiu) آشنا و در جلسات سخنرانی آنان حضور یافته و با ایده‌های مارکسیستی بیشتر آشنا گردید. | ||
[[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] پس از بازگشت به خونَن به عنوان مدیر مدرسه مشغول به کار شده و همزمان در فعالیت‌های سیاسی | [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] پس از بازگشت به خونَن به عنوان مدیر مدرسه مشغول به کار شده و همزمان در فعالیت‌های سیاسی شرکت کرده و به نوشتن و انتشار مقالات سیاسی پرداخت. وی در همانجا برای دومین بار(نخستین ازدواج [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] با خانمی به نام لوو ایشیو(Luo Yixiu) که از سوی خانواده برایش در نظر گرفته شده بود، صورت گرفت و از سال1907 تا 1910 باهم زندگی مشترکی داشتند که بعدا از هم جدا شدند.)با یکی از معلمان مدرسه به نام خانم یانگ کَیخویی (Yang Kaihui). ( وی در اکتبر سال 1930 به همراه فرزندش به نام مائو اَن لانگ توسط نیروهای کومین تانگ دستگیر و اعدام شد. [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] از این همسرش 3 پسر داشت که یکی توسط کومین تانگ اعدام شد و دیگری به نام مائو اَن یینگ در جنگ کره کشته شد و سومی مائو اَنچینگ نام داشت.) ازدواج نمود(از سال1920تا1927 باهم زندگی مشترک داشتند) ولی به دلیل اختلافات فکری و عقیدتی از هم جدا شده و با خانم دیگری به نام خِه زیجِن(He Zizhen)، ([[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] با سومین همسر خود از سال1928 تا 1939 زندگی مشترک داشت) ازدواج مجدد کرد. | ||
[[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] بنا به دلایلی با وی نیز نتوانست به زندگی | [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] بنا به دلایلی با وی نیز نتوانست به زندگی مشترک ادامه دهد و لذا از او هم جدا و برای بار چهارم در سال 1939، با خانم جیانگ چینگ (Zhiang Chen). ( جیانگ چن همسر قدرتمند [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] بود که در دوران انقلاب فرهنگی رهبری گروه چهارنفره را بر عهده داشت.)ازدواج کرد. | ||
=== [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین]] === | === [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین]] === | ||
[[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین|چوئِن لای]] در تاریخ پنجم ماه مارس 1898میلادی، در خانوادهای نسبتا مرفه و اشرافی و اهل علم و دانش در استان جِه جیانگ در شرق چن به دنیا آمد. وی پس از تولد از سوی عمویش | [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین|چوئِن لای]] در تاریخ پنجم ماه مارس 1898میلادی، در خانوادهای نسبتا مرفه و اشرافی و اهل علم و دانش در استان جِه جیانگ در شرق چن به دنیا آمد. وی پس از تولد از سوی عمویش که فرزندی نداشت، به فرزندی پذیرفته شد و پس از مرگ عمو، زیر نظر همسر عمویش که بانویی فرهیخته بود بزرگ شد. نامادری مهربان [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین|چوئِن لای]] در سنین کودکی به او خواندن و نوشتن را آموخت به نحوی که در 8 سالگی او می توانست اغلب رمان‌های کلاسیک چینی را بخواند. چو در9 سالگی مادر اصلی و در10 سالگی مادر خوانده‌ی خود را از دست داد و لذا تحت تکفل و سرپرستی عموی دیگرش در شهرستان شِنیانگ (ShenYang) در شمال [[چین]] قرار گرفت. | ||
در این شهر [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین|چوئِن لای]] وارد مدرسه ای شد | در این شهر [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین|چوئِن لای]] وارد مدرسه ای شد که سیستم آموزشی غرب در آن جا آموزش داده می شد. در این مدرسه وی افزون بر فراگیری زبان انگلیسی و سایر علوم روز، با آثار نویسندگان روشنفکر چینی نیز آشنا شد. در سال 1913، با انتقال عموی [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین|چوئِن لای]] که شغل دولتی داشت به شهر تیَن جین (Tian Jin)، وی وارد مدرسه‌ی راهنمایی مشهور نانکَی (Nankai) شد که مدیر آن یکی از شخصیت های برجسته‌ی آموزشی قرن بیستم چین به نام جانگ بولینگ (Zhang Boling) بود. اغلب دانش آموزان این مدرسه، رهبران آینده‌ی کشور [[چین]] در زمینه‌های مختلف شدند. [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین|چوئِن لای]] به خاطر استعداد و توانایی بالای آموزشی، از سوی مدیر مدرسه برای ادامه‌ی تحصیل به [[ژاپن]](1917) و سپس به [[فرانسه]] اعزام شد. | ||
=== [[دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین]] === | === [[دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین]] === | ||
[[دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین|دِنگ شیائوپینگ]] (Deng Xiaoping) در 22 ماه اوت سال 1904میلادی در استان سیچوان (Sichuan) در جنوب غرب [[چین]]، در خانوادهای مرفه و زمین‌دار به دنیا آمد. وی در | [[دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین|دِنگ شیائوپینگ]] (Deng Xiaoping) در 22 ماه اوت سال 1904میلادی در استان سیچوان (Sichuan) در جنوب غرب [[چین]]، در خانوادهای مرفه و زمین‌دار به دنیا آمد. وی در کودکی مادرش را از دست داد و در 5سالگی برای آموزش وارد یک مدرسه‌ی خصوصی سنتی شد. در 7 سالگی بود که در شهر چونگ چینگ، در یک مدرسه‌ی مدرن برای ادامه‌ی تحصیل ثبت نام کرد. [[دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین|دِنگ]] در 15 سالگی و در سال1919به همراه 80 دانش آموز دیگر چینی در قالب برنامه‌ی آموزشی-کاری که برای دانش آموزان چینی در نظر گرفته شده بود، برای ادامه‌ی تحصیل با کشتی عازم [[فرانسه]] گردید. وی هنگام تحصیل در [[فرانسه]] ضمن آشنایی با دیگر دانشجویان مسنتر چینی همچون [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین|چوئِن لای]] ، تحت تأثیر آنها قرار گرفته و به مطالعه‌ی کتاب‌ها و عقاید مارکسیستی پرداخت و در فعالیت‌های سیاسی شرکت کرد. | ||
اگرچه برخی معتقدند، [[دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین|دِنگ]] و خیلی از افراد دیگر در آن زمان | اگرچه برخی معتقدند، [[دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین|دِنگ]] و خیلی از افراد دیگر در آن زمان مارکسیست نبودند، بلکه ملی گرایانی بودند که می خواستند کشورشان مانند سایر کشورها پیشرفت کند و لذا [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|گروه‌های کمونیستی]] محملی بود برای آنان تا به فعالیت سیاسی به پردازند. به هرحال، [[دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین|دِنگ]] در سال1922 به لیگ جوانان سوسیالیست [[چین]] و در سال 1924 در همان فرانسه به [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]] پیوست و در سال 1926، پیش از بازگشت به [[چین]] سفری به مسکو داشت و چند ماه در آنجا به مطالعه‌ی [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|مرام کمونیستی]] پرداخت.<ref>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: [https://alhoda.ir موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، جلد1، ص. 164- 236.</ref> | ||
{{به روز رسانی}} | |||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین]]؛ [[مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ]])؛ [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)؛ بنیانگذار جمهوری خلق چین]]؛ [[چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین]]؛ [[دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین]] | |||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۲۱
در دوران باستان و میانه، در سرزمین چین تغیر و تحولات بنیادین سیاسی-اجتماعی و حتی تحولات اقتصادی، همیشه به کندی و در طول چندین قرن یکبار رخ می داده است. ولی تحولات قرن بیستم در این کشور، چه از نظر حجم و ابعاد و چه به لحاظ تنوع و گستردگی و سرعت، برابر با چندین قرن بوده است. تحولاتی همچون سقوط سیستم امپراتوری، روی کار آمدن نظام جمهوری، حملات نظامی کشورهای خارجی به ویژه ژاپن و اشغال بخش های زیادی از این کشور، جنگ طولانی مدت داخلی، مشارکت در دو جنگ جهانی، روی کار آمدن نظام کمونیستی، وقوع انقلاب فرهنگی، و از همه مهم‌تر اجرای اصلاحات و تحقق معجزه‌ی اقتصادی، که هرکدام تأثیری فوق العاده و بنیادینی در بخش‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این کشور و مردم آن برجای گذاشته است.
در رأس هر یک از این تحولات یک یا چند شخصیت مهم قرار داشته که پرداختن به شرح حال آنان خود به کتاب مستقلی نیاز دارد. در اینجا مختصرا به شرح حال تنها پنج تن از رهبران معاصر چین همچون سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین، چیانگ کایشِک جانشین سون یات سن و رهبر حزب ملی(کومین تانگ)( ← مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ)،مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین، چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین و دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین که هریک در جای خود منشأ تحولات عمیقی در جامعه‌ی چین بوده‌اند و در واقع، سرنوشت و شرح زندگانی آنها بخشی از تاریخ معاصر چین هم به‌شمار می‌آیند، می پردازیم.
سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین
دکتر سون یات سِن، در 12نوامبر سال1866میلادی،در خانواده ای کشاورز و بسیار فقیر در دهکده‌ای از توابع شهر کانتون(استان گواندونگ (Guandong))در جنوب شرقی چین دیده به جهان گشود. وی تا 6سالگی در کنار سایر اعضای خانواده به کارهای کشاورزی و دامداری اشتغال داشت. او در 10سالگی در مدرسه‌ای در روستای خود ثبت نام نمود.
در عصر سون یات سِن، بسیاری از ساکنان جنوب چین برای کار و امرار معاش به خارج از کشور می رفتند. «سونمِه (Sun Me)» برادر سون یات سِن نیز به آمریکا مهاجرت کرده و در آن کشور فرد ثروتمندی شده بود. سون یات سِن نیز در سال 1878و در 13سالگی با کمک برادرش به هانو لولو در هاوایی آمریکا رفت. وی در آنجا ضمن فراگیری زبان انگلیسی، به تحصیلات خود ادامه داد. در همین ایام وی با آیین مسیحیت نیز آشنا و نسبت به آن علاقمند گردید. در سال 1883برادرش از ترس مسیحی شدن وی، سون را به چین بازگرداند. پس از بازگشت به چین برای ادامه‌ی تحصیل به هنگ‌کنگ رفته و تا سال1896 در دانشکده ی پزشکی که زیر نظر مسیونرهای مسیحی اداره می شد درس خواند و در سال 1892 به عنوان پزشک عمومی فارغ التحصیل و در یک بیمارستان وابسته به مسیونرها مشغول به کار شد.
او امیدوار بود از این طریق، بیماران چینی را طبابت کند، اما واقعیات اجتماعی و سرنوشت، مسیر او را تغییر داد. سون یات سِن با توجه به پیشینه‌ی آشنایی که با مسیحیت پیدا کرده و در دانشکدهای متعلق به مسیحیان تحصیل کرده بود، سرانجام به آیین مسیحیت گروید و تحت تأثیر تمدن وفرهنگ غرب و افکار جمهوری‌خواهانه قرار گرفت. در همین ایام بود که وی با الهام از مسیح نجات دهنده، به فکر راه اندازی انقلابی جهت نجات مردم کشورش از یوغ امپراتوری چینگ و امپریالیسم غرب افتاد.
مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ
چیانگ کایشِک در 31 اکتبر سال1887میلادی، در خانواده ای نسبتا مرفه و تاجر، در منطقه‌ی شیکو (Xikou)در نزدیکی شهر نینگبو (Ningbo)، متولد شد. وی پدرش را در 8سالگی از دست داد. دوران کودکی چیانگ با شکست‌های پی درپی چین از کشورهای غربی و جنگ داخلی همراه بود و این کشور از نظر اقتصادی در بدترین وضعیت قرارداشت. لذا، او به نظامی‌گری روی آورد. در سال 1906 وارد آکادمی نظامی بائودینگ (Baoding) شد و سپس در سال1907برای ادامه‌ی تحصیل در این رشته عازم ژاپن شد. وی در آکادمی علوم نظامی توکیو تحت تأثیر افکار انقلابی سایر دانشجویان که برای سقوط نظام امپراتوری فعالیت می کردند قرار گرفت. چیانگ با کمک برخی از دانشجویان چینی در جلسات سازمان تونگ مِنگخویی (Tong Menghu) که تشکیلاتی سیاسی و پیش از به‌وجود آمدن کومین تانگ راه اندازی شده بود، شرکت می کرد. وی از سال1909تا1911میلادی در ارتش سلطنتی ژاپن خدمت می کرد.
او، پس از حادثه‌ی شورش ووچانگ (Wuchang) در سال 1911به چین بازگشته و به عنوان افسر توپخانه در هنگ نظامی ارتش انقلابیون در شانگهای مشغول به خدمت گردید. قیام شینخَی (Xinhai) منجر به سقوط نظام امپراتوری دوهزار ساله و استقرار نظام جمهوری چین شد و چیانگ یکی از بنیانگذاران حزب کومین تانگ بود.
پس از برعهده گرفتن فرماندهی ارتش جمهوری توسط یوان شیکای (Yuan Shikai) و شکست انقلاب دوم در سال1913، چیانگ نیز همچون سایر رهبران کومین تانگ یا در ژاپن و در تبعید به سر می برد و یا در شانگهای به زندگی نیمه مخفی خود ادامه می داد. وی در سالهای اقامت در شانگهای با گروه های گانگستر زیر زمینی مانند گروه«جنایتکاران سبز (Green Gang)» ارتباط نزدیکی برقرار ساخت (رابطه ی چیانگ با این گروه حتی پس از روی کار آمدن وی نیز ادامه داشت. چیانگ از این گروه برای ضربه زدن به مخالفان استفاده می کرد. هرگاه فرمان می داد اعضای این گروه جنایتکار به قتل، آدم ربایی و سرکوب تظاهرات هواداران کمونیست ها پرداخته و از ارتکاب هیچ جرمی ابا نداشتند.
معروف است که در دوران مبارزه‌ی چیانگ با کمونیست ها به ویژه در شانگهای، این گروه به دستور چیانگ صدها نفر را حذف فیزیکی کردند که به دوران«ترور سفید» مشهور است.). وی در فوریه ی سال1912، با همدستی تعدادی از اعضای کومین تانگ اقدام به ترور رییس تشکیلات«احیای جامعه (Restoration Society)» کرده و در 18ماه مه 1916، عوامل چیانگ، چِن چیمِی (Chen Chimei) رهبر «حزب انقلابی چین (Chinese Revolutionary Party)» را حذف فیزیکی نموده و چیانگ به عنوان رییس این حزب جایگزین او شد. در این ایام وجه‌ی سون یات سِن به دلایل مختلف خدشه دار شده و وی به همراه برخی از رفقای قدیمی خود از پیوستن به حزب انقلابی چین در تبعید امتناع می ورزیدند.
مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین
مائو تسه تونگ، در 26 دسامبر 1892در منطقه‌ی شائوشَن (Shao Shan) در استان خونَن (Hunan) به دنیا آمد. او در 8سالگی در مزرعه کار می کرد و همزمان در مدرسه‌ای در نزدیکی محل سکونتش تحصیل می نمود. وی در 13 سالگی مدرسه را برای کمک به پدرش در مزرعه که فردی سختگیر و دقیق بود ترک کرد. خانواده ی مائو مذهبی و پیرو آیین بودا بودند. وی سالهای بعد برای ادامه‌ی تحصیل به چانگ شا (Changsha) رفت. مائو 18ساله بود که نظام کهن امپراتوری چین، در انقلابی مردمی به رهبری دکتر سون یات سِن در سال1911میلادی، سقوط و به جای آن جمهوری چین تأسیس گردید. مائو در این دوران مدتی به استخدام ارتش انقلابی در آمد و یک سال بعد برای تکمیل تحصیلات متوسطه به شهر چانگشا رفته و در سال1918با مدرک دیپلم فارغ التحصیل شد. وی سپس با تشویق یکی از اساتیدش برای تحصیلات دانشگاهی به پکن رفته و به عنوان دانشجوی پاره وقت در دانشگاه پکن ثبت نام و همزمان به کار در کتابخانه‌ی دانشگاه مشغول گردید. وی در این مدت با روشنفکران چپگرای دانشگاه همچون چِن دوشیو (Chen Duxiu) آشنا و در جلسات سخنرانی آنان حضور یافته و با ایده‌های مارکسیستی بیشتر آشنا گردید.
مائو پس از بازگشت به خونَن به عنوان مدیر مدرسه مشغول به کار شده و همزمان در فعالیت‌های سیاسی شرکت کرده و به نوشتن و انتشار مقالات سیاسی پرداخت. وی در همانجا برای دومین بار(نخستین ازدواج مائو با خانمی به نام لوو ایشیو(Luo Yixiu) که از سوی خانواده برایش در نظر گرفته شده بود، صورت گرفت و از سال1907 تا 1910 باهم زندگی مشترکی داشتند که بعدا از هم جدا شدند.)با یکی از معلمان مدرسه به نام خانم یانگ کَیخویی (Yang Kaihui). ( وی در اکتبر سال 1930 به همراه فرزندش به نام مائو اَن لانگ توسط نیروهای کومین تانگ دستگیر و اعدام شد. مائو از این همسرش 3 پسر داشت که یکی توسط کومین تانگ اعدام شد و دیگری به نام مائو اَن یینگ در جنگ کره کشته شد و سومی مائو اَنچینگ نام داشت.) ازدواج نمود(از سال1920تا1927 باهم زندگی مشترک داشتند) ولی به دلیل اختلافات فکری و عقیدتی از هم جدا شده و با خانم دیگری به نام خِه زیجِن(He Zizhen)، (مائو با سومین همسر خود از سال1928 تا 1939 زندگی مشترک داشت) ازدواج مجدد کرد.
مائو بنا به دلایلی با وی نیز نتوانست به زندگی مشترک ادامه دهد و لذا از او هم جدا و برای بار چهارم در سال 1939، با خانم جیانگ چینگ (Zhiang Chen). ( جیانگ چن همسر قدرتمند مائو بود که در دوران انقلاب فرهنگی رهبری گروه چهارنفره را بر عهده داشت.)ازدواج کرد.
چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین
چوئِن لای در تاریخ پنجم ماه مارس 1898میلادی، در خانوادهای نسبتا مرفه و اشرافی و اهل علم و دانش در استان جِه جیانگ در شرق چن به دنیا آمد. وی پس از تولد از سوی عمویش که فرزندی نداشت، به فرزندی پذیرفته شد و پس از مرگ عمو، زیر نظر همسر عمویش که بانویی فرهیخته بود بزرگ شد. نامادری مهربان چوئِن لای در سنین کودکی به او خواندن و نوشتن را آموخت به نحوی که در 8 سالگی او می توانست اغلب رمان‌های کلاسیک چینی را بخواند. چو در9 سالگی مادر اصلی و در10 سالگی مادر خوانده‌ی خود را از دست داد و لذا تحت تکفل و سرپرستی عموی دیگرش در شهرستان شِنیانگ (ShenYang) در شمال چین قرار گرفت. در این شهر چوئِن لای وارد مدرسه ای شد که سیستم آموزشی غرب در آن جا آموزش داده می شد. در این مدرسه وی افزون بر فراگیری زبان انگلیسی و سایر علوم روز، با آثار نویسندگان روشنفکر چینی نیز آشنا شد. در سال 1913، با انتقال عموی چوئِن لای که شغل دولتی داشت به شهر تیَن جین (Tian Jin)، وی وارد مدرسه‌ی راهنمایی مشهور نانکَی (Nankai) شد که مدیر آن یکی از شخصیت های برجسته‌ی آموزشی قرن بیستم چین به نام جانگ بولینگ (Zhang Boling) بود. اغلب دانش آموزان این مدرسه، رهبران آینده‌ی کشور چین در زمینه‌های مختلف شدند. چوئِن لای به خاطر استعداد و توانایی بالای آموزشی، از سوی مدیر مدرسه برای ادامه‌ی تحصیل به ژاپن(1917) و سپس به فرانسه اعزام شد.
دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین
دِنگ شیائوپینگ (Deng Xiaoping) در 22 ماه اوت سال 1904میلادی در استان سیچوان (Sichuan) در جنوب غرب چین، در خانوادهای مرفه و زمین‌دار به دنیا آمد. وی در کودکی مادرش را از دست داد و در 5سالگی برای آموزش وارد یک مدرسه‌ی خصوصی سنتی شد. در 7 سالگی بود که در شهر چونگ چینگ، در یک مدرسه‌ی مدرن برای ادامه‌ی تحصیل ثبت نام کرد. دِنگ در 15 سالگی و در سال1919به همراه 80 دانش آموز دیگر چینی در قالب برنامه‌ی آموزشی-کاری که برای دانش آموزان چینی در نظر گرفته شده بود، برای ادامه‌ی تحصیل با کشتی عازم فرانسه گردید. وی هنگام تحصیل در فرانسه ضمن آشنایی با دیگر دانشجویان مسنتر چینی همچون چوئِن لای ، تحت تأثیر آنها قرار گرفته و به مطالعه‌ی کتاب‌ها و عقاید مارکسیستی پرداخت و در فعالیت‌های سیاسی شرکت کرد.
اگرچه برخی معتقدند، دِنگ و خیلی از افراد دیگر در آن زمان مارکسیست نبودند، بلکه ملی گرایانی بودند که می خواستند کشورشان مانند سایر کشورها پیشرفت کند و لذا گروه‌های کمونیستی محملی بود برای آنان تا به فعالیت سیاسی به پردازند. به هرحال، دِنگ در سال1922 به لیگ جوانان سوسیالیست چین و در سال 1924 در همان فرانسه به حزب کمونیست پیوست و در سال 1926، پیش از بازگشت به چین سفری به مسکو داشت و چند ماه در آنجا به مطالعه‌ی مرام کمونیستی پرداخت.[۱]
در حال به روز رسانی و ویرایش
نیز نگاه کنید به
سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین؛ مارشال چیانگ کایشک، ژنرال سرخ)؛ مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)؛ بنیانگذار جمهوری خلق چین؛ چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین؛ دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین
کتابشناسی
- ↑ سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد1، ص. 164- 236.