بهداشت و سلامت تایلند: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
بیشتر خدمات بهداشتی [[تایلند]] را بخش دولتی عرضه می‌کند که بیش از ۹۰۰ بیمارستان و ۹۷۶۵ درمانگاه را دربر می‌گیرد. خدمات بهداشت همگانی در سه بخش اجرا می‌شود:
بیشتر خدمات بهداشتی [[تایلند]] را بخش دولتی عرضه می‌کند که بیش از ۹۰۰ بیمارستان و ۹۷۶۵ درمانگاه را دربر می‌گیرد. خدمات بهداشت همگانی در سه بخش اجرا می‌شود:


۱. نظام رفاه‌کشوری (The Civil Service Welfare System)برای مستخدمان دولت و خانواده‌های آن‌ها؛
* نظام رفاه‌کشوری (The Civil Service Welfare System)برای مستخدمان دولت و خانواده‌های آن‌ها؛
 
* برنامه تأمین اجتماعی ( Social Security) برای افراد بخش خصوصی؛
۲. برنامه تأمین اجتماعی ( Social Security) برای افراد بخش خصوصی؛
* طرح فراگیر (Universal Coverage) درمان برای همه اتباع تایلند.
 
۳. طرح فراگیر (Universal Coverage) درمان برای همه اتباع تایلند؛


بعضی از بیمارستان‌های خصوصی نیز در این بخش شرکت می‌کنند و هزینه آن‌ها را خود بیماران و بیمه‌های خصوصی پرداخت می‌کنند. نظارت بر بهداشت و شبکه درمانی با وزارت بهداشت عمومی (Ministry of Public Health) است که بیشتر تسهیلات بهداشتی دولتی را نیز در دست دارد. دفتر تأمین بهداشت ملی (Ministry of Public Health) هزینه‌های طرح فراگیر بهداشت را تأمین می‌کند. چند سازمان و بنیاد درمانی دیگر نیز در اجرای برنامه‌های درمانی و بهداری کشور همکاری دارند. دولت به‌سوی تمرکز نداشتن در خدمات درمانی گرایش دارد ولی مردم چندان با این سیاست موافق نیستند. وزارت بهداشت و درمان عمومی کماکان و به‌طور مستقیم، امور درمانی را زیر نظر دارد.
بعضی از بیمارستان‌های خصوصی نیز در این بخش شرکت می‌کنند و هزینه آن‌ها را خود بیماران و بیمه‌های خصوصی پرداخت می‌کنند. نظارت بر بهداشت و شبکه درمانی با وزارت بهداشت عمومی (Ministry of Public Health) است که بیشتر تسهیلات بهداشتی دولتی را نیز در دست دارد. دفتر تأمین بهداشت ملی (Ministry of Public Health) هزینه‌های طرح فراگیر بهداشت را تأمین می‌کند. چند سازمان و بنیاد درمانی دیگر نیز در اجرای برنامه‌های درمانی و بهداری کشور همکاری دارند. دولت به‌سوی تمرکز نداشتن در خدمات درمانی گرایش دارد ولی مردم چندان با این سیاست موافق نیستند. وزارت بهداشت و درمان عمومی کماکان و به‌طور مستقیم، امور درمانی را زیر نظر دارد.
خط ۱۲: خط ۱۰:


انتقادات فراوانی از طرح ۳۰ باتی شده است اما این اقدام با استقبال قشرهای کم‌درآمد، به‌ویژه در روستاها روبه‌رو شده است؛ این طرح حتی پس از تحولات سیاسی و رفت‌وآمد دولت‌های متعدد در جای خود باقی مانده است. چندی پیش همان ۳۰ بات را که باید بیماران کم‌درآمد پرداخت می‌کردند، حذف شد و طرح فراگیر درمان برای همهٔ تایلندی‌ها به‌صورت رایگان درآمد.
انتقادات فراوانی از طرح ۳۰ باتی شده است اما این اقدام با استقبال قشرهای کم‌درآمد، به‌ویژه در روستاها روبه‌رو شده است؛ این طرح حتی پس از تحولات سیاسی و رفت‌وآمد دولت‌های متعدد در جای خود باقی مانده است. چندی پیش همان ۳۰ بات را که باید بیماران کم‌درآمد پرداخت می‌کردند، حذف شد و طرح فراگیر درمان برای همهٔ تایلندی‌ها به‌صورت رایگان درآمد.
====بیمارستان‌ها====
 
=== بیمارستان‌ها ===
بیشتر بیمارستان‌های [[تایلند]] را وزارت بهداشت عمومی اداره می‌کند؛ این وزارت براساس قانون، بر بیمارستان‌های خصوصی نیز نظارت دارد. برخی از سازمان‌های دولتی و عمومی مانند نیروهای مسلح، دانشگاه‌ها، استانداری‌ها و [https://www.icrc.org/en صلیب سرخ] نیز بیمارستان‌های مخصوص خود را اداره می‌کنند. در ۲۰۱۰م، بیش از ۹۰۰ بیمارستان دولتی و ۳۱۶ بیمارستان خصوصی در [[تایلند]] مشغول فعالیت بوده‌اند. بیمارستان‌های محلی را به سه طبقه تقسیم می‌کنند:
بیشتر بیمارستان‌های [[تایلند]] را وزارت بهداشت عمومی اداره می‌کند؛ این وزارت براساس قانون، بر بیمارستان‌های خصوصی نیز نظارت دارد. برخی از سازمان‌های دولتی و عمومی مانند نیروهای مسلح، دانشگاه‌ها، استانداری‌ها و [https://www.icrc.org/en صلیب سرخ] نیز بیمارستان‌های مخصوص خود را اداره می‌کنند. در ۲۰۱۰م، بیش از ۹۰۰ بیمارستان دولتی و ۳۱۶ بیمارستان خصوصی در [[تایلند]] مشغول فعالیت بوده‌اند. بیمارستان‌های محلی را به سه طبقه تقسیم می‌کنند:


۱. بیمارستان‌های منطقه‌ای که در مراکز استان‌ها قرار دارند و حداقل ۵۰۰ تخت‌خوابی و دارای کادر متخصص هستند.
* بیمارستان‌های منطقه‌ای که در مراکز استان‌ها قرار دارند و حداقل ۵۰۰ تخت‌خوابی و دارای کادر متخصص هستند؛
* بیمارستان‌های عمومی که در مراکز استان‌ها یا شهرهای مهم قرار دارند و از ۲۰۰ تا ۵۰۰ تختخواب دارند؛
* بیمارستان‌های محلی که در بخش‌ها و فرمانداری‌ها قرار دارند و بسته به بزرگی یا کوچکی آن‌ها شمار تخت‌خواب‌ها از ۱۰ تا ۹۰ متغیر است. بیشتر آن‌ها کمک‌های اولیه عرضه می‌کنند و در صورت نیاز به خدمات تخصصی، بیماران را به بیمارستان‌های منطقه‌ای یا عمومی می‌فرستند؛
* بیمارستان‌های خصوصی که کمتر از ۳۰ تخت‌خواب داشته باشند مراکز بهداشتی نامیده می‌شوند.


۲. بیمارستان‌های عمومی که در مراکز استان‌ها یا شهرهای مهم قرار دارند و از ۲۰۰ تا ۵۰۰ تختخواب دارند.
سهم دولت از کل هزینه‌های بهداشت و درمان بالغ بر73/2 درصد و سهم بخش خصوصی در همین زمینه 26/8 درصد است؛ همچنین سهم هزینه‌های بهداشت در مقایسه باکل هزینه‌های دولتی 13/1 درصد برآورد شده است و3/7 درصد از تولید ناخالص داخلی نیز صرف هزینه‌های درمان می‌شود<ref name=":0">گزارش سازمان بهداشت جهانی(۲۰۰۷). قابل بازیابی از https://www.who.int/</ref> .


۳. بیمارستان‌های محلی که در بخش‌ها و فرمانداری‌ها قرار دارند و بسته به بزرگی یا کوچکی آن‌ها شمار تخت‌خواب‌ها از ۱۰ تا ۹۰ متغیر است. بیشتر آن‌ها کمک‌های اولیه عرضه می‌کنند و در صورت نیاز به خدمات تخصصی، بیماران را به بیمارستان‌های منطقه‌ای یا عمومی می‌فرستند.
=== مهم‌ترین بیماری‌های شایع در تایلند ===
 
بیمارستان‌های خصوصی که کمتر از ۳۰ تخت‌خواب داشته باشند مراکز بهداشتی نامیده می‌شوند.
 
سهم دولت از کل هزینه‌های بهداشت و درمان بالغ بر73/2 درصد و سهم بخش خصوصی در همین زمینه 26/8 درصد است؛ همچنین سهم هزینه‌های بهداشت در مقایسه باکل هزینه‌های دولتی 13/1 درصد برآورد شده است و3/7 درصد از تولید ناخالص داخلی نیز صرف هزینه‌های درمان می‌شود<ref name=":0">گزارش سازمان بهداشت جهانی(۲۰۰۷). قابل بازیابی از https://www.who.int/</ref> .
====مهم‌ترین بیماری‌های شایع در تایلند====
بیماری‌های عفونی مانند ایدز و سل مهم‌ترین بیماری‌های شایع در [[تایلند]] است. برخی از بیماری‌های غیرمسری و نیز جراحات در رواج بیماری‌ها و مرگ‌ومیر اهمیت دارند. مهم‌ترین بیماری‌های عفونی تایلند اسهال میکروبی، هپاتیت، تب دانگ، مالاریا (به‌خصوص در جنوب)، منانژیت، هاری و جذام هستند که بیشتر این بیماری‌ها در مناطق فقیرنشین و روستاها که مراقبت‌های پزشکی در آن‌ها کم است، شایع‌اند. در سال ۲۰۰۹م حدود ۱۲۰۰۰ مرگ ناشی از سل در [[تایلند]] گزارش شده است<ref name=":0" />.
بیماری‌های عفونی مانند ایدز و سل مهم‌ترین بیماری‌های شایع در [[تایلند]] است. برخی از بیماری‌های غیرمسری و نیز جراحات در رواج بیماری‌ها و مرگ‌ومیر اهمیت دارند. مهم‌ترین بیماری‌های عفونی تایلند اسهال میکروبی، هپاتیت، تب دانگ، مالاریا (به‌خصوص در جنوب)، منانژیت، هاری و جذام هستند که بیشتر این بیماری‌ها در مناطق فقیرنشین و روستاها که مراقبت‌های پزشکی در آن‌ها کم است، شایع‌اند. در سال ۲۰۰۹م حدود ۱۲۰۰۰ مرگ ناشی از سل در [[تایلند]] گزارش شده است<ref name=":0" />.
=====بیماری ایدز یا HIV=====
«وزارت بهداشت عمومی [[تایلند]] در سال ۲۰۰۴م اعلام کرد که ۶۰ درصد مبتلایان به ایدز در [[تایلند]] را گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال تشکیل می‌دهند. بیش از ۸۰ هزار نفر از جوانان تایلندی به بیماری ایدز مبتلا هستند و هر ساله حدود بیست هزار نفر به مبتلایان افزوده می‌شود»<ref>پاک آئین، محسن(1388). چهل ماه در سرزمین طلایی. تهران: فرهنگ سبز، ص.246.</ref>.


بیماری ایدز از بیماری‌های مهمی است که کشور [[تایلند]] با آن دست به گریبان است؛ ولی با تمهیداتی که دولت از چندی پیش انجام داده است، میزان این بیماری تا سطح 1/8 درصد کل جمعیت کشور کاهش یافته است. براساس آمار موجود از ۱۹۸۴م تاکنون (۲۰۱۲م)، ۵۸۰۰۰ نفر از بزرگ‌سالان و کودکان در [[تایلند]] بر اثر بیماری ایدز درگذشته‌اند. ظرف سال‌های گذشته دولت حمایت‌های [[مالی]] و معنوی خود را از مبتلایان به ایدز و سازمان‌های فعال در مبارزه با این بیماری‌ها افزایش داده است<ref>الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ [[تایلند]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی]،ص.105-109.</ref>.  
=== بیماری ایدز یا HIV ===
«وزارت بهداشت عمومی [[تایلند]] در سال ۲۰۰۴م اعلام کرد که ۶۰ درصد مبتلایان به ایدز در [[تایلند]] را گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال تشکیل می‌دهند. بیش از ۸۰ هزار نفر از جوانان تایلندی به بیماری ایدز مبتلا هستند و هر ساله حدود بیست هزار نفر به مبتلایان افزوده می‌شود»<ref>پاک آئین، محسن(1388). چهل ماه در سرزمین طلایی. تهران: فرهنگ سبز، ص.246.</ref>. بیماری ایدز از بیماری‌های مهمی است که کشور [[تایلند]] با آن دست به گریبان است؛ ولی با تمهیداتی که دولت از چندی پیش انجام داده است، میزان این بیماری تا سطح 1/8 درصد کل جمعیت کشور کاهش یافته است. براساس آمار موجود از ۱۹۸۴م تاکنون (۲۰۱۲م)، ۵۸۰۰۰ نفر از بزرگ‌سالان و کودکان در [[تایلند]] بر اثر بیماری ایدز درگذشته‌اند. ظرف سال‌های گذشته دولت حمایت‌های [[مالی]] و معنوی خود را از مبتلایان به ایدز و سازمان‌های فعال در مبارزه با این بیماری‌ها افزایش داده است<ref>الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ [[تایلند]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی]،ص.105-109.</ref>.


== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==
[[بهداشت و سلامت ژاپن]]؛ [[بهداشت و سلامت روسیه]]؛ [[بهداشت و سلامت کانادا]]؛ [[بهداشت و سلامت کوبا]]؛ [[بهداشت و سلامت لبنان]]؛ [[بهداشت و سلامت در مصر]]؛ [[بهداشت و سلامت تونس]]؛ [[بهداشت و سلامت افغانستان]]؛ [[بهداشت و سلامت سنگال]]؛ [[بهداشت و سلامت فرانسه]]؛ [[بهداشت و سلامت آرژانتین]]؛ [[بهداشت و سلامت در مالی]]؛ [[بهداشت و سلامت سوریه]]؛ [[وضعیت بهداشت و سلامت اردن]]؛ [[بهداشت و سلامت ساحل عاج]]؛ [[بهداشت و سلامت زیمبابوه]]؛ [[بهداشت و سلامت اوکراین]]؛ [[بهداشت و سلامت اسپانیا]]؛ [[وضعیت بهداشت و سلامتی در اردن]]؛ [[بهداشت و سلامت اتیوپی]]؛ [[بهداشت و سلامت سیرالئون]]؛ [[بهداشت و سلامت قطر]]
[[بهداشت و سلامت آرژانتین]]؛ [[بهداشت و سلامت ژاپن]]؛ [[بهداشت و سلامت روسیه]]؛ [[بهداشت و سلامت کانادا]]؛ [[بهداشت و سلامت کوبا]]؛ [[بهداشت و سلامت لبنان]]؛ [[بهداشت و سلامت در مصر]]؛ [[بهداشت و سلامت تونس]]؛ [[بهداشت و سلامت افغانستان]]؛ [[بهداشت و سلامت سنگال]]؛ [[بهداشت و سلامت فرانسه]]؛ [[بهداشت و سلامت در مالی]]؛ [[بهداشت و سلامت سوریه]]؛ [[بهداشت و سلامت ساحل عاج]]؛ [[بهداشت و سلامت زیمبابوه]]؛ [[بهداشت و سلامت اوکراین]]؛ [[بهداشت و سلامت اسپانیا]]؛ [[وضعیت بهداشت و سلامتی در اردن]]؛ [[بهداشت و سلامت اتیوپی]]؛ [[بهداشت و سلامت سیرالئون]]؛ [[بهداشت و سلامت قطر]]؛ [[بهداشت و سلامت گرجستان]]؛ [[بهداشت و سلامت بنگلادش]]؛ [[بهداشت و سلامت قزاقستان]]؛ [[بهداشت و سلامت سریلانکا]]؛ [[وضعیت بهداشت و سلامت سودان]]؛ [[وضعیت بهداشت و سلامت جامعه در چین]]


== کتابشناسی ==
== کتابشناسی ==
<references />
[[رده:بهداشت و سلامت]]

نسخهٔ ‏۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۹

بیشتر خدمات بهداشتی تایلند را بخش دولتی عرضه می‌کند که بیش از ۹۰۰ بیمارستان و ۹۷۶۵ درمانگاه را دربر می‌گیرد. خدمات بهداشت همگانی در سه بخش اجرا می‌شود:

  • نظام رفاه‌کشوری (The Civil Service Welfare System)برای مستخدمان دولت و خانواده‌های آن‌ها؛
  • برنامه تأمین اجتماعی ( Social Security) برای افراد بخش خصوصی؛
  • طرح فراگیر (Universal Coverage) درمان برای همه اتباع تایلند.

بعضی از بیمارستان‌های خصوصی نیز در این بخش شرکت می‌کنند و هزینه آن‌ها را خود بیماران و بیمه‌های خصوصی پرداخت می‌کنند. نظارت بر بهداشت و شبکه درمانی با وزارت بهداشت عمومی (Ministry of Public Health) است که بیشتر تسهیلات بهداشتی دولتی را نیز در دست دارد. دفتر تأمین بهداشت ملی (Ministry of Public Health) هزینه‌های طرح فراگیر بهداشت را تأمین می‌کند. چند سازمان و بنیاد درمانی دیگر نیز در اجرای برنامه‌های درمانی و بهداری کشور همکاری دارند. دولت به‌سوی تمرکز نداشتن در خدمات درمانی گرایش دارد ولی مردم چندان با این سیاست موافق نیستند. وزارت بهداشت و درمان عمومی کماکان و به‌طور مستقیم، امور درمانی را زیر نظر دارد.

طرح فراگیر درمان در ۲۰۰۷م در اصل برای قشرهای کم‌درآمد تایلند به اجرا درآمد و به پروژهٔ ۳۰ باتی معروف شد؛ این مبلغی است که هر فرد عادی می‌تواند خود را با آن بیمه کند. افراد مشمول این طرح با دریافت کارتی طلایی می‌توانند از خدمات درمانی و بهداشتی در منطقه خود بهره‌مند شوند و در صورت لزوم برای انجام درمان‌های تخصصی به مناطق دیگر بروند. بودجه اصلی این طرح از درآمدهای عمومی تأمین می‌شود. بر طبق آمار سازمان جهانی بهداشت در ۲۰۰۴م، حدود ۶۵ درصد از هزینه‌های مراقبت‌های پزشکی را دولت و ۳۵ درصد آن را منابع خصوصی پرداخت می‌کنند.

انتقادات فراوانی از طرح ۳۰ باتی شده است اما این اقدام با استقبال قشرهای کم‌درآمد، به‌ویژه در روستاها روبه‌رو شده است؛ این طرح حتی پس از تحولات سیاسی و رفت‌وآمد دولت‌های متعدد در جای خود باقی مانده است. چندی پیش همان ۳۰ بات را که باید بیماران کم‌درآمد پرداخت می‌کردند، حذف شد و طرح فراگیر درمان برای همهٔ تایلندی‌ها به‌صورت رایگان درآمد.

بیمارستان‌ها

بیشتر بیمارستان‌های تایلند را وزارت بهداشت عمومی اداره می‌کند؛ این وزارت براساس قانون، بر بیمارستان‌های خصوصی نیز نظارت دارد. برخی از سازمان‌های دولتی و عمومی مانند نیروهای مسلح، دانشگاه‌ها، استانداری‌ها و صلیب سرخ نیز بیمارستان‌های مخصوص خود را اداره می‌کنند. در ۲۰۱۰م، بیش از ۹۰۰ بیمارستان دولتی و ۳۱۶ بیمارستان خصوصی در تایلند مشغول فعالیت بوده‌اند. بیمارستان‌های محلی را به سه طبقه تقسیم می‌کنند:

  • بیمارستان‌های منطقه‌ای که در مراکز استان‌ها قرار دارند و حداقل ۵۰۰ تخت‌خوابی و دارای کادر متخصص هستند؛
  • بیمارستان‌های عمومی که در مراکز استان‌ها یا شهرهای مهم قرار دارند و از ۲۰۰ تا ۵۰۰ تختخواب دارند؛
  • بیمارستان‌های محلی که در بخش‌ها و فرمانداری‌ها قرار دارند و بسته به بزرگی یا کوچکی آن‌ها شمار تخت‌خواب‌ها از ۱۰ تا ۹۰ متغیر است. بیشتر آن‌ها کمک‌های اولیه عرضه می‌کنند و در صورت نیاز به خدمات تخصصی، بیماران را به بیمارستان‌های منطقه‌ای یا عمومی می‌فرستند؛
  • بیمارستان‌های خصوصی که کمتر از ۳۰ تخت‌خواب داشته باشند مراکز بهداشتی نامیده می‌شوند.

سهم دولت از کل هزینه‌های بهداشت و درمان بالغ بر73/2 درصد و سهم بخش خصوصی در همین زمینه 26/8 درصد است؛ همچنین سهم هزینه‌های بهداشت در مقایسه باکل هزینه‌های دولتی 13/1 درصد برآورد شده است و3/7 درصد از تولید ناخالص داخلی نیز صرف هزینه‌های درمان می‌شود[۱] .

مهم‌ترین بیماری‌های شایع در تایلند

بیماری‌های عفونی مانند ایدز و سل مهم‌ترین بیماری‌های شایع در تایلند است. برخی از بیماری‌های غیرمسری و نیز جراحات در رواج بیماری‌ها و مرگ‌ومیر اهمیت دارند. مهم‌ترین بیماری‌های عفونی تایلند اسهال میکروبی، هپاتیت، تب دانگ، مالاریا (به‌خصوص در جنوب)، منانژیت، هاری و جذام هستند که بیشتر این بیماری‌ها در مناطق فقیرنشین و روستاها که مراقبت‌های پزشکی در آن‌ها کم است، شایع‌اند. در سال ۲۰۰۹م حدود ۱۲۰۰۰ مرگ ناشی از سل در تایلند گزارش شده است[۱].

بیماری ایدز یا HIV

«وزارت بهداشت عمومی تایلند در سال ۲۰۰۴م اعلام کرد که ۶۰ درصد مبتلایان به ایدز در تایلند را گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال تشکیل می‌دهند. بیش از ۸۰ هزار نفر از جوانان تایلندی به بیماری ایدز مبتلا هستند و هر ساله حدود بیست هزار نفر به مبتلایان افزوده می‌شود»[۲]. بیماری ایدز از بیماری‌های مهمی است که کشور تایلند با آن دست به گریبان است؛ ولی با تمهیداتی که دولت از چندی پیش انجام داده است، میزان این بیماری تا سطح 1/8 درصد کل جمعیت کشور کاهش یافته است. براساس آمار موجود از ۱۹۸۴م تاکنون (۲۰۱۲م)، ۵۸۰۰۰ نفر از بزرگ‌سالان و کودکان در تایلند بر اثر بیماری ایدز درگذشته‌اند. ظرف سال‌های گذشته دولت حمایت‌های مالی و معنوی خود را از مبتلایان به ایدز و سازمان‌های فعال در مبارزه با این بیماری‌ها افزایش داده است[۳].

نیز نگاه کنید به

بهداشت و سلامت آرژانتین؛ بهداشت و سلامت ژاپن؛ بهداشت و سلامت روسیه؛ بهداشت و سلامت کانادا؛ بهداشت و سلامت کوبا؛ بهداشت و سلامت لبنان؛ بهداشت و سلامت در مصر؛ بهداشت و سلامت تونس؛ بهداشت و سلامت افغانستان؛ بهداشت و سلامت سنگال؛ بهداشت و سلامت فرانسه؛ بهداشت و سلامت در مالی؛ بهداشت و سلامت سوریه؛ بهداشت و سلامت ساحل عاج؛ بهداشت و سلامت زیمبابوه؛ بهداشت و سلامت اوکراین؛ بهداشت و سلامت اسپانیا؛ وضعیت بهداشت و سلامتی در اردن؛ بهداشت و سلامت اتیوپی؛ بهداشت و سلامت سیرالئون؛ بهداشت و سلامت قطر؛ بهداشت و سلامت گرجستان؛ بهداشت و سلامت بنگلادش؛ بهداشت و سلامت قزاقستان؛ بهداشت و سلامت سریلانکا؛ وضعیت بهداشت و سلامت سودان؛ وضعیت بهداشت و سلامت جامعه در چین

کتابشناسی

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ گزارش سازمان بهداشت جهانی(۲۰۰۷). قابل بازیابی از https://www.who.int/
  2. پاک آئین، محسن(1388). چهل ماه در سرزمین طلایی. تهران: فرهنگ سبز، ص.246.
  3. الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ تایلند. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی،ص.105-109.