تصوف در روسیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «اهل تصوف اسلام در روسيه به صورت ها و اشکال صوفيانه نيز رواج يافته است. برخي از اين جنبش‌هاي جديد مذهبي که  از دين اسلام برخاسته‌اند، مي توانند در رديف اسلام غيرسنتي روسيه گنجانده شوند، از جمله  فرقه احمديه، بهاييت و «سوبود» (تلفيق مذهب هندوي...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
اهل تصوف
اسلام در [[روسیه]] به صورت‌ها و اشکال صوفیانه نیز رواج یافته است. برخی از این جنبش‌های جدید مذهبی که از دین اسلام برخاسته‌اند، می‌توانند در ردیف اسلام غیرسنتی [[روسیه]] گنجانده شوند، از جمله فرقه احمدیه، بهاییت و «سوبود» (تلفیق مذهب هندویی با تصوف)، جنش‌های مختلف تصوف جدید و نیز گروه‌های كوچكی كه در داخل [[روسیه]] به وجود آمده‌اند. پیروان این جنبش‌ها قاعدتاً به افراط متمایل نیستند و می‌توانند به جناح معتدل مسلمانان غیرسنتی نسبت داده شوند. تعداد كلی پیروان آن‌ها از 20 هزار نفر تجاوز نمی‌كند و آنها عمدتاً در شهرهای بزرگ متمركز شده‌اند. در حال حاضر،‌ اسلام صوفیانه در [[روسیه]]، در حال مبارزه با ساختار اسلام سلفی است.


اسلام در روسيه به صورت ها و اشکال صوفيانه نيز رواج يافته است. برخي از اين جنبش‌هاي جديد مذهبي که  از دين اسلام برخاسته‌اند، مي توانند در رديف اسلام غيرسنتي روسيه گنجانده شوند، از جمله  فرقه احمديه، بهاييت و «سوبود» (تلفيق مذهب هندويي با تصوف)، جنش‌هاي مختلف تصوف جديد و نيز گروه‌هاي كوچكي كه در داخل روسيه به وجود آمده‌اند. پيروان اين جنبش‌ها قاعدتاً به افراط متمايل نيستند و مي توانند  به جناح معتدل مسلمانان غيرسنتي نسبت داده شوند. تعداد كلي پيروان آنها از 20 هزار نفر تجاوز نمي‌كند و آنها عمدتاً در شهرهاي بزرگ متمركز شده‌اند. در حال حاضر،‌ اسلام صوفيانه در روسيه، در حال مبارزه با ساختار اسلام سلفي است. مسلمانان روسيه از نظر تركيب مذهبي اهل سنت به دو گروه اساسي تقسيم‌بندي مي‌شوند. حدود 65 درصد از مسلمانان سني مذهب روسيه، حنفي هستند که شامل تاتارها، باشقيرها، قزاق‌ها، قره‌چاي ها، بالكاري‌ها، آستي‌هاي و تعدادي از آذربايجاني‌ها و اقوام آسياي مرکزي مي شوند. 30 درصد از مسلمانان سني مذهب نيز شافعي هستند که شامل چچن‌ها، اينگوش‌‌ها و اكثر اقوام داغستان مي شوند. الباقي مسلمانان سني مذهب نيز پيروان مذهب حنبلي و جريان سلفي (وهابيت) هستند. همچنين در سال‌هاي اخير، در ميان مسلمانان داغستان، چچن و اينگوش، طريقت‌هاي صوفي نقشبنديه، قادريه و شاذليه نيز رواج يافته اند.  
[[اسلام و مسلمانان روسیه|مسلمانان روسیه]] از نظر تركیب مذهبی اهل سنت به دو گروه اساسی تقسیم‌بندی می‌شوند. حدود 65 درصد از مسلمانان سنی مذهب [[روسیه]]، حنفی هستند که شامل تاتارها، باشقیرها، قزاق‌ها، قره‌چای ها، بالكاری‌ها، آستی‌های و تعدادی از آذربایجانی‌ها و اقوام آسیای مرکزی می‌شوند. 30 درصد از مسلمانان سنی مذهب نیز شافعی هستند که شامل چچن‌ها، اینگوش‌‌ها و اكثر اقوام داغستان می‌شوند. الباقی مسلمانان سنی مذهب نیز پیروان مذهب حنبلی و جریان سلفی (وهابیت) هستند. همچنین در سال‌های اخیر، در میان مسلمانان داغستان، چچن و اینگوش، طریقت‌های صوفی نقشبندیه، قادریه و شاذلیه نیز رواج یافته‌اند.


سعيد افندي چيرکيسکي؛ نام اصلي وي سعيد عبدالرحمانويچ آتسايف و متولد سال 1937 مي باشد. وي از شيوخ صوفيان نقش بنديه و طريقت شاذليه است که از سال 1980 به عنوان يکي از رهبران مسلمانان در داغستان و متخصص در فرقه شافعي فعاليت دارد. صوفي گري در روسيه بيش از همه در ميان مسلمانان منطقه ولگا- اورال به چشم مي خورد كه از تاريخي ديرينه برخوردار مي باشد. حامد الگار استاد مطالعات اسلامي و زبان فارسي در دانشگاه كاليفرنيا معتقد است كه زندگي مسلمانان اين منطقه و افكار و اعتقادات ايشان چندان مورد مطالعه قرار نگرفته است. صوفي ها نقش مهمي را در انتشار اسلام در ميان باشقيرها (طي قرون هشتم هجري يا چهارده ميلادي) در ميان باشقيرها ايفا كردند. علاوه بر اين، نمي توان از فعاليت هاي اين گروه براي انتشار اسلام در دوران اردوي طلايي چشم پوشي كرد. اين در حالي است كه بيشتر متخصصين شرقي و غربي مطالعات خود را به منابع اندكي محدود مي كنند و اطلاعات مشابه و غالبا نادرستي را در مورد نقش صوفيان در انتشار اسلام در مناطق ولگا، اورال، پاولژ، كريم و سيبري غربي منتشر مي كنند. بر اساس گفته اين كارشناسان، صوفي گري به معناي امروز آن، تنها در اواخر قرن هجده و اوايل قرن نوزده در منطقه ولگا – اورال رواج پيدا كرد و پس از دوره اي نه چندان طولاني، به خاطر فشارها از سوي جنبش جديديسم كه طرفداران اسلام مدرن بودند، جايگاه خود را از دست داد. اين جنبش در ميان قشر روشنفكر و دانشجويان منطقه پاولژ و اورال در نيمه دوم قرن نوزده رخ داد. حتي الكساندر بنيگسن و ماريو برواكس نيز اين مطلب را تاييد مي كنند.
سعید افندی چیرکیسکی؛ نام اصلی وی سعید عبدالرحمانویچ آتسایف و متولد سال 1937 می‌باشد. وی از شیوخ صوفیان نقش بندیه و طریقت شاذلیه است که از سال 1980 به عنوان یکی از رهبران مسلمانان در داغستان و متخصص در فرقه شافعی فعالیت دارد. صوفی گری در [[روسیه]] بیش از همه در میان مسلمانان منطقه ولگا- اورال به چشم می‌خورد كه از تاریخی دیرینه برخوردار می‌باشد. حامد الگار استاد مطالعات اسلامی و زبان فارسی در دانشگاه كالیفرنیا معتقد است كه زندگی مسلمانان این منطقه و افكار و اعتقادات ایشان چندان مورد مطالعه قرار نگرفته است. صوفی‌ها نقش مهمی را در انتشار اسلام در میان باشقیرها (طی قرون هشتم هجری یا چهارده میلادی) در میان باشقیرها ایفا كردند. علاوه بر این، نمی‌توان از فعالیت‌های این گروه برای انتشار اسلام در دوران اردوی طلایی چشم پوشی كرد. این در حالی است كه بیشتر متخصصین شرقی و غربی مطالعات خود را به منابع اندكی محدود می‌كنند و اطلاعات مشابه و غالبا نادرستی را در مورد نقش صوفیان در انتشار اسلام در مناطق ولگا، اورال، پاولژ، كریم و سیبری غربی منتشر می‌كنند. بر اساس گفته این كارشناسان، صوفی گری به معنای امروز آن، تنها در اواخر قرن هجده و اوایل قرن نوزده در منطقه ولگا – اورال رواج پیدا كرد و پس از دوره‌ای نه چندان طولانی، به خاطر فشارها از سوی جنبش جدیدیسم كه طرفداران اسلام مدرن بودند، جایگاه خود را از دست داد. این جنبش در میان قشر روشنفكر و دانشجویان منطقه پاولژ و اورال در نیمه دوم قرن نوزده رخ داد. حتی الكساندر بنیگسن و ماریو برواكس نیز این مطلب را تایید می‌كنند.


اشاره به اين نكته نيز حايز اهميت است كه در قرن هجده ميلادي شيخ محمد بن الداغستاني يكي از شخصيت هاي ديني مسلمانان سال هاي زيادي را در ميان باشقيرها سپري كر ده است. او كه يكي از قضات اجراي احكام شريعت در موطن خود داغستان بود، در دوران حكومت تزاري به جنوب باشقيرستان و به روستاي كوچكي در كنار رود سامكارا تبعيد شد. شيخ محمد در آنجا نيز دست از فعاليت هاي خود نكشيد و شروع به آموزش مردم محلي و ترويج آموزه هاي اسلامي كرد. او تسلط زيادي به زبان هاي عربي، فارسي و چند زبان تركي داشت. در دوران قيام پوگاچوف (سال هاي 1775-1772 م.) محمد همراه با خانواده و شاگردانش راهي قزاقستان شده و در همان جا دار فاني را وداع گفت.  شاگرد او شيخ وليد بن محمد الاميني الكارگالي (متوفي به سال 1218 هجري) از ديگر چهره هاي برجسته و تحصيل كرده علوم اسلامي تحصيلات خود را در كابل به پايان رساند و در مسير طريقت نقشبنديه زير نظر شيخ فائز خان بن خزر خان ابن الكابل و عده اي ديگر از علماي مطرح آن دوره به فعاليت هاي خود ادامه داد.  كتاب «تلفيق الاخبار» ضمن معرفي تمامي چهره هاي برجسته علوم اسلامي در منطقه ولگا – اورال اطلاعات ارزنده اي راجع به فعاليت هاي روشنفكران مسلمان روسيه در اواخر قرون نوزده و اوايل قرن بيستم به خواننده ارايه مي كند(ايلشات نصيروف، معرفي كتاب، دكتري علوم فلسفه، 2013 /<nowiki>http://www.sufizm.ru/sufizm_in_Russia/sufi_ural/</nowiki> ).
اشاره به این نكته نیز حایز اهمیت است كه در قرن هجده میلادی شیخ محمد بن الداغستانی یكی از شخصیت‌های دینی مسلمانان سال‌های زیادی را در میان باشقیرها سپری كر ده است. او كه یكی از قضات اجرای احكام شریعت در موطن خود داغستان بود، در [[دوره تزاری روسیه|دوران حكومت تزاری]] به جنوب باشقیرستان و به روستای كوچكی در كنار رود سامكارا تبعید شد. شیخ محمد در آنجا نیز دست از فعالیت‌های خود نكشید و شروع به آموزش مردم محلی و ترویج آموزه‌های اسلامی كرد. او تسلط زیادی به زبان‌های عربی، فارسی و چند زبان تركی داشت.
 
در دوران قیام پوگاچوف (سال‌های 1775-1772 م.) محمد همراه با خانواده و شاگردانش راهی قزاقستان شده و در همان جا دار فانی را وداع گفت. شاگرد او شیخ ولید بن محمد الامینی الكارگالی (متوفی به سال 1218 هجری) از دیگر چهره‌های برجسته و تحصیل كرده علوم اسلامی تحصیلات خود را در كابل به پایان رساند و در مسیر طریقت نقشبندیه زیر نظر شیخ فائز خان بن خزر خان ابن الكابل و عده‌ای دیگر از علمای مطرح آن دوره به فعالیت‌های خود ادامه داد. كتاب «تلفیق الاخبار» ضمن معرفی تمامی چهره‌های برجسته علوم اسلامی در منطقه ولگا – اورال اطلاعات ارزنده‌ای راجع به فعالیت‌های روشنفكران [[اسلام و مسلمانان روسیه|مسلمان روسیه]] در اواخر قرون نوزده و اوایل قرن بیستم به خواننده ارایه می‌كند<ref>2013 /<nowiki>http://www.sufizm.ru/sufizm_in_Russia/sufi_ural/</nowiki></ref><ref>کرمی، جهانگیر (1392). جامعه و فرهنگ [[روسیه]]. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،</ref>.
 
== نیز نگاه کنید به ==
 
* [[اسلام و مسلمانان روسیه]]
 
* [[صوفیان مصر]]
 
* [[تصوف در تونس]]
 
* [[تصوف در افغانستان]]
 
* [[تصوف در سنگال]]
 
== کتابشناسی ==

نسخهٔ ‏۲۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۱۶

اسلام در روسیه به صورت‌ها و اشکال صوفیانه نیز رواج یافته است. برخی از این جنبش‌های جدید مذهبی که از دین اسلام برخاسته‌اند، می‌توانند در ردیف اسلام غیرسنتی روسیه گنجانده شوند، از جمله فرقه احمدیه، بهاییت و «سوبود» (تلفیق مذهب هندویی با تصوف)، جنش‌های مختلف تصوف جدید و نیز گروه‌های كوچكی كه در داخل روسیه به وجود آمده‌اند. پیروان این جنبش‌ها قاعدتاً به افراط متمایل نیستند و می‌توانند به جناح معتدل مسلمانان غیرسنتی نسبت داده شوند. تعداد كلی پیروان آن‌ها از 20 هزار نفر تجاوز نمی‌كند و آنها عمدتاً در شهرهای بزرگ متمركز شده‌اند. در حال حاضر،‌ اسلام صوفیانه در روسیه، در حال مبارزه با ساختار اسلام سلفی است.

مسلمانان روسیه از نظر تركیب مذهبی اهل سنت به دو گروه اساسی تقسیم‌بندی می‌شوند. حدود 65 درصد از مسلمانان سنی مذهب روسیه، حنفی هستند که شامل تاتارها، باشقیرها، قزاق‌ها، قره‌چای ها، بالكاری‌ها، آستی‌های و تعدادی از آذربایجانی‌ها و اقوام آسیای مرکزی می‌شوند. 30 درصد از مسلمانان سنی مذهب نیز شافعی هستند که شامل چچن‌ها، اینگوش‌‌ها و اكثر اقوام داغستان می‌شوند. الباقی مسلمانان سنی مذهب نیز پیروان مذهب حنبلی و جریان سلفی (وهابیت) هستند. همچنین در سال‌های اخیر، در میان مسلمانان داغستان، چچن و اینگوش، طریقت‌های صوفی نقشبندیه، قادریه و شاذلیه نیز رواج یافته‌اند.

سعید افندی چیرکیسکی؛ نام اصلی وی سعید عبدالرحمانویچ آتسایف و متولد سال 1937 می‌باشد. وی از شیوخ صوفیان نقش بندیه و طریقت شاذلیه است که از سال 1980 به عنوان یکی از رهبران مسلمانان در داغستان و متخصص در فرقه شافعی فعالیت دارد. صوفی گری در روسیه بیش از همه در میان مسلمانان منطقه ولگا- اورال به چشم می‌خورد كه از تاریخی دیرینه برخوردار می‌باشد. حامد الگار استاد مطالعات اسلامی و زبان فارسی در دانشگاه كالیفرنیا معتقد است كه زندگی مسلمانان این منطقه و افكار و اعتقادات ایشان چندان مورد مطالعه قرار نگرفته است. صوفی‌ها نقش مهمی را در انتشار اسلام در میان باشقیرها (طی قرون هشتم هجری یا چهارده میلادی) در میان باشقیرها ایفا كردند. علاوه بر این، نمی‌توان از فعالیت‌های این گروه برای انتشار اسلام در دوران اردوی طلایی چشم پوشی كرد. این در حالی است كه بیشتر متخصصین شرقی و غربی مطالعات خود را به منابع اندكی محدود می‌كنند و اطلاعات مشابه و غالبا نادرستی را در مورد نقش صوفیان در انتشار اسلام در مناطق ولگا، اورال، پاولژ، كریم و سیبری غربی منتشر می‌كنند. بر اساس گفته این كارشناسان، صوفی گری به معنای امروز آن، تنها در اواخر قرن هجده و اوایل قرن نوزده در منطقه ولگا – اورال رواج پیدا كرد و پس از دوره‌ای نه چندان طولانی، به خاطر فشارها از سوی جنبش جدیدیسم كه طرفداران اسلام مدرن بودند، جایگاه خود را از دست داد. این جنبش در میان قشر روشنفكر و دانشجویان منطقه پاولژ و اورال در نیمه دوم قرن نوزده رخ داد. حتی الكساندر بنیگسن و ماریو برواكس نیز این مطلب را تایید می‌كنند.

اشاره به این نكته نیز حایز اهمیت است كه در قرن هجده میلادی شیخ محمد بن الداغستانی یكی از شخصیت‌های دینی مسلمانان سال‌های زیادی را در میان باشقیرها سپری كر ده است. او كه یكی از قضات اجرای احكام شریعت در موطن خود داغستان بود، در دوران حكومت تزاری به جنوب باشقیرستان و به روستای كوچكی در كنار رود سامكارا تبعید شد. شیخ محمد در آنجا نیز دست از فعالیت‌های خود نكشید و شروع به آموزش مردم محلی و ترویج آموزه‌های اسلامی كرد. او تسلط زیادی به زبان‌های عربی، فارسی و چند زبان تركی داشت.

در دوران قیام پوگاچوف (سال‌های 1775-1772 م.) محمد همراه با خانواده و شاگردانش راهی قزاقستان شده و در همان جا دار فانی را وداع گفت. شاگرد او شیخ ولید بن محمد الامینی الكارگالی (متوفی به سال 1218 هجری) از دیگر چهره‌های برجسته و تحصیل كرده علوم اسلامی تحصیلات خود را در كابل به پایان رساند و در مسیر طریقت نقشبندیه زیر نظر شیخ فائز خان بن خزر خان ابن الكابل و عده‌ای دیگر از علمای مطرح آن دوره به فعالیت‌های خود ادامه داد. كتاب «تلفیق الاخبار» ضمن معرفی تمامی چهره‌های برجسته علوم اسلامی در منطقه ولگا – اورال اطلاعات ارزنده‌ای راجع به فعالیت‌های روشنفكران مسلمان روسیه در اواخر قرون نوزده و اوایل قرن بیستم به خواننده ارایه می‌كند[۱][۲].

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. 2013 /http://www.sufizm.ru/sufizm_in_Russia/sufi_ural/
  2. کرمی، جهانگیر (1392). جامعه و فرهنگ روسیه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،