مراسم چای در ژاپن: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «چادو یا آن طور که امروزه می‌گویند، سادو، از آن دسته هنرهایی است که علاوه بر حضور در زندگی روزانه، امروزه به عنوان یکی از عناصر اصیل فرهنگ و هنر ژاپن در جهان هم شناخته می‌شود. هر چند گزارش‌هایی مربوط به دوره هیان مبنی بر آورن چای از چین و استفا...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
چادو یا آن طور که امروزه می‌گویند، سادو، از آن دسته هنرهایی است که علاوه بر حضور در زندگی روزانه، امروزه به عنوان یکی از عناصر اصیل فرهنگ و هنر [[ژاپن]] در جهان هم شناخته می‌شود. هر چند گزارش‌هایی مربوط به | چادو یا آن طور که امروزه می‌گویند، سادو، از آن دسته هنرهایی است که علاوه بر حضور در زندگی روزانه، امروزه به عنوان یکی از عناصر اصیل [[فرهنگ ژاپنی|فرهنگ]] و هنر [[ژاپن]] در جهان هم شناخته می‌شود. هر چند گزارش‌هایی مربوط به دوره هیان مبنی بر آورن چای از [[چین]] و استفاده از آن به عنوان دارو وجود دارد، اما در [[دوره کاماکورا|دوران کاماکورا]] بود که اِیسای یعنی راهبی [[آیین بودا در ژاپن|بودایی]] که آیین ذن را از [[چین]] به [[ژاپن]] آورد، چای را هم آورد و آن را در کشورش کشت کرد. با کاشت چای رسم چای نوشی هم در [[ژاپن]] پای گرفت و با تقدیم چای و کتابی موسوم به «یادداشت‌های رشد چای نوشی» (『喫茶養生記』/Kissa yōjōki) از سوی ایسای به دربار جنگجویی [[دوره کاماکورا|کاماکورا]] چای نوشی در میان طبقه حاکم یعنی جنگجویان رواج پیدا کرد. | ||
بالاخره در [[دوره موروماچی]] مراسم چای شکل گرفت. بنیان گذارش را راهب ذنی به نام موراتا جوکو | بالاخره در [[دوره موروماچی]] [[مراسم چای در ژاپن|مراسم چای]] شکل گرفت. بنیان گذارش را راهب ذنی به نام موراتا جوکو (村田珠光/Murata jukō(1423-1502)) یا شوکو معرفی می‌کنند که در اواسط [[دوره موروماچی]] زندگی می‌کرد. با این همه چنان که تازاوا (1375) هم اشاره می‌کند، این سِن نو ریکیو بود که چادو یا چای‌نوشی را به سطح هنر رساند.<ref>تازاوا، یوتاکا، ماتسوبارا، سابورو، نوکودا، شون‌سوکه و ناگاهاتا، یاسوناری (1375). تاریخ فرهنگ ژاپن، یک دیدگاه. وزارت امور خارجه ژاپن، بخش فرهنگی سفارت کبرای ژاپن در ایران، ص74.</ref> آیین چای به آن حد از هنر و زیبایی رسید که اوکاکورا آن را چنین توصیف می‌کند: | ||
مراسم چای نوعی تشریفات بر پایه ستایش زیبایی‌های موجود میان امور دنیوی زندگی روزانه است و سادگی، هماهنگی، رموز خیرخواهی متقابل و رمانتیسم موجود در نظم اجتماعی را القا می‌کند. اساسش ستایش ناتمام است؛ کوششی ظریف برای تحقق ممکن در این نا ممکن، چیزی که آن را زندگی می‌دانیم ( | [[مراسم چای در ژاپن|مراسم چای]] نوعی تشریفات بر پایه ستایش زیبایی‌های موجود میان امور دنیوی زندگی روزانه است و سادگی، هماهنگی، رموز خیرخواهی متقابل و رمانتیسم موجود در نظم اجتماعی را القا می‌کند. اساسش ستایش ناتمام است؛ کوششی ظریف برای تحقق ممکن در این نا ممکن، چیزی که آن را زندگی می‌دانیم.<ref>اُكاكورا، كاكوزو (1396). كتاب چای. ترجمه از ژاپنی قدرت‌اله ذاكری، [https://parandepub.ir/ انتشارات پرنده]. ص25.</ref> | ||
بعد از ریکیو و در [[دوره ادو]] مراسم چای به دو دسته کلی تقسیم شد. یکی از این دو گروه دایمیوچا | بعد از ریکیو و در [[دوره ادو]] [[مراسم چای در ژاپن|مراسم چای]] به دو دسته کلی تقسیم شد. یکی از این دو گروه دایمیوچا (大名茶/Daimyō cha) یا بوکه‌چا (武家茶/Buke cha) بود، مراسم چایی که در میان طبقه جنگجو ادامه پیدا کرد. دیگری وابی‌چا (侘茶/Wabi cha) بود که در واقع همان میراث دار سنت ریکیو شد. چنان که قبلا آمد، وابی‌چا در دوره موروماچی و در تقابل با مراسم چای شوئین نو چا (書院の茶/Shoin no Cha) شکل گرفت. در مورد شکل‌گیری اتاق شوئین یا اتاق پذیرایی در مبحث معماری توضیح داده شد، پس شوئین نو چا مراسم چایی بود که در اتاق شوئین برگزار می‌شد، تزئینات در آن زیاد بود و آنچه در آن استفاده می‌شد به خصوص فنجان‌ها، عموما ساخت کشور [[چین]] و زیبا بودند. وابی‌چا محل برگزاری مراسم را از شوئین به چاشیتسو (茶室/Chashitsu) یا اتاق چای تغییر داد، اتاقی که ساده و کوچک بود و زیبایی مصالح طبیعی به همان شکلی که بودند در آن مورد استفاده قرار می‌گرفتند. همچنین به جای استفاده از ظروف چینی به استفاده از ظروف ژاپنی به خصوص فنجان‌های زمخت ژاپنی روی آورد. در واقع وابی‌چا بیش از حظ بصری به دنبال اقنای دل بود. | ||
دو گروه کلی ذکر شده مراسم چای در دوره ادو به شاخه‌ها و سبک‌های متعدد تقسیم شد. همچنین در اواسط دوره ادو نظام ایئه‌موتو یا توارث خانوادگی در هنر چادو کامل شد، نظامی که در بحث فرهنگ در ژاپن به آن اشاره کردیم. در دوره میجی مراسم چای برای مدتی رو به افول رفت، اما مجددا احیاء شد، بطوری که با ورود به دوره شووا این هنر تقریبا مردمی شد و تعداد استادان زن در آن روی به افزایش گذاشت، بطوری که از زنانه شدن آن صحبت در میان است. بعد از جنگ جهانی دوم، همچون بسیاری دیگر از هنرهای ژاپنی، مراسم چای هم در خارج از مرزهای این کشور مورد توجه قرار گرفت و طرفدارانی در جهان پیدا کرد. با توجه به پژوهشی که سازمان فرهنگ ژاپن سال 2014 انجام داد و نتایج آن 2015 منتشر شد، در سال 2014 حدود 94 سبک، گروه و ... در زمینه چادو فعالیت داشتند ( | دو گروه کلی ذکر شده [[مراسم چای در ژاپن|مراسم چای]] در [[دوره ادو]] به شاخه‌ها و سبک‌های متعدد تقسیم شد. همچنین در اواسط [[دوره ادو]] نظام ایئه‌موتو یا توارث خانوادگی در هنر چادو کامل شد، نظامی که در بحث [[فرهنگ ژاپنی|فرهنگ در ژاپن]] به آن اشاره کردیم. در دوره میجی [[مراسم چای در ژاپن|مراسم چای]] برای مدتی رو به افول رفت، اما مجددا احیاء شد، بطوری که با ورود به دوره شووا این هنر تقریبا مردمی شد و تعداد استادان زن در آن روی به افزایش گذاشت، بطوری که از زنانه شدن آن صحبت در میان است. بعد از جنگ جهانی دوم، همچون بسیاری دیگر از هنرهای ژاپنی، مراسم چای هم در خارج از مرزهای این کشور مورد توجه قرار گرفت و طرفدارانی در جهان پیدا کرد. با توجه به پژوهشی که [[سازمان فرهنگ ژاپن]] سال 2014 انجام داد و نتایج آن 2015 منتشر شد، در سال 2014 حدود 94 سبک، گروه و... در زمینه چادو فعالیت داشتند.<ref>Bunka Gējutsu kanren dētashū (2021-02-19). Bunka gējutsu kanren dētashū. https://www.bunka.go.jp/seisaku/bunkashingikai/seisaku/15/03/pdf/r1396381_11.pdf. P4.</ref> همچنین در همین سال پانزده نشریه مرتبط با [[مراسم چای در ژاپن|مراسم چای]] در این کشور منتشر می‌شد.<ref>Bunka Gējutsu kanren dētashū (2021-02-19). Bunka gējutsu kanren dētashū. https://www.bunka.go.jp/seisaku/bunkashingikai/seisaku/15/03/pdf/r1396381_11.pdf. P50-52.</ref> با استناد به همین پژوهش، 62 درصد گروه‌ها و سبک‌های چای اظهار داشتند که به خاطر پیر شدن [[جمعیت و ساختار جمعیتی ژاپن|جمعیت]] و عدم معرفی شایسته این مراسم در بین جوانان تعداد اعضای آنها در حال کم شدن هست، بطوری که در برخی از این گروه‌ها تعداد اعضا در طی ده سال نصف شده بود.<ref>Bunka Gējutsu kanren dētashū (2021-02-19). Bunka gējutsu kanren dētashū. https://www.bunka.go.jp/seisaku/bunkashingikai/seisaku/15/03/pdf/r1396381_11.pdf. P48.</ref> | ||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[ | * [[هنر ژاپن]] | ||
* [[هنرهای سنتی ژاپن]] | |||
== کتابشناسی == | |||
نسخهٔ ۲۳ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۰۵
چادو یا آن طور که امروزه می‌گویند، سادو، از آن دسته هنرهایی است که علاوه بر حضور در زندگی روزانه، امروزه به عنوان یکی از عناصر اصیل فرهنگ و هنر ژاپن در جهان هم شناخته می‌شود. هر چند گزارش‌هایی مربوط به دوره هیان مبنی بر آورن چای از چین و استفاده از آن به عنوان دارو وجود دارد، اما در دوران کاماکورا بود که اِیسای یعنی راهبی بودایی که آیین ذن را از چین به ژاپن آورد، چای را هم آورد و آن را در کشورش کشت کرد. با کاشت چای رسم چای نوشی هم در ژاپن پای گرفت و با تقدیم چای و کتابی موسوم به «یادداشت‌های رشد چای نوشی» (『喫茶養生記』/Kissa yōjōki) از سوی ایسای به دربار جنگجویی کاماکورا چای نوشی در میان طبقه حاکم یعنی جنگجویان رواج پیدا کرد.
بالاخره در دوره موروماچی مراسم چای شکل گرفت. بنیان گذارش را راهب ذنی به نام موراتا جوکو (村田珠光/Murata jukō(1423-1502)) یا شوکو معرفی می‌کنند که در اواسط دوره موروماچی زندگی می‌کرد. با این همه چنان که تازاوا (1375) هم اشاره می‌کند، این سِن نو ریکیو بود که چادو یا چای‌نوشی را به سطح هنر رساند.[۱] آیین چای به آن حد از هنر و زیبایی رسید که اوکاکورا آن را چنین توصیف می‌کند:
مراسم چای نوعی تشریفات بر پایه ستایش زیبایی‌های موجود میان امور دنیوی زندگی روزانه است و سادگی، هماهنگی، رموز خیرخواهی متقابل و رمانتیسم موجود در نظم اجتماعی را القا می‌کند. اساسش ستایش ناتمام است؛ کوششی ظریف برای تحقق ممکن در این نا ممکن، چیزی که آن را زندگی می‌دانیم.[۲]
بعد از ریکیو و در دوره ادو مراسم چای به دو دسته کلی تقسیم شد. یکی از این دو گروه دایمیوچا (大名茶/Daimyō cha) یا بوکه‌چا (武家茶/Buke cha) بود، مراسم چایی که در میان طبقه جنگجو ادامه پیدا کرد. دیگری وابی‌چا (侘茶/Wabi cha) بود که در واقع همان میراث دار سنت ریکیو شد. چنان که قبلا آمد، وابی‌چا در دوره موروماچی و در تقابل با مراسم چای شوئین نو چا (書院の茶/Shoin no Cha) شکل گرفت. در مورد شکل‌گیری اتاق شوئین یا اتاق پذیرایی در مبحث معماری توضیح داده شد، پس شوئین نو چا مراسم چایی بود که در اتاق شوئین برگزار می‌شد، تزئینات در آن زیاد بود و آنچه در آن استفاده می‌شد به خصوص فنجان‌ها، عموما ساخت کشور چین و زیبا بودند. وابی‌چا محل برگزاری مراسم را از شوئین به چاشیتسو (茶室/Chashitsu) یا اتاق چای تغییر داد، اتاقی که ساده و کوچک بود و زیبایی مصالح طبیعی به همان شکلی که بودند در آن مورد استفاده قرار می‌گرفتند. همچنین به جای استفاده از ظروف چینی به استفاده از ظروف ژاپنی به خصوص فنجان‌های زمخت ژاپنی روی آورد. در واقع وابی‌چا بیش از حظ بصری به دنبال اقنای دل بود.
دو گروه کلی ذکر شده مراسم چای در دوره ادو به شاخه‌ها و سبک‌های متعدد تقسیم شد. همچنین در اواسط دوره ادو نظام ایئه‌موتو یا توارث خانوادگی در هنر چادو کامل شد، نظامی که در بحث فرهنگ در ژاپن به آن اشاره کردیم. در دوره میجی مراسم چای برای مدتی رو به افول رفت، اما مجددا احیاء شد، بطوری که با ورود به دوره شووا این هنر تقریبا مردمی شد و تعداد استادان زن در آن روی به افزایش گذاشت، بطوری که از زنانه شدن آن صحبت در میان است. بعد از جنگ جهانی دوم، همچون بسیاری دیگر از هنرهای ژاپنی، مراسم چای هم در خارج از مرزهای این کشور مورد توجه قرار گرفت و طرفدارانی در جهان پیدا کرد. با توجه به پژوهشی که سازمان فرهنگ ژاپن سال 2014 انجام داد و نتایج آن 2015 منتشر شد، در سال 2014 حدود 94 سبک، گروه و... در زمینه چادو فعالیت داشتند.[۳] همچنین در همین سال پانزده نشریه مرتبط با مراسم چای در این کشور منتشر می‌شد.[۴] با استناد به همین پژوهش، 62 درصد گروه‌ها و سبک‌های چای اظهار داشتند که به خاطر پیر شدن جمعیت و عدم معرفی شایسته این مراسم در بین جوانان تعداد اعضای آنها در حال کم شدن هست، بطوری که در برخی از این گروه‌ها تعداد اعضا در طی ده سال نصف شده بود.[۵]
نیز نگاه کنید به
کتابشناسی
- ↑ تازاوا، یوتاکا، ماتسوبارا، سابورو، نوکودا، شون‌سوکه و ناگاهاتا، یاسوناری (1375). تاریخ فرهنگ ژاپن، یک دیدگاه. وزارت امور خارجه ژاپن، بخش فرهنگی سفارت کبرای ژاپن در ایران، ص74.
- ↑ اُكاكورا، كاكوزو (1396). كتاب چای. ترجمه از ژاپنی قدرت‌اله ذاكری، انتشارات پرنده. ص25.
- ↑ Bunka Gējutsu kanren dētashū (2021-02-19). Bunka gējutsu kanren dētashū. https://www.bunka.go.jp/seisaku/bunkashingikai/seisaku/15/03/pdf/r1396381_11.pdf. P4.
- ↑ Bunka Gējutsu kanren dētashū (2021-02-19). Bunka gējutsu kanren dētashū. https://www.bunka.go.jp/seisaku/bunkashingikai/seisaku/15/03/pdf/r1396381_11.pdf. P50-52.
- ↑ Bunka Gējutsu kanren dētashū (2021-02-19). Bunka gējutsu kanren dētashū. https://www.bunka.go.jp/seisaku/bunkashingikai/seisaku/15/03/pdf/r1396381_11.pdf. P48.