شهر نشینی و روستا نشینی درافغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۳ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۵۰

1.روند شهرنشینی و رشد شهرها

تحلیل آماری روند شهرنشینی در ۵۰ سال گذشته

شهرنشینی در افغانستان طی پنجاه سال گذشته افزایش قابل‌توجهی داشته است. در دهه ۱۹۷۰، تنها حدود ۱۰ درصد از جمعیت کشور در مناطق شهری سکونت داشتند، اما با گذشت زمان و تا سال ۲۰۲۴ این رقم به حدود ۳۰ درصد رسیده است.^[۱] این تغییر عمدتاً به دلیل مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها، تغییرات اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی بهتر در مناطق شهری رخ‌داده است. رشد سریع شهرنشینی در افغانستان ، به‌ویژه در شهرهای بزرگ، به تغییرات چشمگیری در ساختارهای اقتصادی و اجتماعی منجر شده است.^[۲]

کابل 2024، https://twitter.com/VisitAFG/status/1759981279339041203
بررسی الگوهای رشد کلان‌شهرها و شهرهای میانی

کلان‌شهرهایی همچون کابل، هرات و مزارشریف به‌عنوان کانون‌های اصلی رشد جمعیتی در افغانستان محسوب می‌شوند.^[۳] کابل، به‌ویژه به‌عنوان پایتخت کشور، با افزایش جمعیت بسیار بالایی مواجه بوده و یکی از پرتراکم‌ترین شهرهای منطقه به شمار می‌رود.^[۳] در سال ۲۰۲۴، جمعیت کابل به حدی رسیده که زیرساخت‌های آن با چالش‌های فراوانی مواجه شده‌اند. شهرهای میانی همچون قندهار و جلال‌آباد نیز رشد جمعیتی قابل‌توجهی را تجربه کرده‌اند، اگرچه سرعت رشد آن‌ها نسبت به کلان‌شهرهای بزرگ کمتر بوده است. ^[۴]این رشد شهرها علاوه بر عوامل جمعیتی، تحت‌تأثیر توسعه زیرساخت‌ها و دسترسی به منابع اقتصادی و خدماتی قرار گرفته است.

تحلیل عوامل مؤثر بر گسترش شهرنشینی

گسترش شهرنشینی در افغانستان به عوامل متعددی وابسته است. بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و راه‌های ارتباطی، فرصت‌های شغلی بیشتر در شهرها و تمرکز خدمات بهداشتی و آموزشی در مراکز شهری از جمله دلایل مهم این پدیده هستند. علاوه بر این، ناامنی‌های داخلی و جنگ‌های مستمر در مناطق روستایی نیز از عوامل کلیدی مهاجرت روستاییان به شهرها بوده است. در نتیجه، شهرنشینی به‌عنوان یک راه‌حل برای فرار از ناامنی و دستیابی به فرصت‌های بهتر در نظر گرفته می‌شود.^[۵]

۲.تحولات جمعیت روستایی

تحلیل تغییرات جمعیت روستایی و علل آن

جمعیت روستایی افغانستان در دهه‌های اخیر روندی کاهشی را تجربه کرده است. درحالی‌که در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۰ درصد از جمعیت کشور هنوز در مناطق روستایی سکونت دارند، این رقم در مقایسه با گذشته به میزان قابل‌توجهی کاهش‌یافته است. ^[۶]مهاجرت گسترده به شهرها به دلیل مشکلات اقتصادی، بیکاری و خشکسالی از جمله عوامل اصلی این کاهش بوده‌اند. ^[۷]افزایش نرخ شهرنشینی و مهاجرت‌های داخلی، به‌ویژه از مناطق روستایی به شهرها، تأثیرات گسترده‌ای بر کاهش جمعیت روستایی داشته است.^[۸]

بررسی چالش‌های جمعیتی مناطق روستایی

جمعیت روستایی افغانستان با مشکلات فراوانی روبرو است که از جمله آن‌ها می‌توان به کاهش نیروی کار، افزایش فقر و کمبود خدمات بهداشتی و آموزشی اشاره کرد. این چالش‌ها باعث شده تا بسیاری از جوانان و خانواده‌ها به دنبال فرصت‌های بهتر زندگی به شهرها مهاجرت کنند. درعین‌حال، جمعیت سالمندان و افراد آسیب‌پذیر در روستاها باقی‌مانده و این موضوع به کاهش توان تولیدی مناطق روستایی و افزایش نابرابری‌های منطقه‌ای منجر شده است.^[۹]

تحلیل سیاست‌های توسعه روستایی و تأثیر آن‌ها بر جمعیت

دولت افغانستان در طول دهه‌های اخیر تلاش‌هایی برای توسعه مناطق روستایی انجام داده است. ^[۱۰]پروژه‌های مرتبط با توسعه کشاورزی، بهبود زیرساخت‌های بهداشتی و آموزشی و همچنین برنامه‌های آبیاری از جمله اقدامات انجام‌شده بوده‌اند. بااین‌حال، به دلیل ناپایداری‌های سیاسی و اقتصادی، تأثیرات این برنامه‌ها به‌صورت یکپارچه در سراسر کشور مشاهده نمی‌شود. باوجود این تلاش‌ها، بسیاری از مناطق روستایی همچنان با مشکلات ساختاری مواجه هستند که نیاز به توجه و سرمایه‌گذاری بیشتری دارند.^[۱۱]

۳ . چالش‌های شهرنشینی و پیش‌بینی‌های آینده

بررسی چالش‌های شهرنشینی (مانند حاشیه‌نشینی) و تأثیرات آن بر ساختار جمعیتی

حاشیه نشینی در افغانستان، https://disasterphilanthropy.org/disasters/afghanistan-humanitarian-crisis/

یکی از چالش‌های مهم شهرنشینی در افغانستان ، پدیده حاشیه‌نشینی است. بسیاری از مهاجرانی که از مناطق روستایی به شهرها مهاجرت کرده‌اند، به دلیل کمبود مسکن و زیرساخت‌های کافی، مجبور به زندگی در مناطق حاشیه‌ای و غیررسمی شده‌اند^[۱۲]. این مناطق اغلب فاقد خدمات اساسی همچون آب آشامیدنی، بهداشت و آموزش هستند و در نتیجه، مشکلات اجتماعی نظیر فقر، بیکاری و افزایش جرایم در این نواحی رایج است.^[۱۳]

پیش‌بینی آماری نرخ شهرنشینی و الگوهای توزیع شهری - روستایی برای ۳۰ سال آینده

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۵۰، نرخ شهرنشینی در افغانستان به حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد خواهد رسید.^[۱۴] این افزایش با رشد بیشتر کلان‌شهرهایی همچون کابل، هرات و مزارشریف همراه خواهد بود، درحالی‌که شهرهای کوچک و میانی نیز شاهد افزایش جمعیت خواهند بود. در مقابل، مناطق روستایی به کاهش جمعیت خود ادامه خواهند داد. این تغییرات باعث خواهد شد تا چالش‌های جدیدی در مدیریت شهرنشینی و تأمین خدمات ایجاد خواهد نمود.^[۱۵]

نیز نگاه کنید به :

کتابشناسی

↑ Afghanistan Population (2024) - Worldometer. (2024). Worldometers.info.[۱]
↑ Annual Results Report 2023 Afghanistan. (2024). [۲] ‌
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ Urbanization in Afghanistan: Building inclusive & sustainable cities. (n.d.). [۳]
↑ [۴]
↑ UNHCR/Oxygen Empire Media Production. (2024). AFGHANISTAN Protection Analysis Update Update on protracted-crisis and climate-related protection risks trends. [۵]
↑ Waheed, M., Olaberria, E., Rahimi, A. R., Malik, W. S., & International Bank for Reconstruction and Development/ The World Bank. (2024c). AFGHANISTAN DEVELOPMENT UPDATE.[۶]
↑ Afghanistan. (n.d.). IFAD. [۷] ‌
↑ Khan, H. (2024, July 15). Charting Afghanistan’s Economic Future: Recommendations for Reform. South Asian Voices.
↑ BTI 2024 Afghanistan Country Report. (n.d.). BTI 2024.[۸]
↑ Karimi, A. (2015, March 20). Can cities save Afghanistan? Foreign Policy. [۹].
↑ Afghan authorities evict thousands of internally displaced people in Kabul amid growing humanitarian crisis | NRC. (2024, August 13).
↑ Taliban evicted 6,000 displaced Afghans form informal settlements, says aid group | AP News. (2024, June 4). AP News. [۱۰]
↑ Runde, D. F., Pforzheimer, A., Bryja, T., & Smutny, C. (2024). The future of assistance for Afghanistan: a dilemma.
↑ Winds of Demographic Change in Afghanistan? (n.d.). PRB.[۱۱]
↑ CLIMATE CHANGE IMPACTS ON HEALTH AND LIVELIHOODS: AFGHANISTAN ASSESSMENT APRIL 2024. (n.d.).

نویسنده: نرگس شکوری

[1] Afghanistan Population (2024) - Worldometer. (2024). Worldometers.info.[۱]

[2] Annual Results Report 2023 Afghanistan. (2024). [۲] ‌

[:2-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ Urbanization in Afghanistan: Building inclusive & sustainable cities. (n.d.). [۳]

[4] [۴]

[5] UNHCR/Oxygen Empire Media Production. (2024). AFGHANISTAN Protection Analysis Update Update on protracted-crisis and climate-related protection risks trends. [۵]

[6] Waheed, M., Olaberria, E., Rahimi, A. R., Malik, W. S., & International Bank for Reconstruction and Development/ The World Bank. (2024c). AFGHANISTAN DEVELOPMENT UPDATE.[۶]

[7] Afghanistan. (n.d.). IFAD. [۷] ‌

[8] Khan, H. (2024, July 15). Charting Afghanistan’s Economic Future: Recommendations for Reform. South Asian Voices.

[9] BTI 2024 Afghanistan Country Report. (n.d.). BTI 2024.[۸]

[10] Karimi, A. (2015, March 20). Can cities save Afghanistan? Foreign Policy. [۹].

[11] Afghan authorities evict thousands of internally displaced people in Kabul amid growing humanitarian crisis | NRC. (2024, August 13).

[12] Taliban evicted 6,000 displaced Afghans form informal settlements, says aid group | AP News. (2024, June 4). AP News. [۱۰]

[13] Runde, D. F., Pforzheimer, A., Bryja, T., & Smutny, C. (2024). The future of assistance for Afghanistan: a dilemma.

[14] Winds of Demographic Change in Afghanistan? (n.d.). PRB.[۱۱]

[15] CLIMATE CHANGE IMPACTS ON HEALTH AND LIVELIHOODS: AFGHANISTAN ASSESSMENT APRIL 2024. (n.d.).

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

@@ خط ۲۸: / خط ۲۸: @@
 ==کتابشناسی==
 <references />نویسنده: نرگس شکوری
-[[ رده:شهرنشینی و روستانشینی ]]
+[[ رده:شهر نشینی و روستا نشینی ]]