شهرنشینی و روستانشینی در بنگلادش: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
*'''''آمار و ارقام (۲۰۲۴)''''' | *'''''آمار و ارقام (۲۰۲۴)''''' | ||
- جمعیت شهرنشین: حدود ۶۷ میلیون نفر (۳۹٪ کل جمعیت) | - جمعیت شهرنشین: حدود ۶۷ میلیون نفر (۳۹٪ کل جمعیت)<ref>Markets, R. A. (2024, October 4). Bangladesh Construction Industry Report 2024-2028: Burgeoning growth supported by government initiatives, urbanization, and a burgeoning economy. ''GlobeNewswire News Room''. [https://www.globenewswire.com/news-release/2024/10/04/2958156/0/en/Bangladesh-Construction-Industry-Report-2024-2028-Burgeoning-Growth-Supported-by-Government-Initiatives-Urbanization-and-a-Burgeoning-Economy.html]</ref> | ||
- جمعیت روستانشین: حدود ۱۰۵ میلیون نفر (۶۱٪ کل جمعیت) | - جمعیت روستانشین: حدود ۱۰۵ میلیون نفر (۶۱٪ کل جمعیت)<ref>''Bangladesh - Rural Population - 1960-2018 Data | [https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/20119/dhaka/population 2024] Forecast''. (n.d.). Tradingeconomics.com.</ref> | ||
- نرخ رشد سالانه شهرنشینی: ۳.۲٪ | - نرخ رشد سالانه شهرنشینی: ۳.۲٪ | ||
- بزرگترین شهر: داکا با جمعیتی حدود ۲۲ میلیون نفر | - بزرگترین شهر: داکا با جمعیتی حدود ۲۲ میلیون نفر<ref>''Dhaka, Bangladesh Metro Area Population 1950-2024''. (n.d.). [https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/20119/dhaka/population MacroTrends]</ref> | ||
*'''''مقایسه شهرنشینی و روستانشینی:''''' | *'''''مقایسه شهرنشینی و روستانشینی:''''' | ||
''۱. اشتغال:'' | ''۱. اشتغال:'' | ||
- شهری: صنایع تولیدی، خدمات، و فعالیتهای غیررسمی اقتصادی از جمله مشاغل رایج در مناطق شهری هستند. | - شهری: صنایع تولیدی، خدمات، و فعالیتهای غیررسمی اقتصادی از جمله مشاغل رایج در مناطق شهری هستند.<ref>Talukder, A., Sabiha Shirin Sara, Md. Tanvir Hossain, Chuton Deb Nath, Rahman, R., Hussain, S., Sarma, H., & Md. Nazmul Huda. (2024). Rural and urban differences in the prevalence and determinants of Type-2 diabetes in Bangladesh. ''PloS One'', ''19''(4), e0298071–e0298071. [https://doi.org/10.1371/journal.pone.0298071]</ref> | ||
- روستایی: کشاورزی، ماهیگیری و صنایعدستی همچنان اصلیترین منابع درآمدی مناطق روستایی را تشکیل میدهند. | - روستایی: کشاورزی، ماهیگیری و صنایعدستی همچنان اصلیترین منابع درآمدی مناطق روستایی را تشکیل میدهند. | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
''۲. دسترسی به خدمات:'' | ''۲. دسترسی به خدمات:'' | ||
- شهری: مناطق شهری دسترسی بهتری به خدمات اساسی مانند آموزش، بهداشت و زیرساختهای شهری دارند. | - شهری: مناطق شهری دسترسی بهتری به خدمات اساسی مانند آموزش، بهداشت و زیرساختهای شهری دارند.<ref>Nayeem, J., Stennett, C., Atia Sharmeen, Md Mahbub Hossain, & Kibria, A. (2023). Rural-urban differences in distributions and determinants of facility delivery among women in Bangladesh. ''Global Health Journal'', ''7''(4), 222–229.[https://doi.org/10.1016/j.glohj.2023.12.001]</ref> | ||
- روستایی: در مناطق روستایی، دسترسی به خدمات پایه محدودتر است و کیفیت خدمات ارائهشده اغلب پایینتر است. | - روستایی: در مناطق روستایی، دسترسی به خدمات پایه محدودتر است و کیفیت خدمات ارائهشده اغلب پایینتر است. | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
''۳. چالشها:'' | ''۳. چالشها:'' | ||
- شهری: مشکلاتی مانند ازدحام جمعیت، آلودگی هوا و کمبود مسکن مناسب از چالشهای اصلی در شهرها بهویژه در داکا هستند. | - شهری: مشکلاتی مانند ازدحام جمعیت، آلودگی هوا و کمبود مسکن مناسب از چالشهای اصلی در شهرها بهویژه در داکا هستند.<ref>TRADING ECONOMICS. (n.d.-a). ''Bangladesh - Rural Population - 2024 data 2025 forecast 1960-2023 historical''.[https://tradingeconomics.com/bangladesh/rural-population-percent-of-total-population-wb-data.html]</ref> | ||
- روستایی: فقر، کمبود فرصتهای شغلی و آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی از مشکلات عمده مناطق روستایی به شمار میروند. | - روستایی: فقر، کمبود فرصتهای شغلی و آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی از مشکلات عمده مناطق روستایی به شمار میروند.<ref>Rahman, M. A., Hossain, M. Z., Ha-Mim, N. M., Tanvir, F., Islam, S., & Rahaman, K. R. (2023). Measuring the level of rurality in the Southwestern region of Bangladesh. ''Frontiers of Urban and Rural Planning'', ''1''(1).[https://doi.org/10.1007/s44243-023-00024-9]</ref> | ||
*'''''تحلیل و روندها:''''' | *'''''تحلیل و روندها:''''' | ||
''۱. شهرنشینی سریع:'' [[بنگلادش]] از سریعترین نرخهای شهرنشینی در جهان برخوردار است. این امر بهواسطهٔ مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها و افزایش طبیعی جمعیت در مناطق شهری رخداده است. | ''۱. شهرنشینی سریع:'' [[بنگلادش]] از سریعترین نرخهای شهرنشینی در جهان برخوردار است. این امر بهواسطهٔ مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها و افزایش طبیعی جمعیت در مناطق شهری رخداده است.<ref>Afsar, R., & Hossain, M. (2023). Rapid urbanization and population changes in Dhaka City. In ''Oxford University Press eBooks'' (pp. 31–68).</ref> | ||
''۲. فشار بر زیرساختهای شهری:'' رشد سریع شهرهای بزرگ مانند داکا باعث فشار شدید بر زیرساختهای شهری، مسکن و خدمات شده است. این رشد سریع با کمبودهای زیادی همراه بوده و نیاز به توسعه پایدار شهری بیشتر احساس میشود. | ''۲. فشار بر زیرساختهای شهری:'' رشد سریع شهرهای بزرگ مانند داکا باعث فشار شدید بر زیرساختهای شهری، مسکن و خدمات شده است. این رشد سریع با کمبودهای زیادی همراه بوده و نیاز به توسعه پایدار شهری بیشتر احساس میشود.<ref>''Nationa l U rban Secto r Po licy , 2021 (Draft)''. (2021). [https://nupdb.urbanpolicyplatform.org/storage/app/public/pdf/RPbwRbO6CLiX080oTaTIQNTlIAM1wHZpYBT6GvQT.pdf]</ref> | ||
۳. تغییر ساختار اقتصادی: باتوجهبه روند شهرنشینی و صنعتیشدن، اقتصاد [[بنگلادش]] از یک اقتصاد کشاورزی به سمت اقتصاد متنوعتر با رشد بخشهای صنعتی و خدماتی تغییر یافته است. | ۳. تغییر ساختار اقتصادی: باتوجهبه روند شهرنشینی و صنعتیشدن، اقتصاد [[بنگلادش]] از یک اقتصاد کشاورزی به سمت اقتصاد متنوعتر با رشد بخشهای صنعتی و خدماتی تغییر یافته است.<ref>Raihan, A., Muhtasim, D. A., Farhana, S., Hasan, M. a. U., Pavel, M. I., Faruk, O., Rahman, M., & Mahmood, A. (2022). Nexus between economic growth, energy use, urbanization, agricultural productivity, and carbon dioxide emissions: New insights from Bangladesh. ''Energy Nexus'', ''8'', [https://doi.org/10.1016/j.nexus.2022.100144 100144]</ref> | ||
''۴. چالشهای مناطق روستایی:'' باوجود کاهش جمعیت نسبی در روستاها، این مناطق همچنان با مشکلاتی مانند فقر گسترده، بیکاری، و آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی مانند سیل و خشکسالی مواجه هستند. | ''۴. چالشهای مناطق روستایی:'' باوجود کاهش جمعیت نسبی در روستاها، این مناطق همچنان با مشکلاتی مانند فقر گسترده، بیکاری، و آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی مانند سیل و خشکسالی مواجه هستند.<ref>Li, L., Xu, J., & Liang, Y. (2024). The Formation and Evolution of Vulnerability Risk of Rural Poor Groups under the Perspective of Social Support —— Based on the Analysis of “Sensitivity-Resilience.” ''Heliyon'', e30305</ref> | ||
''۵. نابرابری بین شهر و روستا:'' اختلاف چشمگیری بین درآمد، فرصتها و کیفیت زندگی در مناطق شهری و روستایی وجود دارد که یکی از مهمترین چالشهای توسعه پایدار [[بنگلادش]] است. | ''۵. نابرابری بین شهر و روستا:'' اختلاف چشمگیری بین درآمد، فرصتها و کیفیت زندگی در مناطق شهری و روستایی وجود دارد که یکی از مهمترین چالشهای توسعه پایدار [[بنگلادش]] است.<ref>Kraeger, P., Islam, M. R., & Phillips, R. (2024). ''Social (In)equality, Community Well-being and Quality of Life''. Edward Elgar Publishing.</ref> | ||
''۶. سیاستهای توسعه متوازن:'' دولت [[بنگلادش]] با اتخاذ برنامههای توسعهای سعی دارد تا شکاف بین مناطق شهری و روستایی را کاهش دهد و از تمرکز بیش از حد بر شهرهای بزرگ جلوگیری کند. این سیاستها برای ارتقای زیرساختها، ایجاد فرصتهای شغلی و کاهش نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی طراحی شدهاند. | ''۶. سیاستهای توسعه متوازن:'' دولت [[بنگلادش]] با اتخاذ برنامههای توسعهای سعی دارد تا شکاف بین مناطق شهری و روستایی را کاهش دهد و از تمرکز بیش از حد بر شهرهای بزرگ جلوگیری کند. این سیاستها برای ارتقای زیرساختها، ایجاد فرصتهای شغلی و کاهش نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی طراحی شدهاند.<ref>[https://www.idos-research.de/fileadmin/migratedNewsAssets/Files/DP_5.2022.pdf Sakketa], T. (n.d.). ''Urbanisation and Rural Development in Developing Countries A Review of Pathways and Impacts''. [https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e30305]</ref> | ||
این تحلیل نشان میدهد که [[بنگلادش]] در حال گذار از جامعهای عمدتاً روستایی به جامعهای با تعادل بیشتر بین شهر و روستا است. بااینحال، این گذار با چالشهای بزرگی همراه است که برای موفقیت در آینده، نیازمند سیاستگذاریهای دقیق و برنامهریزی جامع است. | این تحلیل نشان میدهد که [[بنگلادش]] در حال گذار از جامعهای عمدتاً روستایی به جامعهای با تعادل بیشتر بین شهر و روستا است.<ref>Arfanuzzaman, M. (2024). Bangladesh’s pathways to climate-resilient development: A methodical review. ''World Development Sustainability'', ''4'', [https://doi.org/10.1016/j.wds.2024.100144 100144]</ref> بااینحال، این گذار با چالشهای بزرگی همراه است که برای موفقیت در آینده، نیازمند سیاستگذاریهای دقیق و برنامهریزی جامع است.<ref>''Government of the people’s Republic of Bangladesh Ministry of Local Government, Rural Development and Cooperatives Local Government Division Committee on Urban Local Governments (CULG)''. (n.d.). Retrieved October 4, 2024, [https://nupdb.urbanpolicyplatform.org/storage/app/public/pdf/RPbwRbO6CLiX080oTaTIQNTlIAM1wHZpYBT6GvQT.pdf from]</ref> | ||
== نیز نگاه کنید به : == | == نیز نگاه کنید به : == |
نسخهٔ کنونی تا ۸ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۱۴
- آمار و ارقام (۲۰۲۴)
- جمعیت شهرنشین: حدود ۶۷ میلیون نفر (۳۹٪ کل جمعیت)[۱]
- جمعیت روستانشین: حدود ۱۰۵ میلیون نفر (۶۱٪ کل جمعیت)[۲]
- نرخ رشد سالانه شهرنشینی: ۳.۲٪
- بزرگترین شهر: داکا با جمعیتی حدود ۲۲ میلیون نفر[۳]
- مقایسه شهرنشینی و روستانشینی:
۱. اشتغال:
- شهری: صنایع تولیدی، خدمات، و فعالیتهای غیررسمی اقتصادی از جمله مشاغل رایج در مناطق شهری هستند.[۴]
- روستایی: کشاورزی، ماهیگیری و صنایعدستی همچنان اصلیترین منابع درآمدی مناطق روستایی را تشکیل میدهند.
۲. دسترسی به خدمات:
- شهری: مناطق شهری دسترسی بهتری به خدمات اساسی مانند آموزش، بهداشت و زیرساختهای شهری دارند.[۵]
- روستایی: در مناطق روستایی، دسترسی به خدمات پایه محدودتر است و کیفیت خدمات ارائهشده اغلب پایینتر است.
۳. چالشها:
- شهری: مشکلاتی مانند ازدحام جمعیت، آلودگی هوا و کمبود مسکن مناسب از چالشهای اصلی در شهرها بهویژه در داکا هستند.[۶]
- روستایی: فقر، کمبود فرصتهای شغلی و آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی از مشکلات عمده مناطق روستایی به شمار میروند.[۷]
- تحلیل و روندها:
۱. شهرنشینی سریع: بنگلادش از سریعترین نرخهای شهرنشینی در جهان برخوردار است. این امر بهواسطهٔ مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها و افزایش طبیعی جمعیت در مناطق شهری رخداده است.[۸]
۲. فشار بر زیرساختهای شهری: رشد سریع شهرهای بزرگ مانند داکا باعث فشار شدید بر زیرساختهای شهری، مسکن و خدمات شده است. این رشد سریع با کمبودهای زیادی همراه بوده و نیاز به توسعه پایدار شهری بیشتر احساس میشود.[۹]
۳. تغییر ساختار اقتصادی: باتوجهبه روند شهرنشینی و صنعتیشدن، اقتصاد بنگلادش از یک اقتصاد کشاورزی به سمت اقتصاد متنوعتر با رشد بخشهای صنعتی و خدماتی تغییر یافته است.[۱۰]
۴. چالشهای مناطق روستایی: باوجود کاهش جمعیت نسبی در روستاها، این مناطق همچنان با مشکلاتی مانند فقر گسترده، بیکاری، و آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی مانند سیل و خشکسالی مواجه هستند.[۱۱]
۵. نابرابری بین شهر و روستا: اختلاف چشمگیری بین درآمد، فرصتها و کیفیت زندگی در مناطق شهری و روستایی وجود دارد که یکی از مهمترین چالشهای توسعه پایدار بنگلادش است.[۱۲]
۶. سیاستهای توسعه متوازن: دولت بنگلادش با اتخاذ برنامههای توسعهای سعی دارد تا شکاف بین مناطق شهری و روستایی را کاهش دهد و از تمرکز بیش از حد بر شهرهای بزرگ جلوگیری کند. این سیاستها برای ارتقای زیرساختها، ایجاد فرصتهای شغلی و کاهش نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی طراحی شدهاند.[۱۳]
این تحلیل نشان میدهد که بنگلادش در حال گذار از جامعهای عمدتاً روستایی به جامعهای با تعادل بیشتر بین شهر و روستا است.[۱۴] بااینحال، این گذار با چالشهای بزرگی همراه است که برای موفقیت در آینده، نیازمند سیاستگذاریهای دقیق و برنامهریزی جامع است.[۱۵]
نیز نگاه کنید به :
شهرنشینی و روستانشینی در اتیوپی، شهرنشینی و روستانشینی در اردن، شهرنشینی و روستانشینی در اسپانیا، شهرنشینی و روستانشینی درافغانستان ، شهرنشینی و روستانشینی در امارات متحده عربی، شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین شهرنشینی و روستانشینی در آرژانتین، شهرنشینی و روستانشینی در تاجیکستان، شهرنشینی و روستانشینی در تایلند، شهرنشینی و روستانشینی در تونس، شهرنشینی و روستانشینی در چین، شهرنشینی و روستانشینی در روسیه، شهرنشینی و روستانشینی در زیمبابوه، شهرنشینی و روستانشینی در ژاپن، شهرنشینی و روستانشینی در ساحل عاج، شهرنشینی و روستانشینی در سریلانکا، شهرنشینی و روستانشینی در سنگال، شهرنشینی و روستانشینی در سودان، شهرنشینی و روستانشینی در سوریه، شهرنشینی و روستانشینی در سیرالئون، شهرنشینی و روستانشینی در فرانسه، شهرنشینی و روستانشینی در قزاقستان، شهرنشینی و روستانشینی در قطر، شهرنشینی و روستانشینی در کانادا، شهرنشینی و روستانشینی در کوبا، شهرنشینی و روستانشینی در گرجستان، شهرنشینی و روستانشینی در لبنان، شهرنشینی و روستانشینی در مالی، شهرنشینی و روستانشینی در مصر.
کتابشناسی
- ↑ Markets, R. A. (2024, October 4). Bangladesh Construction Industry Report 2024-2028: Burgeoning growth supported by government initiatives, urbanization, and a burgeoning economy. GlobeNewswire News Room. [۱]
- ↑ Bangladesh - Rural Population - 1960-2018 Data | 2024 Forecast. (n.d.). Tradingeconomics.com.
- ↑ Dhaka, Bangladesh Metro Area Population 1950-2024. (n.d.). MacroTrends
- ↑ Talukder, A., Sabiha Shirin Sara, Md. Tanvir Hossain, Chuton Deb Nath, Rahman, R., Hussain, S., Sarma, H., & Md. Nazmul Huda. (2024). Rural and urban differences in the prevalence and determinants of Type-2 diabetes in Bangladesh. PloS One, 19(4), e0298071–e0298071. [۲]
- ↑ Nayeem, J., Stennett, C., Atia Sharmeen, Md Mahbub Hossain, & Kibria, A. (2023). Rural-urban differences in distributions and determinants of facility delivery among women in Bangladesh. Global Health Journal, 7(4), 222–229.[۳]
- ↑ TRADING ECONOMICS. (n.d.-a). Bangladesh - Rural Population - 2024 data 2025 forecast 1960-2023 historical.[۴]
- ↑ Rahman, M. A., Hossain, M. Z., Ha-Mim, N. M., Tanvir, F., Islam, S., & Rahaman, K. R. (2023). Measuring the level of rurality in the Southwestern region of Bangladesh. Frontiers of Urban and Rural Planning, 1(1).[۵]
- ↑ Afsar, R., & Hossain, M. (2023). Rapid urbanization and population changes in Dhaka City. In Oxford University Press eBooks (pp. 31–68).
- ↑ Nationa l U rban Secto r Po licy , 2021 (Draft). (2021). [۶]
- ↑ Raihan, A., Muhtasim, D. A., Farhana, S., Hasan, M. a. U., Pavel, M. I., Faruk, O., Rahman, M., & Mahmood, A. (2022). Nexus between economic growth, energy use, urbanization, agricultural productivity, and carbon dioxide emissions: New insights from Bangladesh. Energy Nexus, 8, 100144
- ↑ Li, L., Xu, J., & Liang, Y. (2024). The Formation and Evolution of Vulnerability Risk of Rural Poor Groups under the Perspective of Social Support —— Based on the Analysis of “Sensitivity-Resilience.” Heliyon, e30305
- ↑ Kraeger, P., Islam, M. R., & Phillips, R. (2024). Social (In)equality, Community Well-being and Quality of Life. Edward Elgar Publishing.
- ↑ Sakketa, T. (n.d.). Urbanisation and Rural Development in Developing Countries A Review of Pathways and Impacts. [۷]
- ↑ Arfanuzzaman, M. (2024). Bangladesh’s pathways to climate-resilient development: A methodical review. World Development Sustainability, 4, 100144
- ↑ Government of the people’s Republic of Bangladesh Ministry of Local Government, Rural Development and Cooperatives Local Government Division Committee on Urban Local Governments (CULG). (n.d.). Retrieved October 4, 2024, from
نویسنده: نرگس شکوری