ورزش در تایلند

از دانشنامه ملل

ورزش رزمیِ موی تای، که خاستگاه آن تایلند است، در ایران به نام «بوکس تایلندی» یا «تای بوکسینگ» شناخته شده است.این ورزش، نوعی روش دفاع شخصی است که در آن، ضربه‌های مشت، آرنج، زانو و پا را به‌کار می‌گیرند. در موی تای، از ابزارهایی کمک می‌گیرند که همیشه همراه انسان است. ریشهٔ کلمه موی تای به زمان‌های بسیار قدیم می‌رسد که انسان‌ها مجبور بودند برای زنده‌ماندن و حفظ خانواده و طایفه خود با هم بجنگند. در آن دوره، سلاح‌های رزمی وجود نداشت و انسان‌ها با ضربات پا، زانو، مشت و آرنج از خود دفاع می‌کردند. قرن گذشته به موی تای در نقاط مختلف جهان و ایران توجه شده است. مردم تایلند، ورزش موی تای را با خرافات نیز آمیخته‌اند؛ برای نمونه چون اعتقاد دارند که قدرت‌های جادویی بر بالاترین قسمت بدن انسان، یعنی سر، احاطه دارند؛ مردها نواری از پارچه که دعاهایی روی آن نوشته شده است، دور سر می‌بندند. بستن بازوبند نیز ریشه در این اعتقادات دارد. در گذشته‌های دور، اغلب مبارزان تایلندی، هنگام ورود به میدان جنگ، نوار باریکی دور بازو می‌بستند آنان معتقد بودند که این پوشش به آن‌ها نیرو می‌دهد و آن‌ها را از خطر محفوظ می‌دارد. در قدیم موسیقی سنتی موی تای، نوعی مارش نظامی بوده است. امروزه نیز تای بوکسینگ برای تشویق مسابقه‌دهندگان، با صدای طبل و نوعی موسیقی همراه می‌شود.

پیشینهٔ این ورزش به حدود سال ۱۷۶۷، برمی‌گردد که ارتش مهاجم برمه، گروهی از ساکنان شهر آیوتایا، پایتخت پیشین تایلند را به اسارت گرفت. در میان اسرا تعداد بسیاری از بوکسورها یا «موی تای کاران» نیز بودند. در ۱۷۷۴ در شهر رانگون، «لرد مانگرا»، پادشاه برمه، تصمیم گرفت برای بزرگداشت بودا هفت شبانه‌روز، جشنی برپا کند و مسابقه ای بین موی تای‌کاران تایلندی و برمه‌ای ترتیب داد که جایزهٔ ویژه‌ای داشت. رینگ بوکس در برابر تخت پادشاه گسترده شده بود، روز اول جشن، بوکسوری برمه‌ای بر موی تای کاری تایلندی پیروز شد؛ سپس، اسیر تیره‌پوست و قدرتمند تایلندی به‌نام «نای خانوم توم» به میدان آمد. او با ده بوکسور برمه‌ای مبارزه کرد و همه را شکست داد. آخرین حریف او استاد بوکسی بود که برای تماشای جشن به این شهر آمده بود؛ بنابراین، داوطلبانه وارد میدان شد؛ اما خیلی زود با ضربات مشت و آرنج نای خانوم توم از پا درآمد؛ به‌طوری‌که دیگر کسی جرئت نکرد با او مبارزه کند. سرانجام، پادشاه مانگرا که مجذوب مبارزهٔ او شده بود، وی را با هدایای مختلف به کشور تایلند بازگرداند. او را اولین موی تای‌کار تایلندی یاد می‌کنند که توانست با افتخار، بوکس تایلندی را معروف کند و به آن در خارج از مرزهای تایلند، اعتبار و شهرت ببخشد. این داستان، تا به امروز در تاریخ کشور برمه حفظ شده است و اعتبار و شهرت موی تای بدین‌گونه به دست آمد.

اخلاق نیز در موی تای، جایگاه خاصی دارد؛ برای نمونه، حرکات سنتی «وای‌کرو»(Waikru)، که به معنی «ادای احترام به استاد» است، به‌منظور ایجاد حس حق‌شناسی در ذهن و قلب هر بوکسور و برای ادای احترام به پدر، مادر و استاد انجام می‌شود[۱].

سِپَک تاکرا

توپ بازی سپک تاکرا

سپک تاکرا یکی از ورزش‌های پرطرفدار جنوب شرق آسیا و تایلند است خانواده‌های سلطنتی در مالزی ورزش سپک تاکرا را پانصد سال پیش، پایه‌گذاری کردند؛ درواقع، بازی‌ای سلطنتی و درباری بوده است. سپک (Sepak) در زبان مالزیایی به معنای «ضربه‌زدن» و تاکرا (Takraw) در زبان تایلندی، یعنی توپ. سپک تاکرا بازی‌ای مهارتی با توپ است که در آن، از سر، سینه و پاها برای هدایت توپ استفاده می‌کنند، شکل بازی به این صورت است که بازیکنان، دایره‌وار می‌ایستند و توپ را با پا به هوا می‌فرستند، در این بازی، بازیکنان حق استفاده از دست را ندارند. دو نوع توپ در این ورزش به‌کار می‌رود که یک نوع آن، از پلاستیک و فایبرگلاس است و نوع دیگر، که در گذشته به کار می‌رفت، از خیزران و بامبو بوده است. انجمن آسیایی سپک تاکرا، توپ پلاستیکی را توپ رسمی مسابقات شناخته است[۱].

فوتبال

تیم ملی فوتبال تایلند در ۱۹۵۶م در دیدار با تیم ملی فوتبال ویتنام جنوبی، رسماً اعلام موجودیت کرد. این تیم، بهترین پیروزی خود را در ۱۹۷۱م، مقابل برونئی به‌دست آورد و موفق شد با نتیجهٔ ده بر صفر، حریف خود را شکست دهد. تایلندی‌ها پیش از آن در ۱۹۵۶م، مقابل تیم انگلستان، تلخ‌ترین شکست خود را تجربه کردند و با نه‌گل، مغلوب انگلیسی‌ها شدند. تیم ملی تایلند در سطح آسیا موفقیت چندانی نداشته است و فقط یک‌بار در ۱۹۷۲م، که میزبانی رقابت‌ها را نیز بر عهده داشت، موفق شد به مقام سوم آسیا دست پیدا کند؛ بااین‌حال، این تیم، مطرح‌ترین تیم حوزهٔ کشورهای عضو اتحادیهٔ آسیای جنوب شرقی یا «آسه آن» است؛ در مسابقات جنوب شرق آسیا تاکنون دوازده‌بار به قهرمانی رسیده و از ۱۹۹۳م تاکنون قهرمان این رقابت‌ها بوده است. تیم ملی فوتبال تایلند از ۲۰۰۵م، با قهرمانی در همین مسابقات، مراحل جدی آماده‌سازی را برای شرکت در جام ملت‌های آسیای ۲۰۰۷م آغاز کرد. فدراسیون فوتبال تایلند هم یکی از فدراسیون‌های قدیمی فوتبال آسیا به‌شمار می‌رود. این فدراسیون، که خاندان سلطنتی کشور به‌شدت از آن حمایت می‌کند، در ۱۹۱۶ م تأسیس شد. فدراسیون فوتبال تایلند در ۱۹۲۵م در فیفا به ثبت رسید و در ۱۹۵۷م، رسماً در کنفدراسیون فوتبال آسیا ثبت شد. این فدراسیون در کنار برگزاری مسابقات لیگ باشگاه‌های کشور، مسئولیت برگزاری مسابقات چهارجانبهٔ بسیار معتبری به نام «تایگر کاپ» (Tiger Cup) را بر عهده دارد. تیم‌های مختلفی از این کشور در مسابقات آسیایی شرکت می‌کنند؛ آخرین آن‌ها «بانکوک یونیورسیتی» بودکه در لیگ قهرمانان آسیا نیز شرکت داشت. «چارنویت پولچوین»، مشهورترین و موفق‌ترین مربی فوتبال تایلند است.

قایق‌رانی

مسابقات قایق‌رانی که یکی از ورزش‌های رایج و از جاذبه‌های گردشگری این کشور است، معمولاً در پایان فصل بارندگی که سطح آب بالاست، در شهرهایی که آبراه‌های بزرگ دارند، برگزار می‌شود. زمان برگزاری آن هم حدود سپتامبر (شهریور) است. در این مسابقات، قایق‌های چوبی بلند و باریکی را که با پرچم و حلقه گل تزیین شده‌اند، به آب می‌اندازند و قایق‌رانان، که اغلب بیش از پنجاه نفر هستند و لباس یک‌رنگ می‌پوشند، قایق‌ها را هدایت می‌کنند. مسابقات قایق‌رانی، از زمانی که راه‌های آبی، اصلی‌ترین مسیر حمل‌ونقل در تایلند بوده‌اند، وجود داشتند و قدمت این ورزش به ششصد سال پیش و دوره آیوتایا برمی‌گردد. در آن هنگام، این مسابقات را به‌منظور حفاظت از قایق‌های چوبی و برای دفاع از کشور برگزار می‌کردند. امروزه مسابقات قایق‌رانی، به یکی از برنامه‌های سالانه تایلند تبدیل شده است که صدها تماشاگر داخلی و خارجی دارد.

چوگان فیل‌ها

چوگان فیل ها در تایلند

ورزش عجیب دیگر، چوگان با فیل‌هاست. چندی پیش هفتمین جام جهانی چوگان با فیل در تایلند برگزار شد. این نوع بازی چوگان، از سخت‌ترین بازی‌ها به‌شمار می‌رود. معمولاً دو بازیکن، روی هر فیل می‌نشینند که یکی از آن‌ها فیل را هدایت می‌کند و دیگری با گوی مخصوص چوگان بازی می‌کند. این بازی، هر سال با استقبال تایلندی‌ها و بسیاری از جهانگردان روبه‌رو می‌شود[۲].

کرابی کرابونگ

این ورزش رزمی سنتی تایلندی‌ها، ترکیبی از تکنیک‌های سلاح‌های دستی با فنون بوکس تایلندی است و معمولاً در جشنواره‌ها و مکان‌های جهانگردی اجرا می‌شود[۳].

نیز نگاه کنید به

ورزش در چین؛ ورزش در ژاپن؛ ورزش در روسیه؛ ورزش در کانادا؛ ورزش در مصر؛ ورزش در لبنان؛ ورزش در افغانستان؛ ورزش در سنگال؛ ورزش در کوبا؛ ورزش در آرژانتین؛ ورزش در فرانسه؛ ورزش در مالی؛ ورزش در سوریه؛ ورزش در ساحل عاج؛ ورزش در زیمبابوه؛ ورزش در اوکراین؛ ورزش در اردن؛ ورزش در اسپانیا؛ ورزش در اتیوپی؛ ورزش در سیرالئون؛ ورزش در قطر؛ ورزش در تونس؛ ورزش در بنگلادش

کتابشناسی

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ پاک آئین، محسن(1390). تایلند. مشهد: آفتاب هشتم، ص.52-53
  2. پاک آئین، محسن(1390). تایلند. مشهد: آفتاب هشتم، ص.56-57.
  3. الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ تایلند. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی،ص.101-105.