مهم ترین سازمان های اجتماعی چین
در کشور چین تعداد زیادی سازمان اجتماعی وجود دارد که در چارچوب قانون و با استفاده از کمک‌های دولتی نقش مهمی در ساماندهی به امور اجتماعی در محدوده‌ی وظایف و اختیارات و دفاع از حقوق مردم دارند که فراگیرترین این سازمان‌ها عبارتند از:
فدراسیون سراسری ادبی و هنری چین
این فدراسیون، بالاترین و فراگیرترین تشکیلات ادبی و هنری چین است که 40سازمان و تشکیلات ادبی و هنری وابسته را در سطح ملی هدایت و مدیریت می‌کند. فدراسیون سراسری ادبی و هنری چین فعالیت خود را در سال1949میلادی و به صورت ملی آغاز نمود. این سازمان با بیش از80هزار عضو نویسنده و هنرمند درجه‌ی یک، گسترده‌ترین تشکیلات در نوع خود در داخل چین و سراسر جهان است. 50 انجمن ادبی و هنری از سرتاسر کشور عضو این فدراسیون هستند که عبارتند از: انجمن نویسندگان چین؛ انجمن هنر تئاتر چین؛ انجمن فیلم چین؛ انجمن موسیقی‌دانان چین؛ انجمن نقاشان چین؛ انجمن رقاصان چین؛ انجمن ادبی و هنری فولکلور چین، انجمن عکاسان چین؛ انجمن خوشنویسان چین؛ انجمن آکروبات بازان چین؛ انجمن هنرمندان تلویزیونی چین؛ 32انجمن ادبی و هنری استان‌های چین؛ انجمن ادبی و هنری منطقه‌ی سینک یانگ؛ و 6انجمن ادبی و هنری وابسته به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی.
هدف اصلی این فدراسیون تحقق شعار همیشگی«بگذار یک‌صد گل بشکفد و صد مکتب فکری رشد کند» است، و تلاش می‌کند روح فرهنگ و تمدن سوسیالیستی حزب حاکم کمونیست را از طریق ادبیات و هنر در جامعه‌ی چین گسترش دهد. برگزاری نمایشگاه‌های سطح بالای هنری و جشنواره‌های سراسری ادبی، اجرای پژوهش‌های ادبی و هنری، دفاع از حقوق هنرمندان و نویسندگان و خالقان آثار ادبی، بهبود وضعیت معیشتی اعضا و حل مشکلات آنان، توسعه‌ی مبادلات ادبی و هنری با کشورهای مختلف و... از جمله وظایف این فدراسیون به شمار می‌رود. این سازمان افزون بر استفاده از بودجه‌ی دولتی و دریافت حق عضویت، از طریق فعالیت‌های تجاری و اقتصادی شرکت‌های تابعه که در زمینه‌های انتشارات، تولیدات سمعی و بصری، آژانس‌های مسافرتی و هتل‌های در اختیار، هزینه‌های خود را تأمین می‌کند. این فدراسیون بیش از30 مجله و نشریه در زمینه‌های مختلف ادبی و هنری منتشر می‌سازد و دارای 7مؤسسه‌ی بزرگ انتشاراتی و تولید محصولات سمعی و بصری، یک مرکز بزرگ تولید فیلم و سریال نیز هست. البته، انجمن‌های ادبی محلی نیز هرکدام دارای نشریات خاص خود می‌باشند.
این فدراسیون، سالانه صدها برنامه و فعالیت در سطح بین المللی و با همکاری همتایان خارجی خود برگزار و با عزام هیئت‌های ادبی و هنری و همچنین، دعوت از هیئت‌های مشابه خارجی، ارتباطات دوستانه‌ی ادبی و هنری چین با سایر کشورها را توسعه می‌دهد.
فدراسیون سراسری زنان چین
فدراسیون سراسری زنان چین، سازمانی است اجتماعی که توسط زنان اقشار و اقوام مختلف سراسر چین به رهبری حزب کمونیست برای کسب آزادی زنان تشکیل شده و دارای جایگاهی گسترده با ویژگی‌های توده‌ای و اجتماعی است. این فدراسیون پل ارتباطی و پیوندی است که حزب کمونیست و دولت چین را با زنان مرتبط می‌سازد و یکی از پایه‌های مهم قدرت اجتماعی و سیاسی در چین به شمار می‌رود.
این فدراسیون که در ماه مارس سال1949 تأسیس شده در ابتدا به نام«فدراسیون دموکراتیک زنان سراسر چین» بود، ولی در سال 1957نام این مرکز به«فدراسیون زنان جمهوری خلق چین» و در سال1978به«فدراسیون سراسری زنان چین» تغییر کرد. وظایف اساسی این فدراسیون متحد ساختن زنان و تشویق آنان به مشارکت در ساختار اقتصادی و پیشرفت اجتماعی و دفاع از منافع و حقوق زنان است. افزون براین، فدراسیون زنان برای برابری مردان و زنان تلاش می‌کند.
فدراسیون سراسری زنان چین در سوم آوریل سال1949میلادی، به عنوان تشکیلاتی فراگیر برای متحد ساختن زنان از اقوام و اقشار مختلف جهت کسب و تضمین آزادی زنان شروع به فعالیت کرد. این تشکیلات در واقع پل ارتباطی میان حزب، دولت و جامعه‌ی زنان کشور است و یکی از مهم‌ترین سازمان‌های پرقدرت اجتماعی کشور چین به شمار می‌رود.
حزب کمونیست چین از همان بدو تأسیس، باتوجه به اهمیت نقش زنان در جامعه اقدام به ایجاد تشکیلات خاص زنان نمود. پس از مدتی، تشکیل انجمن آزادی زنان، انجمن زنان برای نجات ملی و بنیاد ملی زنان در دستور کار حزب قرار گرفت. در نخستین کنگره‌ی سراسری زنان که در ماه مارس سال1949میلادی در پکن برگزار شد، ایجاد بنیاد دمکراتیک زنان به تصویب رسید. وظایف این بنیاد متحد ساختن زنان کارگر، کارمند، کشاورز، فرهیخته، و تمام زنان حامی سوسیالیسم و یکپارچه سازی سرزمین مادری و مبارزه با امپریالیسم، فئودالیسم، و کاپیتالیسم و دفاع از حقوق زنان و کودکان، سازماندهی جامعه‌ی زنان برای تحکیم جامعه، دستیابی به آزادی زنان در زمینه‌های مختلف، و توسعه‌ی برابری میان زنان و مردان بود. دومین کنگره‌ی زنان در سال1953 و سومین آن در سال1957میلادی برگزار و در این اجلاس تصمیم گرفته شد که فدراسیون سراسری زنان چین تشکیل و بقیه‌ی نهادهای موازی منحل شوند.
چهارمین کنگره در سال1978 و پنجمین در سال1983 برگزار و تغییراتی در اساسنامه و اهداف فدراسیون ایجاد شد. در ششمین کنگره که در سال1988برگزار گردید، اهداف جدید فدراسیون به شرح زیر تصویب شد:
1-متحد و بسیج کردن زنان برای مشارکت در بازسازی اقتصادی و توسعه‌ی اجتماعی؛
2-آموزش زنان برای بالابردن سطح فکری آنها به صورت همه جانبه و تربیت زنان نخبه‌ی بیشتر؛
3-مشارکت در جلسات مشورتی اجتماعی و سیاسی به نمایندگی از زنان، مدیریت و نظارت دمکراتیک بر اجرای مصوبات، و تدوین قانون و مقررات در خصوص زنان و کودکان؛
4-خدمات رسانی به زنان و کودکان از طریق تقویت ارتباطات با تمامی اقشار اجتماعی و توسعه‌ی کارهای عملی خوب صورت گرفته برای زنان و کودکان؛
5-زمینه سازی برای متحد ساختن زنان تمام اقوام و اقشار مختلف، گسترش نوگرایی و مدرن سازی سرزمین مادری، ترویج روند نوسازی و متحد ساختن سرزمین مادری، توسعه‌ی مبادلات دوستانه با زنان کشورهای خارجی، و افزایش و درک دوستی میان زنان جهان به منظور حفاظت از صلح جهانی.
درحال حاضر، بیش از 60هزار فدراسیون زنان در سرتاسر چین از سطح شهرستان به بالا زیر نظر فدراسیون سراسری زنان چین فعالیت می‌کنند. در این فدراسیون‌ها حدود980هزار عضو فعال در قالب کمیته‌های مختلف مربوط به امور زنان فعالیت می‌کنند. در سال2003بیش از9000مرکز مشاوره وحمایت از حقوق زنان در سرتاسر چین زیر نظر فدراسیون سراسری زنان چین تشکیل و به ارایه‌ی خدمات مشاورهای و پیگیری مسایل و مشکلات و حقوق قانونی زنان رسیدگی می نمایند[۱].
کنگره‌ی ملی زنان چین هر پنج سال یکبار با حضور نمایندگان تمام فدراسیون‌ها از سراسر کشور تشکیل می‌گردد. این فدراسیون دارای بخش‌های مختلفی از قبیل: منابع انسانی، توسعه‌ی زنان، دفاع از حقوق و منافع زنان، تبلیغات، کودکان و بخش بین الملل است. هزینه‌ی فعالیت‌های این فدراسیون، افزون بر کمک‌های دولتی و بودجه‌های عمومی، از طریق فعالیت‌های اقتصادی که در چارچوب قانون انجام می‌دهند تأمین می‌شود. این فدراسیون دارای چندین انتشاراتی بوده و مجلات مختلفی در خصوص زنان به زبان‌های چینی و انگلیسی و به صورت تمام رنگی منتشر می‌کند که مجله‌ی«زن چینی» از جمله‌ی آنهاست.
انجمن دوستی خلق چین با کشورهای خارجی
انجمن دوستی خلق چین با کشورهای خارجی تشکیلاتی به اصطلاح غیر دولتی است که در ماه مه1954 میلادی فعالیت خود را آغاز نمود. این انجمن ابتدا انجمن دوستی مردم چین برای مبادلات فرهنگی با کشورهای خارجی نام داشت که در سال1969 به نام فعلی تغییر یافت. در سال1998 اساسنامه‌ی این انجمن تغییر و اهداف آن توسعه‌ی دوستی و شناخت میان مردم چین و سایر ملل و زمینه‌ی فعالیت‌های آن شامل مسایل سیاسی، اقتصادی، بازرگانی، علمی و تکنولوژیکی، فرهنگی، آموزشی و سایر موارد برای حفظ و توسعه‌ی صلح میان ملت‌ها تعیین گردید. پیگیری امضای قرارداد خواهر خواندگی میان شهرهای چین و سایر کشورها از دیگر زمینه‌های فعالیت این انجمن است که تا کنون بیش از 881مورد قرارداد خواهر خواندگی را به امضا رسانده است. این انجمن مرکزی، تا کنون ده‌ها انجمن دوستی میان چین و سایر کشورها از جمله چین و آمریکا، چین و کشورهای آفریقایی، چین و کشورهای اروپایی، چین و روسیه و چین ایران تشکیل داده و به صورت دوجانبه به فعالیت‌های گوناگونی می‌پردازند.
اهم وظایف این انجمن عبارت است از:
1-توسعه‌ی همکاری‌ها و روابط میان مردم چین و سایر کشورهای جهان و مبادله‌ی هیئت‌های دوستی؛
2-توسعه‌ی مبادلات فرهنگی مردمی؛
3-حمایت از افراد، تشکیلات و سازمان‌ها برای برقراری و توسعه‌ی مبادلات اقتصادی، آموزشی، علمی و فرهنگی؛
4-حمایت از نهادها و سازمان‌ها برای حمایت از مبارزات عدالت خواهانه و صلح طلبانه‌ی مردم در سراسر جهان؛
5-بزرگداشت شخصیت‌های ادبی و انقلابی خارجی که به نحوی به انقلاب و سازندگی چین کمک کرده‌اند؛
6-اعطای لقب سفیر دوستی به افراد خارجی به نمایندگی از مردم چین؛
7-برگزاری سمینار، سمپوزیوم، و نشست‌هایی جهت معرفی وضعیت سایر کشورها به مردم چین و بالعکس برای یافتن راه‌های توسعه‌ی روابط دوستانه میان مردم چین و سایر کشورها و برگزاری جشن‌های ملی سایر ملل؛
8-ایجاد زمینه برای امضای قرارداد خواهر خواندگی میان شهرهای چین و دیگر کشورها؛
9-هدایت و نظارت بر کارها و پیگیری اجرایی شدن قراردادهای خواهر خواندگی میان شهرها،
10-هرنوع فعالیتی که در راستای توسعه‌ی روابط دوستانه میان چین و دیگر کشورها باشد.
انجمن سراسری خبرنگاران چین
در سال1937میلادی، انجمن خبرنگاران چین( ←انجمن سراسری خبرنگاران چین) برای نخستین بار در شهر شانگهای آغاز به کار نمود. این انجمن که با حمایت حزب کمونیست در آن سال پایه گذاری شد دارای سابقه‌ای حدود 75ساله است. این انجمن، به عنوان قدیمی‌ترین تشکیلات خبرنگاران، در کشور چین از اعتبار و جایگاه بالایی برخوردار است. حدود 223 انجمن محلی خبرنگاری با 550هزار خبرنگار عضو، در مناطق مختلف کشور و زیر نظر این انجمن فعالیت می‌کنند. با توسعه‌ی حوزه‌ی خبرنگاری و تنوع رسانه‌ها، این انجمن نقش مهمی در زمینه‌ی اطلاع رسانی در داخل و مبادلات بین المللی ایفا می‌کند. وظایف این انجمن به شرح زیر است:
1-ایجاد وحدت عمل و رویه میان خبرنگاران عضو انجمن؛
2-توسعه‌ی روابط و مبادلات رسانه‌ای خبرنگاران چینی با همتایان خارجی و انجمن خبرنگاران بیش از یک‌صد کشور جهان؛
3-تلاش برای توسعه و آموزش شغلی خبرنگاران و رسانه‌های مختلف چین؛
4-دفاع از حقوق صنفی خبرنگاران.
انجمن علوم و فناوری چین
این انجمن مسئولیت سازماندهی افرادی که در حوزه‌های علم و فناوری اشتغال دارند را بر عهده داشته و به عنوان پل ارتباطی میان اندیشمندان، حزب کمونیست، دولت و تکنیسین‌ها برای توسعه‌ی علم و فناوری در چین عمل می‌کند. این انجمن در سال1958میلادی از تلفیق چندین انجمن متفرقه در زمینه‌ی علوم شکل گرفت و در حال حاضر 167مؤسسه‌ی علمی و فناوری در سطح ملی و31 مؤسسه‌ی علمی استانی در سرتاسر کشور، با هدف گسترش علوم و تکنولوژی زیر نظر این انجمن فعالیت می‌کنند و دارای4300000عضو فعال در سراسر کشور است. اهداف عمده‌ی این انجمن عبارتند از:
1-توسعه‌ی مبادلات علمی، گسترش اندیشه‌های علمی و شاخه‌های مختلف علوم در چین؛
2-عمومی کردن تفکرات علمی به ویژه در میان جوانان و نوجوانان و گسترش علوم نوین در میان جامعه؛
3-گزینش سالانه‌ی بهترین اندیشمند سال در زمینه‌های مختلف علمی و اهدای جایزه به آنها؛
4-اجرای پروژه‌های علمی-تحقیقی؛ ارایه‌ی مشاوره‌های علمی؛ تهیه، تدوین، و پیشنهاد سیاست‌های علمی کشور و ارزش گزاری برای پروژه‌های علمی پیشنهادی؛
5-توسعه‌ی مبادلات بین المللی در زمینه‌های علمی و تکنولوژیک و برقراری روابط دوستانه با همتایان خارجی؛
6-توسعه‌ی برنامه‌های آموزشی و تربیتی میان مردم در این زمینه‌ها.
فدراسیون اتحادیه های تجاری چین
این فدراسیون که تمامی سازمان‌ها و اتحادیه‌های تجاری و صنعتی محلی و سراسری چین را تحت پوشش دارد، در سال1925میلادی تأسیس و در حال حاضر بیش از105میلیون نفر عضو داشته و با اتحادیه‌های تجاری 140کشور جهان ارتباط کاری دارد. وظایف این فدراسیون عبارت است از:
1-حمایت از حقوق و منافع کارگران و کارمندان عضو؛
2-سازماندهی کارگران و کارمندان عضو برای مشارکت فعال در ایجاد اصلاحات ساختاری و توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی کشور چین؛
3-نمایندگی کردن از سوی اعضاء در مدیریت امور کشوری و امور اجتماعی و مدیریت شرکت‌ها و کارخانه‌ها؛
4-آموزش کارگران و کارمندان عضو در زمینه‌های کاری، ایدئولوژیکی و اخلاقی و بالابردن سطح علمی و فرهنگی آنها.
فدراسیون سراسری صنایع و بازرگانی چین
این فدراسیون به عنوان تشکیلاتی غیر دولتی، در سال1953میلادی شکل گرفت و در زمینه‌های صنعتی و تجاری، اتاق‌های بازرگانی، توسعه‌ی تجارت در داخل و خارج و توسعه‌ی روابط تجاری با کشورهای مختلف جهان فعالیت می‌کند. طبق اساسنامه‌ی این فدراسیون که در سال1983میلادی اصلاح و به تصویب رسید، وظایف این تشکیلات به شرح زیر است:
1-متحد سازی و سازماندهی اعضا در راستای مدرن سازی سوسیالیسم؛
2-تلاش برای بازگشت تایوان به سرزمین مادری و تحکیم روابط تجاری با این منطقه؛
3-تحکیم روابط تجاری با هنگ کنگ و چینی‌های مهاجر در خارج از کشور؛
4-توسعه‌ی دوستی و روابط صنعتی و بازرگانی میان چین و کشورهای خارجی؛
5-مشارکت فعال در توسعه و اجرای سیاست درهای باز چین در زمینه‌های تجاری و اقتصادی[۲][۳].
نیز نگاه کنید به سازمان های اجتماعی چین؛ انواع سازمان های اجتماعی چین؛