گائوچو مارتین فیرو

مارتین فیرو یک دیوان شعر حماسی داستانی از خوزه هرناندز نویسنده داستان‌سرای آرژانتین است. این کتاب در واقع شامل ۲۳۱۶ بیت شعر در دو جلد است که در سال‌های ۱۸۷۲ م و ۱۸۷۹م به چاپ رسیده است و جزء شاهکارهای ادبی آرژانتین محسوب می‌شود. نویسنده در ابتدا شخصیت فداکار، قهرمان و مستقل گائوچو گاوچران را به زیبایی ترسیم کرده و سپس وارد داستان می‌شود. در فرهنگ آرژانتینی‌گائوچو گاوچرانی فقیر اما مهربان و البته شجاع و قوی است که در دشت‌های حاصلخیز پامپاس سرگردان است و مأوا و مکان مشخصی ندارد.

بخش قابل توجهی از کتاب، در واقع اعتراض به سیاست‌های دولت وقت دولت سارمینتو در اتخاذ سیاست‌های مهاجرپذیری کشور و ورود اروپایی‌ها به آرژانتین می‌باشد. مارتین فیرو را نماینده فرهنگ و تاریخ آرژانتین دانسته‌اند.

قهرمان کتاب گائوچو مارتین فیرو یک شخصیت فداکار است که برای دفاع از کشور به خدمت در قلعه‌های مرزی می‌پردازد. زندگی فقیرانه او در پامپاس رمانتیک و عاشقانه است اما تجارب نظامی‌اش اینگونه نیست، سیاست‌های مهاجرتی دولت و بیرون راندن بومیان از سرزمین‌های اصلی خود در پامپاس، از مارتین فیروی قهرمان و نظامی دولتی به یک فراری تحت تعقیب پلیس می‌سازد و ناچار می‌شودکه با پلیس بجنگد. در این احوال وی یک گائوچوی سیاه را نیز به قتل می‌رساند.

در میانه جنگ با نیروهای دولتی، یک گروهبان نیز به وی ملحق می‌شود. این دو تصمیم می‌گیرند که برای یافتن زندگی بهتر و فرار از چنگ پلیس به میان بومیان و سرخ‌پوستان بروند و همین کار را نیز می‌کنند. در نهایت در بخش اول کتاب با نام گائوچو مارتین فیرو، به این نتیجه می‌رسد که زندگی در میان انسان‌های غیرمتمدن و بدوی بهتر از آن چیزی است که تمدن برای آن‌ها فراهم کرده است.

جلد دوم این کتاب با عنوان بازگشت مارتین فیرو در سال ۱۸۷۹ م وارد بازار شده است، در بخش دوم، هرناندز سرنوشت مارتین را از زمانی‌که تصمیم به بازگشت به زندگی عادی می‌گیرد، تصویر می‌کند. در این بخش تقابل بین وی و همراهش و همچنین برخورد مجدد با سرخ‌پوستانی که در دوره اول از وی میزبانی کرده بودند و... بخش‌های حماسی کتاب را تشکیل می‌دهند. بخش دوم که پس از ۷ سال از نگارش بخش اول منتشر شده است، نشان‌دهنده تغییر و تحولات و ارزیابی مجدد نویسنده هرناندز از وضعیت کشور است، در این زمان، اوج مهاجرت انبوه اروپایی‌ها به ویژه ایتالیایی‌ها به آرژانتین است.

این شاهکار ادبی که «کتاب ملی آرژانتین» نیز لقب‌گرفته است به بیش از ۷۰ زبان دنیا ترجمه شده و همچنان یکی از اولین کتاب‌هایی است که یک آرژانتینی آن را به صورت کامل مطالعه کرده است.

جدایی اعتقادی بین حماسه گواچو «مارتین فیرو» اثر خوزه هرناندز، و فاکاندو (Facundo)، اثر «دومینگو فاوستینو سارمینتو» (Domingo Faustino Sarmiento)، یک نمونه بزرگ از آن است. هرناندز از یک سبک زندگی روستایی مربوط به آرژانتین قدیم بوده و به شدت با مهاجرت اروپایی‌ها مخالف می‌باشد. در مقابل سارمینتو معتقد است مهاجرت تنها راه برای نجات دادن آرژانتین از افول کشور در دام الیگارشی فاسد است. ضمن این‌که چنین مهاجرانی، آرژانتین را مدرن‌تر نموده و با اندیشه اروپای غربی روشن ساخته و نتیجه آن یک جامعه بالنده‌تر بوده است.

نیز نگاه کنید به

زبان و ادبیات آرژانتین؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی آرژانتین