ترانه و رقص محلی تاجیکستان
ترانهها قطعاتی هستند بسیار شاد و کوتاه و در موسیقی تاجیکی به یکدیگر همانندند. بیگمان همانند آن چه در موسیقی ایرانی وجود دارد، بایستی آنها را شاخه خالص هنرهای عامیانه در مقامهای تاجیکی و دستگاههای ایرانی دانست.
ترانههای تاجیکی از لحاظ آهنگ / آوا، بسیار شوخ، از نظر حرکت، روان و از جهت ضرب، رقصانند و به طور کلی با روح همه مردم پیوند دارند. واژگان شان نیز همه عامیانه اند. بایستی گفت که رقص تاجیکی هنری ملی است و مردم برای آموختن آن به کلاس و مدرسه نمیروند، این هنر بیان احساس به وسیله حرکت است، که چون موسیقی سینه به سینه انتقال مییابد. تنها پوشیده، دستها در آستین، دامنها بلند و بر سرشان گونهای مکنا قرار دارد.
مقام ضرب تاجیک، با هنر رقص سازگار است. رقص کشاورز با داس، که دروکردن را نشان میدهد. رقص با کوزه و ... رقصهای جنگاورانه، رقص با شمشیر و با چوب، رقص با ابزار موسیقی که خود رقاصان مینوازند.
رقص با دو تار، دایره، کمانچه و ... رقص با اشیای گوناگون با زنگوله، قاشق و قوری و تمامی نواحی تاجیکنشین رواج دارد. ترانه زیر بخشی از ردیف مقام تاجیکی بزرگ است، که در قالب تصنیف ساخته شدهاست.
هر که آید لعلش به گفتار گفتیم تکرار لعلش به گفتار
یابد شفا هر دل خسته بیمار گفتیم تکرار دل خسته بیمار
ما گل نچیدیم از باغ بی خار گفتیم تکرار از باغ بی خار
و طبق معمول پیش از ترانه و پس از آن، یکه خوانی انجام میشود[۱][۲].
کتابشناسی
- ↑ افشار سیستانی، ایرج (1383). جغرافیای تاریخی تاجیکستان (پژوهشی در تاریخ، جغرافیا، آثار باستانی، بزرگان، ویژگیهای اجتماعی و جمعیتی، فرهنگ مردم و اقتصاد تاجیکستان). تهران: انتشارات بین المللی الهدی، ص 212-213.
- ↑ زهریی، حسن (1391). جامعه و فرهنگ تاجیکستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 245-246.