سیاست دولت چین برای اداره ی مناطق اقلیت نشین

به نظر می­ رسد، دولت چین، با رویكردی«ابزارگرایانه» و در راستای توجه جدی به توسعه­ ی هماهنگ و متوازن اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خویش؛ برای رشد و توسعه ­ی متوازن فعالیت­ های فرهنگی در داخل و خارج از کشور اهمیت زیادی قائل است. برای رسیدن به این هدف، پکن تلاش كرده است تا سیاست تنوع گرایی قومی و فرهنگی متناسب با نیازهای امروزین جامعه، توأم با استراتژی و راهبردی كارآمد و مشخص برای داخل كشور و نیز عرصه­ ی بین المللی طراحی و تدوین كرده و به پیش می ­برد و در زمینه ­های فرهنگی و گسترش تفاهم و دوستی و درك متقابل و همزیستی متقابل میان اقلیت­ های قومی داخل کشور و سایر ملل در عرصه­ ی جهانی دست یافته است.

قانون مناطق خودمختار چین در نخستین سال­های تأسیس جمهوری خلق چین نیز بر همین مبنا تهیه و تنظیم و ابلاغ گردید. براساس این قانون، دولت چین به مناطقی که 20درصد از جمعیت آن را افراد یک یا چند اقلیت قومی تشکیل دهند، به آن منطقه، منطقه­ ی خودمختار اقلیت نشین اطلاق می ­شود كه از امتیازات و اختیارات خاص برخوردار است. این سیاست، در دهه­ 1950 بنیانی برای ایجاد تعادل میان وحدت و یکپارچگی ملی و همزیستی مسالمت آمیز بین اقلیت­ های قومی و اکثریت نژاد خَن شد. اگرچه این سیاست در دهه­ 1960 و نیمه­ نخست دهه­1970میلادی(دوران انقلاب فرهنگی)، در اثر پافشاری مائو بر یکپارچگی اجباری اقلیت­ ها زیر سئوال رفت، ولی در دهه 1980 و شروع اجرای اصلاحات و هم­چنین، نیمه­ نخست دهه­1990، دوباره مورد تأکید قرار گرفت، هرچند با گرایش ­های اقتصادی و فرهنگی بیشتر.

قانون جدید مناطق خودمختار، نخست در سال1984 ابلاغ و در سال 2001 مورد بازبینی قرار گرفت. طبق ماده­12 این قانون، در مناطق(استان ها)، شهرها، شهرستان­ها، بخش ­ها و قصباتی که یک یا چند اقلیت قومی به ­صورت متمرکز زندگی می ­کنند، قانون خود مختاری اقلیت­ های قومی به اجرا گذاشته می­ شود. بر این اساس، تا پایان سال 2020 میلادی، در چین 154 منطقه­ ی خودمختار، شامل 5 استان، 30 حوزه شهری، 119 بخش و 1256 دهستان و قصبه خودمختار به­ وجود آمد که عالی­ ترین پست­ های اجرایی و مدیریتی این مناطق در اختیار رهبران اقلیت­ های موجود در این مناطق بود. در سرتاسر این کشور، 44 اقلیت قومی از 55 قوم موجود، دارای منطقه ­ی خودمختار متعلق به خود هستند.

جدول شماره 1. اطلاعات مربوط به پنج منطقه(استان) خودمختار چین

نام منطقه	تاریخ تأسیس	نام مرکز	مساحت(1000ک)	جمعیت(میلیون)	جمعیت اقلیت	درصد اقلیت
مغولستان داخلی	اول می1947	هوهوت	1/183	23/9	5/2	21/6
منطقه سین کیانگ	اکتبر 1955	ارومچی	1/650	20/1	12/1	60/4
جووانگ گوانگشی	مارس 1958	نانینگ	236	49/25	19/0	38/54
نینگ شیا	اکتبر 1958	اینچوان	66/4	5/96	2/1	35/98
منطقه تبت	سپتامبر1965	لهاسا	1/228	2/76	2/6	93/48

دولت چین، با نگاه به عملكرد و تجربیات حكومت ­های پیشین این کشور در قبال اقلیت­ ها؛ با برنامه­ ریزی در جهت تحول، رشد و توسعه­ ی پایدار و متوازن همه ­ی اقوام و برای پاسخگویی صحیح و منطبق با نیازهای فرهنگی و سیاسی اقلیت­ های قومی، به تدریج اقدام به تدوین و ابلاغ منشور و سیاست­ های دهگانه در مورد اقلیت­ های قومی به شرح زیر نموده است:

• برابری و همبستگی قومی؛
• خودمختاری و خودگردانی مناطق اقلیت نشین؛
• تربیت نیروی انسانی متخصص بومی برای استفاده در مناطق محل سکونت اقلیت­ های قومی؛
• افزایش، رشد و توسعه ­ی ساختار و بنیان­ های اقتصادی مناطق اقلیت نشین؛
• رشد و توسعه­ ی آموزشی و فرهنگی سکونتگاه ­های اقلیت­ های قومی؛
• تضمین به­ كارگیری و رشد زبان و خطوط اقلیت­ های قومی؛
• احترام به آداب و رسوم و سنن اقلیت­ های قومی؛
• احترام به آزادی اعتقادات و باورهای دینی اقلیت­ های قومی؛
• اجرای سیاست ارتباط با شخصیت­ ها و بزرگان اقلیت­ های قومی براساس منافع ملی و حزبی دولت چین؛

• اجرای سیاست نوسازی سوسیالیستی و اصلاحات مردم سالارانه.

افزون بر سیاست­ های اعلام شده­ ی فوق، دولت چین برای جلب اعتماد اقلیت­ه ای قومی و ترویج حس برابری قومی و حفظ یكپارچگی و حاكمیت ملی در میان اقوام گوناگون این سرزمین؛ در فرایندی تدریجی و كنترل شده، به نیازهای فرهنگی و سیاسی اقلیت­ های قومی درچارچوب منافع ملی چین پاسخ گفته و اقدامات قابل توجه و پرمعنایی را طراحی و اجرا كرده است. یكی از این اقدامات ارزنده را می­ توان در شكل طراحی و چاپ و انتشار اسكناس رایج در چین مشاهده كرد. دولت چین در راستای وصول به اهداف پیش گفته، عبارت چینی«بانك خلق چین»( Zhongguo Renmin Yinhang)و واحد هر اسكناس رایج در این کشور را، افزون بر زبان چینی، به زبان سه اقلیت مهم قومی این کشور، یعنی زبان قوم 17میلیونی«جوانگ» ساكن استان گوانگ­شی در جنوب چین، زبان تركی اویغوری با جمعیت قریب به10میلیون نفر ساكن منطقه ­ی سین­ك یانگ، زبان تبتی با جمعیت 4/5 میلیون نفری ساكن ایالت تبت، و زبان مغولی با جمعیت 4/8 میلیون نفری ساكن منطقه­ ی مغولستان داخلی، در صفحه پشت هر اسكناس درج كرده و تصاویری از اقلیت­ های قومی را بر روی اسكناس های رایج کشور به چاپ رسانده است.

نیز نگاه کنید به

اقلیت های قومی چین؛ امتیازهای در نظر گرفته شده برای اقلیت های قومی در چین؛ سیاست اعطای خودمختاری به مناطق اقلیت نشین در چین