شهرنشینی و روستانشینی درلبنان

نمایی از شهرنشینی در لبنان ( بیروت)[۱۱]

^[۱]1.نسبت جمعیت شهری به روستایی و روند تغییرات آن

در سال ۲۰۲۴، حدود ۸۵ درصد از جمعیت لبنان در مناطق شهری زندگی می‌کنند که نسبت سال ۲۰۱۰ افزایش‌یافته است. ^[۲]^[۳]این افزایش به دلیل روندهای مداوم مهاجرت به شهرها و تمرکز فعالیت‌های اقتصادی و خدماتی در مناطق شهری است. در مقابل، تنها ۱۵ درصد از جمعیت در مناطق روستایی زندگی می‌کنند که این درصد نسبت به گذشته کاهش‌یافته است.^[۴]

2.الگوهای شهرنشینی و رشد کلان‌شهرها

شهرنشینی در لبنان عمدتاً در کلان‌شهرهایی مانند بیروت و طرابلس متمرکز است.^[۵] بیروت، بزرگ‌ترین شهر لبنان، با جمعیتی بالغ بر ۲.۲ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مرکز اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور است. ^[۶]طرابلس و صیدا نیز به‌عنوان مراکز شهری عمده، شاهد رشد جمعیت و توسعه‌های زیرساختی هستند.^[۷] روند رشد جمعیت شهری به‌ویژه در بیروت، به دلیل جاذبه‌های اقتصادی و فرصت‌های شغلی، همچنان ادامه دارد.

3.چالش‌های شهرنشینی

شهرنشینی سریع در لبنان با چالش‌های متعددی همراه است. ^[۸]یکی از این چالش‌ها حاشیه‌نشینی است که به‌ویژه در بیروت مشهود است. حاشیه‌نشینی به دلیل افزایش هزینه‌های مسکن و کمبود زیرساخت‌های مناسب در برخی مناطق شهری به مشکل بزرگی تبدیل شده است. ^[۹]همچنین، آلودگی هوا در کلان‌شهرها به دلیل فعالیت‌های صنعتی و ترافیک سنگین، یکی دیگر از مسائل جدی به شمار می‌آید.^[۱۰] ترافیک سنگین در بیروت و سایر شهرهای بزرگ باعث کاهش کیفیت زندگی و افزایش زمان‌های سفر شده است.^[۱۱]

قلعة المسيلحة ( قرن هفدهم میلادی ) روستای حمت ، مسیر طرابلس به بیروت

4.وضعیت مناطق روستایی و چالش‌های آنها

مناطق روستایی لبنان به‌طورکلی با مشکلاتی مانند کاهش جمعیت، کمبود خدمات بهداشتی و آموزشی، و ناتوانی در جذب سرمایه‌های جدید روبرو هستند.^[۱۲] کاهش جمعیت روستایی به دلیل مهاجرت به شهرها و کمبود فرصت‌های شغلی در این مناطق مشاهده می‌شود. همچنین، کمبود زیرساخت‌های مناسب در مناطق روستایی منجر به عدم توسعه و مشکلاتی در تأمین خدمات اساسی مانند بهداشت و آموزش شده است.

5.سیاست‌های دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی

دولت لبنان برای مقابله با چالش‌های شهرنشینی و توسعه مناطق روستایی برنامه‌هایی را در نظر گرفته است.^[۱۳] این برنامه‌ها شامل پروژه‌های زیرساختی برای بهبود خدمات شهری، ایجاد مشوق‌های مالی برای سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه‌یافته، و برنامه‌های حمایتی برای بهبود شرایط زندگی در مناطق روستایی می‌شود. ^[۱۴]هدف این سیاست‌ها کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد تعادل میان توسعه شهری و روستایی است.

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ Lebanon’s Fragile Food Security System and the Prospect . (2024, July 17)
↑ Ahmad Fakih, United Nations Human Settlements Programme, Yassin, N., el-Ghaoui, L., Mikdashi, D., Sheikh, T., State of Arab Cities programme in Kuwait, & UN-HABITAT team in Lebanon. (2011). State of Arab Cities
↑ Lebanon Population (2024) - Worldometer. (2024). Worldometers.info.[۱]
↑ TRADING ECONOMICS. (n.d.). Lebanon - rural population - 2024 data 2025 forecast 1960-2023 historical. [۲]
↑ Nations, U. (2024). UNSD — Global Calendar of Statistical Events. Un.org.[۳]
↑ Beirut, Lebanon population 2024. (n.d.). [۴]
↑ خريطة الاحصاءات. (2024). Dgcs.gov.lb. [۵] ‌
↑ يزبك, ب. (2024, February 28). محنة الإرث المعماري لبيروت: الاضمحلال التدريجيّ لحقبةٍ ثقافية وإنسانيّة.[۶]
↑ الحوادث المرورية في لبنـان أسبابها وسبل الوقاية منها. (n.d.). الموقع الرسمي للجيش اللبناني.[۷]
↑ Reporter, G. S. (2024, April 23). ‘Where can you hide from pollution?’: cancer rises 30% in Beirut as diesel generators poison city. The Guardian. [۸]
↑ يزبك, ب. (2024, February 28). محنة الإرث المعماري لبيروت: الاضمحلال التدريجيّ لحقبةٍ ثقافية وإنسانيّة. Almodon
↑ Bower, E. (2024, August 29). “Not a soul is left in my village”: the displaced Lebanese caught in crossfire on Israeli border. The Guardian; The Guardian.[۹]
↑ برنامج المرونة الاقتصادية والحضرية في لبنان - UPFI - Urban Projects Finance Initiative. (2023, November 25). UPFI - Urban Projects Finance Initiative
↑ Program for Economic and Urban Resilience in Lebanon - UPFI - Urban Projects Finance Initiative. (2024, May 19). UPFI - Urban Projects Finance Initiative. [۱۰]

نویسنده: نرگس شکوری

[1] Lebanon’s Fragile Food Security System and the Prospect . (2024, July 17)

[2] Ahmad Fakih, United Nations Human Settlements Programme, Yassin, N., el-Ghaoui, L., Mikdashi, D., Sheikh, T., State of Arab Cities programme in Kuwait, & UN-HABITAT team in Lebanon. (2011). State of Arab Cities

[3] Lebanon Population (2024) - Worldometer. (2024). Worldometers.info.[۱]

[4] TRADING ECONOMICS. (n.d.). Lebanon - rural population - 2024 data 2025 forecast 1960-2023 historical. [۲]

[5] Nations, U. (2024). UNSD — Global Calendar of Statistical Events. Un.org.[۳]

[6] Beirut, Lebanon population 2024. (n.d.). [۴]

[:1-7] خريطة الاحصاءات. (2024). Dgcs.gov.lb. [۵] ‌

[8] يزبك, ب. (2024, February 28). محنة الإرث المعماري لبيروت: الاضمحلال التدريجيّ لحقبةٍ ثقافية وإنسانيّة.[۶]

[9] الحوادث المرورية في لبنـان أسبابها وسبل الوقاية منها. (n.d.). الموقع الرسمي للجيش اللبناني.[۷]

[10] Reporter, G. S. (2024, April 23). ‘Where can you hide from pollution?’: cancer rises 30% in Beirut as diesel generators poison city. The Guardian. [۸]

[11] يزبك, ب. (2024, February 28). محنة الإرث المعماري لبيروت: الاضمحلال التدريجيّ لحقبةٍ ثقافية وإنسانيّة. Almodon

[12] Bower, E. (2024, August 29). “Not a soul is left in my village”: the displaced Lebanese caught in crossfire on Israeli border. The Guardian; The Guardian.[۹]

[13] برنامج المرونة الاقتصادية والحضرية في لبنان - UPFI - Urban Projects Finance Initiative. (2023, November 25). UPFI - Urban Projects Finance Initiative

[14] Program for Economic and Urban Resilience in Lebanon - UPFI - Urban Projects Finance Initiative. (2024, May 19). UPFI - Urban Projects Finance Initiative. [۱۰]

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]