اساطیر در اردن
اساطیر در تمامیکشورها به نسبت اختلاف سطح تمدنشان وجود دارد. ویژگی خاص اسطورهها این است که همه چیز به شکل عجیبی با هم آمیخته میشوند و انسان تلاش میکند تا صفاتی خیالی به آنها اضافه کند.مثلاً «غول»اسطورهای است خیالی که تقریبا در اسطورههای تمامی کشورها وجود دارد[۱]. کتاب اساطیر من بلادی از تألیفات استاد فایز علی الغول، از اولین کتابهایی است که در زمینهی اساطیر کشور اردن نوشته شده است. این کتاب حاوی 20 قصه اساطیری است. استاد فایز نقش قابلتوجهی در تثبیت این نوع قصه در اردن دارد[۲]. در یکی از داستانهای این کتاب به نام «بنتالترنج» سرزمین ترنج در پشت کوه قاف قرار دارد و مردم آن همه از جنس جن و عفریت هستند. در این سرزمین درختی وجود دارد که هر هزار سال میوه میدهد. در هر یک از میوههای این درخت، موجود شگفتانگیزی با رازی عجیب قرار دارد و در این میوهها غولی شگفتانگیز و عظیمالجثه با ناخنهای بلند چون شمشیر و دندانهای تیز وکمر خمیده است، در این داستان که غول قطعه بزرگی از شیرینیها را میخورد و به دنبال آن ناخنهایش قطع میشوند[۳].
در داستان دیگری تحت عنوان «قصــه عناد» زمین شکافته شده و جنی از آن خارج میگردد. این جن به «فرحــه» صداقت و دوستی خود را اثبات کرده و او را نصیحت میکند. سپس برای رساندن «فرحــه» به کاخ سلطان او را بر پشت خود سوار میکند[۴]. در داستان «شمعــه مفرقــه السبعــه» غول از کلمات مسجوع و هم آوا استفاده میکند؛ مثل: ماسی ماسی ماذا علی راسی؟ بری بری ماذا علی ظهری[۵]! تقریباً در تمام این اسطورهها عنصری قدرتمند و خیالی با نام غول یا پری دیده میشود.
داستانهایی مانند«مکر»، «الشیخ شرتح» و «حتی الثعلب» از داستانهای حیوانات در کشور اردن به شمار میروند؛ داستانهایی کوتاه و دارای عناصر جزئی که هدف آنها بیان حقایقی در عالم طبیعت است. این داستانها خرافههایی هستند که هدفی اخلاقی مانند وعظ و نصیحت را دنبال میکنند. در این نوع داستان ، بخش کوچکی از حقیقت اولیه هنوز باقی است[۶].
در کتاب استاد فایز علی غول در داستانی تحت عنوان «عاقبــه العدوان» قهرمان از سوراخ سوزنی رد شده و وارد هندوانهای میشود تا شهری با هفت ستون را در آن بیابد. وی در این شهر میگردد و شگفتیهای متعددی را مشاهده میکند[۷]. «ابو سقسوفه» قصه دیگری است که در آن زمین پر از زنبورهای بزرگ و عظیم الجثه است و زنبورهای کوچک در آن به اندازه موش هستند[۸].
نیز نگاه کنید به
فرهنگ عمومی اردن؛ اساطیر، افسانه ها و قصه های عامیانه در اردن؛اساطیر و افسانهها و قصههای عامیانه در روسیه؛ اساطیر و افسانههای کانادایی؛ باورهای عامیانه در مصر؛ اساطیر و افسانهها و قصههای عامیانه در تونس؛ اسطوره ها و افسانه های چینی؛ باورهای عامیانه مردم ژاپن؛ افسانه های ژاپنی؛ اساطیر ژاپن؛ اساطیر، افسانهها و قصههای عامیانه سنگال؛ اساطیر و افسانهها در مالی؛ افسانهها و قصه های عامیانه در ساحل عاج؛ اساطیر و افسانهها و قصههای عامیانه در زیمبابوه؛ اساطیر، افسانهها و قصههای عامیانه در تایلند؛ اساطیر، افسانهها و قصههای عامیانه در اسپانیا؛ اساطیر و افسانهها در اتیوپی؛ اساطیر و افسانهها و قصههای عامیانه در سیرالئون
کتابشناسی
- ↑ الدكتور العمدهانی(1996)، الأدب الشعبی فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الأردن، ص. 20
- ↑ الدكتور العمدهانی(1996)، الأدب الشعبی فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الأردن، ص. 20
- ↑ الدكتور العمدهانی(1996)، الأدب الشعبی فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الأردن، ص. 21
- ↑ الدكتور العمدهانی(1996)، الأدب الشعبی فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الأردن، ص. 21
- ↑ الدكتور العمدهانی(1996)، الأدب الشعبی فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الأردن، ص. 21
- ↑ الدكتور العمدهانی(1996)، الأدب الشعبی فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الأردن، ص. 20
- ↑ الدكتور العمدهانی(1996)، الأدب الشعبی فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الأردن، ص. 23
- ↑ الدكتور العمدهانی(1996)، الأدب الشعبی فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الأردن، ص. 23
منبع اصلی
لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)
نویسنده مقاله
غلامرضا لایقی