اوکراین در یک نگاه

اوکراین یکی از کشورهای سابق اتحاد جماهیر شوروی می باشد که در 24 اوت سال 1991 استقلال خود را اعلام نمود. اوکراین به 24 استان و یک منطقه خودمختار تقسیم و کی یف به عنوان پایتخت این کشور به جهانیان شناسانده شد. سرزمین اوکراین 7/603 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و با کشورهای روسیه، بلاروس، لهستان، اسلواکی، مجارستان، رومانی و مولداوی هم مرز می باشد. طبق برآورد سال 2012 این کشور دارای تقریباً 8/ 44 میلیون نفر جمعیت می باشد که از نظر قومی و نژادی از دو گروه اصلی و چندین گروه فرعی تشکیل می شود، تقریباً 73 درصد جمعیت این کشور متعلق به اوکراینیها و 21 درصد به روسها تعلق دارد. در کنار این دو گروه قومی و نژادی عمده اوکراین، چندین گروه دیگر در این کشور زندگی می کنند. زبان رسمی این کشور اوکراینی است و قانون اساسی بکارگیری زبان روسی و سایر زبانهای اقلیتها را تضمین کرده است.

دولت این کشور از توسعه فرهنگ اصلی اوکراینی در این کشور در بین مردم حمایت می کند و برنامه هایی برای توسعه زبان، مذهب و رسوم اوکراینی در بین مردم به اجراء می گذارد هر چند این اقدام نفی آزادی اقلیت ها برای بکارگیری زبان و سنت های خود نمی باشد. علاوه بر این دولت فعلی تلاشهایی در جهت ارتقا سطح زبان روسی در اوکراین بعمل آورده است. سطح سواد به عنوان یک شاخص بسیار مهم در سنجش توسعه اجتماعی ، اقتصادی یک ملت می باشد و ملت اوکراین از این نظر در وضعیت خوبی قرار دارد و بخش عمده ای از جمعیت از تحصیلات عالی برخوردار است.

در کتاب جامعه و فرهنگ در اوکراین که هم اکنون پیش رو داریم  سعی شده است با نگاه فرهنگی و اجتماعی به اوکراین نگریسته شود هر چند بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی در اوکراین دارای ارتباط تنگاتنگی با تاریخ، سیاست ، اقتصاد و سایر جنبه های  مختلف زندگی در این کشور می باشد ولی تمرکز اصلی در این مجموعه شناخت کشور اوکراین با الویت موضوعات فرهنگی و اجتماعی این کشور می باشد این کتاب مشتمل بر دوازده فصل می باشد که  فصل اول کتاب مربوط به جغرافیای طبیعی و انسانی اوکراین است که ویزگیهای جغرافیای طبیعی اوکراین از قبیل موقعیت جغرافیایی، آب و هوا، پستی و بلندی ها و اشکال ناهمواریها(توپوگرافی)، هیدرولوژی و مسایل آب، پوشش گیاهی  و جانوری متنوع این کشور به طور مختصر در این فصل آمده است و در بخش دوم فصل اول ویژگیهای جغرافیای انسانی همچون توزیع جمعیتی در مناطق مختلف اوکراین، ساختار سنی جمعیت اوکراین تا همین سالهای اخیر، نرخ باروری ، توزیع جغرافیایی مرگ و زندگی و مهاجرت با ارائه جداول مربوطه توضیح داده شده است.در فصل دوم با اشاره به تاریخ اوکراین در دوره های مختلف تاریخی مانند دوره باستان(پیش از مسیح)، دوره جمهوری قزاقها، دولت خودمختار اوکراین، جنگهای جهانی اول و دوم و تاثیر آن بر جامعه اوکراین، اوکراین در دوره شوروی و تاریخ معاصر اوکراین شرح داده شده است.عنوان  فصل سوم  کتاب نظام اجتماعی اوکراین می باشد که موضوعات مهم اجتماعی این کشور در این فصل مورد اشاره قرار گرفته است وضعیت قشر بندی و طبقات اجتماعی ، نابرابریهای اجتماعی و تاثیر آن بر تحرک اجتماعی، هویت ملی و نهاد خانواده و ازدواج و وضعیت گروههای مختلف نژادی و قومی در اوکراین مانند ارامنه، آلبانیاییها،آذر ها، بلغارها، تاتارها،ترکها،رومی ها، رومانیاییها،لهستانیها، مجارها و یونانیها دراین فصل آمده است در ادامه فصل سوم با اشاره به وضعیت تیعیض نژادی ، وضعیت جنبه های مختلف اخلاق ، ارزشها و ضد ارزشهای جامعه اوکراین به بررسی وضعیت زنان  در ابعاد مختلف زندگی ، آسیب شناسی کشور اوکراین از قبیل وجود فساد در سیاست، تجارت، سیستم قضایی ، آموزش عالی  و ... می پردازد در بخش آخر فصل سوم وضعیت ورزش ، اوقات فراغت، بهداشت و وضعیت اقتصادی مردم اوکراین مورد بحث قرار می گیرد.فصل چهارم موضوع سیاست و حکومت در اوکراین را دنبال می کند سیاست و حکومت دراوکراین یکی از پارامترهای اصلی و تاثیر گذار در فرهنگ و نظام اجتماعی اوکراین به شمار می رود در این فصل شاخصه های  سیاسی کشور اوکراین مانند نوع نظام سیاسی،قانون اساسی،قوه مجریه، مقننه، احزاب  این کشور ، نظام قضایی ، تقسیمات اداری و سیاسی، روابط خارجی و موقعیت این کشور در منطقه و جهان ، نیروی نظامی اوکراین و پرچم آمده است. فصل پنجم این کتاب موضوع فرهنگ در اوکراین را بررسی می کند و در این فصل به موضوعات فرهنگی همچون اهداف سیاستهای فرهنگی در اوکراین، مشارکت موسسات و نهادهای فرهنگی، همکاریهای فرهنگی اوکراین در عرصه بین المللی،بازیگران دولتی و دیپلماسی فرهنگی،کتاب و کتابخانه در اوکراین، برنامه ها و بازیگران بین المللی و اروپایی،توریسم ،شهرهای توریستی،و پذیرش کنوانسیون های بین المللی و اروپایی توسط اوکراین مورد اشاره واقع شده است.فصل ششم با بررسی تاریخچه ادیان و موقعیت دین رسمی و سایر ادیان و مذاهب به تشریح این مذاهب و ترکیب جمعیتی پیروان ادیان و مذاهب  و همچنین موقعیت دین اسلام در اوکراین پرداخته است.در فصل هفتم موضوعات فرهنگ عامه مردم اوکراین از قبیل سنتهای خانوادگی ، رقص ها ، ترانه ها،غذاها، رسوم مرتبط با خواستگاری و ازدواج و تعطیلات مورد اشاره قرار گرفته است.زبان و و ادبیات عنوان فصل هشتم کتاب است که ادبیات اوکراین دردوره های  مختلف تاریخی با اشاره به نویسندگان بزرگ و تاثیر گذار هر دوره  و آثار مربوط به آنها در این فصل به تفصیل آمده است.موضوع هنر در فصل دهم باتشریح برخی شاخه های هنر از قبیل موسیقی ، تاتر، سینما، معماری به پایان رسیده است. فصل دهم کتاب به سیستم آموزشی  اوکراین، آموزش عالی و کتابخانه های اوکراین می پردازد.در فصل یازدهم رسانه و وسایل ارتباط جمعی از قبیل تلویزیون، اینترنت، سایتهای اینترنتی،مطبوعات ، آژانس های خبری معروف و تاثیر گذار در جامعه اوکراین امروز مورد اشاره قرار گرفته است. در فصل دوازدهم که آخرین فصل کتاب به شمار می رود روابط اوکراین با جمهوری اسلامی ایران مورد بحث قرار گرفته است که با اشاره به روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور، همکاریهای اجتماعی و فرهنگی ، موافقت نامه و همکاریهای مشترک سطح روابط دو طرف تشریح شده است. در پایان این فصل وضعیت زبان و ادبیات فارسی در اوکراین، مدارس، ایران شناسی و ایران شناسان مورد اشاره قرار گرفته اند.امید است تالیف کتاب جامعه و فرهنگ در اوکراین قدم دیگری در راستای شناخت بیشتر این کشور در جهت نزدیک کردن فرهنگها به یکدیگر باشد.