حركة امل لبنان
تشکیلات سیاسی نظامی حركة امل لبنان(جنبش آمل)[v]، در آغاز به عنوان بازوی نظامی جنبش محرومان پدید آمد. این جنبش با هدف دفاع از حقوق سیاسی اجتماعی شیعیان توسط امام موسی صدر بنیان گزارده شد. فعالیتهای بازوی نظامیجنبش محرومان در سال 1975 با همکاری دکتر مصطفی چمران و به طور مخفیانه آغاز شد و در پی انفجاری که در حین آموزش نیروهای جذب شده به آن روی داد، امام موسی صدر ناگزیر موجودیت آن را رسماً اعلام کرد.
جنبش امل که به تدریج عملاً جایگزین جنبش محرومان شد، هر چند در جنگ داخلی لبنان همچون بیشتر احزاب و جریانهای شبه نظامی ناگزیر از درگیری با برخی از احزاب و تشکلهای نظامی بهویژه شبه نظامیان کمونیست و نیروهای فلسطینی شده، فعالیتهای خود را عمدتاً به دفاع از مناطق شیعهنشین معطوف ساخت. در پی مفقود شدن امام موسی صدر در سال 1978 در جریان سفر به لیبی، حسین الحسینی مسئولیت جنبش را بر عهده گرفت و در سال 1980 رهبری آن در اختیار نبیه بری قرار گرفت که تاکنون ادامه یافته است.
در سال 1982، تهاجم گسترده نیروهای نظامی اسراییل به لبنان و پیشروی آنان تا بیروت منجر به تشکیل کمیته نجات ملی شد که اعضای آن را رهبران سیاسی و برخی فرماندهان شبه نظامی از جمله بشیر الجمیل فرمانده شبه نظامیان مارونی تشکیل میدادند. عضویت نبیه بری در این کمیته با مخالفت تعداد قابل توجهی از مسئولان و کادرهای رده بالای جنبش از جمله حسین موسوی نائب رییس و سخنگوی آن روبرو شد که در اعتراض به این امر از مسئولیتهای خود استعفا کردند و بدینسان ضربه بزرگی بر این تشکیلات وارد آمد.
در پی تأسیس جنبش حزبالله که برخی از مؤسسان آن از همان مسئولان و کادرهای مستعفی جنبش امل بودند، رقابت میان این دو جنبش شیعی تا سالها ادامه یافت که در برخی مقاطع به درگیریهای نظامیکشیده شد و تلفاتی به بار آورد.
پس از پایان جنگ، جنبش امل به بازسازی تشکیلاتی روی آورد و با توجه به شرایط جدید صحنه سیاسی لبنان، روابط خود را با دیگر احزاب و جریانهای سیاسی و بهطور خاص با جنبش حزبالله سامان داد و با شرکت در انتخابات مجلس موفق شد تعدادی از کرسیهای نمایندگی را در اختیار گیرد. همچنین در کابینههای مختلف سالهای پس از جنگ برخی از پستهای وزراتی در اختیار این جنبش قرار گرفته است.
از سالهای پایانی قرن گذشته تاکنون، هماهنگی میان جنبش امل و حزبالله به عنوان دو تشکیلات فراگیر در میان شیعیان برقرار و در بیشتر تحولات سیاسی، مواضع مشترکی از سوی آنان اعلام میشود. همچنین هر دو جنبش از اعضای تعیین کننده ائتلاف 8 مارس میباشند.
جنبش امل دارای مراکز و مؤسسات فرهنگی اجتماعی و آموزشی متعدد است و فرستنده تلویزیونی ان.بی.ان را نیز در اختیار دارد. از جمله مسئولان و شخصیتهای این جبنش، علی حسن خلیل، ایوب حمیّد، محمود ابوحمدان و علی خریس را میتوان نام برد. همچنین نبیه بری رهبر این جنبش ریاست مجلس نمایندگان را بر عهده دارد.[i][۱]
نیز نگاه کنید به
سیاست و حکومت لبنان؛ نظام حزبی لبنان
پاورقی
[i] جنبش امل؛ نام این جنبش از سر واژههای سهگانه: افواج المقامة اللبنانیة (گروههای لبنانی مقاومت) گرفته شده و به معنای امید است.
کتابشناسی
- ↑ صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 135-136.