ساختار هرم جمعیتی سوریه

پویایی جمعیت سوریه قابل بازیابی از https://www.wypr.org/show/midday/2017-02-13/the-plight-of-syrian-refugees

تحلیل ساختار سنی جمعیت سوریه، ابزاری کلیدی برای فهم تحولات اجتماعی، اقتصادی و توسعه‌ای کشور در دوران پس از بحران است. هرم جمعیتی سوریه نشان‌دهنده جامعه‌ای جوان با تمرکز بالا در گروه‌های سنی پایین‌تر است؛ ساختاری که هم فرصت‌هایی برای رشد فراهم می‌کند و هم چالش‌هایی بنیادین در حوزه‌های خدمات عمومی، اشتغال و سیاست‌گذاری اجتماعی ایجاد می‌نماید.

کودکان و نوجوانان (زیر ۱۵ سال)

در سال ۲۰۲۴، حدود ۳۴.۸٪ از جمعیت سوریه را افراد زیر ۱۵ سال تشکیل می‌دهند. این نسبت بالا، نتیجه‌ی نرخ زادوولد نسبتاً زیاد در دهه‌های گذشته و محدودیت‌های خدمات بهداشتی در دوران جنگ داخلی است. در شرایطی که زیرساخت‌های آموزشی و درمانی آسیب دیده‌اند، این گروه سنی با آسیب‌پذیری مضاعف مواجه‌اند.

گزارش‌های یونیسف نشان می‌دهند که کودکان سوریه، به‌ویژه در مناطق درگیر بحران، با خطراتی چون سوءتغذیه، ترک تحصیل، و آسیب‌های روانی مواجه‌اند. این وضعیت، ضرورت تدوین سیاست‌های حمایتی چندبُعدی در حوزه‌های آموزش، سلامت، تغذیه و حمایت‌های اجتماعی را برجسته می‌سازد.

جمعیت فعال (۱۵ تا ۶۴ سال)

گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال، که حدود ۶۱.۲٪ از جمعیت کشور را در بر می‌گیرد، به‌عنوان نیروی کار بالقوه و موتور محرک توسعه اقتصادی شناخته می‌شود. با این حال، جنگ داخلی، تخریب زیرساخت‌های اقتصادی، و مهاجرت گسترده نیروی انسانی متخصص، موجب کاهش بهره‌وری و افزایش نرخ بیکاری در این گروه شده‌اند.

علاوه بر این، شکاف‌های آموزشی، عدم تطابق مهارت‌ها با نیازهای بازار کار، و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری خارجی، چالش‌هایی جدی برای فعال‌سازی ظرفیت‌های این گروه ایجاد کرده‌اند. توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، حمایت از کارآفرینی، و بازسازی بازار کار از اولویت‌های راهبردی محسوب می‌شود.

سالمندان (بالای ۶۵ سال)

سالمندان در سوریه تنها حدود ۴.۰٪ از جمعیت را تشکیل می‌دهند. این نسبت پایین، تا حدی ناشی از تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم جنگ بر امید به زندگی، کیفیت خدمات درمانی، و مهاجرت‌های اجباری است. با این حال، روندهای جهانی سالمندی و بهبود نسبی شرایط بهداشتی در برخی مناطق، احتمال افزایش سهم این گروه در سال‌های آینده را مطرح می‌سازد.

در این راستا، توسعه نظام‌های حمایت اجتماعی، خدمات درمانی تخصصی، و زیرساخت‌های مراقبت بلندمدت برای سالمندان، باید در دستور کار سیاست‌گذاران قرار گیرد.

میانگین سنی و پیامدهای آن

میانگین سنی جمعیت سوریه در سال ۲۰۲۵ حدود ۲۳.۵ سال برآورد شده است، که به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر از میانگین جهانی (حدود ۳۰ سال) است. این ساختار جوان، از یک سو ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای رشد اقتصادی، نوآوری، و تحرک اجتماعی فراهم می‌کند، و از سوی دیگر، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های گسترده در حوزه‌های آموزش، اشتغال، سلامت روان، و مشارکت اجتماعی است.

در عین حال، تأثیرات جنگ داخلی، مهاجرت‌های گسترده، و نابرابری‌های منطقه‌ای، موجب شکنندگی این ساختار شده‌اند. بنابراین، تدوین سیاست‌های توسعه‌ای منسجم، با تمرکز بر توانمندسازی نسل جوان، شرط لازم برای عبور از بحران و حرکت به‌سوی بازسازی پایدار است.

نیز نگاه کنید به

ساختار هرم جمعیتی عراق؛ ساختار هرم جمعیتی اتیوپی؛ ساختار هرم جمعیتی اردن؛ ساختار هرم جمعیتی اسپانیا؛ ساختار هرم جمعیتی امارات متحده عربی؛ ساختار هرم جمعیتی اوکراین؛ ساختار هرم جمعیتی آرژانتین؛ ساختار هرم جمعیتی بنگلادش؛ ساختار هرم جمعیتی تاجیکستان؛ ساختار هرم جمعیتی تایلند؛ ساختار هرم جمعیتی تونس؛ ساختار هرم جمعیتی روسیه؛ ساختار هرم جمعیتی زیمبابوه؛ ساختار هرم جمعیتی ژاپن؛ ساختار هرم جمعیتی ساحل عاج؛ ساختار هرم جمعیتی سریلانکا؛ ساختار هرم جمعیتی سودان؛ ساختار هرم جمعیتی سیرالئون؛ ساختار هرم جمعیتی فرانسه؛ ساختار هرم جمعیتی قزاقستان؛ ساختار هرم جمعیتی قطر؛ ساختار هرم جمعیتی کانادا؛ ساختار هرم جمعیتی گرجستان؛ ساختار هرم جمعیتی لبنان؛ ساختار هرم جمعیتی مالی؛ ساختار هرم جمعیتی مصر؛ ساختار هرم جمعیتی چین؛ ساختار هرم جمعیتی کوبا؛ ساختار هرم جمعیتی سنگال؛ ساختار هرم جمعیتی یمن

نویسنده مقاله

نرگس شکوری