سیاست خارجی اوکراین درقبال روسیه
اوکراین موافقتنامه اتحاد با روسیه و جمهوری‌های دیگر را تهدیدی برای استقلال خود قلمداد می‌کرد. از همین رو از ورود به هرگونه اتحاد سیاسی و گمرکی جدید با کشورهای مذکور خودداری کرد. کراوچوک دردسامبر 1991 با ورود به CIS موافقت کرد، اما از امضای قراردادهایی چون مجمع بین المجالس، قرارداد چهارجانبه با روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس خودداری کرد. اوکراین از اتحاد کشورهای بالتیک و دریای سیاه پشتیبانی کرده است، با این وجود نمی‌تواند واقعیت‌های تاریخی و ژئوپولیتیکی خود را انکار کند، اوکراین به جمهوری‌های پیشین اتحاد شوروی و به ویژه روسیه وابستگی‌های گوناگون اقتصادی دارد. البته این وابستگی از سوی روسیه نیز وجود دارد.
در بخش تسلیحات طراحی و ساخت هواپیماهای آنتونوف 224که مرکز آن در شهر کی یف و خارکف است، طراحی و ساخت کشتی‌های جنگی و ترابری در کی یف،خرسون و بندر میکلایف در دریای سیاه ، موشک‌های دوربرد در دنیپرپتروفسک و تانک‌های تی 80، و نیز طراحی و اجرای سیاست صدور تسلیحات اوکراین با همکاری و تفاهم روسیه صورت می‌گیرد.از نظر جغرافیایی و ترانزیتی هم ارتباط اوکراین با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز و خاورمیانه، هند، چین و کشورهای جنوب شرقی اسیا از حریم هوایی روسیه امکانپذیر است.
روابط اوکراین با روسیه همچنان بسیار موثر و مهم به شمار می‌آید. انقلاب نارنجی 2004 رویارویی روسیه با آمریکا دراین کشور را برجسته تر ساخت. شکست یانوکوویچ در انتخابات ریاست جمهوری و سپس بازگشت او به عرصه قدرت در 2010 به عنوان رئیس جمهور بیانگر اهمیت جایگاه روس تبارها در این کشور و تاثیر آن در روابط اوکراین با روسیه است . افزایش سه برابری بهای گاز در اوکراین و آثار آن نیز بسیار قابل توجه است. بستن شیر گاز بر روی اوکراین در زمستان 2006 از بی پروایی روسیه در تشدید فشار براین کشور در چهارچوب سیاست‌های خود حکایت می‌کند. روسیه می‌کوشد با پیدا کردن مسیرهای جایگزین، نقش برجسته اوکراین در انتقال گاز به اروپا را کم رنگ سازد.
شبه جزیره کریمه و تلاش آن برای خودمختاری، هم بر روابط دو کشور اثر داشته و هم آن را تحت تاثیر قرار داده است. این منطقه که در 1954 از سوی خروشچف به اوکراین داده شد، در کنار دریای سیاه واقع شده است. مقامات آن پس از استقلال اوکراین در پی کسب خودمختاری فزاینده برآمدند. در سالهای 1994 - 1995 با حضور یوری مشکوف این گرایش شدت یافت. مبارزه روسیه در چچن برای دولت کی یف فرصت مناسبی برای سرکوب جدایی طلبی در کریمه ایجاد کرد. به هر حال 270000 تاتار ساکن در این منطقه 15 درصد جمعیت آن را تشکیل می‌دهند و مسائل قومی را دامن می‌زنند. در انتخابات 2006 هواداران روسیه در مجلس کریمه اکثریت به دست اوردند. عده ای از قزاق‌های روس هم در این منطقه زندگی می‌کنند. آن‌ها با کلیسای ارتدوکس و گروه‌های تندروی ملی گرای روسی ارتباط دارند. آن‌ها سبب تقویت گرایش‌های بنیاد گرایی دینی در میان تاتارهای کریمه شده اند. این منطقه به کانون مخالفت با انقلاب رنگی تبدیل شده و تظاهرات ضد آمریکایی و ضد ناتو در آن شکل گرفته است.
شدت جرایم درمناطق مرزی با روسیه و استفاده برای قاچاق و مهاجرت به اروپای غربی و مرکزی از مرز این دو کشور، مسائل مشترکی است که نیاز به همکاری دو کشور دارد. حمایت اوکراین از تمامیت ارضی آذربایجان و ارسال مقادیر زیادی سلاح به طور قانونی به آذربایجان در فاصله سالهای 1993 - 1996 که توسط ارمنستان آشکار شده، اوکراین را در مواجهه با ارمنستان قرار داده است. ولی قراردادهای همکاری هم میان دو کشور به امضاء رسید. اوکراین نزدیکترین مسیر روسیه به شرق اروپاست. 70درصد صادرات روسیه از این مسیر انتقال داده می‌شود علاوه بر این صادرات گاز روسیه نیز از این مسیر میسر می‌باشد. حق انتقال گاز از این کشور معادل 15 درصد قیمت هر متر مکعب گاز صادراتی روسیه است.
نیز نگاه کنید به
سیاست و حکومت اوکراین؛ روابط خارجی اوکراین
منبع اصلی
موسسه ایراس(1392). جامعه و فرهنگ اوکراین. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار).