شهر آلماتی
بنا بر آثار بجای مانده از منابع مجارستانی نام اصلی شهر آلماتی «آلماآتا» مرکب از کلمه «آلما» و «آتا» به معنی پدر سیب بوده است ولی در زبان قزاقی آلماتی از دو کلمه «آلما» و «آتا» به معنی شهر سیب میباشد. اما بر اساس نظر برخی از تاریخ شناسان و دانشمندان «آلوآتا» در زبان سکایی به معنی کوه عقاب است که در طول زمان به «آلماتی یا آلماتا» تغییر یافته است که هر چند معنی شهر سیب مناسب تر و مفهوم تر به نظر میرسد ولی از آنجا که عقاب در فرهنگ مردم قزاق نماد شکوه و عظمت و تیزبینی مشهور است و اکنون نیز عقاب به عنوان یکی از سمبلهای مردم قزاقستان بشمار میرود میتواند دلیلی بر درستی این معنا نیز باشد.
بنا بر نقل برخی از منابع تاریخی اولین نشانههای زندگی در محدوده آلماتی به دوران عصر برنز و ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد که نشان از حضور کشاورزان و گله داران در آبادیهای این منطقه را دارد و در ۷۰۰ سال پیش از میلاد سکاها در این سرزمین سکونت گزیدند و در قرن هشتم تا دهم توسعه فرهنگی، رشد کشاورزی و صنایع دستی و همچنین ظهور تعدادی شهر و دهستان در این منطقه بوجود آمده است، در قرون ۱۰ تا ۱۴ میلادی آلماتی بعنوان یکی از مراکز تجاری، کشاورزی، صنایع دستی در جاده ابریشم مشهور بوده است. در قرون پانزدهم تا هجدهم میلادی تحولات قومی و سیاسی بزرگی در این منطقه رخ داده است که دولت و ملت قزاق در نزدیکی همین منطقه و در این دوره شکل گرفت و در سال ۱۹۳۶ این شهر به عنوان مرکز جمهوری قزاقستان اتحاد جماهیرشوروی انتخاب شد و در همین دوره شهر جدید آلماتی بر اساس نظام بخشهای مستطیل شکل بنا نهاده شد. و پس از انتقال پایتخت قزاقستان از آلماتی به آستانا در سال ۱۹۹۷ در ۱ جولای ۱۹۹۸ لایحه تعیین آلماتی به عنوان مرکز علمی و فرهنگی، تاریخی، صنعتی و مالی قزاقستان توسط رییس جمهور قزاقستان تایید و ابلاغ شد.[۱]
آلماتی از سال ۱۹۹۱ تا سال ۱۹۹۷ پایتخت جمهوری قزاقستان بود که از آن پس به دلایل متعددی پایتخت قزاقستان از آلماتی به آستانا منتقل گردید.
آلماتی پر جمعیتترین شهر قزاقستان که در امتداد رشته کوههای مرتفع تیان شان و نزدیکی مرز قرقیزستان و شهر بیشکک قرار گرفته است، با جمعیتی حدود ۲ میلیون نفر و ۳۲۴,۸ کیلومتر مربع مساحت مرکز تجاری و فرهنگی قزاقستان بشمار میرود. این شهر دارای پستی و بلندیهای فراوان و در بین کوههای نسبتا مرتفع قرار گرفته است، هرچند زمستانی طولانی و سرد و بارندگی زیادی دارد ولی در مقایسه با آستانا پایتخت جدید قزاقستان از نظر آب و هوا از وضعیت بهتری برخوردار میباشد. آلماتی در زمستان با پوشش سفید برف و در تابستان با سرسبزی درختان و جنگلهای انبوه از زیبایی و شکوه خاصی برخوردار است. منطقه کوهستانی مدیو Medeu واقع در ۲۰ کیلومتری جنوب شهر در زمستان محل برگزاری مسابقات و ورزشهای زمستانی است که در سال ۲۰۱۱ محل برگزاری مسابقات المپیک زمستانی بوده است و یکی از جاذبههای گردشگری آلماتی بشمار میرود. مدیو مرتفعترین مجموعه ورزشی دنیا را در خود جای داده است. این مجموعه ورزشی افسانهای در چشم انداز گردنه در ارتفاع ۱۹۶۱متری بالای سطح دریا واقع شده است. بهترین میزان تشعشع خورشیدی، پایین بودن فشار اتمسفر، فقدان باد، آب خالص کوهستانی که از آن یخ زمین اسکیتینگ تهیه میشود. مدیو بیش از ۱۲۰ رکورد جهانی را به خود اختصاص داده است. این مکان شاهد دورههای مسابقات و رقابتها در رشتههای فوتبال، والیبال و بسکتبال و... بوده است. مدیو شناگران، پهلوانان و مبارزان را دور هم جمع کرده است. هر کس که به قزاقستان سفر میکند باید حتما از مدیو بعنوان یکی از مراکز بی نظیر گردشگری از آن دیدن کند. مدیو در تابستان به عنوان منطقه سرسبز و خوش آب و هوا پذیرای خانوادهها و مردم شهر میباشد.
رودخانههای آلماتینکا بزرگ و آلماتینکا کوچک و همچنین شاخههای فرعی آنها که از داخل شهر عبور میکنند و به حوزه دریاچه بالخاش وارد میشوند بر زیبایی و برکات طبیعی این شهر میافزاید.
در شمال شهر نیز پارک زیبای کک تپه که در دامنه کوه قرار دارد منظره زیبا و بدیعی را خلق کرده است. این شهر علاوه بر ساختمانهای قدیمی با معماری سنتی روسی دارای آثار تاریخی و باستانی متعددی از جمله کلیسای جامع زنکوو ،Zenkov تنها کلیسای چوبی جهان است که بدون استفاده از میخ ساخته شده در پارک پامفیلوا واقع میباشد.
وسایل نقلیه درون شهری آلماتی؛ تاکسی، اتوبوس، تراموا، ترالیبوس و مترو است که رفت و آمد و تردد مردم شهر را تسهیل کرده است، آلماتی دارای یک فرودگاه بینالمللی در نزدیکی شهر و دو فرودگاه کوچک برای مسافران داخل کشور در حومه شهر دارد. دو خط راه آهن شامل خطوط راه آهن آلماتی ۱ که مسیر راه آهن سیبری به کشورهای آسیای میانه و آلماتی را به هم متصل میکند و خط آلماتی ۲ که برای جابجایی مسافران شهر آلماتی به شهرهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. آلماتی از نظر اقتصادی حدود 20% از تولید ناخالص ملی قزاقستان را به خود اختصاص داده است. تجارت و تولیدات صنعتی و وجود نمایندگی بانکهای بزرگ بینالمللی و مراکز مهم فرهنگی و هنری در این شهر بر اهمیت این شهر افزوده است.
نیز نگاه کنید به
سیاست و حکومت قزاقستان؛ تقسیمات اداری و سیاسی قزاقستان
کتابشناسی
- ↑ آشنایی با قزاقستان_شهرالماتی، پایگاه اطلاع رسانی کاریزان، قابل بازیابی ازhttp://kaziran.com/
منبع اصلی
صابری، اصغر(1395). جامعه و فرهنگ قزاقستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار).
نویسنده مقاله
اصغر صابری