شيائو كانگ‌

به نظر می­‌رسد با توجه‌ به‌ سياست‌­ها و تدابير اتخاذ شده از سوی دولت چین، مردم‌ این کشور‌ حركت‌ به‌ سمت‌ تبديل‌ شدن‌ به‌ جامعه‌­ی‌ نسبتا مرفه‌ را آغاز كرده‌ و اين‌ رفاه‌ نسبی عرصه‌­های مختلف‌ زندگی آنان‌ از جمله‌ قلم­روهای اقتصادی، فرهنگی و ورزشی و غيره‌ را در بر می­‌گیرد.

در گذشته­‌ی‌ نه‌ چندان‌ دور، در گوشه‌ و كنار چين‌ مردم‌ اغلب‌ از مشكل‌ مسكن‌ سخن‌ مي­‌راندند و داشتن‌ خانه­‌ی‌ مسكونی شخصی برای بيشتر آنان‌ به‌ يک رؤيا شباهت‌ داشت، اما 30سال‌ و اندی پس‌ از اجرای سياست‌ اصلاحات‌ و درهای باز، به­ ويژه‌ در شهرهای بزرگ‌ اين‌ كشور، كمتر خانواده­‌ی سه‌ نفره‌ را می‌­توان‌ يافت‌ كه‌ آپارتمان‌ مسكونی شخصی نداشته‌ باشند.

حال‌ آنكه‌ سه دهه‌ پيش‌ چنين‌ خانواده‌­هايی يا فاقد چنين‌ امكانات‌ بودند و يا منزل‌ مسكونی آنان‌ حداكثر يک اتاق آن ­هم‌ بدون‌ حمام‌ و آشپزخانه‌ بود. در آن‌ زمان‌ مردم‌ نيز توقع‌ زيادی نداشتند، چرا كه‌ سياست‌ واحدی در سراسر كشور اجرا می­‌شد و در آن‌ وضعيت‌ نابسامان‌ توزيع‌ آپارتمان‌ مسكونی به‌ عنوان‌ يک امتياز اجتماعی محسوب‌ می‌­شد. ولی امروز، هم­گام‌ با تغييرات‌ شگرف‌ ایجاد شده در تمام‌ جنبه­‌های زندگی مردم، چينی‌­ها در عرصه­‌ی‌ مسكن‌ نيز شاهد يک انقلاب‌ و تحولات‌ بنيادين‌ هستند. لذا، بسياری از مردم‌‌ از درآمد بيشتری برخوردار شده‌ و توانسته‌­اند برای خود خانه‌ و آپارتمان‌ مسكونی بهتری خريداری نمايند. متراژ برخی از اين‌ خانه­‌ها كه‌ دارای چندين‌ اتاق خواب‌ و سایر تجهيزات‌ هستند، به‌ بیش از200 متر مربع می­‌رسد. در حقيقت،‌ در چند دهه­‌ی‌ گذشته‌، مساحت‌ سرانه­‌ی فضای زندگی به‌ مراتب‌ افزايش‌ يافته‌ است‌ و طبق گزارش اداره‌­ی آمار ملی، متوسط سرانه‌­ی‌ فضای مسكونی جمعيت‌ شهری به‌ 15/5متر مربع‌ رسيده، حال‌ آن كه‌ اين‌ ميزان‌ در دهه­‌ی1990 تنها 9/9 متر مربع‌ بوده است.

از سوی ديگر، در سال­‌های اخير محافظت‌ از محيط‌ زيست‌ در ميان‌ مردم‌ چين‌ به‌ ‌ موضوعی‌ مهم‌ و قابل‌ توجه‌ تبديل‌ شده‌ است‌ و خواستار محيط‌ زيست‌ بهتر به‌ عنوان‌ بخشی از زندگی كيفی خود هستند. رسانه‌­های گروهی چین نيز در تبليغ‌ فرايند حفاظت‌ از محيط‌ زيست‌ كوتاهی نكرده‌ و تا آنجا كه‌ مقدور بوده‌ گزارش‌­ها و مقالات‌ متعددی در خصوص‌ محيط‌ زيست‌ و اهميت‌ حفاظت‌ و حراست‌ از آن‌ منتشر كرده‌ و دايما از كاهش‌ آلودگی هوا، ضرورت‌ اجرای تدابير لازم‌ در اين‌ عرصه‌ و پالايش‌ محيط‌ منتشر ساخته‌اند، درحالی­ كه‌ تا چند سال‌ پيش‌ هم‌ مردم‌ و هم‌ رسانه‌­ها كمتر به‌ اين‌ مقوله‌ توجه‌ داشتند.

شيائو كانگ‌، يا رفاه‌ نسبی‌ در جامعه­‌ی‌ چین

«رفاه‌ نسبی» كه‌ به‌ زبان چینی از آن‌ با عنوان«شيائو كانگ(Xiao Kang)» ياد می­‌شود، عبارتی است‌ كه‌ به ­تدريج‌ از سال‌1978، يعنی به‌ دنبال‌ اجرای سياست‌ اصلاحات‌ و درهای باز مورد توجه‌ قرار گرفت‌ و‌ در شانزدهمين‌ كنگره‌­ی حزب‌ كمونيست‌ چين‌ كه‌ در ماه‌ نوامبر سال‌ 2002‌ برگزار شد به‌ آن‌ پرداخته‌ شد. در كنگره­‌ی‌ پانزدهم‌ حزب‌ نيز«جيانگ‌ زِمين» تأكيد كرده‌ بود كه‌ رشد توليد ناخالص‌ داخلی چين‌ در نخستين‌ دهه­‌ی‌ قرن‌ بيست‌ و يكم،‌ دو برابر سال2000 خواهد بود که به‌ معنای دستيابی به‌ رفاه‌ نسبی در چين‌ است. و در ماه‌ مه‌ سال2000، نیز خاطر نشان‌ كرد كه‌ چين‌ وارد مرحله­‌ی‌ نوينی از‌ جامعه­‌ی‌ نسبتاً مرفه‌ شده‌ و فرايند نوگرايی و نوسازی كشور سرعت‌ گرفته‌ است.‌

مفهوم شیائوکانگ

واژه‌­ی«شيائوكانگ‌» از قدیمی‌­ترین‌ كتاب‌ شعر چینی به‌ نام‌«شی جينگ(Shi Jing)» كه‌ مجموعه‌­ای از اشعار قرن‌ دهم‌ تا قرن‌ ششم‌ پیش از ميلاد را در بر دارد، گرفته‌ شده‌ است‌. اما تا چندی قبل‌، به ويژه‌ تا30سال‌ پيش،‌ مردم‌ از اين‌ واژه‌ و رفاه‌ نسبی، بيشتر فرار از گرسنگی و سرما و تأمين‌ خوراک و پوشاک را استنباط‌ می­‌كردند. از سال‌ 1978كه‌ دِنگ‌ شيائوپنگ‌ طراح‌ سياست‌ اصلاحات‌ و درهای باز از نوسازی و پيشرفت‌ سخن‌ به‌ ميان‌ آورد، نوع‌ نگرش‌ به‌ كلمه‌­ی شيائوکانگ‌ و مفهوم‌ آن‌ نيز تغيير يافت و به عاملی‌ كليدی در پيشبرد فرايند نوسازی تبدیل شد.

بر اساس‌ چشم اندازی که‌ رهبران‌ چينی برای کشور خود ترسیم كرده‌­اند، تا نيمه­‌ی‌ قرن‌ بيست‌ و يكم‌ كه‌ جمهوری خلق چین يکصد سالگی خود را جشن‌ خواهد گرفت(جمهوری خلق چین در سال 1949میلادی تأسیس شده و در سال2049میلادی، یک صد ساله خواهد شد.)، فرايند نوگرايی و نوسازی این کشور‌ تكميل‌ و چین به‌ يک جامعه­‌ی‌ مرفه، موفق، قوی، دمكراتيک و با فرهنگ‌ پيشرفته‌ تبديل‌ خواهد شد. مقام­‌های چينی تأكيد دارند كه‌ برای رسیدن به‌ اين‌ هدف، باید روند توسعه­‌ی اقتصادی و ابداعات‌ علمی و فنی به‌ عنوان‌ موتور اقتصاد ملی شتاب‌ گيرد. افزون براین،‌ بايد در كنار اجرای استراتژی توسعه­‌ی‌ پايدار، در عرصه‌­های اقتصادی، كيفيت‌ جمعيت، حيات‌ فرهنگی، حيات‌ مادی و محيط‌ زيست‌ نیز توسعه‌ يابد.

با نگاهی به‌ تغييرات‌ حاصله‌ در سبک زندگی چينی‌­ها در‌ دو سه دهه­‌ی‌ گذشته‌ و توسعه‌ و بهبود زندگی يک ميليارد و350ميليون‌ نفر جمعیت چین در مقايسه­ با گذشته، چشمگير بودن‌ اين‌ تحولات‌ به‌ خوبی قابل‌ مشاهده‌ است.‌ رشد طبيعی جمعیت چین به‌ 6/95 در هر هزار نفر كاهش‌ يافته‌ كه‌ به‌ مراتب‌ پايين‌تر از نرخ‌ 15/04در سال‌ 1989 است‌. در همين‌ حال‌ شاخص‌ مصرف‌ انرژی در رشد توليد ناخالص‌ داخلی به‌ يکهزار و 210 دلار رسيده‌ است‌ كه‌ نسبت‌ به‌ سال‌ 1989 تا 32/8 درصد كاهش‌ يافته‌ و پيشرفت‌­های علمی و آموزشی چین نیز در طول‌ يک دهه­‌ی‌ گذشته‌ چشمگير بوده‌ است‌. مشاركت‌ در طرح‌­های بین المللی علمی مانند کشف«ژن‌ انسان‌» و‌ فرستادن‌ فضاپيمای سرنشين‌­دار به فضا، از جمله‌ پيشرفت‌­های علمی اين‌ كشور به­ شمار می‌­رود. این کشور، هم­چين‌ در چند سال‌ گذشته‌ در اجرای دوره‌های آموزش‌ اجباری 9ساله‌ توفيق‌ زيادی داشته‌ و بي­سوادی را در ميان‌ بزرگسالان‌ تقريبا ريشه‌­كن‌ كرده‌ است.

تغييرات‌ عظيم‌ حاصله‌ در نحوه­‌ی‌ زندگی مردم‌ در زمينه­‌های آموزشی، فرهنگی، درآمد، الگوی مصرف، الگوی زندگی، مسافرت، بهداشت، تحصيل‌ در خارج‌ از كشور، يادگيری زبان‌ خارجی و... به منزله­‌ی‌ زلزله­‌ی‌ عظيمی است‌ كه‌ در جامعه‌­ی‌ چین اتفاق افتاده‌ و به‌ جای تخريب،‌ در بهبود و بازسازی و پيشرفت‌ و توسعه‌­ی چین نقش‌ مؤثری ايفا نموده‌ است‌. بنابراین، می‌­توان گفت جامعه­‌ی چین درحال دستیابی به رفاه نسبی و یا شیائو کانگ است.

نیز نگاه کنید به

رفاه اجتماعی در چین؛ وضعیت اقتصادی و معیشت مردم چین