پرش به محتوا

ضریب نفوذ اینترنت، تلفن‌های هوشمند و پهنای باند در یمن

از دانشنامه ملل


ضریب نفوذ اینترنت، تلفن‌های هوشمند و پهنای باند

نفوذ اینترنت در یمن

یمن یکی از پایین‌ترین ضریب نفوذ اینترنت در سطح جهان را دارد.این وضعیت حاصل اثرات ترکیبی بی‌ثباتی سیاسی، محدودیت‌های اقتصادی و محدودیت‌های زیرساختی است. تا ژانویه 2024، نفوذ اینترنت 7/17 درصد از کل جمعیت یمن بود که تقریباً 16/6 میلیون کاربر از 83/34 میلیون نفر جمعیت یمن را شامل می‌شد(دیتاریپورتال، 2024). این رقم نشان‌دهنده رشد متوسط 2/2 درصدی (134000 کاربر) از سال 2023 است، با این حال شکاف دیجیتالی یمن همچنان یکی از شدیدترین شکاف‌های دیجیتالی در خاورمیانه است و بیش از 80 درصد از جمعیت یمن به اینترنت دسترسی ندارند.

مقرون‌به‌صرفه نبودن دسترسی به اینترنت، به‌طور چشمگیری مانع از پذیرش و استفاده ازاینترنت در بین مردم می‌شود. یمن گران‌ترین اینترنت را در سطح جهان بر اساس هزینه به ازای سرعت دارد، به طوری که طبق تخمین سامانه دیتاریپورتال، هزینه دستزسی به اینترنت، 3768 دلار در هر مگابیت بر ثانیه است.  بسته‌های پهنای باند ثابت  نیز تقریباً 2466 دلار در ماه هزینه دارند - 30 برابر میانگین درآمد ماهانه هر نفر - که دسترسی به اینترنت را از نظر مالی برای اکثریت قریب به اتفاق شهروندان غیرممکن می سازد(شبکه جومفرولند[1]، 2025). هزینه‌های ارتباطات سیار نیز کاربران را تحت فشار قرار می‌دهد، به طوری که مصرف‌کنندگان 82/10 درصد از درآمد خود را صرف خدمات تلفن همراه می‌کنند، در حالی که میانگین جهانی 3/7 درصد است(پایگاه داده جهانی، 2024).

نابرابری‌های جغرافیایی، شکاف دیجیتالی را تشدید می‌کند. دسترسی به اینترنت به شدت در مراکز شهری مانند صنعا، عدن و تعز[2] متمرکز است، در حالی که مناطق روستایی که بیش از ۶۰ درصد جمعیت را در خود جای داده‌اند، به دلیل کمبود زیرساخت‌ها، کمبود برق و نگرانی‌های امنیتی با شکاف‌های ارتباطی قابل توجهی مواجه هستند (ناصبه[3]، ۲۰۲۴). نابرابری‌های جنسیتی نیز همچنان در یمن وجود دارد و عوامل اجتماعی و اقتصادی ، به ویژه در مناطق روستایی، دسترسی دیجیتالی زنان را محدود می‌کند (شبکه جومفرولند، 2025)  


2.نفوذ تلفن‌های هوشمند

دستگاه‌های تلفن همراه به عنوان وسیله اصلی دسترسی به اینترنت در یمن عمل می‌کنند. در اوایل سال 2024، تقریباً 83/20 میلیون اتصال تلفن همراه فعال در یمن وجود داشت که معادل 8/59 درصد از جمعیت یمن است(دیتاریپورتال، 2024). تعداد مشترکین تلفن همراه در سال 2022 به 8/17 میلیون نفر رسید و نفوذ تلفن همراه با وجود مشکلات اقتصادی به طور پیوسته افزایش یافت(استاتیستا[4]، 2024).

استفاده از تلفن‌های هوشمند رشد چشمگیری داشته است، به طوری که مالکیت تلفن‌های هوشمند با ۱۸ درصد افزایش به 2/9 میلیون کاربر در سال ۲۰۲۴ رسیده است( مدیدم[5]، 2024). دستگاه‌های  موبایل اندرویدی با ۹۸ درصد سهم بازار، بر بازار یمن تسلط دارند که نشان‌دهنده پایین‌بودن سرانه تولید ناخالص ملی یمن در منطقه خاورمیانه است و حداقل استفاده مردم یمن از دستگاه های تلفن همراه آیفون است (فِلوری[6]، 2021). تلفن‌های هوشمند دست دوم، به‌ویژه آیفون‌های وارداتی از بازار ایالات متحده امریکا، از سال ۲۰۱۵ به طور فزاینده‌ای با قیمت‌های مقرون‌به‌صرفه در دسترس مردم یمن قرارگرفته‌اند و دسترسی به تلفن‌های هوشمند را در بین اقشار مختلف اجتماعی-اقتصادی گسترش داده است( چشم اندازهای رسانه ای[7]، 2025).

در سال ۲۰۲۴، ضریب نفوذ شبکه 4G به 70/56 درصد رسید، در حالی که 57/17 میلیون نفر به اتصالات استاندارد منسوخ شده 3G یا فناوری‌های با سرعت های پایین متکی بودند( پایگاه داده های جهانی، 2024). تا سال ۲۰۲۳، هیچ زیرساخت 5G در یمن وجود نداشت. اتصال محدود پهنای باند اینترنت، استفاده کامل از قابلیت‌های تلفن‌های هوشمند را محدود می‌کند، به طوری که تنها ۱۷ درصد از دستگاه‌های تلفن همراه در یمن دارای اتصالات پهنای باند 3G-5G هستند(چشم اندازهای رسانه ای، 2025).


3. پهنای باند اینترنت خانگی

اینترنت ثابت پهن‌باند در یمن همچنان به‌شدت توسعه‌نیافته است. تقریباً 18درصد از ساکنان یمن به اینترنت دسترسی دارند و تنها 1درصد از مردم یمن از اتصالات پرسرعت با سرعت بیش از ۲۵۶ کیلوبیت در ثانیه برخوردار هستند( پایگاه داده های جهانی،2024). میانگین سرعت اتصال اینترنت ثابت 95/5  مگابیت بر ثانیه، یمن را به طور قابل توجهی پایین‌تر از استانداردهای جهانی قرارداده است(دیتاریپورتال، 2024).

کنترل انحصاری زیرساخت‌های اینترنتی توسط نهادهای همسو با دولت، شفافیت و پاسخگویی در ارائه خدمات را محدود کرده است. شرکت مخابرات عمومی[8] از طریق شرکت تابعه خود،  تله یمن[9]، کنترل انحصاری بر مخابرات بین‌المللی را حفظ می‌کند، در حالی که یمن‌نت و عدن‌نت خدمات اینترنت داخلی را کنترل و مدیریت می کنند. این تمرکز کنترل، همراه با عدم وجود پویایی بازار رقابتی،منجر به بالارفتن هزینه‌های اتصال به اینترنت و محدودیت کیفیت خدمات شده است( ویکی پدیا، 2025)


[1] Jomfruland.net :

[2] Taiz

[3] Naseba

[4] Statista

[5] Medium

[6] Flurry

[7]Media Landscapes

[8] The Public Telecommunications Corporation

[9] TeleYemen