عضویت چین در سازمان تجارت جهانی
عضویت چین در سازمان تجارت جهانی در سال 2001، تأثیر عمیق و گسترده و درازمدتی در صنایع فرهنگی، از جمله صنعت چاپ و نشر این کشور گذاشته و ناشران داخلی را در معرض چالش و رقابت سخت در بازار جهانی کتاب قرار داد. دولت چین برای فایق آمدن بر این مشکل اولا، تعدا زیادی از مؤسسات و بنگاههای چاپ و نشر این کشور را در هم ادغام نموده و گروههای انتشاراتی بزرگی را تشکیل داد تا توان رقابت در مدیریت، سرمایه و فنآوری آنها را در برابر رقبای خارجی بالا ببرد. تا کنون بیش از 30 گروه بزرگ انتشاراتی از ادغام دهها موسسه چاپ و نشر به وجود آمده است. ثانیا، صنعت و بازار چاپ و نشر را به عنوان بخشی از بازار فرهنگی این کشور، وادار به انطباق خود با بازار اقتصادی جدید کرد. لذا، بسیاری از ناشران دولتی به بنگاههای اقتصادی تبدیل شده و از حالت بودجه گیری دایم از دولت خارج شدهاند.
پس از عضویت چین در سازمان تجارت جهانی، افزون بر تغییرات فوق، به بخش خصوصی داخلی و سرمایه گذاران خارجی نیز بهصورت محدود اجازه ورود به بخش صنعت چاپ و نشر داده شد. اگرچه هنوز به بخش خصوصی اجازه فعالیت در این صنعت داده نشده است، ولی برخی از مؤسسات فرهنگی خصوصی اجازه یافتهاند تا با همکاری ناشران دولتی و با استفاده از شابکهای در اختیار آنها به انتشار کتاب به پردازند و در واقع باز هم این ناشران دولتی و رسمی هستند که مسئولیت کتاب چاپ شده را بر عهده دارند و کتابها نیز با استفاده از سهمیه و نام آنها منتشر میشوند. اگرچه هنوز آمار دقیقی از دست اندرکاران غیر مستقیم بخش خصوصی در صنعت چاپ و نشر آمار دقیق در دست نیست، ولی بر اساس یک آمار گیری غیر رسمی انجام شده توسط فرهنگستان چاپ و نشر چین که در سال 2011 صورت گرفته و در سایت رسمی نمایشگاه بین المللی کتاب پکن منشر شده است، از 131 هزار نهاد و موسسه فعال در امر چاپ و نشر چین، حدود1/76 درصد فعالیتها آنها مربوط به بخش غیر دولتی بوده است[۱].
علیرغم عضویت چین در سازمان تجارت جهانی در یک دهه پیش، بخش انتشار کتاب در این کشور، هنوز به روی سرمایه گذاران خارجی بسته است. در عین حال، راههای مختلف مشارکت و همکاری میان ناشران خارجی و داخلی، به ویژه در زمینه چاپ کتابهای علمی وجود دارد که بهصورت سرمایه گذاری مشترک(51درصد چینی و حد اکثر 49درصد سرمایه گذار خارجی) و همکاریهای کوتاه مدت و موردی و بلند مدت انجام میشود. در حال حاضر، تعداد زیادی از ناشران عمده خارجی در همین چارچوب در چین فعال شده و دفتر نمایندگی دایر نمودهاند. در بازار کتاب چین، تنها بخش توزیع و خرده فروشی کتاب است که کاملا به روی بخش خصوصی و سرمایه گذاری خارجی باز شده است.
در این کشور 3 کانال عمده برای توزیع کتابهای منتشره وجود دارد: کتابفروشیهای زنجیرهای دولتی شین خوا که از زمان تأسیس جمهوری خلق چین در سال 1949 تاکنون بهصورت انحصاری شبکه و سیستم توزیع کتاب در این کشور را در اختیار خود داشته است؛ بخش خصوصی داخلی و سرمایه گذاران خارجی که پس از عضویت این کشور در سازمان تجارت جهانی به وجود آمده است؛ و فروش آنلاین و اینترنتی کتاب که در سالهای اخیر وارد عرصه رقابت در بازار فروش کتاب شده است. لذا، میتوان گفت، در این کشور هنوز سیستم منظم و شبکه فراگیر ملی توزیع کتاب شکل نگرفته است. چون اغلب کتاب فروشیهای عمده در شهرهای بزرگ قرار گرفته و سیستم ناقص توزیع موجود نیز تنها در سطح مراکز استانها و شهرهای بزرگ عمل میکنند، بنابراین، بخش عمدهای از کتابهای منتشره توسط ناشران محلی و منطقهای و شهرهای کوچک، تحت پوشش شبکه توزیع قرار نمیگیرند. لذا، این مناطق تنها از طریق سفارش اینترنتی کتاب و حضور در نمایشگاههای متعدد کتاب که در طول سال برگزار میشود، نیازهای خود به کتاب را برآورده میسازند.
نیز نگاه کنید به
صنعت چاپ و نشر در چین؛ آمار سالانه ی واردات و صادرات کتاب در چین؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در چین؛ گسترش شبکه ی توزیع اینترنتی و آنلاین کتاب در چین؛ بازار کتاب چین در کشورهای خارجی
کتابشناسی
- ↑ برگرفته از https://www.bibf.net/
منبع اصلی
سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.
نویسنده مقاله
علی محمد سابقی