فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در سیرالئون

هرچند کشور سیرالئون از نظر تعداد باسوادان در جایگاه نازلی – در مقایسه با دیگر کشورهای آفریقایی – قرار دارد ولی همان گونه که گفته شد فرهنگ کتابخوانی در این کشور رونق فراوانی دارد و عموم باسوادان سیرالئونی به مطالعه کتب مختلف علاقه مند می‌باشند. از این روی با توجه به تعداد اندک کتب منتشره توسط شرکت‌های انتشاراتی داخلی و گرانی این کتب، اکثر مردم ترجیح می‌دهند به کتابخانه‌های عمومی موجود در سطح کشور مراجعه کنند. مهم‌ترین کتابخانه‌های عمومی سیرالئون عبارتند از:

هیأت امنای كتابخانه‌های سیرالئون

در سیرالئون كتابخانه ملی وجود ندارد و اساسا مشکلات اقتصادی و جنگ داخلی ده ساله هیچ گاه امکان تأسیس این نهاد عظیم فرهنگی را فراهم نیاورده است. در غیاب كتابخانه ملی، هیأت امنای كتابخانه‌های سیرالئون برخی وظایف كتابخانه ملی را انجام می‌دهد. مطابق آیین‌نامه نشر كتاب مصوب 1962 سیرالئون، كتابخانه متعلق به هیأت امنای مزبور، یكی از دو كتابخانه‌ای است كه بر موضوع حق التالیف مؤلفین نظارت می‌كند. هیأت امنای كتابخانه‌های سیرالئون، در غیاب کتابخانه ملی، فهرست سالانه انتشارات كشور را نیز تهیه و منتشر می‌كند. این فهرست را نمی‌توان كتابشناسی ملی کشور درنظر گرفت، زیرا دربرگیرنده کلیه انتشارات سیرالئون نیست، با این حال منبع مفیدی برای دستیابی به اطلاعات مربوط به انتشارات دولتی به‌شمار می‌رود. مركز اسناد دولتی سیرالئون نیز مسئولیت گردآوری و نگهداری اسناد تاریخی مهم را بر عهده دارد و آن‌ها را در دسترس پژوهشگران، مقامات دولتی و عموم مردم قرار می‌دهد. این مرکز متعهد شده است در آینده نزدیک برخی اسناد مربوط به جنگ داخلی و قاچاق الماس کشور را منتشر و حقایق مهمی را در اختیار محققان داخلی و خارجی قرار دهد.

كتابخانه عمومی فریتاون

كتابخانه عمومی فریتاون که تحت نظارت هیأت امنای کتابخانه‌های سیرالئون قرار دارد و در سال 1959 تأسیس شده مهم‌ترین نهاد فرهنگی کشور به‌شمار می‌رود و به‌نوعی جانشین کتابخانه ملی کشور محسوب می‌گردد. ساختمان اصلی این كتابخانه در فری‌تاون قرار دارد و دارای سه شعبه منطقه‌ای و 9 شعبه فرعی در نقاط مختلف كشور است. این كتابخانه برخی فعالیت‌های كتابخانه ملی از قبیل امانت بین‌كتابخانه‌ای و خدمات متنوع فرهنگی از قبیل برگزاری جلسات قصه‌گویی و نمایش فیلم به‌ویژه برای كودكان را نیز انجام می‌دهد. کتاب‌های این کتابخانه اکثرا قدیمی است و مراجعه کنندگان آن را عمدتاً دانش‌آموزان و دانشجویان تشکیل می‌دهند.

كتابخانه‌های دانشگاهی

مهم‌ترین كتابخانه دانشگاهی كشور كتابخانه دانشگاه سیرالئون است که از سال 1827 و در قالب كالج فورابه فعالیت خود را آغاز کرده است. دانشگاه انجالا (1964) نیز دارای کتابخانه‌های بزرگی می‌باشد. كتابخانه دانشگاه سیرالئون دربرگیرنده مجموعه‌ای بالغ بر 110000 جلد كتاب در موضوعات مختلف هنر، اقتصاد، علوم اجتماعی، مهندسی و حقوق است. كتابخانه دانشگاه انجالا نیز شامل 45000 جلد كتاب در زمینه علوم كشاورزی و آموزش‌و‌پرورش است. كتابخانه كالج تربیت معلم میلتون مارگاى نیز داراى كتب آموزشى نسبتاً قدیمى مى باشد. کتب موجود در این کتابخانه‌ها اکثرا مربوط به دهه‌های هفتاد و هشتاد میلادی می‌باشند و به‌دلیل جنگ داخلی و مشکلات اقتصادی طی دو دهه اخیر کتب کمی خریداری کرده‌اند. اندک کتب جدید این کتابخانه‌ها نیز بیشتر اهدائی موسسات بین‌المللی و سفارتخانه‌های خارجی است.

كتابخانه‌های تخصصی

طی چند دهه گذشته و به‌ویژه پس از پایان جنگ داخلی سیرالئون ده‌ها كتابخانه‌تخصصی بر مبنای مقررات مربوط به ایجاد تسهیلات برای كتابخانه‌های واحدهای اداری دولتی و وزارتخانه‌ها شكل گرفته‌اند. اکثر این کتابخانه‌های تخصصی متعلق به سفارتخانه‌های خارجی، سازمان‌های بین‌المللی و برخی مؤسسات نیمه دولتی تازه تأسیس‌اند. علاوه بر آن‌ها در حدود 20 كتابخانه تخصصی نیز در وزارتخانه‌های مختلف کشور تأسیس شده است. كتابخانه مرکز فرهنگی سفارت ایالات متحده آمریکا، کتابخانه وزارت اقتصاد و توسعه، کتابخانه پارلمان سیرالئون، کتابخانه وزارت دادگستری، کتابخانه بانك مرکزی سیرالئون، کتابخانه بانك تجارت سیرالئون، کتابخانه رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران، کتابخانه مرکز فرهنگی چین و کتابخانه سفارت کوبا نیز دارای کتابخانه‌های تخصصی متنوعی می‌باشند.

كتابخانه‌مرکز فرهنگی بریتانیا

کتابخانه مرکز فرهنگی بریتانیا (بریتیش کانسیل) یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های کشور سیرالئون- از لحاظ حجم مجموعه و تعداد استفاده‌كنندگان- است که علاوه بر خدمات کتابخانه ای، از طریق برنامه اهدای كتاب به دبیرستان‌های منطقه غرب آفریقا از جمله سیرالئون، كتب و نشریات ادواری آنها را نیز تامین می‌كند. این كتابخانه مركز تهیه كتب، مجلات و سایر اقلام فرهنگی برای كتابخانه‌ها و مؤسسات سراسر كشور به‌شمار می‌رود و از امکانات ارتباطی نظیر خط اینترنت پر سرعت و ماهواره‌های مخابراتی نیز برخوردار است. کتابخانه مرکز فرهنگی بریتانیا برای اطمینان از نحوه نگهداری منابع تهیه شده، مسئولان آموزش‌و‌پرورش سیرالئون را در خصوص استخدام كمك كتابدارانی كه كارهای نیمه تخصصی انجام می‌دهند نیز مساعدت می‌كند.

علاوه بر این کتابخانه‌ها، در شهرهای بزرگ و کوچک سیرالئون نیز کتابخانه‌های عمومی کوچکی وجود دارند که بیشتر در زمینه ارائه کتب و مجلات خود فعالیت می‌کنند. بخش عمده کتب موجود در این کتابخانه‌ها قدیمی بوده و دولت کمبود بودجه را علت اصلی عدم خرید کتب جدید اعلام کرده است.

لازم به‌ذکر است موسسات بین‌المللی و سفارتخانه‌های غربی هرسال تعدادی از کتب منتشره در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی را به‌صورت رایگان به کتابخانه‌های عمومی سیرالئون هدیه می‌دهند.

نیز نگاه کنید به

فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در آرژانتین؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در تایلند؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در اوکراین؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در اسپانیا؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در اردن؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در اتیوپی؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در چین؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در لبنان؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در سریلانکا؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در قزاقستان؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در بنگلادش؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در تاجیکستان