موزه‌های سودان

از دانشنامه ملل

در جمهوری سودان، موزه‌های متعدّد و متنوّعی وجود دارند که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:

موزه ملّی سودان (متحف السّودان القومی)

موزه ملّی سودان، بزرگترین موزه این کشور است. ساختمان فعلی‌ این موزه در سال 1971م. (1351هـ.ش) در شهر خارطوم، خیابان ساحلی نیل (شارع النّیل) افتتاح شده است. موزه آثار باستانی گوناگون از سراسر کشور، به چشم می‌خورد. آثاری که برخی از آنها، از دوران ماقبل تاریخ و دوره «حاکمان نوبه» (ملوک النّوبة) (1580 تا 750 قبل از میلاد)، برجای مانده‌‌اند. مانند آثار حکّاکی شده، انواع ظروف، جواهر و اشیاء زینتی، نقاشی‌های دیواری، ابزارهای جنگی، مجسّمه‌های کشف شده و آثار به‌جا مانده از پرستشگاه‌ها (معبد‌ها) و آرامگاه‌ها. وجود چندین جسد مومیایی شده در موزه ملّی سودان، نشانگر آن است که در دوران پیش از اسلام در سودان نیز، سنّت مومیایی کردن اجساد، رواج داشته است.[۱]

موزه تاریخ طبیعی (متحف التّاریخ الطّبیعی)

موزه تاریخ طبیعی، در سال 1929م. (1308هـ.ش) گشایش یافته و قدیمی‌ترین موزه در جمهوری سودان به‌شمار می‌رود.‌ این موزه، در شهر خارطوم، «خیابان دانشگاه» (شارع الجامعة) قرار دارد و در آن، گونه‌های مختلف جانواران، حتّی انواع کمیاب آنها، برای جذب گردشگران و انجام پژوهش‌های علمی، به نمایش گذاشته شده‌‌اند.

موزه «بیت الخلیفه» (متحف بیت الخلیفة)

«بیت الخلیفه»، واقع در شهر «اُم دُرمان»، یکی از قدیمی‌‌ترین و مهم‌ترین موزه‌های سودان به‌شمار می‌رود. ‌این موزه، در سال 1887م. (1266هـ.ش) ساخته شده و در گذشته، محل سکونت عبدالله التّعایشی[x] بوده است.‌ این مکان از سال 1928م. (1307هـ.ش) به موزه تبدیل شده و نمونه‌هایی از دستاوردها و آثار برجای مانده از دولت مهدیه[xi] مانند ابزارهای جنگی آنان، وسایل منزل، لباس‌ها و لوازم شخصی رهبران مبارزات ضد استعماری در اواخر قرن نوزدهم، به نمایش گذاشته شده است.

موزه جنگ (المتحف الحربی)

موزه جنگ در یکی از ساختمان‌های ستاد فرماندهی نیروهای مسلّح سودان، در شهر خارطوم قرار دارد و بازدید آن برای عموم آزاد است. موزه، دستاوردها، انواع سلاح و تجهیزات نظامی، تصاویری از فرماندهان ارتش و یادمان‌های پیشگامان و رهبران مبارزات مردمی‌سودان در دوره‌های مختلف تاریخی، به نمایش گذاشته شده است.

کاخ موزه ریاست جمهوری (متحف القصر)

این موزه داخل کاخ ریاست جمهوری سودان، در شهر خارطوم، خیابان ساحلی نیل واقع است. موزه، انواع تابلوهای نقّاشی، عکس‌هایی از رؤسای جمهوری و حاکمان سودان، در دوره‌های قبل و بعد از استقلال، نشان‌ها، مدال‌ها، شمایل‌ها، ظروف، لوازم منزل، آلات موسیقی و هدایای تقدیم شده به رؤسای جمهوری و حاکمان سودان، به نمایش گذاشته شده است. در بخشی از«کاخ موزه ریاست جمهوری» خودروهای مخصوص و قدیمی‌رؤسای جمهوری ‌ این کشور، از دوران حکومت دوگانه تاکنون، نگهداری می‌شوند.

موزه و مجموعه تمدّنی «کرمة»

مجموعه تمدّنی «کرمة» (Kerma) یا «کوش»، یکی از قدیم‌ترین شهرهای تاریخی است که براساس آثار باستانی کشف شده، بیش از 9500 سال از عمر آن می‌گذرد. موزه «کرمة» در سال 2008م. (1387هـ.ش) برای نمایش آثار باستانی کشف شده در مجموعه تمدّنی «کرمة» گشایش یافته است.

موزه محمّد نور هداب

این موزه در غرب «سواکن»، برای نگهداری و نمایش آثار تاریخی مربوط به ‌این منطقه، ساخته شده است.

سایر موزه های سودان شامل موزه شیکان در شهر «الأبَیّض»؛ موزه سلطان علی دینار در شهر «الفاشر» است[۲].

نیز نگاه کنید به

موزه‌های روسیه؛ موزه‌های کانادا؛ موزه های لبنان؛ موزه های مصر؛ موزه‌های تونس؛ موزه های چین؛ موزه های سنگال؛ موزه‌های فرانسه؛ موزه های مالی؛ موزه های ساحل عاج؛ موزه‌های زیمبابوه؛ موزه‌های تایلند؛ موزه های اردن؛ موزه‌های اتیوپی؛ موزه‌های سیرالئون؛ موزه‌های قطر

پاورقی

[x] رهبر مبارزات مردم سودان علیه استعمار انگلیس که سودانیان به او «الخلیفة عبدالله التّعایشی» می‌گویند.

[xi] حکومت محمّد احمد المهدی، معروف به مهدی سودانی

کتابشناسی

  1. امیدی، مصطفی(1392). نماینده فرهنگی سابق ج.ا.ایران در سودان، مشاهدات عینی
  2. معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.234-237.