موزه های اردن

اردن تاریخی طولانی دارد و نقش مهمی ‌در تمدن و تاریخ بازی کرده است، از این رو دارای موزه‌های تاریخی بسیاری است. افزون بر آن اردن دارای موزه‌های گیاه شناسی، حیوان شناسی، فرهنگی، نظامی، سیاسی، علمی، اقتصادی، صنعتی، هنری، طبیعی و باستان شناسی نیز می‌باشد. اولین موزه در شهر جرش در سال 1923 افتتاح شد. در دهه شصت، سه موزه باستان شناسی دردانشگاه‌های اردن تاسیس شد و موزه‌های دیگری نیز در اربد، ام قیس، بیت رأس، تل العشایر، الحصن، قلعة الربض، جرش و امّ جمال تاسیس شد. در دهه هفتاد نیز بالغ بر ده موزه در زمینه‌های باستان شناسی، نظامی، مردمی ‌و هنرهای زیبا و در دهه هشتاد قریب 11 موزه مختلف تاسیس شد. در سال 1994 همایش اهتمام به موزه‌ها در امان تحت نظارت سازمان یونسکو برگزار شد که اغلب کشور‌های عربی در آن شرکت کردند. مهم‌ترین موزه‌های اردن به شرحی است که می‌آید:

موزه اردن (متحف الاردن)

موزه ملی اردن آثار تاریخی و آثار باستانی، حیات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی اردن از عصر سنگ تا عصر کنونی را دربر‌دارد. مساحت آن 10 هزار متر مربع است و در مرکز امان واقع شده است. این موزه فرصتی را برای پژوهشگران فراهم می‌آورد تا به پژوهش و تحقیق در زمینه تاریخ اردن و میراث آن بپردازند. این موزه از طریق توافقات صورت گرفته با برخی از موزه‌های جهانی ارتباط دارد.

موزه کودکان (متحف الاطفال)

این موزه با تلاش ملکه اردن خانم رانیا العبدالله در سال 2007 افتتاح شد که مکانی برای فعالیت، تحرک و ماجراجویی کودکان است و به کودکان فرصت تجربه، ابتکار و تعامل درست با محیط زیست را می‌دهد. ورودی این موزه برای تمامی‌ کودکان از کلیه نقاط کشور رایگان ‌و جز سه شنبه‌ها در کلیه ایام هفته باز ‌است.

موزه آثار باستانی (متحف الآثار)

این موزه همزمان با تأسیس دانشگاه اردن در سال 1962 در این دانشگاه تأسیس شد که آثار باستانی و تمدنی از عصر سنگ تا پایان دوره‌های اسلامی‌ را به نمایش می‌گذارد. آثار این موزه از دو منبع اصلی شامل اداره آثار باستانی عمومی و حفاری‌های صورت گرفته در جرش، پترا، تل السلامــة، تل المزار، رجم الکرسی، تل سیران، تل ابونصیر، تل ابوالصوان و تل السخنــة تأمین می‌شود.

موزه سکه شناسی بانک ملی اردن (متحف البنک الاهلی الاردنی للنمیات)

این موزه در سال 1999 تاسیس شد و شامل 40 هزار سکه است که دنایف القسوس(دبیر موزه) آن‌ها را در طی 30 سال جمع آورده است. سکه‌ها دوره‌های زمانی بیش از 2500 سال را پوشش می‌دهند که قدیمی‌ترین آن‌ها متعلق به 600 سال قبل از میلاد مسیح است. بر دیوارهای موزه عکس‌هایی از سکه‌ها به همراه شرح مختصری از آن‌ها به دو زبان عربی و انگلیسی ارائه شده است.

موزه تاریخ طبیعی اردن، دانشگاه یرموک (متحف التاریخ الطبیعی الاردنی)

این موزه در سال 1981 در دانشگاه یرموک تاسیس شد که با توجه به تنوع جانداران حیوانی، گیاهی و زمین‌شناسی ‌موجود، از مهم ترین مراکز تحقیق و پژوهش در زمینه علوم طبیعی و محیط زیستی به شمار می‌رود. این موزه به سه بخش حیوانات، گیاهان و بخش زمین شناسی تقسیم می‌شود که در هر بخش نمونه‌های بسیاری گردآوری شده است. هم چنین این موزه خدمات آموزشی و فرهنگی متنوعی ارائه می‌دهد.

لاستوریا (متحف الحکایــة التراثی)

این موزه که در شهر مادبا قرار دارد، در سال 2013 به دست شاهزاده سمیه بنت الحسن افتتاح شد. هدف این موزه ایجاد همبستگی میان ادیان است که با ارائه آثار و مجسمه‌ها، داستان‌های پیامبران را روایت می‌کند. مانند: زندگی موسی(ع) و مسیح (ع) و یحیی(ع) و... .

موزه تاریخی سلط، خانه ابوجابر (متحف السلط التاریخی، بیت ابوجابر)

شهر سلط به سبب ساختمان‌هایی که از سنگ زرد ساخته شده و در دامنه تپه‌ها با هماهنگی و انسجام پراکنده‌اند، به شهر منحصر به فردی تبدیل شده است. تاریخ عظیم این ساختمان‌ها به عصر طلایی شهر( 1881 تا 1918 ) برمی‌گردد. سلط یکی از معدود شهرهای اردن است که در آن خانه‌ها، مساجد و کلیساهای بسیاری با قدمت بیش از یکصد سال و معماری بی‌نظیر وجود دارد. خانه‌های تاریخی این شهر بیش از هزار باب است که با سنگ‌های زرد ساخته شده‌اند. این تعداد در هیچ شهر دیگری در اردن یافت نمی‌شود. خانه ابوجابر یکی از همین خانه‌های تاریخیست که در دل این شهر قدیمی‌ واقع شده و تاریخچه آن به اوایل قرن 19 برمی‌گردد.

موزه آثار باستانی کرک (متحف آثار الکرک)

موزه کرک ابتدا در سال 1981 در داخل قلعه کرک ساخته و سپس نوسازی شد و در آن ‌تابلوها و اطلاعات تاریخی، باستان‌شناسی و جغرافیایی جهت افزایش آگاهی بیننده افزوده و در سال 2004 به طور رسمی‌ افتتاح شد.

موزه دارالسرایا (متحف دارالسرایا)

بنای این موزه قلعه‌ایست که عثمانی‌ها آن را در اواسط قرن 19 در سمت جنوبی تل اربد ساختند و پس از سال 1886 به مقر حاکم عثمانی السرایا تبدیل شد. اداره آثار باستانی عمومی‌ در سال 1994 این قلعه را به موزه تبدیل نمود.

موزه مؤسسه راه‌آهن حجاز - اردن (متحف موسســة الخط الحدیدی الحجازی الاردنی)

این موسسه براساس قانون شماره 23 سال 1953 جهت اداره خطوط راه آهن و سرمایه گذاری در آن‌ها تاسیس شده که موزه ای را در زمینه حمل و نقل ریلی راه اندازی نمود. افزون بر این‌ها موزه‌ی سلطنتی اتومبیل، موزه‌ی باستان‌شناسی آکابا، موزه‌ی پیامبر (ص)، موزه‌ی مدال شناسی بانک مرکزی اردن و موزه آداب و رسوم مشهور اردن از جمله موزه‌های دیدنی اردن می‌باشد. گفتنی است که مطابق آمار یونسکو بین سال‌های 88 تا 94 میلادی تعداد موزه‌های اردن 18 موزه و شمار بازدیدکنندگان سالانه به ازای هر 100 نفر 11 نفر برآورد شده است. هم چنین نرخ بازدید کنندگان طی سال‌های 2017 تا 2019 به این شرح است:

میانگین بینندگان موزه‌ها و آثار باستانی ( 2017 تا 2019)

مکان	2017	2018	2019
موزه باستان شناسی اردن	202.000	265.455	339.050
موزه فولکلور	215.550	268.050	291.500
موزه مادبا	11.450	12.950	17.752
سایت غسل تعمید	104.435	143.011	183.481
کلیسا و نقشه	220.967	316.033	467.000
محوطه های باستانی جراش	254.818	333.658	475.526
موزه و ارگ کرک	16.257	27.950	48.938
سایت های باستان شناسی در پترا	620.367	828.952	1.135.300
محوطه های باستانی در ام قیس	157.633	146.656	78.518
محوطه های باستانی در عجلون	201.634	250517	213.822
محوطه های باستانی در رام	177.569	243.447	364.230
کوه نبو	191.036	480.565	669.581
سایر محوطه های باستان شناسی	302.444	514.776	267.338
مجموع	2.676.178	3.832.020	4.552.036

آخرین آمار اداره آمار اردن به تفصیل تعداد بازدیدکنندگان را طی سال های 2017 تا 2019 نشان می‌دهد. که حاکی از نرخ رشد قابل توجه بازدید‌کنندگان است.

نیز نگاه کنید به

موزه‌های روسیه؛ موزه‌های کانادا؛ موزه های لبنان؛ موزه های مصر؛ موزه‌های تونس؛ موزه های چین؛ موزه های سنگال؛ موزه‌های‌ کوبا؛ موزه‌های فرانسه؛ موزه های ساحل عاج؛ موزه‌های زیمبابوه؛ موزه‌های تایلند؛ موزه‌های اتیوپی؛ موزه‌های سیرالئون؛ موزه‌های قطر؛ موزه های مالی