هنجارها و ارزش های اجتماعی اسپانیا

از دانشنامه ملل

پس از برقراری دموکراسی در اسپانیا، تغییرات زیادی در زندگی روزمره مردم مشاهده می‌شد. به طور کلی ارزش ها و هنجارهای اجتماعی در اسپانیا، همپای ساختار طبقاتی جامعه، نهاد های اقتصادی و چارچوب سیاسی، مدرنیزه شدند. اسپانیای فرانکو تا حد زیادی محافظه کار بود. هم قوانین عمومی جامعه و هم کلیسا و قوانین مذهبی یک سری محدودیت هایی را بر جامعه تحمیل می‌‌کردند که هدف آنها نگاهداری مفهوم سنتی خانواده،برقراری روابط دور و رسمی بین دو جنس، و کنترل  آزادی بیان در روزنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و فیلم‌ها و رسانه‌ها و سانسور آن‌ها بود. از اوایل  دهۀ 1960 تغییراتی در ارزش‌های اجتماعی آغاز شد و سرعت آن حتی بیشتر از سرعت تغییر قوانین بود. این امر باعث ایجاد تنش هایی در هنجارهای قانونی و واقعیات جامعه می‌شد. حتی کلیساها هم روشی کمتر محافظه کارانه در پیش گرفتند. دولت نیز به این تغییرات به گونه ای متفاوت پاسخ داد، با انتخاب کابینه ای جدید و متفاوت از کابینه پیشین و با کمتر محدود کردن رسانه‌ها و برقراری آزادی بیان. دلیل این تغییرات تماس دائمی مردم اسپانیا با دنیای خارج بود. سرازیر شدن توریست‌ها اروپایی به سواحل اسپانیا و آوردن ارزش های دموکراتیک شمال اروپا به همراه خود، و نیز مهاجرت اسپانیایی‌ها به سایر کشور های اروپایی و باز آموزی فرهنگ و سپس بازگشت به اسپانیا، از دیگر عوامل این تغییرات هستند.

هنجارهای اجتماعی در زمینه روابط بین دو جنس از سال 1970 به بعد تغییرات زیادی داشته است. در سال 1978 سانسور کردن مجله‌ها و فیلم ها تقریباً از بین رفت. تا جایی که فیلم های بدون سانسور در تئاترهای دولتی نیز اکران می‌شد. در همین سال حتی بازار پورنوگرافی نیز رواج پیدا کرد. ولی هنوز دو مطلب برای دولت اسپانیا تا حدودی غیر قابل قبول بود: پیشگیری از بارداری و سقط جنین. با این همه، ممنوعیت فروش قرص های پیشگیری از بارداری که در زمان فرانکو ایجاد شده بود، در سال 1978 برداشته شد، ولی هیچ اقدامی برای رواج مؤثر و مطمئن این داروها صورت نگرفت. در این زمان، مراکز تنظیم خانواده فقط برای افرادی وجود داشت که مایل به پرداخت مبلغی برای دریافت اطلاعات بودند. هیچگونه آموزش جنسی در مدارس صورت نمی‌گرفت. نتیجه روابط نزدیک تر دو جنس و بی اطلاعی از روش های پیشگیری از بارداری، بارداری‌ها ناخواسته بسیاری بود، و این مسئله، موضوع سقط جنین در جامعه را مطرح کرد. سالانه حدود 300000 سقط جنین غیر قانونی صورت می گرفت و این رقم تا 350000 هم بالا رفت. تا سال 1985 سقط جنین در اسپانیا غیر قانونی بود. بعد از آن، قانون، سقط جنین را در مواردی قانونی تلقی می‌کرد، از جمله: بارداری ها ناشی از تجاوز که باید قبل از اقدام به سقط جنین به مقامات گزارش می‌شد، جنین ناقص که توسط دو پزشک تشخیص داده می‌شد، و یا برای نجات جان مادری که دو پزشک صلاح می‌دانستند که سقط جنین باید صورت بگیرد.

از دیگر تغییرات چشم گیر در ارزش های جامعه اسپانیا می‌توان به نقش زنان در جامعه اشاره کرد. این نقش تا حدی با ماهیت و مفهوم خانواده در رابطه بود. تا سال 1970 مشاغل حرفه ای برای زنان بسیار محدود بود و نقش زنان در جامعه فقط به عنوان همسرانی برای شوهرشان و مادرانی برای فرزندانشان محترم شمرده می‌شد. طلاق ممنوع بود. پیشگیری از بارداری و سقط جنین نیز ممنوع بود. ولی روسپی گری در جامعه رواج داشت. در اواخر دهه 70، 22 درصد زنان اسپانیایی وارد مشاغل حرفه ای شدند. هرچند که این رقم در مقایسه با ایتالیا و ایرلند بسیار پایین بود. در سال 1984 این رقم به 33 درصد رسید. در تحصیلات نیز زنان، پا به پای مردان حرکت می‌کردند. در سال 1983، تقریباً 46 درصد دانشجویان اسپانیایی، زن بودند.

در زمان فرانکو، رفتار قانون با زنان متأهل بسیار تبعیض آمیز بود. زنان بدون داشتن اجازه همسر خود، مجاز به هیچ نوع فعالیت اقتصادی و حرفه ای نبودند. حتی اجازه ی مالکیت یک مکان و یا مسافرت به شهری دیگر بدون صلاحدید همسر خود را نداشتند. قانون برای مردان، به خصوص در مسائلی مانند خیانت، متارکه و غیره، کمتر سخت گیرانه عمل می‌کرد. در سال 1975 نیاز به اجازه همسر برای فعالیت های اشاره شده برداشته شد. تا زمان فرانکو ازدواج ها می‌بایست تحت قانون کلیسای کاتولیک روم صورت می‌گرفت و طلاق قانونی نبود. در سال 1981 طلاق قانونی شمرده شد. در سال 1984 حدود 69000 زوج برای پایان به زندگی مشترک و طلاق اقدام کردند.

تغییری دیگر در جامعه اسپانیا اندازه، ترکیب، و مفهوم خانواده است. از اواسط دهه 70، میزان ازدواج ها در مقایسه با جمعیت جوان کشور، رو به کاهش گذاشت. رفته رفته خانواده ها کوچک‌ تر شدند و تعداد اعضای آنها بین 2 تا 5 نفر بود. خانواده هایی که بیشتر از 3 فرزند داشتند، تنها 9 درصد جمعیت کشور را به خود اختصاص می‌دادند. این در حالی بود که خانواده‌‎هایی که دو فرزند داشتند، 34 درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دادند[۱].

نیز نگاه کنید به

هنجارها و ارزش های اجتماعی زیمبابوه؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی لبنان؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی کانادا؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی کوبا؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی ژاپن؛ هنجارها و ارزش‌های اجتماعی سنگال؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی مالی؛ ارزش های اجتماعی در فرهنگ سنتی چین؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی سودان؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی تایلند؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی اوکراین؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی اردن؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی سیرالئون؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی قزاقستان؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی بنگلادش

کتابشناسی

  1. فاخری، مهدی(1392). جامعه و فرهنگ اسپانیا. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)