هنجارها و ارزش های اجتماعی ژاپن
آداب و رسوم و عرف، بخش مهمی از واقعیتهای زندگی ژاپنی است. قوانین عرفی و هنجارهای اجتماعی در هر کشوری وجود دارند، اما مهم است که این عرفها تا چه اندازه در زندگی مدرن امروز و در روابط اجتماعی جریان و به چه میزان با قوانین مدون سازگاری دارند. مردم ژاپن از کودکی و با آموزشهایی که در سیستم آموزش و پرورش و خانواده میبینند، همزمان با آگاهی از قوانین مدون اجتماعی برای احترام به قوانین نامرئی و عرفی اجتماع نیز برانگیخته میشوند و با تربیت و تمرین آنها را میآموزند. از آنجا که در هر حال فرهنگ ژاپنی فرهنگی شرقی محسوب میشود، بسیاری از عرفهای اجتماعی در این کشور با دیگر کشورهای شرق آسیا دارای وجوه تشابه هستند. برجستهترین مشخصه در روابط اجتماعی به شیوه ژاپنی حفظ حریم و امنیت متقابل است. ایمنی و امنیت اجتماعی در بخش عمده روابط اجتماعی ملموس و محسوس است. در واقع میتوان گفت تا حد ممکن تلاش شده است که فرهنگ ژاپنی امروز فرهنگی هماهنگ شده با قوانین مدون باشد و البته این مشخصه جوامع توسعه یافته دیگر نیز هست.
عرف "آنزِن دای ایچی" (安全第一/Anzen Dayichi) در حیات اجتماعی یک ژاپنی به این معنی است که در هر صورت این ایمنی یا امنیت است که اولویت دارد. در همین راستا آن دسته از رفتارهای اجتماعی که با استانداردهای ژاپنی که (گاهی نانوشته است) همخوانی نداشته باشند، معمولاً خارج از عرف خوانده میشوند. البته طرز تلقی از رفتارهای متعارف در ژاپن متناسب با آن چیزی است که آموزش داده میشود. به عنوان مثال آموزش داده میشود که با چه کسی با چه درجه ای از احترام باید صحبت و در روابط با افراد چند درجه تعظیم کرد. این که به محض ورود به یک فروشگاه ژاپنی آواز خوشامدگویی چندین نفر بطور همزمان بلند میشود، آموزش داده میشود با چه ریتم و تُن صدایی گفته و دقیقاً از چه عباراتی استفاده شود. این که قبل از غذا و بعد از آن چه چیز باید گفته شود، کسی که حرف میزند حتی اگر حرفهایش توسط مخاطب فهمیده نشود با چه عباراتی تایید شود و...، همه اموری است که آموزش داده میشوند. همین فرمها در نهایت به اهرمهایی تبدیل میشوند که روابط اجتماعی را هدایت میکنند.