پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی سنگال با ج.ا.ایران

گام های اولیه رابطه ایران با کشورهای غرب آفریقا به دهه پنجاه شمسی بازمی‌گردد. روابط ایران با آفریقا به طور کلی قبل از انقلاب اسلامی متاثر از سه عامل بوده است که عبارت است از:

• رابطه شخصی میان شاه و اطرافیانش با رهبران و روسای کشورهای آفریقایی؛
• گرایش و همسویی بسیاری از کشورهای این قاره با بلوک غرب و آمریکا؛
• اهداف استراتژیک سیاسی و اقتصادی دو طرف را می توان نام برد.

رابطه ایران با منطقه غرب آفریقا و به طور خاص سنگال نیز از این حیطه خارج نبوده است. جرقه های رابطه ایران و سنگال به دلیل دوستی فرح دیبا ( همسر محمد رضا پهلوی) با سدار سنگور رئیس جمهور اول سنگال در دانشگاه فرانسه شکل گرفت. دوستی نزدیک امیر عباس هویدا با عبددیوف نخست وزیر سنگال در دوره سنگور نیز تأثیر بسیاری در اعطای کمک های مالی ایران به سنگال داشت، در این دوران دیوف دوبار به ایران آمد. در بهمن 1352 نمایشگاه عکسی از ایران در سنگال برگزار شد. و در خرداد سال 1353 با امضای یک توافقنامه مالی کمک های مالی ایران به سنگال آغاز شد. بعد از سنگال با برخی دیگر از کشورهای این منطقه یعنی غنا، نیجریه و ساحل عاج ارتباطات کمی برقرارشد. اما هیچگاه این روابط دارای اولویت و اهمیت قرار نگرفت. از سوی دیگر برخی سیاست ‌های ایران در قاره از جمله حمایت از رژیم نژاد پرست آپارتاید آفریقای جنوبی و فروش نفت به آن و اعزام نیروی ایران به سومالی جهت تقویت این کشور در مقابل حکومت چپ گرایی "هایله مریام" (Haile Merbam) در اتیوپی موجب بدبینی آفریقاییان به ایران شده بود. البته علی رغم این جو غالب مقامات سنگالی در مناسبت های گوناگون همیشه از ایران به عنوان یک کشور مهم و برتر در خاورمیانه با تاریخ و تمدن کهن و پر افتخار یاد نموده و خواهان گسترش روابط خود با آن بوده اند. به همین دلیل اولین موافقت نامه های همکاری در این زمان میان دو کشور امضاء شده و روابط اولیه میان دو کشور برقرار گردید.

بعد از انقلاب به دلیل اصول و اهداف انقلاب اسلامی، رابطه با کشورهای آفریقایی مورد توجه قرار گرفت، اما به دلیل نزدیکی عبددیوف رئیس جمهور وقت سنگال به غرب روابط ایران و سنگال در دهه اول انقلاب با چالش های بسیاری همراه بود. این رابطه در بین سال های 1362 تا 1367 قطع گردید. و پس از آن روابط رو به گسترش گذاشت.

لازم به توضیح است که در این دوره به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه 1357 روابط ایران و سنگال به علت تمایلات غربی دولت وقت سنگال، وابستگی شدید آن کشور به فرانسه و نیز تبلیغات شدید رسانه های غربی علیه حکومت جدید اسلامی ایران با فراز و نشیب های زیادی روبه‌رو گردید. پس از تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام در آبان ماه 1358، دولت وقت سنگال این اقدام را تقبیح و با احضار کاردار ایران خواستار آزادی گروگان های آمریکایی شد.

در 25 تیرماه 1359 وزارت امور خارجه سنگال با ارسال یادداشتی به سفارت ایران در داکار، تصمیم دولت سنگال را مبنی بر بستن سفارت خود در تهران در راستای انجام صرفه جویی های مالی اعلام نمود. این تصمیم سنگال شامل بیش از بیست سفارت خانه دیگر سنگال در دیگر کشورها هم می شد. علی‌رغم این تصمیم و بسته شدن سفارت سنگال در تهران، جمهوری اسلامی ایران کماکان علاقمندی خود را به حفظ روابط با آن کشور را اعلام کرد.

با شروع جنگ عراق علیه ایران در شهریور ماه 1359، موضع گیری های منفی دولت سنگال علیه ایران بیشتر شد که یکی از علل عمده آن کمک 40 میلیون دلاری صدام حسین رئیس جمهور وقت عراق به سنگال بوده است. در سال 1360 گزارشاتی مبنی بر موضع نسبتاً بی طرف سنگال در جنگ عراق علیه ایران منتشر شد. در مرداد ماه 1360 سفیر سنگال در عربستان سعودی به عنوان سفیر اکردیته سنگال در تهران معرفی گردید.

از سال 1361 تاکنون علی‌رغم افت و خیز های مختلفی که در روابط دو کشور بوده است تلاش های دو جانبه ای از طرف مقامات دو کشور برای توسعه روابط سیاسی، اقتصادی و.. انجام پذیرفته است. در این راستا مرتب مقامات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دو کشور مسافرت های متقابل به دو کشور انجام داده که همگی حامل این پیام بوده که دو کشور میل و علاقه وافری به توسعه روابط دو جانبه داشته اند. این روند هر چه جلوتر آمده گستره این روابط را بیشتر نموده است. به گونه ای که در دهه اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی روابط دو کشور سرد و در حد اقل آن بوده و از دهه دوم به بعد به اوج خود می رسد. گرچه چند سال اخیر با دخالت و شیطنت دولت های خارجی و رقبای ج.ا.ایران این روابط به سردی گرایید ولی با توجه به درک و میل متقابل دو کشور و تلاش های بجا مانده از گذشته با آمدن دولت آقای روحانی و مکی سال روابط بهبود پیدا کرد.

قبل از انقلاب اسلامی روابط فرهنگی دو کشور در قالب موافقت نامه فرهنگی، علمی، فنی و جهانگردی در سال­ های 1352 و 1353 شروع گردید. این روابط در قالب شرکت سنگال در سمینارهای فرهنگی مثل "جشن هنر شیراز" و ایران در نمایشگاه عکس و صنایع دستی در سنگال بوده است. لازم به ذکر است جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری برای مردم این کشور و منطقه غرب آفریقا شناخته شده و از احترام بسیار بالایی برخودار می باشند.

قرار داد همکاری های دو جانبه ایران و سنگال درآذر ماه 1386 درداکار "برنامه مبادلات فرهنگی علمی و آموزشی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سنگال برای سال های 1386 -1389 " به امضاء رسید. در حال حاضر تعدادی از اتباع سنگالی در قالب طلبه در حوزه های علمیه ایران و نیز تعدادی دانشجوی سنگالی در دانشگاه ­های ایران سرگرم تحصیل می باشند. همچنین تعدادی از اتباع سنگال در باشگاه های ایران به عنوان بازیکن خارجی مشغول به فعالیت هستند.

همکاری های خوب دو کشور در مجامع بین المللی و بویژه در سازمان کنفرانس اسلامی، سازمان ملل و حمایت از مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران و به خصوص رأی منفی سنگال به قطعنامه های حقوق بشر علیه ایران نشان از عزم و اراده جدی مقامات این کشور برای توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران بوده است.

نیز نگاه کنید به

پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی روسیه و ایران؛ روابط کانادا و ایران قبل از انقلاب اسلامی؛ پیشینه روابط ژاپن و ج.ا.ایران در دوران باستان؛ پیشینه روابط ژاپن و ج.ا.ایران در سده های میانی؛  پیشینه روابط مصر و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی فرانسه و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی مالی و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی ساحل عاج و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی زیمبابوه و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی تایلند و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی اوکراین و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی اسپانیا و ایران؛ پيشينه روابط سياسی و اقتصادی اردن با ايران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی اتیوپی و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی سیرالئون و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی قطر و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی آرژانتین و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و فرهنگی بنگلادش و ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و فرهنگی سریلانکا و ج. ا. ایران؛ پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی گرجستان و ایران