جغرافیای طبیعی اوکراین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[اوکراین]] از جمله کشورهایی به شمار می رود که از تنوع | [[اوکراین]] از جمله کشورهایی به شمار می رود که از تنوع جغرافیایی فراوانی برخوردار است. توپوگرافی متنوع اوکراین موجب گشته است این کشور از نظر آب و هوایی به عنوان یک کشور چهار فصل شناخته شود. جاری شدن سومین رود بلند اروپا در [[اوکراین]] نشان دهنده آن است که این کشور از رطوبت مناسبی جهت حاصلخیزی زمین‌های کشاوری برخوردار است و همین امر موجب پدید آمدن پوشش گیاهی مناسبی جهت زیستگاه‌های جانوری می شود. توزیع جمعیتی به عنوان یکی از مولفه‌ها مهم جغرافیای انسانی در [[اوکراین]] از منحنی خاصی برخوردار است بطوریکه بعد از استقلال این کشور، برخی مناطق مانند شرق، جنوب و مرکز با کاهش فراوان جمعیت روبرو بودند و برخی دیگر با افزایش ناچیز و یا بدون تغییر ماندند. گذشته از تفاوت‌های عمده منطقه ای، نرخ باروری در [[اوکراین]] یکی از پایین‌ترین نرخها در اروپا به شمار می رود. بطور کلی تغییر در ویژگی‌های جمعیتی همچون مرگ و میر، باروری و مهاجرت در سراسر [[اوکراین]] از وضعیت یکسانی برخوردار نیست و می توان گقت در غرب [[اوکراین]] وضعیت بهتر از سایر مناطق می باشد. | ||
=== | === [[موقعیت جغرافیایی اوکراین]] === | ||
اوکراین از نظر وسعت جغرافیایی دومین کشور اروپایی به شمار می رود. تنوع توپوگرافیک این کشور موجب پدید آمدن مناظر مختلف جغرافیایی در ارتفاعات و مناطق کم ارتفاع گشته است | [[پرونده:کشور-اکراین.jpg|جایگزین=موقعیت جغرافیای اوکراین|بندانگشتی|موقعیت جغرافیای اوکراین]] | ||
اوکراین از نظر وسعت جغرافیایی دومین کشور اروپایی به شمار می رود. تنوع توپوگرافیک این کشور موجب پدید آمدن مناظر مختلف جغرافیایی در ارتفاعات و مناطق کم ارتفاع گشته است و از موقعیت استراتژیکی ویژه ای در شرق اروپای مرکزی برخوردار است. این کشور در جنوب با دریای سیاه، در غرب با لهستان، اسلواکی و مجارستان، در شمال با بلاروس، در جنوب غرب با مولداوی و رومانی و نهایتاً در شرق با [[روسیه]] هم مرزاست. بخش ش[[مالی]] کوهستانهای کارپاتیان تا قسمتهای غربی اوکراین کشیده شده است. بلندترین قله اوکراین دارای 2061 متر ارتفاع است. بسیاری از مناطق [[اوکراین]] بوسیله استپ شبیه زمین‌هایی که در شمال دریای سیاه واقع شده اند پوشانده شده است. اوکراین توسط رودخانه دنیپر که از شمال به جنوب جریان دارد به دو نیم تقسیم می شود. آب این رودخانه در غرب شبه جزیره کریمه در نزدیکی دهانه رودهای دنیستر و بوگ به دریای سیاه می ریزد. مرز این کشور با روسیه طولانی ترین مرز این کشور با همسایگانش می باشد که از دریای آزوف عبور می کند<ref name=":0">سازمان جغرافیایی،جغرافیای کشورهای جهان(سال 1390). اوکراین. سهره: انتشارات زیتون سبز،ص 14.</ref>. | |||
=== | === [[آب و هوای اوکراین]] === | ||
اوکراین کشوری چهار | اوکراین کشوری چهار فصل، با آب و هوایی معتدل و قاره ای (زمستان‌ها سرد و تابستانهای نسبتا گرم و شرجی) است.سواحل کریمه در جنوب، دارای آب و هوای مدیترانه‌ای با زمستانی ملایم و مرطوب می باشد. در بخش شرقی این کشور، ورود توده‌های هوا از مناطق استپی آسیای مرکزی باعث ایجاد تابستانی نسبتا گرم‌تر و زمستانی سردتر می شود. میانگین دما در کی یف در سردترین ماه سال ( ژانویه) به 6- درجه‌ی سانتی گراد و در گرم‌ترین ماه (جولای ) به 20 درجه سانتی گراد بالای صفر می‌رسد. سالانه به طورمتوسط 500 میلی متربارندگی در سطح کشور ، اعلام می شود که در مناطق مختلف تفاوت‌های فاحشی دارد. در بیشتر نواحی این کشور، در فصل تابستان بارندگی دایمی باعث حاصلخیزی این سرزمین شده است. | ||
=== | === [[ارتفاعات و ناهمواری های اوکراین|ارتفاعات و ناهمواری‌ها اوکراین]] === | ||
95 درصد وسعت اوکراین را | 95 درصد وسعت اوکراین را زمین‌ها پست و هموار تشکیل می‌دهد و تنها قسمت کوهستانی آن ، کوه‌های کارپات در غرب است. پهنه وسیعی از این کشور را فلات مرتفع، با ارتفاعات بلند در نیمه غربی و ناحیه دونتسک در جنوب شرقی پوشانده است. نواحی پست با مرداب‌های پردرخت و باتلاق‌ها وسیع در [[اوکراین]] شمالی با نام پولسی یا مرداب‌های پریپت وجود داردکه اغلب این زمین‌ها پرباران و برای کشاورزی مناسب هستند. فلات‌های پست [[اوکراین]] جنوبی در انتهای دنیپر، رودخانه‌ها باسین و بخش ساحلی دریای سیاه پدیدار هستند. کرانه ی اوکراین شامل شبه جزیره کریمه به طول 2782 کیلومتر می باشد. کوه‌های کارپاتین درمنتهی الیه غربی و درانتهای جنوبی شبه جزیره کریمه کوه‌های کریمه، حدود 5 درصد اوکراین را تشکیل میدهند. قله‌ی گوورلا دررشته کوه کارپاتین به ارتفاع 2061 متر، مرتفع ترین ناحیه اوکراین به حساب می‌آید.<ref>سازمان جغرافیایی،جغرافیای کشورهای جهان(سال 1390). اوکراین. سهره: انتشارات زیتون سبز،ص 15.</ref> | ||
=== [[رودهای اوکراین]] === | |||
دنیپر بعد از ولگا و دانوب سومین رودخانه بلند اروپاست که از بخش مرکزی اوکراین سرچشمه می گیرد و شبکه اصلی | [[پرونده:رود پسل.jpg|جایگزین=رود پسل اوکراین|بندانگشتی|رود پسل]] | ||
دنیپر بعد از ولگا و دانوب سومین رودخانه بلند اروپاست که از بخش مرکزی [[اوکراین]] سرچشمه می گیرد و شبکه اصلی رودخانه‌های کشور را تشکیل می دهد و بیش از نیمی از رودخانه‌های این سرزمین ،متعلق به این مجموعه می باشد و با طول 980 کیلومتر بخشی از مرز این سرزمین را تشکیل می دهد. از دیگر رودخانه‌های اصلی می توان از دنیستر، بوگ، بوگ جنوبی در غرب و بالاخره دنتس در شرق نام برد. رودخانه دانوب یا دونای بخشی از مرز مشترک [[اوکراین]] و رومانی درمنتهی الیه جنوبغربی است. بجز بوگ که به سمت شمالی جریان دارد و به ویسلا یا ویستولا در کشور لهستان می‌ریزد، تمامی رودخانه‌های مهم [[اوکراین]] به سمت جنوب جریان دارند و به دریای سیاه یا دریای آزوف سرازیر می شوند. اوکراین بیش از 3000 دریاچه کوچک دارد که در حدود 3 درصد خاک این کشور را تشکیل میدهند. به طور کلی معروف ترین رودخانه‌های [[اوکراین]] عبارتند از: | |||
* اینهالتز : 951 کیلو متر | * اینهالتز: 951 کیلو متر | ||
* پسل : 717 کیلومتر | * پسل: 717 کیلومتر | ||
* پروت 967 کیلومتر (272 کیلومتر آن | * پروت 967 کیلومتر (272 کیلومتر آن در[[اوکراین]] است) | ||
* پری پیت : 761 کیلومتر (261 کیلومتر آن در اوکراین است). | * پری پیت: 761 کیلومتر (261 کیلومتر آن در [[اوکراین]] است). | ||
* تیسزا : 966 کیلومتر (233 کیلومتر آن در اوکراین است) | * تیسزا: 966 کیلومتر (233 کیلومتر آن در [[اوکراین]] است) | ||
* دانوب: 2850 کیلومتر (174 کیلومتر آن | * دانوب: 2850 کیلومتر (174 کیلومتر آن در[[اوکراین]] است) | ||
* دسنا: 1130کیلومتر(591 کیلومتر آن | * دسنا: 1130کیلومتر(591 کیلومتر آن در[[اوکراین]] است) | ||
* دنیپر: 2201 کلیومتر( 581 کیلومتر آن در اوکراین است) | * دنیپر: 2201 کلیومتر( 581 کیلومتر آن در [[اوکراین]] است) | ||
* دنیستر: 1362 کیلومتر | * دنیستر: 1362 کیلومتر | ||
* ساترن: 806 کیلومتر | * ساترن: 806 کیلومتر | ||
* سیورسکی دونتس : 1053 کیلومتر ( 672 کیلومتر آن در اوکراین است) | * سیورسکی دونتس: 1053 کیلومتر ( 672 کیلومتر آن در [[اوکراین]] است) | ||
* سئیم: 718 کیلومتر | * سئیم: 718 کیلومتر | ||
* وسترن بوگ: 831 کیلومتر (401 کیلومتر آن در اوکراین است) | * وسترن بوگ: 831 کیلومتر (401 کیلومتر آن در [[اوکراین]] است) | ||
* هورین: 659 کیلومتر | * هورین: 659 کیلومتر<ref>دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی(1388). [[اوکراین]]. [https://mfa.ir/portal/viewpage/14736/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA وزارت امور خارجه،مرکز چاپ و اتشارات].</ref>. | ||
=== | === [[پوشش گیاهی اوکراین]] === | ||
[[پوشش گیاهی اوکراین]] به چهار بخش اصلی | [[پوشش گیاهی اوکراین]] به چهار بخش اصلی جنگل، جنگلهای استپی، پوشش استپ و پوشش مدیترانه ای تقسیم می شود. | ||
1- در بخش | 1- در بخش جنگلی، درختان راش(آلش)غرب کشور را پوشش داده است. زیرفون، بلوط و کاج درمراتع و باتلاق‌های شمال و شمال غرب روییده اند و همچنین صنوبر در شمال شرق منظره ای همیشه سبز را پدید آورده است. | ||
2- | 2- جنگلهای استپی شامل مرغزاری با درختان انبوه بلوط می شود. | ||
3- ناحیه استپ پوشیده از | 3- ناحیه استپ پوشیده از علف‌هایی با برگ‌های ضخیم و خشک است. | ||
4- ناحیه | 4- ناحیه مدیترانه‌ای یک نوار باریک در طول ساحل کریمه ی جنوبی را دربرگرفته است و شامل ترکیبی از گیاهان بی خزان و علف‌ها و بوته‌های با خزان است<ref>سازمان جغرافیایی،جغرافیای کشورهای جهان(سال 1390). اوکراین. سهره: انتشارات زیتون سبز،ص 17.</ref>. | ||
=== | === [[پوشش جانوری اوکراین]] === | ||
حیات جانوری در اوکراین شامل گوزن، | حیات جانوری در اوکراین شامل گوزن، آهو، گراز، خرس‌های قهوه ای و گرگ می شود. گونه‌های از قبیل بایسون(نوعی گاومیش) و اسب‌های وحشی سال‌هاست که منقرض شده‌اند و دیگر گونه‌ها مثل موفلون(گوسفند وحشی)، آهوی خال دار و موش آبی بطور فزاینده ای رشد جمعیت دارند. | ||
برای محافظت از حیات وحش این سرزمین مجموعه ای از 10 منبع تغذیه ای و بیش از 100 پناهگاه به ویژه برای حیواناتی نظیر سگ آبی، سیاه گوش، گوزن و موش آبی در نظر گرفته شده است. پرندگان این اقلیم شامل کرکس سیاه دورگه (اوراسیایی)، عقاب استپی و حواصیل خاکستری می‌باشد. [[اوکراین]] بیش از 200 گونه ماهی دارد. از جمله: اردک ماهی،کپور، ماهی خاویار و همچنین 25 گونه حیوان اهلی مثل: گاو، خوک، گوسفند، غاز در این کشور پرورش داده می شوند<ref>سازمان جغرافیایی،جغرافیای کشورهای جهان(سال 1390). اوکراین. سهره: انتشارات زیتون سبز،ص 18.</ref><ref>موسسه ایراس(1392). جامعه و فرهنگ [[اوکراین]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار).</ref>. | |||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[جغرافیای طبیعی روسیه]]؛ [[جغرافیای طبیعی سودان]]؛ [[جغرافیای طبیعی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن|جغرافیای طبیعی ژاپن]]؛ [[جغرافیای طبیعی کوبا]]؛ [[جغرافیای طبیعی در چین]]؛ [[جغرافیای طبیعی لبنان]]؛ [[جغرافیای طبیعی تونس]]؛ [[جغرافیای طبیعی مصر]]؛ [[جغرافیای طبیعی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای طبیعی مالی]]؛ [[جغرافیای طبیعی افغانستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی فرانسه]]؛ [[جغرافیای طبیعی سوریه]]؛ [[جغرافیای طبیعی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای طبیعی تایلند]]؛ [[جغرافیای طبیعی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای طبیعی قطر]]؛ [[جغرافیای طبیعی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای طبیعی سیرالئون]]؛ [[جغرافیای طبیعی اتیوپی]]؛ [[جغرافیایی طبیعی سنگال]]؛ [[جغرافیای طبیعی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای طبیعی بنگلادش]]؛ [[جغرافیای طبیعی سریلانکا]]؛ [[جغرافیای طبیعی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی گرجستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی کانادا]] | |||
== کتابشناسی == | |||
<references /> | |||
[[رده:جغرافیای طبیعی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۰۶
اوکراین از جمله کشورهایی به شمار می رود که از تنوع جغرافیایی فراوانی برخوردار است. توپوگرافی متنوع اوکراین موجب گشته است این کشور از نظر آب و هوایی به عنوان یک کشور چهار فصل شناخته شود. جاری شدن سومین رود بلند اروپا در اوکراین نشان دهنده آن است که این کشور از رطوبت مناسبی جهت حاصلخیزی زمین‌های کشاوری برخوردار است و همین امر موجب پدید آمدن پوشش گیاهی مناسبی جهت زیستگاه‌های جانوری می شود. توزیع جمعیتی به عنوان یکی از مولفه‌ها مهم جغرافیای انسانی در اوکراین از منحنی خاصی برخوردار است بطوریکه بعد از استقلال این کشور، برخی مناطق مانند شرق، جنوب و مرکز با کاهش فراوان جمعیت روبرو بودند و برخی دیگر با افزایش ناچیز و یا بدون تغییر ماندند. گذشته از تفاوت‌های عمده منطقه ای، نرخ باروری در اوکراین یکی از پایین‌ترین نرخها در اروپا به شمار می رود. بطور کلی تغییر در ویژگی‌های جمعیتی همچون مرگ و میر، باروری و مهاجرت در سراسر اوکراین از وضعیت یکسانی برخوردار نیست و می توان گقت در غرب اوکراین وضعیت بهتر از سایر مناطق می باشد.
موقعیت جغرافیایی اوکراین
اوکراین از نظر وسعت جغرافیایی دومین کشور اروپایی به شمار می رود. تنوع توپوگرافیک این کشور موجب پدید آمدن مناظر مختلف جغرافیایی در ارتفاعات و مناطق کم ارتفاع گشته است و از موقعیت استراتژیکی ویژه ای در شرق اروپای مرکزی برخوردار است. این کشور در جنوب با دریای سیاه، در غرب با لهستان، اسلواکی و مجارستان، در شمال با بلاروس، در جنوب غرب با مولداوی و رومانی و نهایتاً در شرق با روسیه هم مرزاست. بخش شمالی کوهستانهای کارپاتیان تا قسمتهای غربی اوکراین کشیده شده است. بلندترین قله اوکراین دارای 2061 متر ارتفاع است. بسیاری از مناطق اوکراین بوسیله استپ شبیه زمین‌هایی که در شمال دریای سیاه واقع شده اند پوشانده شده است. اوکراین توسط رودخانه دنیپر که از شمال به جنوب جریان دارد به دو نیم تقسیم می شود. آب این رودخانه در غرب شبه جزیره کریمه در نزدیکی دهانه رودهای دنیستر و بوگ به دریای سیاه می ریزد. مرز این کشور با روسیه طولانی ترین مرز این کشور با همسایگانش می باشد که از دریای آزوف عبور می کند[۱].
آب و هوای اوکراین
اوکراین کشوری چهار فصل، با آب و هوایی معتدل و قاره ای (زمستان‌ها سرد و تابستانهای نسبتا گرم و شرجی) است.سواحل کریمه در جنوب، دارای آب و هوای مدیترانه‌ای با زمستانی ملایم و مرطوب می باشد. در بخش شرقی این کشور، ورود توده‌های هوا از مناطق استپی آسیای مرکزی باعث ایجاد تابستانی نسبتا گرم‌تر و زمستانی سردتر می شود. میانگین دما در کی یف در سردترین ماه سال ( ژانویه) به 6- درجه‌ی سانتی گراد و در گرم‌ترین ماه (جولای ) به 20 درجه سانتی گراد بالای صفر می‌رسد. سالانه به طورمتوسط 500 میلی متربارندگی در سطح کشور ، اعلام می شود که در مناطق مختلف تفاوت‌های فاحشی دارد. در بیشتر نواحی این کشور، در فصل تابستان بارندگی دایمی باعث حاصلخیزی این سرزمین شده است.
ارتفاعات و ناهمواری‌ها اوکراین
95 درصد وسعت اوکراین را زمین‌ها پست و هموار تشکیل می‌دهد و تنها قسمت کوهستانی آن ، کوه‌های کارپات در غرب است. پهنه وسیعی از این کشور را فلات مرتفع، با ارتفاعات بلند در نیمه غربی و ناحیه دونتسک در جنوب شرقی پوشانده است. نواحی پست با مرداب‌های پردرخت و باتلاق‌ها وسیع در اوکراین شمالی با نام پولسی یا مرداب‌های پریپت وجود داردکه اغلب این زمین‌ها پرباران و برای کشاورزی مناسب هستند. فلات‌های پست اوکراین جنوبی در انتهای دنیپر، رودخانه‌ها باسین و بخش ساحلی دریای سیاه پدیدار هستند. کرانه ی اوکراین شامل شبه جزیره کریمه به طول 2782 کیلومتر می باشد. کوه‌های کارپاتین درمنتهی الیه غربی و درانتهای جنوبی شبه جزیره کریمه کوه‌های کریمه، حدود 5 درصد اوکراین را تشکیل میدهند. قله‌ی گوورلا دررشته کوه کارپاتین به ارتفاع 2061 متر، مرتفع ترین ناحیه اوکراین به حساب می‌آید.[۲]
رودهای اوکراین
دنیپر بعد از ولگا و دانوب سومین رودخانه بلند اروپاست که از بخش مرکزی اوکراین سرچشمه می گیرد و شبکه اصلی رودخانه‌های کشور را تشکیل می دهد و بیش از نیمی از رودخانه‌های این سرزمین ،متعلق به این مجموعه می باشد و با طول 980 کیلومتر بخشی از مرز این سرزمین را تشکیل می دهد. از دیگر رودخانه‌های اصلی می توان از دنیستر، بوگ، بوگ جنوبی در غرب و بالاخره دنتس در شرق نام برد. رودخانه دانوب یا دونای بخشی از مرز مشترک اوکراین و رومانی درمنتهی الیه جنوبغربی است. بجز بوگ که به سمت شمالی جریان دارد و به ویسلا یا ویستولا در کشور لهستان می‌ریزد، تمامی رودخانه‌های مهم اوکراین به سمت جنوب جریان دارند و به دریای سیاه یا دریای آزوف سرازیر می شوند. اوکراین بیش از 3000 دریاچه کوچک دارد که در حدود 3 درصد خاک این کشور را تشکیل میدهند. به طور کلی معروف ترین رودخانه‌های اوکراین عبارتند از:
- اینهالتز: 951 کیلو متر
- پسل: 717 کیلومتر
- پروت 967 کیلومتر (272 کیلومتر آن دراوکراین است)
- پری پیت: 761 کیلومتر (261 کیلومتر آن در اوکراین است).
- تیسزا: 966 کیلومتر (233 کیلومتر آن در اوکراین است)
- دانوب: 2850 کیلومتر (174 کیلومتر آن دراوکراین است)
- دسنا: 1130کیلومتر(591 کیلومتر آن دراوکراین است)
- دنیپر: 2201 کلیومتر( 581 کیلومتر آن در اوکراین است)
- دنیستر: 1362 کیلومتر
- ساترن: 806 کیلومتر
- سیورسکی دونتس: 1053 کیلومتر ( 672 کیلومتر آن در اوکراین است)
- سئیم: 718 کیلومتر
- وسترن بوگ: 831 کیلومتر (401 کیلومتر آن در اوکراین است)
- هورین: 659 کیلومتر[۳].
پوشش گیاهی اوکراین
پوشش گیاهی اوکراین به چهار بخش اصلی جنگل، جنگلهای استپی، پوشش استپ و پوشش مدیترانه ای تقسیم می شود.
1- در بخش جنگلی، درختان راش(آلش)غرب کشور را پوشش داده است. زیرفون، بلوط و کاج درمراتع و باتلاق‌های شمال و شمال غرب روییده اند و همچنین صنوبر در شمال شرق منظره ای همیشه سبز را پدید آورده است.
2- جنگلهای استپی شامل مرغزاری با درختان انبوه بلوط می شود.
3- ناحیه استپ پوشیده از علف‌هایی با برگ‌های ضخیم و خشک است.
4- ناحیه مدیترانه‌ای یک نوار باریک در طول ساحل کریمه ی جنوبی را دربرگرفته است و شامل ترکیبی از گیاهان بی خزان و علف‌ها و بوته‌های با خزان است[۴].
پوشش جانوری اوکراین
حیات جانوری در اوکراین شامل گوزن، آهو، گراز، خرس‌های قهوه ای و گرگ می شود. گونه‌های از قبیل بایسون(نوعی گاومیش) و اسب‌های وحشی سال‌هاست که منقرض شده‌اند و دیگر گونه‌ها مثل موفلون(گوسفند وحشی)، آهوی خال دار و موش آبی بطور فزاینده ای رشد جمعیت دارند.
برای محافظت از حیات وحش این سرزمین مجموعه ای از 10 منبع تغذیه ای و بیش از 100 پناهگاه به ویژه برای حیواناتی نظیر سگ آبی، سیاه گوش، گوزن و موش آبی در نظر گرفته شده است. پرندگان این اقلیم شامل کرکس سیاه دورگه (اوراسیایی)، عقاب استپی و حواصیل خاکستری می‌باشد. اوکراین بیش از 200 گونه ماهی دارد. از جمله: اردک ماهی،کپور، ماهی خاویار و همچنین 25 گونه حیوان اهلی مثل: گاو، خوک، گوسفند، غاز در این کشور پرورش داده می شوند[۵][۶].
نیز نگاه کنید به
جغرافیای طبیعی روسیه؛ جغرافیای طبیعی سودان؛ جغرافیای طبیعی اردن؛ جغرافیای طبیعی ژاپن؛ جغرافیای طبیعی کوبا؛ جغرافیای طبیعی در چین؛ جغرافیای طبیعی لبنان؛ جغرافیای طبیعی تونس؛ جغرافیای طبیعی مصر؛ جغرافیای طبیعی ساحل عاج؛ جغرافیای طبیعی مالی؛ جغرافیای طبیعی افغانستان؛ جغرافیای طبیعی فرانسه؛ جغرافیای طبیعی سوریه؛ جغرافیای طبیعی اسپانیا؛ جغرافیای طبیعی تایلند؛ جغرافیای طبیعی آرژانتین؛ جغرافیای طبیعی قطر؛ جغرافیای طبیعی امارات متحده عربی؛ جغرافیای طبیعی سیرالئون؛ جغرافیای طبیعی اتیوپی؛ جغرافیایی طبیعی سنگال؛ جغرافیای طبیعی زیمبابوه؛ جغرافیای طبیعی بنگلادش؛ جغرافیای طبیعی سریلانکا؛ جغرافیای طبیعی تاجیکستان؛ جغرافیای طبیعی گرجستان؛ جغرافیای طبیعی قزاقستان؛ جغرافیای طبیعی کانادا
کتابشناسی
- ↑ سازمان جغرافیایی،جغرافیای کشورهای جهان(سال 1390). اوکراین. سهره: انتشارات زیتون سبز،ص 14.
- ↑ سازمان جغرافیایی،جغرافیای کشورهای جهان(سال 1390). اوکراین. سهره: انتشارات زیتون سبز،ص 15.
- ↑ دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی(1388). اوکراین. وزارت امور خارجه،مرکز چاپ و اتشارات.
- ↑ سازمان جغرافیایی،جغرافیای کشورهای جهان(سال 1390). اوکراین. سهره: انتشارات زیتون سبز،ص 17.
- ↑ سازمان جغرافیایی،جغرافیای کشورهای جهان(سال 1390). اوکراین. سهره: انتشارات زیتون سبز،ص 18.
- ↑ موسسه ایراس(1392). جامعه و فرهنگ اوکراین. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار).