تاریخ معاصر سودان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
تاریخ معاصر در کشور سودان شامل [[تاریخ دوره استقلال سودان|تاریخ دوره استقلال]]؛ [[انقلاب نجات ملی سودان]]؛ [[دوره ریاست جمهوری منتخب مردم سودان]] و [[جدایی سودان جنوبی از سرزمین اصلی سودان]] است. | |||
=== [[تاریخ دوره استقلال سودان]] === | |||
نخستین روز سال 1956م. (برابر با یازدهم دی ماه 1334)، به مفهوم رسمیو قراردادی آغاز استقلال و عصری جدید در [[تاریخ سودان]] است. حکومتهای [[سودان]] از زمان استقلال تاکنون عبارتاند از: | نخستین روز سال 1956م. (برابر با یازدهم دی ماه 1334)، به مفهوم رسمیو قراردادی آغاز استقلال و عصری جدید در [[تاریخ سودان]] است. حکومتهای [[سودان]] از زمان استقلال تاکنون عبارتاند از: | ||
* حکومت اسماعیل الازهری (حزب اتحاد دمکراتیک) از سال 1956تا 1958م. (برابر با 1335 تا 1337هـ. ش)؛ | |||
* حکومت ژنرال ابراهیم عبود از سال 1958 تا 1964م. (برابر با 1337 تا 1343هـ. ش)؛ | |||
* حاکمیت احزاب از سال 1964 تا 1969 م. (برابر با 1343 تا 1348هـ.ش)؛ | |||
* حکومت ژنرال جعفر نُمَیری از سال 1969 تا 1985 م. (برابر با 1348 تا 1364هـ.ش) <ref>هالت، ام. و دالی، ام. دبلیو. (1366). تاریخ [[سودان]] بعد از اسلام. ترجمه محمّد تقی اکبری. مشهد: [https://islamic-rf.ir/nashr.aspx بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی] . ص181-233.</ref>؛ | |||
* کودتای ژنرال سوار الذهب در آوریل 1985 م. (برابر با اردیبهشت 1364) و تشکیل دولت انتقالی توسط وی تا 1986 م. (برابر با 1365هـ. ش)؛ | |||
* حاکمیت احزاب، به رهبری صادق المهدی رئیس حزب امت، از سال 1986 تا 1989 م. (برابر با 1365 تا 1368هـ.ش)<ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [[سودان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.27-28.</ref>. | |||
=== انقلاب نجات ملی (ثورة الإنقاذ الوطنی) === | |||
با حرکت نظامیجنبش اسلامی [[سودان]]، علیه صادق المهدی، نظامیان به رهبری ژنرال عمر حسن احمد البشیر در تاریخ سی ام ژوئن 1989م. (برابر با دهم تیر ماه 1368)، زمام امور را در اختیار گرفتند و تا سال 1993م. (برابر با 1372هـ. ش) کشور را بهصورت شورایی، به ریاست عمر البشیر اداره کردند.<ref>برگرفته از http://www.mfa.gov.ir/cms/cms/khartoum/fa/PoliticalPart</ref>«شورای نجات ملی»، در سال 1993م.(برابر با 1372هـ. ش) ژنرال عمر البشیر از سوی بهعنوان رئیسجمهور منصوب کرد<ref>برگرفته از https:// www.jamejamonline.ir</ref><ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [[سودان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.28.</ref>. | |||
=== دوره حکومت انتقالی، از سال 2005 تا 2011م. (برابر با 1384 تا 1390 هـ.ش) === | |||
براساس موافقتنامه جامع صلح جنوب، باعنوان «موافقتنامه نیواشا»[VII] درگیریهای جنوب [[سودان]] پایان یافت و از سال 1384 دولت انتقالی به ریاست ژنرال عمر البشیر، بهعنوان «رئیسجمهور [[سودان]]» تشکیل و رئیس جنبش آزادیبخش مردمیجنوب [[سودان]]، بهعنوان «معاون اوّل رئیسجمهور و رئیس حکومت خودمختار جنوب [[سودان]]» تعیین شد<ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [https://wikimelal.ir/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86 سودان]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.28.</ref>. | |||
=== دوره ریاست جمهوری منتخب مردم === | |||
اواسط فروردین ماه 1389 (یازدهم تا پانزدهم آوریل 2010م.) با برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری [[سودان]] ژنرال عمر حسن احمد البشیر با کسب 6/901/694 رأی (68/24 درصد از کل آراء مأخوذه) بر نامزدهای دیگر پیشی گرفت[VIII] و برای مدّت پنج سال بهعنوان «رئیسجمهور [[سودان]]» از سوی مردم این کشور انتخاب شد.<ref>برگرفته از http://www.rohama.org/fa/news/4081</ref> عمر البشیر، در انتخابات ریاست جمهوری که با حضور 16 نامزد، در تاریخ بیست و چهارم فروردین ماه 1394 هـ. ش برگزار شد، 94/5 درصد از آراء را به خود اختصاص داد و برای یک دوره پنج ساله دیگر بهعنوان رئیسجمهور [[سودان]] برگزیده شد<ref>برگرفته از [http://www.yjc.ir/fa/news/5185625, 2015 http://www.yjc.ir/fa/news/5185625, 2015]</ref>. | اواسط فروردین ماه 1389 (یازدهم تا پانزدهم آوریل 2010م.) با برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری [[سودان]] ژنرال عمر حسن احمد البشیر با کسب 6/901/694 رأی (68/24 درصد از کل آراء مأخوذه) بر نامزدهای دیگر پیشی گرفت[VIII] و برای مدّت پنج سال بهعنوان «رئیسجمهور [[سودان]]» از سوی مردم این کشور انتخاب شد.<ref>برگرفته از http://www.rohama.org/fa/news/4081</ref> عمر البشیر، در انتخابات ریاست جمهوری که با حضور 16 نامزد، در تاریخ بیست و چهارم فروردین ماه 1394 هـ. ش برگزار شد، 94/5 درصد از آراء را به خود اختصاص داد و برای یک دوره پنج ساله دیگر بهعنوان رئیسجمهور [[سودان]] برگزیده شد<ref>برگرفته از [http://www.yjc.ir/fa/news/5185625, 2015 http://www.yjc.ir/fa/news/5185625, 2015]</ref>. | ||
ژنرال عمر البشیر (متولد 1944میلادی) طولانیترین مدت ریاست بر سودان در تاریخ این کشور را به خود اختصاص داده است. وی، از سی ام ژوئن 1989م. (برابر با دهم تیر ماه 1368) تاکنون، با عناوین مختلف، ریاست حکومت [[سودان]] را بر عهده داشته است<ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [[سودان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.28-29.</ref>. | ژنرال عمر البشیر (متولد 1944میلادی) طولانیترین مدت ریاست بر سودان در تاریخ این کشور را به خود اختصاص داده است. وی، از سی ام ژوئن 1989م. (برابر با دهم تیر ماه 1368) تاکنون، با عناوین مختلف، ریاست حکومت [[سودان]] را بر عهده داشته است<ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [[سودان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.28-29.</ref>. | ||
===جدایی [[سودان]] جنوبی از سرزمین اصلی=== | ===جدایی [[سودان]] جنوبی از سرزمین اصلی=== | ||
پس از بیش از دو دهه جنگ داخلی و درگیری در جنوب [[سودان]]، از اواخر سال 2002م. (برابر با 1381 هـ.ش) مذاکرات بین دولت مرکزی [[سودان]] و مخالفان جنوب این کشور، برای نیل به توافق و پایان درگیری آغاز شد. این مذاکرات، حدود دو سال طول کشید و سرانجام، موافقتنامه جامع صلح جنوب، باعنوان «موافقتنامه نیواشا»، مشتمل بر هشت(8) پروتکل تنظیم شد و در تاریخ دهم ژانویه 2005م. (برابر با بیستم دی ماه 1383هـ.ش) در کشور کنیا، به امضای معاون اوّل وقت [[سودان در یک نگاه|سودان]]، علی عثمان محمد طه و رئیس جنبش آزادیبخش مردمیجنوب [[سودان]] (SPLM)، جان گارانگ، رسید. | پس از بیش از دو دهه جنگ داخلی و درگیری در جنوب [[سودان]]، از اواخر سال 2002م. (برابر با 1381 هـ.ش) مذاکرات بین دولت مرکزی [[سودان]] و مخالفان جنوب این کشور، برای نیل به توافق و پایان درگیری آغاز شد. این مذاکرات، حدود دو سال طول کشید و سرانجام، موافقتنامه جامع صلح جنوب، باعنوان «موافقتنامه نیواشا»، مشتمل بر هشت(8) پروتکل تنظیم شد و در تاریخ دهم ژانویه 2005م. (برابر با بیستم دی ماه 1383هـ.ش) در کشور کنیا، به امضای معاون اوّل وقت [[سودان در یک نگاه|سودان]]، علی عثمان محمد طه و رئیس جنبش آزادیبخش مردمیجنوب [[سودان]] (SPLM)، جان گارانگ، رسید. طبق این موافقتنامه، درگیریهای جنوب [[سودان]] پایان یافت و طرفین توافق کردند جنوب [[سودان]] به مدّت شش سال حکومت خودمختار داشته باشد و حداکثر پس از شش سال، درباره تعیین سرنوشت نهایی جنوب [[سودان]] – جدایی از سرزمین اصلی یا اتّحاد بخش ش[[مالی]] و جنوبی [[سودان]] همه پرسی انجام شود. | ||
طبق این موافقتنامه، درگیریهای جنوب [[سودان]] پایان یافت و طرفین توافق کردند جنوب [[سودان]] به مدّت شش سال حکومت خودمختار داشته باشد و حداکثر پس از شش سال، درباره تعیین سرنوشت نهایی جنوب [[سودان]] – جدایی از سرزمین اصلی یا اتّحاد بخش ش[[مالی]] و جنوبی [[سودان]] همه پرسی انجام شود. | |||
با توجّه به موافقتنامه نیواشا، روز نهم ژانویه سال 2011 م. (برابر با 19 دی ماه 1389) در جنوب [[سودان]]، همه پرسی انجام شد. طبق نتایج اعلام شده نظر همه پرسی، سه میلیون وهشتصد وسی و هفت هزار و چهارصد و شش (3/837/406) نفر یعنی نودوهشتو هشتادوسه صدم (98/83) درصد از ساکنان جنوب [[سودان]]، جدایی این منطقه از بخش شمالی [[سودان]] را تایید کردند؛ درحالیکه تنها چهل و چهار هزار و هشتصد و هشتاد و هشت(44/888) نفر یعنی یک و هفده صدم (1/17) درصد خواهان اتّحاد بخش شمالی و جنوبی [[سودان]] بودند.<ref>برگرفته از http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx</ref><ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [[سودان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص30</ref>. | با توجّه به موافقتنامه نیواشا، روز نهم ژانویه سال 2011 م. (برابر با 19 دی ماه 1389) در جنوب [[سودان]]، همه پرسی انجام شد. طبق نتایج اعلام شده نظر همه پرسی، سه میلیون وهشتصد وسی و هفت هزار و چهارصد و شش (3/837/406) نفر یعنی نودوهشتو هشتادوسه صدم (98/83) درصد از ساکنان جنوب [[سودان]]، جدایی این منطقه از بخش شمالی [[سودان]] را تایید کردند؛ درحالیکه تنها چهل و چهار هزار و هشتصد و هشتاد و هشت(44/888) نفر یعنی یک و هفده صدم (1/17) درصد خواهان اتّحاد بخش شمالی و جنوبی [[سودان]] بودند.<ref>برگرفته از http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx</ref><ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [[سودان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص30</ref>. | ||
خط ۳۵: | خط ۳۴: | ||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | |||
[[رده:تاریخ معاصر]] |
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۱۰
تاریخ معاصر در کشور سودان شامل تاریخ دوره استقلال؛ انقلاب نجات ملی سودان؛ دوره ریاست جمهوری منتخب مردم سودان و جدایی سودان جنوبی از سرزمین اصلی سودان است.
تاریخ دوره استقلال سودان
نخستین روز سال 1956م. (برابر با یازدهم دی ماه 1334)، به مفهوم رسمیو قراردادی آغاز استقلال و عصری جدید در تاریخ سودان است. حکومتهای سودان از زمان استقلال تاکنون عبارتاند از:
- حکومت اسماعیل الازهری (حزب اتحاد دمکراتیک) از سال 1956تا 1958م. (برابر با 1335 تا 1337هـ. ش)؛
- حکومت ژنرال ابراهیم عبود از سال 1958 تا 1964م. (برابر با 1337 تا 1343هـ. ش)؛
- حاکمیت احزاب از سال 1964 تا 1969 م. (برابر با 1343 تا 1348هـ.ش)؛
- حکومت ژنرال جعفر نُمَیری از سال 1969 تا 1985 م. (برابر با 1348 تا 1364هـ.ش) [۱]؛
- کودتای ژنرال سوار الذهب در آوریل 1985 م. (برابر با اردیبهشت 1364) و تشکیل دولت انتقالی توسط وی تا 1986 م. (برابر با 1365هـ. ش)؛
- حاکمیت احزاب، به رهبری صادق المهدی رئیس حزب امت، از سال 1986 تا 1989 م. (برابر با 1365 تا 1368هـ.ش)[۲].
انقلاب نجات ملی (ثورة الإنقاذ الوطنی)
با حرکت نظامیجنبش اسلامی سودان، علیه صادق المهدی، نظامیان به رهبری ژنرال عمر حسن احمد البشیر در تاریخ سی ام ژوئن 1989م. (برابر با دهم تیر ماه 1368)، زمام امور را در اختیار گرفتند و تا سال 1993م. (برابر با 1372هـ. ش) کشور را بهصورت شورایی، به ریاست عمر البشیر اداره کردند.[۳]«شورای نجات ملی»، در سال 1993م.(برابر با 1372هـ. ش) ژنرال عمر البشیر از سوی بهعنوان رئیسجمهور منصوب کرد[۴][۵].
دوره حکومت انتقالی، از سال 2005 تا 2011م. (برابر با 1384 تا 1390 هـ.ش)
براساس موافقتنامه جامع صلح جنوب، باعنوان «موافقتنامه نیواشا»[VII] درگیریهای جنوب سودان پایان یافت و از سال 1384 دولت انتقالی به ریاست ژنرال عمر البشیر، بهعنوان «رئیسجمهور سودان» تشکیل و رئیس جنبش آزادیبخش مردمیجنوب سودان، بهعنوان «معاون اوّل رئیسجمهور و رئیس حکومت خودمختار جنوب سودان» تعیین شد[۶].
دوره ریاست جمهوری منتخب مردم
اواسط فروردین ماه 1389 (یازدهم تا پانزدهم آوریل 2010م.) با برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری سودان ژنرال عمر حسن احمد البشیر با کسب 6/901/694 رأی (68/24 درصد از کل آراء مأخوذه) بر نامزدهای دیگر پیشی گرفت[VIII] و برای مدّت پنج سال بهعنوان «رئیسجمهور سودان» از سوی مردم این کشور انتخاب شد.[۷] عمر البشیر، در انتخابات ریاست جمهوری که با حضور 16 نامزد، در تاریخ بیست و چهارم فروردین ماه 1394 هـ. ش برگزار شد، 94/5 درصد از آراء را به خود اختصاص داد و برای یک دوره پنج ساله دیگر بهعنوان رئیسجمهور سودان برگزیده شد[۸].
ژنرال عمر البشیر (متولد 1944میلادی) طولانیترین مدت ریاست بر سودان در تاریخ این کشور را به خود اختصاص داده است. وی، از سی ام ژوئن 1989م. (برابر با دهم تیر ماه 1368) تاکنون، با عناوین مختلف، ریاست حکومت سودان را بر عهده داشته است[۹].
جدایی سودان جنوبی از سرزمین اصلی
پس از بیش از دو دهه جنگ داخلی و درگیری در جنوب سودان، از اواخر سال 2002م. (برابر با 1381 هـ.ش) مذاکرات بین دولت مرکزی سودان و مخالفان جنوب این کشور، برای نیل به توافق و پایان درگیری آغاز شد. این مذاکرات، حدود دو سال طول کشید و سرانجام، موافقتنامه جامع صلح جنوب، باعنوان «موافقتنامه نیواشا»، مشتمل بر هشت(8) پروتکل تنظیم شد و در تاریخ دهم ژانویه 2005م. (برابر با بیستم دی ماه 1383هـ.ش) در کشور کنیا، به امضای معاون اوّل وقت سودان، علی عثمان محمد طه و رئیس جنبش آزادیبخش مردمیجنوب سودان (SPLM)، جان گارانگ، رسید. طبق این موافقتنامه، درگیریهای جنوب سودان پایان یافت و طرفین توافق کردند جنوب سودان به مدّت شش سال حکومت خودمختار داشته باشد و حداکثر پس از شش سال، درباره تعیین سرنوشت نهایی جنوب سودان – جدایی از سرزمین اصلی یا اتّحاد بخش شمالی و جنوبی سودان همه پرسی انجام شود.
با توجّه به موافقتنامه نیواشا، روز نهم ژانویه سال 2011 م. (برابر با 19 دی ماه 1389) در جنوب سودان، همه پرسی انجام شد. طبق نتایج اعلام شده نظر همه پرسی، سه میلیون وهشتصد وسی و هفت هزار و چهارصد و شش (3/837/406) نفر یعنی نودوهشتو هشتادوسه صدم (98/83) درصد از ساکنان جنوب سودان، جدایی این منطقه از بخش شمالی سودان را تایید کردند؛ درحالیکه تنها چهل و چهار هزار و هشتصد و هشتاد و هشت(44/888) نفر یعنی یک و هفده صدم (1/17) درصد خواهان اتّحاد بخش شمالی و جنوبی سودان بودند.[۱۰][۱۱].
نیز نگاه کنید به
روسیه معاصر؛ تاریخ معاصر مصر؛ تاریخ معاصر سنگال؛ تاریخ معاصر کوبا؛ دوران معاصر(جمهوری چین)؛ تاریخ دوران معاصر کانادا؛ لبنان معاصر؛ تاریخ معاصر ژاپن؛ تاریخ معاصر ساحل عاج؛ تاریخ معاصر قطر؛ تاریخ معاصر اردن؛ تاریخ معاصر زیمبابوه؛ تاریخ معاصر اوکراین؛ تاریخ معاصر سیرالئون؛ تاریخ معاصر اوکراین؛ تاریخ معاصر مالی؛ تاریخ معاصر گرجستان؛ تاریخ معاصر تاجیکستان؛ تاریخ معاصر قزاقستان؛ تاريخ معاصر بنگلادش؛ تاريخ معاصر سریلانکا
پاورقی
[VII] - «موافقتنامه نیواشا» در تاریخ دهم ژانویه 2005م. (برابر با بیستم دی ماه 1383هـ.ش) در کشور کنیا، به امضای معاون اوّل وقت سودان، علی عثمان محمد طه و رئیس جنبش آزادیبخش مردمی جنوب سودان (SPLM)، جان گارانگ، رسید. طبق این موافقتنامه، طرفین توافق کردند جنوب سودان به مدّت شش سال حکومت خودمختار داشته باشد و حداکثر پس از شش سال، درباره تعیین سرنوشت نهایی جنوب سودان – جدایی از سرزمین اصلی یا اتّحاد بخش شمالی و جنوبی سودان ـ همه پرسی انجام شود.
[VIII] - انتخابات ریاست جمهوری سودان در سال 2010 میلادی، برای نخستین بار در 25 سال گذشته با حضور چندین حزب برگزار شده است. در این انتخابات، علاوهبر ده نامزدی که از سوی احزاب مختلف معرفی شده بودند، دو نامزد مستقل هم، حضور داشتند. اما دو رقیب عمده عمر البشیر، انتخابات ریاست جمهوری 2010 م. را تحریم کرده بودند[۱۲].
کتابشناسی
- ↑ هالت، ام. و دالی، ام. دبلیو. (1366). تاریخ سودان بعد از اسلام. ترجمه محمّد تقی اکبری. مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی . ص181-233.
- ↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.27-28.
- ↑ برگرفته از http://www.mfa.gov.ir/cms/cms/khartoum/fa/PoliticalPart
- ↑ برگرفته از https://+www.jamejamonline.ir
- ↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.28.
- ↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.28.
- ↑ برگرفته از http://www.rohama.org/fa/news/4081
- ↑ برگرفته از http://www.yjc.ir/fa/news/5185625, 2015
- ↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.28-29.
- ↑ برگرفته از http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx
- ↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص30
- ↑ برگرفته از 1389/2/7 ,www1.jamejamonline.ir/printable.aspx?newsnum=100873599712