معادن افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).) |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
=== [[معادن طلای افغانستان|طلا]] === | === [[معادن طلای افغانستان|طلا]] === | ||
مهم‌ترین [[معادن طلای افغانستان]] در راغ بدخشان، سمنی در تخار، زرکشان در مقر [[شهر غزنی|غزنی]]، کهنه سنگ در زابل، حوزه رود کوکچه در بدخشان و پنجشیر قرار دارد. لعل بدخشان که در گذشته شهرت فراوان داشت، در تقسیمات امروز، معادن آن از خاک بدخشان خاص بیرون است و در خاک شغنان، در سمت راست [[آمودریا]] (تاجیکستان) افتاده است. لاجورد بدخشان که همچون لعل شهرت جهانی داشت، امروز معادن آن در سرچشمه‌های کوگچه واقع شده و استخراج آن در انحصار دولت است. | مهم‌ترین [[معادن طلای افغانستان]] در راغ بدخشان، سمنی در تخار، زرکشان در مقر [[شهر غزنی|غزنی]]، کهنه سنگ در زابل، حوزه رود کوکچه در بدخشان و پنجشیر قرار دارد. لعل بدخشان که در گذشته شهرت فراوان داشت، در تقسیمات امروز، معادن آن از خاک بدخشان خاص بیرون است و در خاک شغنان، در سمت راست [[آمودریا]] ([[تاجیکستان]]) افتاده است. لاجورد بدخشان که همچون لعل شهرت جهانی داشت، امروز معادن آن در سرچشمه‌های کوگچه واقع شده و استخراج آن در انحصار دولت است. | ||
=== [[معادن لیتیوم افغانستان|لیتیوم]] === | === [[معادن لیتیوم افغانستان|لیتیوم]] === | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
=== سایر معادن === | === سایر معادن === | ||
علاوه بر معادن ذکرشده، معادن نقره و مس در پنجشیر، مس در فراه، نمک در طالقان، نمک و طلا و لاجورد و گوگرد در بدخشان، آهن و مس و کرم در [[کابل]]، گوگرد در [[بلخ]]، سولفور در نزدیکی ننگرهار، اورانیوم در بیابان‌های جنوب غربی [[افغانستان]] و کوه میرداود در میان [[هرات]] و شنیدند، نفت وگاز در حوزه [[آمودریا]]، و... وجود دارد. تولیدات معدنی (به هزار تن) | علاوه بر معادن ذکرشده، معادن نقره و مس در پنجشیر، مس در فراه، نمک در طالقان، نمک و طلا و لاجورد و گوگرد در بدخشان، آهن و مس و کرم در [[کابل]]، گوگرد در [[بلخ]]، سولفور در نزدیکی ننگرهار، اورانیوم در بیابان‌های جنوب غربی [[افغانستان]] و کوه میرداود در میان [[هرات]] و شنیدند، نفت وگاز در حوزه [[آمودریا]]، و... وجود دارد. جدول شماره 1. تولیدات معدنی (به هزار تن)<ref>Us Geological survey. and, The Europa, world Year Book (2010.) P 521</ref><ref>علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ [[افغانستان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، ص386-390.</ref> | ||
{| class="wikitable sortable" | {| class="wikitable sortable" | ||
| | | | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[معادن کانادا]]؛ [[معادن اتیوپی]]؛ [[معادن در چین]]؛ [[معادن در مالی]]؛ [[معدن نقره ایوامی در ژاپن]]. | |||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | |||
[[رده:معادن و منابع طبیعی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۵ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۹
افغانستان از لحاظ معدنی کشوری غنی ارزیابی شده و ارزش معادن آن در حدود ۳ هزار میلیارد دلار برآورد شده است. در زمان حضور اتحاد شوروی (روسیه) در افغانستان، بررسی‌هایی راجع‌به معادن افغانستان صورت گرفت؛ ولی اطلاعات آن انتشار نیافت. بعد از برکناری طالبان، تحقیقات جامع‌تری به کمک آمریکا و برخی کشورهای دیگر راجع‌به معادن افغانستان صورت گرفت و حاصل این مطالعات حاکی از غنی‌بودن منابع معدنی افغانستان است. مهم‌ترین منابع معدنی افغانستان از این قرار است: سنگ‌آهن، ذغال‌سنگ، مس، گاز طبیعی، اورانیوم، نفت، طلا، نقره، نیکل، کرم، قلع، روی، باریت، سولفور، طلق ،(Talc) فلوراید، میکا، منیزیم، سنگ لاجورد، گوگرد، سولفات، بریل، سیلیس، دولومیت، آلومینیوم، یاقوت، جیوه، پنبه نسوز، بوکسیت، سنگ‌آهک، سنگ گچ، سنگ مرمر، گل سرشوی، تنگستن، یاقوت، لیتیوم، منگنز، زمرد، سرب، لعل، نمک وگوگرد، از این میان، گاز طبیعی، طلا، نقره، نمک، مس، کرم، باریت، سنگ‌های قیمتی، ذغال‌سنگ، سنگ گچ، سنگ مرمر و برخی منابع دیگر تاکنون استخراج و بهره‌برداری شده است.
گاز طبیعی
از مهم‌ترین منابع معدنی استخراج‌شده در افغانستان است. منابع مهم گاز افغانستان در شیبرغان و مناطق مجاور آن مانند جوزجان، فاریاب، میمنه و سرپل است. در گذشته، ذخایر این منابع ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیارد مترمکعب تخمین زده شده بود؛ ولی بعضی منابع جدید، ذخایر آن را قریب به ۵۰۰ میلیارد مترمکعب (تخمین‌های ۲۰۱۱) برآورد کرده‌اند.
اتحاد شوروی( روسیه) در سال ۱۹۵۸، ذخایر گاز شیبرغان را کشف کرد و صادرات آن را از طریق یک خط لوله ۳۶۵ کیلومتری به طرف شوروی (ازبکستان) از اواخر دهه ۱۹۶۰ آغاز کرد. ۲۷۶ کیلومتر این خط لوله در خاک شوروی و بیش از ۹۰ کیلومتر آن در داخل خاک افغانستان بود. ظرفیت استخراج و انتقال گاز در آغاز ۵/۱ میلیارد مترمکعب در سال بود؛ ولی بعدها افزایش یافت و به سالی ۲ تا ۳ میلیارد مترمکعب رسید. ارزش صادرات گاز طبیعی افغانستان به شوروی در سال ۱۹۷۵، بالغ‌بر ۳/۴۶ میلیون دلار، در سال ۱۹۷۹ حدود ۲۰۰ میلیون دلار و در سال ۱۹۸۴ به ۳۱۴ میلیون دلار بود که ۵۰ درصد از درآمد ارزی افغانستان را تشکیل می‌داد. با فروپاشی اتحاد شوروی(روسیه) و سپس سقوط رژیم نجیب‌الله در ابتدای سال ۱۳۷۱، صادرات گاز افغانستان نیز قطع شد و گاز استخراج شده به مصارف داخلی در مزار شریف و برخی شهرهای شمالی رسید. میزان استخراج‌گاز طبیعی در سال ۲۰۰۹، حدود ۳۰ میلیون مترمکعب در سال بود.
سنگ آهن
در کنار گاز طبیعی، مهم‌ترین ذخیره معدنی شناخته‌شده در افغانستان سنگ‌آهن است. معادن آهن در حاجیگک در بامیان، حاجی عالم در شهرستان خاکریز، ولایت قندهار، جبل السراج، ارغنداب، بدخشان، هرات و برخی جاهای دیگر قرار دارد؛ ولی معروف‌ترین آنها، حاجیگک در نزدیکی بامیان است و ذخیره آن بیش از ۲ میلیارد تن و میزان خلوص آن ۶۲ درصد ارزیابی شده است. ذخیره این معدن به‌صورت لایه‌ای قرار دارد و مقدمات لازم برای استخراج معدن از طریق مزایده و انتخاب شرکت طرف قرارداد از اواخر دهه ۲۰۰۱ و اوایل ۲۰۱۱ آغاز شده است، معدن آهن حاجیگک بزرگ‌ترین معدن آهن افغانستان و حتی جهان ارزیابی شده است.
مس
معادن مس متعددی در افغانستان شناسایی شده‌اند، مانند عینک در ولایت لوگر، جنگلک در پنجشیر، تخته پل در قندهار؛ ولی معروف‌ترین و بزرگ‌ترین آنها معدن مس عینک است که در حدود ۴۰ کیلومتری جنوب غربی کابل در ولایت لوگر قرار دارد. ذخیره معدن مس عینک ۴/۴ میلیون تن و طبق برخی ارزیابی‌های دیگر ۷/۴ میلیون تن برآورد شده است.
اتحاد شوروی(روسیه) در سال ۱۳۵۶، مطالعات فنی و اقتصادی این معدن را به افغانستان پیشنهاد کرد و در خرداد ۱۳۵۶/ ژوئن ۱۹۷۷، قرارداد آن بین افغانستان و شوروی امضا شد. پس از بروز جنگ‌های داخلی، برنامه‌های استخراج این معدن معلق شد. در زمان طالبان در سال ۱۹۹۸، یک کنسوسیوم چندملیتی قصد سرمایه‌گذاری و استخراج معدن مس عینک را داشت، ولی به نتیجه نرسید. پس از سقوط طالبان، امتیاز استخراج معدن عینک به مزایده گذاشته شد و یک شرکت چینی در سال ۲۰۰۷، امتیاز استخراج آن را به دست آورد.
ذغال سنگ
ذخایر ذغال‌سنگ افغانستان از نوع مرغوب است و ذخیره نهایی آن در این کشور حدود ۴۰۰ میلیون تن برآورد شده است. مهم‌ترین معادل ذغال‌سنگ در کرکر در پلخمری، دره صوف در نزدیکی بامیان، سبزک در کرخ در نزدیکی هرات و دو آب در نزدیکی بامیان قرار دارد.
طلا
مهم‌ترین معادن طلای افغانستان در راغ بدخشان، سمنی در تخار، زرکشان در مقر غزنی، کهنه سنگ در زابل، حوزه رود کوکچه در بدخشان و پنجشیر قرار دارد. لعل بدخشان که در گذشته شهرت فراوان داشت، در تقسیمات امروز، معادن آن از خاک بدخشان خاص بیرون است و در خاک شغنان، در سمت راست آمودریا (تاجیکستان) افتاده است. لاجورد بدخشان که همچون لعل شهرت جهانی داشت، امروز معادن آن در سرچشمه‌های کوگچه واقع شده و استخراج آن در انحصار دولت است.
لیتیوم
از معادن باارزشی است که به‌تازگی در افغانستان کشف شده است و دارای ذخایر غنی دارد.
سرب
در دره غوربند در نزدیکی بامیان، معدن سرب وجود دارد و سابقه استخراج داشته است. ذخیره آن ۲۲۱ هزار تن برآورد شده و از سال ۱۸۵۰ تا ۱۹۱۹ فعال بوده است، معادن سرب در بی‌بی گوهر در فرمانداری خاکریز در قندهار، دره نور و دره تولک در هزاره‌جات قرار دارد.
سایر معادن
علاوه بر معادن ذکرشده، معادن نقره و مس در پنجشیر، مس در فراه، نمک در طالقان، نمک و طلا و لاجورد و گوگرد در بدخشان، آهن و مس و کرم در کابل، گوگرد در بلخ، سولفور در نزدیکی ننگرهار، اورانیوم در بیابان‌های جنوب غربی افغانستان و کوه میرداود در میان هرات و شنیدند، نفت وگاز در حوزه آمودریا، و... وجود دارد. جدول شماره 1. تولیدات معدنی (به هزار تن)[۱][۲]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ذغال سنگ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
سنگ مس |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
سنگ گچ (خام) |
نیز نگاه کنید به
معادن کانادا؛ معادن اتیوپی؛ معادن در چین؛ معادن در مالی؛ معدن نقره ایوامی در ژاپن.
کتابشناسی
- ↑ Us Geological survey. and, The Europa, world Year Book (2010.) P 521
- ↑ علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص386-390.