تاریخچه موسیقی در اردن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۴۰

اردن کشوری است باستانی؛ حفاری‌های باستان‌شناسی که در منطقه عین الغزال در نزدیکی امان صورت گرفته نشان می‌دهد که اقوام و اجتماعات ابتدایی با عادات و تقالید و زبان خاصی در آنجا وجود داشته‌اند. از جمله قدیمی‌ترین شهرهای جهان در اردن قرار دارند؛ اریحا و ربه عمون شهرهایی باستانی‌اند. اقوام عبرانی بنوجاد به دامنه کوه ربه عمون رفته و با مردم آنجا در آمیختند و آیین‌های بت‌ پرستی برگزار کردند که در آن‌ها دختران جوان بنوجاد با آواز دف به دور بت‌ها می‌رقصیدند. در عهد نبوخذ نصر نیز عمومیان شادی‌های خود را با رقص نشان می‌دادند. این آثار بر روی سنگ‌ها حکاکی شده و مربوط به هزاران سال قبل از میلاد است.

موسیقی انباطیان که توانستند مناطقی از جمله سوریه را تحت تصرف خود در‌آورند، ممکن است از مناطق مجاور تاثیر پذیرفته‌ باشد. آن‌ها اشعار خود را در زمانی که دور آتش می‌نشستند یا در صحرای بیکران به تناول غذا می‌پرداختند می‌سرودند. اشعار عصر جاهلی متناسب با ذوق، سلیقه و احساس آن مردم بود و رومیان و ایرانیان بر آن تاثیر می‌گذاشتند. تمدن روم که با تمدن عرب مناسبتی نداشت، چون جسدی بی‌روح به گونه‌ای بیگانه هنوز در میان این اشعار باقی است. در دوران مسیحیت سکان منطقه به دین مسیحیت گرویدند و کلیساهایی را در نقاط مختلف اردن و فلسطین بنا نمودند. آنان در مراسم دینی خود اغانی و ترانه‌های بسیاری می‌خواندند. در کلیساهای شرقی نیز الحان متنوعی خوانده می‌شد.

فلسطین و اردن در زمان امویان و عباسیان شاهد تحولات بسیاری بود. این خلفا قصرها و مساجد بسیاری بنا نمودند که امروزه به عنوان نمونه‌های بارز هنر اسلامی‌ شناخته می‌شود. امویان آوازه خوانان مدینه و مکه را به دمشق می‌آوردند و پول و عطایای فراوانی به آنان می‌بخشیدند؛ برخی از این آوازه خوانان برای خلفا در قصرهایی که در صحراها بنا شده بود آواز می‌خواندند؛ از جمله قصر عمره که بر دیوارهای آن نقش‌های خوانندگان و رقاصان آن دوره نقش بسته است. عباسیان نیز علاقه وافری به موسیقی داشتند؛ آثار به جامانده از آن دوره شدت علاقه عباسیان به موسیقی را نشان می‌دهد. کتاب‌هایی نیز وجود دارد که موسیقی‌دانان و خوانندگان شهره آن دوران را معرفی می‌کند؛ موسیقی‌دانان و خوانندگانی که خلفا به آن‌ها افتخار می‌کردند. در زمان حکومت ترکان عثمانی که 4 قرن به طول انجامید، حاکمان عثمانی توجهی به نقاط دور افتاده‌ای چون اردن نداشتند. در نظر آنان اهمیت اردن تنها به‌ این دلیل بود که در مسیر کاروان حجاج قرار داشت. ترکان فقط موسیقی عربیی را دنبال می‌کردند که در عصرهای گذشته جریان داشت و موسیقی در این دوران تنها در زمینه دین و تصوف پیشرفت کرد.

وضعیت موسیقی در اوایل تاسیس دولت اردن توسط ملک عبدالله ( ۱۹۲۰ تا 1951) همانند عهد عثمانی بود. در این دوره اردن از کشورهای مصر و سوریه در زمینه موسیقی تقلیدی، قالب‌های سنتی و موشحات و از فلسطین در زمینه موسیقی سنتی صوفیانه تاثیر پذیرفت. شرق اردن که از توجهات و عنایات حکومت و از وجود مراکز بزرگ فرهنگی بی‌بهره بود همچنان موسیقی بدوی و ترانه‌های روستایی را دنبال می‌کرد به طوری که در بسیاری از نقاط اردن ترانه‌های سامر و هجین وجود داشت. پس از سلطه انگلیس در سال 1917 فرهنگ اروپاییان بر اردن و فلسطین تاثیر گذاشت. در همین دوره گروه‌های یهودی برای تشکیل حکومت وارد فلسطین شدند؛ به‌این ترتیب، از آغاز اشغال فلسطین، برخی موسیقی‌دانان فلسطینی آلات موسیقی اروپایی را شناختند و برخی موسیقی‌دانان عرب و یهود اولین گروه رادیویی را در سال 1936 در قدس تشکیل دادند.

اما موسیقی در شرق اردن کماکان مانند دوره‌های گذشته در جریان بود و فقط برخی موسیقی‌دانان شرق اردن ترانه‌های سنتی و محلی را از رادیو قدس پخش می‌کردند. در سال 1946 ملک عبدالله به عنوان پادشاه اردن تاجگذاری کرد و تلاش‌هایی برای توسعه حکومت انجام شد ولی متاسفانه پس از دوسال فقط صدای اسلحه و مبارزان به گوش می‌رسید. در این دوره تنها شاهد تاسیس دارالاذاعــه در رام الله و دو گروه موسیقی ارتش هستیم.

در زمان ملک عبدالله تلاش‌های بسیاری برای آبادانی کشور و استقرار امنیت و آزادی انجام گرفت. در این دوره مردم در شادی‌ها و مناسبت‌های اجتماعی بساط موسیقی و رقص را برپا می‌نمودند؛ که رقص دبکــه و دحجــه از جمله رقص‌های گروهیست که در مراسم ازدواج انجام می‌دادند. پس از قتل ملک عبدالله در تموز 1951 حکومت به ملک حسین بن طلال ( 1999 - 1951) رسید. وی در سال 1952 در 17 سالگی عهده‌دار امور حکومتی شد. حکومت اردن در این دوره جوانان را ارج بیشتری نهاد و زمینه‌های رشد اقتصادی و فرهنگی اردن فراهم آمد.

در این زمان حکومت موسسات موسیقی مانند دارالاذاعــه و تلویزیون در امان، خانه موسیقی و گروه رقص محلی را تاسیس نمود. دو مجله افکار و هنرهای مردمی‌ منتشر شد و وزارت آموزش و پروزش توجه زیادی به موسیقی نشان داد. گروه‌های فرهنگی و هنری متعددی شکل گرفت که مهمترین برنامه‌های آنان هماهنگی فعالیت‌های فرهنگی و موسیقی، نمایش‌ها، جشنواره‌ها، نمایشگاه‌های هنری و مراسم رقص بود. همچنین در سال تحصیلی 980-1981 در دانشگاه یرموک اداره هنرهای زیبا تاسیس شد که مهم‌ترین هدف آن توجه به هنر و موسیقی بود. افزون بر آن خانه ملی موسیقی، آکادمی‌ موسیقی اردن و انجمن موسیقی‌دانان تاسیس گردیدند. پس از تاج‌گذاری ملک عبدالله دوم در تاریخ شباط 1999، وی توجه بسیاری به هنر و موسیقی نشان داد. برپایی جشنواره موسیقی اردن و اعطای جایزه ملک عبدالله برای بهترین ابداعات موسیقی از جمله فعالیت‌های وی در زمینه رشد هنر و موسیقی بود؛ این جشنواره و جایزه پس از گذشت سال‌ها همچنان ادامه دارد. اولین دوره جشنواره در سال 2001 برگزار گردید^[۱].

پژوهشگران مسائل اردن متفق القول‌اند که موسیقی در میان هنرهای موجود در این کشور در پائین‌ترین جایگاه قرار دارد. تا سال 1950 میلادی و همزمان با افتتاح و آغاز به کار رادیو اردن‌ هاشمی‌ در رام الله، موسیقی اردنی در حد سرودهای محلی و روستایی متاثر از بدویت بود که نسل به نسل از اجداد به نوادگان منتقل شده بود. هم چنین می‌توان سرودهای دبکه،‌ درزی، چرکسی، کردی و ... قبایل و طوایف دیگر را هم به آن افزود. با افتتاح رادیو «هنا امان» (اینجا امان است) در سال 1959 میلادی و رادیو «استودیو‌هات القدس» در همان سال، سرودهای ملی اردن با تغییر و تحولات گسترده‌ای روبه‌رو شدند و از آن پس سرودها و اشعار با آلات موسیقی اجرا می‌شدند.

در سال 1964 میلادی وزارت اطلاع رسانی اردن تاسیس شد که پس از دو سال با پیوستن اداره فرهنگ و هنر به وزارت اطلاع رسانی، مرکز اشاعه‌ی موسیقی آغاز به‌کار کرد. با آغاز به کار این مرکز، ‌موسیقی اردن حرکتی رو به رشد را تجربه کرد و برخی از گروه‌های موسیقی اردن همچون گروه رقص مردمی‌ اردن در خارج از این کشور به اجرای برنامه پرداختند. از جمله برنامه‌ها اجرای موسیقی در منطقه آلبرت هول لندن در سال 1967 میلادی بود. در همین حال تاسیس تلویزیون اردن در سال 1968 میلادی به رشد، موسیقی این کشور کمک کرد. در این سال با ورود آلات موسیقی غربی و انتشار گسترده نت‌های موسیقی، چندین مرکز آموزش تاسیس شد. در سال 1980 میلادی انجمن موسیقی‌دانان اردن شکل گرفت و فعالیت‌های خود را آغاز کرد.

با این همه سال‌ها گذشت تا موسیقی‌ها و ترانه‌های پخش شده از رادیو و تلویزیون مورد قبول مردم اردن واقع شود. گروه‌های موسیقی اردن برای اولین بار در سطح منطقه در جشنواره ترانه‌های عربی که در دمشق برگزار شد حضور یافتند. پس از آن از سال 1981 به طور دائم در جشنواره فرهنگ و هنر جرش حضور چشمگیری داشتند. هم اکنون در اردن بیش از 20 آکادمی‌ موسیقی و صدها نوازنده مشغول به فعالیت هستند، موسسه‌هایی مانند انجمن موسیقی‌دانان، بخش موسیقی دانشکده روزنامه‌نگاری دانشگاه الیرموک، بخش موسیقی وزارت فرهنگ اردن، مرکز ملی موسیقی وابسته به موسسه نورالحسین و بخش موسیقی رادیو و تلویزیون اردن که در زمینه اشاعه و گسترش هنر موسیقی فعالیت دارند. اولین آکادمی‌ موسیقی اردن در سال 1990 تاسیس شد که تاکنون بیش از صدها تن از آن فارغ التحصیل شده‌اند. برخی دیگر از گروه‌های موسیقی کشور اردن نیز به شرحی است که در ادامه می‌آید:

گروه ارکستر نیروهای مسلح اردن

گروه ارکستر نیروهای مسلح اردن در سال 1920 تشکیل و در سال 1977 میلادی به آلات موسیقی مانند شیپور مجهز شد. این گروه از 120 نوازنده تشکیل شده و تا‌کنون به عنوان اولین گروه ارکستر عربی در مسابقات جهانی به جوایزی نائل آمده است.

گروه ارکستر رادیو اردن

گروه ارکستر رادیو اردن، هم اکنون گروه ارکستر رادیو اردن را امیل حداد رهبری می‌کند. وی اولین نوازنده قانون در اردن است که در سال 1967 میلادی از مرکز عالی موسیقی قاهره فارغ التحصیل شد. پیش از این،‌ گروه ارکستر رادیو اردن را روحی شاهی و آنتون شمعون رهبری می‌کردند و در آن 62 نوازنده حضور داشتند.

گروه ارکستر نوازندگان امان

این گروه در سال 1992 میلادی به رهبری سیف الدین شحاده تاسیس شد و بیش از 25 نوازنده مرد و زن به آن پیوستند.

گروه ترانه عربی

گروه ترانه عربی وابسته به انجمن موسیقی‌دانان اردن است. این گروه 40 عضو دارد که متشکل از موسیقی‌دان، نوازنده و سراینده‌های اردنی است^[۲]^[۳].

نیز نگاه کنید به

پیشینه موسیقی سیرالئون؛ پیشینه موسیقی روسیه؛ پیشینه موسیقی سوریه؛ پیشینه موسیقی فرانسه؛ پیشینه موسیقی سودان

کتابشناسی

↑ برگرفته از وزارة الثقافــة الاردنیــة http://culture.gov.jo/new
↑ المصلح أحمد(1953 - 1993م)، ملامح عامة للحیاة الثقافیة فی الأردن، منشورات لجنة تاریخ الاردن.
↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)

[1] برگرفته از وزارة الثقافــة الاردنیــة http://culture.gov.jo/new

[2] المصلح أحمد(1953 - 1993م)، ملامح عامة للحیاة الثقافیة فی الأردن، منشورات لجنة تاریخ الاردن.

[3] لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''تاريخچه موسيقي و انواع رايج آن؛ جايگاه موسيقي در فرهنگ عمومي'''
+[[اردن]] کشوری است باستانی؛ حفاری‌های باستان‌شناسی که در منطقه عین الغزال در نزدیکی امان صورت گرفته نشان می‌دهد که اقوام و اجتماعات ابتدایی با عادات و تقالید و زبان خاصی در آنجا وجود داشته‌اند. از جمله قدیمی‌ترین شهرهای جهان در [[اردن]] قرار دارند؛ اریحا و ربه عمون شهرهایی باستانی‌اند. اقوام عبرانی بنوجاد به دامنه کوه ربه عمون رفته و با مردم آنجا در آمیختند و آیین‌های بت‌ پرستی برگزار کردند که در آن‌ها دختران جوان بنوجاد با آواز دف به دور بت‌ها می‌رقصیدند. در عهد نبوخذ نصر نیز عمومیان شادی‌های خود را با رقص نشان می‌دادند. این آثار بر روی سنگ‌ها حکاکی شده و مربوط به هزاران سال قبل از میلاد است.
-[[اردن]] کشوري است باستاني؛ حفاري هاي باستان شناسي که در منطقه عين الغزال در نزديکي  امان صورت گرفته نشان مي دهد که اقوام و اجتماعات ابتدايي با عادات و تقاليد و زبان خاصي در آنجا وجود داشته اند.
+موسیقی انباطیان که توانستند مناطقی از جمله [[سوریه]] را تحت تصرف خود در‌آورند، ممکن است از مناطق مجاور تاثیر پذیرفته‌ باشد. آن‌ها اشعار خود را در زمانی که دور آتش می‌نشستند یا در صحرای بیکران به تناول غذا می‌پرداختند می‌سرودند. اشعار عصر جاهلی متناسب با ذوق، سلیقه و احساس آن مردم بود و رومیان و ایرانیان بر آن تاثیر می‌گذاشتند. تمدن روم که با تمدن عرب مناسبتی نداشت، چون جسدی بی‌روح به گونه‌ای بیگانه هنوز در میان این اشعار باقی است. در دوران مسیحیت سکان منطقه به دین مسیحیت گرویدند و کلیساهایی را در نقاط مختلف [[اردن]] و فلسطین بنا نمودند. آنان در مراسم دینی خود اغانی و ترانه‌های بسیاری می‌خواندند. در کلیساهای شرقی نیز الحان متنوعی خوانده می‌شد.
-از جمله قديمي ترين شهرهاي جهان در اردن قرار دارند؛ اريحا و ربه عمون شهرهايي باستاني‌اند. اقوام عبراني بنوجاد به دامنه کوه ربه عمون رفته و با مردم آنجا در آميختند و آيين هاي بت پرستي برگزار کردند که در آنها دختران جوان بنوجاد با آواز دف به دور بت ها مي رقصيدند.
+فلسطین و [[اردن]] در زمان امویان و عباسیان شاهد تحولات بسیاری بود. این خلفا قصرها و مساجد بسیاری بنا نمودند که امروزه به عنوان نمونه‌های بارز هنر اسلامی‌ شناخته می‌شود. امویان آوازه خوانان مدینه و مکه را به دمشق می‌آوردند و پول و عطایای فراوانی به آنان می‌بخشیدند؛ برخی از این آوازه خوانان برای خلفا در قصرهایی که در صحراها بنا شده بود آواز می‌خواندند؛ از جمله قصر عمره که بر دیوارهای آن نقش‌های خوانندگان و رقاصان آن دوره نقش بسته است. عباسیان نیز علاقه وافری به موسیقی داشتند؛ آثار به جامانده از آن دوره شدت علاقه عباسیان به موسیقی را نشان می‌دهد. کتاب‌هایی نیز وجود دارد که موسیقی‌دانان و خوانندگان شهره آن دوران را معرفی می‌کند؛ موسیقی‌دانان و خوانندگانی که خلفا به آن‌ها افتخار می‌کردند. در زمان حکومت ترکان عثمانی که 4 قرن به طول انجامید، حاکمان عثمانی توجهی به نقاط دور افتاده‌ای چون [[اردن]] نداشتند. در نظر آنان اهمیت [[اردن]] تنها به‌ این دلیل بود که در مسیر کاروان حجاج قرار داشت. ترکان فقط موسیقی عربیی را دنبال می‌کردند که در عصرهای گذشته جریان داشت و موسیقی در این دوران تنها در زمینه دین و تصوف پیشرفت کرد.
-در عهد ''نبوخذ نصر'' نيز عموميان شادي هاي خود را با رقص نشان مي دادند. اين آثار بر روي سنگ ها حکاکي شده و مربوط به هزاران سال قبل از ميلاد است.
+وضعیت موسیقی در اوایل تاسیس دولت [[اردن]] توسط ملک عبدالله ( ۱۹۲۰ تا 1951) همانند عهد عثمانی بود. در این دوره [[اردن]] از کشورهای [[مصر]] و [[سوریه]] در زمینه موسیقی تقلیدی، قالب‌های سنتی و موشحات و از فلسطین در زمینه موسیقی سنتی صوفیانه تاثیر پذیرفت. شرق [[اردن]] که از توجهات و عنایات حکومت و از وجود مراکز بزرگ فرهنگی بی‌بهره بود همچنان موسیقی بدوی و ترانه‌های روستایی را دنبال می‌کرد به طوری که در بسیاری از نقاط [[اردن]] ترانه‌های سامر و هجین وجود داشت. پس از سلطه انگلیس در سال 1917 فرهنگ اروپاییان بر [[اردن]] و فلسطین تاثیر گذاشت. در همین دوره گروه‌های یهودی برای تشکیل حکومت وارد فلسطین شدند؛ به‌این ترتیب، از آغاز اشغال فلسطین، برخی موسیقی‌دانان فلسطینی آلات موسیقی اروپایی را شناختند و برخی موسیقی‌دانان عرب و یهود اولین گروه رادیویی را در سال 1936 در قدس تشکیل دادند.
-موسيقي انباطيان که توانستند مناطقي از جمله سوريه را تحت تصرف خود در آورند، ممکن است از مناطق مجاور تاثير پذيرفته باشد. آنها اشعار خود را در زماني که دور آتش مي نشستند يا در صحراي بيکران به تناول غذا مي پرداختند مي سرودند.
+اما موسیقی در شرق [[اردن]] کماکان مانند دوره‌های گذشته در جریان بود و فقط برخی موسیقی‌دانان شرق [[اردن]] ترانه‌های سنتی و محلی را از رادیو قدس پخش می‌کردند. در سال 1946 [[ملک عبدالله اول|ملک عبدالله]] به عنوان پادشاه [[اردن]] تاجگذاری کرد و تلاش‌هایی برای توسعه حکومت انجام شد ولی متاسفانه پس از دوسال فقط صدای اسلحه و مبارزان به گوش می‌رسید. در این دوره تنها شاهد تاسیس دارالاذاعــه در رام الله و دو گروه موسیقی ارتش هستیم.
-اشعار عصر جاهلي متناسب با ذوق، سليقه و احساس آن مردم بود و روميان و ايرانيان بر آن تاثير مي گذاشتند. تمدن روم که با تمدن عرب مناسبتي نداشت، چون جسدي بي روح به گونه اي بيگانه هنوز در میان اين اشعار باقي است.
+در زمان ملک عبدالله تلاش‌های بسیاری برای آبادانی کشور و استقرار امنیت و آزادی انجام گرفت. در این دوره مردم در شادی‌ها و مناسبت‌های اجتماعی بساط موسیقی و رقص را برپا می‌نمودند؛ که رقص دبکــه و دحجــه از جمله رقص‌های گروهیست که در مراسم ازدواج انجام می‌دادند. پس از قتل [[ملک عبدالله اول|ملک عبدالله]] در تموز 1951 حکومت به ملک [[حسين بن طلال|حسین بن طلال]] ( 1999 - 1951) رسید. وی در سال 1952 در 17 سالگی عهده‌دار امور حکومتی شد. حکومت [[اردن]] در این دوره جوانان را ارج بیشتری نهاد و زمینه‌های رشد اقتصادی و فرهنگی [[اردن]] فراهم آمد.
-در دوران مسيحيت سکان منطقه به دين مسيحيت گرويدند و کليساهايي را در نقاط مختلف اردن و فلسطين بنا نمودند. آنان در مراسم ديني خود اغاني و ترانه هاي بسياري مي خواندند. در کليساهاي شرقي نيز الحان متنوعي خوانده مي‌شد.
+در این زمان حکومت موسسات موسیقی مانند دارالاذاعــه و تلویزیون در امان، خانه موسیقی و گروه رقص محلی را تاسیس نمود. دو مجله افکار و هنرهای مردمی‌ منتشر شد و وزارت آموزش و پروزش توجه زیادی به موسیقی نشان داد. گروه‌های فرهنگی و هنری متعددی شکل گرفت که مهمترین برنامه‌های آنان هماهنگی فعالیت‌های فرهنگی و موسیقی، نمایش‌ها، جشنواره‌ها، نمایشگاه‌های هنری و مراسم رقص بود. همچنین در سال تحصیلی 980-1981 در دانشگاه یرموک اداره هنرهای زیبا تاسیس شد که مهم‌ترین هدف آن توجه به هنر و موسیقی بود. افزون بر آن خانه ملی موسیقی، آکادمی‌ موسیقی [[اردن]] و انجمن موسیقی‌دانان تاسیس گردیدند. پس از تاج‌گذاری [[ملک عبدالله دوم]] در تاریخ شباط 1999، وی توجه بسیاری به هنر و موسیقی نشان داد. برپایی جشنواره موسیقی اردن و اعطای جایزه [[ملک عبدالله دوم|ملک عبدالله]] برای بهترین ابداعات موسیقی از جمله فعالیت‌های وی در زمینه رشد هنر و موسیقی بود؛ این جشنواره و جایزه پس از گذشت سال‌ها همچنان ادامه دارد. اولین دوره جشنواره در سال 2001 برگزار گردید<ref>برگرفته از وزارة الثقافــة الاردنیــة
-فلسطين و اردن در زمان امويان و عباسيان شاهد تحولات بسياري بود. اين خلفا قصرها و مساجد بسياري بنا نمودند که امروزه به عنوان نمونه هاي بارز هنر اسلامي شناخته مي شود. امويان آوازه خوانان مدينه و مکه را به دمشق مي آوردند و پول و عطاياي فراواني به آنان مي بخشيدند؛ برخي از اين آوازه خوانان برای خلفا در قصرهايي که در صحراها بنا شده بود آواز مي خواندند؛ از جمله قصر عمره که بر ديوارهاي آن نقش هاي خوانندگان و رقاصان آن دوره نقش بسته است.
+http://culture.gov.jo/new</ref>.
-عباسيان نيز علاقه وافري به موسيقي داشتند؛ آثار به جامانده از آن دوره شدت علاقه عباسيان به موسيقي را نشان مي دهد. کتاب هايي نيز وجود دارد که موسيقي دانان و خوانندگان شهره آن دوران را معرفي مي کند؛ موسيقي دانان و خوانندگاني که خلفا به آنها افتخار مي کردند. (4)
+پژوهشگران مسائل [[اردن]] متفق القول‌اند که موسیقی در میان هنرهای موجود در این کشور در پائین‌ترین جایگاه قرار دارد. تا سال 1950 میلادی و همزمان با افتتاح و آغاز به کار رادیو [[اردن|اردن‌]] هاشمی‌ در رام الله، موسیقی اردنی در حد سرودهای محلی و روستایی متاثر از بدویت بود که نسل به نسل از اجداد به نوادگان منتقل شده بود. هم چنین می‌توان سرودهای دبکه،‌ درزی، چرکسی، کردی و ... قبایل و طوایف دیگر را هم به آن افزود. با افتتاح رادیو «هنا امان» (اینجا امان است) در سال 1959 میلادی و رادیو «استودیو‌هات القدس» در همان سال، سرودهای ملی [[اردن]] با تغییر و تحولات گسترده‌ای روبه‌رو شدند و از آن پس سرودها و اشعار با آلات موسیقی اجرا می‌شدند.
-در زمان حکومت ترکان عثماني که 4 قرن به طول انجاميد، حاکمان عثماني توجهي به نقاط دور افتاده اي چون اردن نداشتند. در نظر آنان اهميت اردن تنها به اين دليل بود که در مسير کاروان حجاج قرارداشت.
+در سال 1964 میلادی وزارت اطلاع رسانی [[اردن]] تاسیس شد که پس از دو سال با پیوستن اداره فرهنگ و هنر به وزارت اطلاع رسانی، مرکز اشاعه‌ی موسیقی آغاز به‌کار کرد. با آغاز به کار این مرکز، ‌[[موسیقی در اردن|موسیقی اردن]] حرکتی رو به رشد را تجربه کرد و برخی از گروه‌های موسیقی [[اردن]] همچون گروه رقص مردمی‌ [[اردن]] در خارج از این کشور به اجرای برنامه پرداختند. از جمله برنامه‌ها اجرای موسیقی در منطقه آلبرت هول لندن در سال 1967 میلادی بود. در همین حال تاسیس تلویزیون [[اردن]] در سال 1968 میلادی به رشد، موسیقی این کشور کمک کرد. در این سال با ورود آلات موسیقی غربی و انتشار گسترده نت‌های موسیقی، چندین مرکز آموزش تاسیس شد. در سال 1980 میلادی انجمن موسیقی‌دانان [[اردن]] شکل گرفت و فعالیت‌های خود را آغاز کرد.
-ترکان فقط موسيقي عربيي را دنبال مي کردند که در عصرهاي گذشته جريان داشت و موسيقي در اين دوران تنها در زمينه دين و تصوف پيشرفت کرد. (5)
+با این همه سال‌ها گذشت تا موسیقی‌ها و ترانه‌های پخش شده از رادیو و تلویزیون مورد قبول مردم [[اردن]] واقع شود. گروه‌های [[موسیقی در اردن|موسیقی اردن]] برای اولین بار در سطح منطقه در جشنواره ترانه‌های عربی که در دمشق برگزار شد حضور یافتند. پس از آن از سال 1981 به طور دائم در جشنواره فرهنگ و هنر جرش حضور چشمگیری داشتند. هم اکنون در [[اردن]] بیش از 20 آکادمی‌ موسیقی و صدها نوازنده مشغول به فعالیت هستند، موسسه‌هایی مانند انجمن موسیقی‌دانان، بخش موسیقی دانشکده روزنامه‌نگاری دانشگاه الیرموک، بخش موسیقی وزارت [[فرهنگ اردن]]، مرکز ملی موسیقی وابسته به موسسه نورالحسین و بخش موسیقی رادیو و تلویزیون [[اردن]] که در زمینه اشاعه و گسترش هنر موسیقی فعالیت دارند. اولین آکادمی‌ موسیقی [[اردن]] در سال 1990 تاسیس شد که تاکنون بیش از صدها تن از آن فارغ التحصیل شده‌اند. برخی دیگر از گروه‌های موسیقی کشور [[اردن]] نیز به شرحی است که در ادامه می‌آید:
-وضعيت موسيقي در اوايل تاسيس دولت اردن توسط ملک عبدالله (1920- 1951) همانند عهد عثماني بود. در اين دوره اردن از کشورهاي [[مصر]] و سوريه در زمينه موسيقي تقليدي، قالب هاي سنتي و موشحات و از فلسطين در زمينه موسيقي سنتي صوفيانه تاثير پذيرفت.
+=== گروه ارکستر [[نیروهای مسلح اردن]] ===
+گروه ارکستر [[نیروهای مسلح اردن]] در سال 1920 تشکیل و در سال 1977 میلادی به آلات موسیقی مانند شیپور مجهز شد. این گروه از 120 نوازنده تشکیل شده و تا‌کنون به عنوان اولین گروه ارکستر عربی در مسابقات جهانی به جوایزی نائل آمده است.
-شرق اردن که از توجهات و عنايات حکومت و از وجود مراکز بزرگ فرهنگي بي بهره بود همچنان موسيقي بدوي و ترانه هاي روستايي را دنبال مي کرد به طوري که در بسياري از نقاط اردن ترانه هاي سامر و هجين وجود داشت.
+=== گروه ارکستر رادیو [[اردن]] ===
+گروه ارکستر رادیو [[اردن]]، هم اکنون گروه ارکستر رادیو [[اردن]] را امیل حداد رهبری می‌کند. وی اولین نوازنده قانون در [[اردن]] است که در سال 1967 میلادی از مرکز عالی موسیقی [[قاهره]] فارغ التحصیل شد. پیش از این،‌ گروه ارکستر رادیو [[اردن]] را روحی شاهی و آنتون شمعون رهبری می‌کردند و در آن 62 نوازنده حضور داشتند.
-پس از سلطه انگليس در سال 1917 فرهنگ اروپاييان بر اردن و فلسطين تاثير گذاشت. در همين دوره گروه هاي يهودي براي تشکيل حکومت وارد فلسطين شدند؛ به اين ترتیب، از آغاز اشغال فلسطين، برخي موسيقي دانان فلسطيني آلات موسيقي اروپايي را شناختند و برخي موسيقي دانان عرب و يهود اولين گروه راديويي را در سال 1936 در قدس تشکيل دادند.
+=== گروه ارکستر نوازندگان امان ===
+این گروه در سال 1992 میلادی به رهبری سیف الدین شحاده تاسیس شد و بیش از 25 نوازنده مرد و زن به آن پیوستند.
-اما موسيقي در شرق اردن کماکان مانند دوره هاي گذشته در جريان بود و فقط برخي موسيقي دانان شرق اردن ترانه هاي سنتي و محلي را از راديو قدس پخش مي کردند.
+=== گروه ترانه عربی ===
+گروه ترانه عربی وابسته به انجمن موسیقی‌دانان [[اردن]] است. این گروه 40 عضو دارد که متشکل از موسیقی‌دان، نوازنده و سراینده‌های اردنی است<ref>المصلح أحمد(1953 - 1993م)، ملامح عامة للحیاة الثقافیة فی الأردن، منشورات لجنة تاریخ الاردن.</ref><ref>لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ [[اردن]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref>.
-در سال 1946 ملک عبدالله به عنوان پادشاه اردن تاجگذاري کرد و تلاشهايي براي توسعه حکومت انجام شد ولي متاسفانه پس از دوسال فقط صداي اسلحه و مبارزان به گوش مي رسيد. در اين دوره تنها شاهد تاسيس دارالاذاعــة در رام الله و دو گروه موسيقي ارتش هستيم.
+== نیز نگاه کنید به ==
+[[پیشینه موسیقی سیرالئون]]؛ [[پیشینه موسیقی روسیه]]؛ [[پیشینه موسیقی سوریه]]؛ [[پیشینه موسیقی فرانسه]]؛ [[پیشینه موسیقی سودان]]
-در زمان ملک عبدالله تلاش هاي بسياري براي آباداني کشور و استقرار امنيت و آزادي انجام گرفت. در این دوره مردم در شادي ها و مناسبت هاي اجتماعي بساط موسيقي و رقص را برپا مي نمودند؛ که رقص دبکــة و دحجــة از جمله رقص هاي گروهيست که در مراسم ازدواج انجام مي دادند.
+== کتابشناسی ==
-پس از قتل ملک عبدالله در تموز 1951 حکومت به ملک [[حسين بن طلال]] ( 1951 - 1999) رسيد. وي در سال 1952 در 17سالگي عهده دار امور حکومتي شد.
-حکومت اردن در اين دوره جوانان را ارج بيشتري نهاد و زمينه هاي رشد اقتصادي و فرهنگي اردن فراهم آمد.
-در اين زمان حکومت موسسات موسيقي مانند دارالاذاعــة و تلويزيون در  امان، خانه موسيقي و گروه رقص محلي را تاسيس نمود. دو مجله ''افکار'' و ''هنرهاي مردمي'' منتشر شد و وزارت آموزش و پروزش توجه زيادي به موسيقي نشان داد. گروه هاي فرهنگي و هنري متعددي شکل گرفت که مهمترين برنامه هاي آنان هماهنگي فعاليت هاي فرهنگي و موسيقي ، نمايش ها، جشنواره ها، نمايشگاه هاي هنري و مراسم رقص بود.
-همچنين در سال تحصيلي 980-1981 در دانشگاه يرموک اداره هنرهاي زيبا تاسيس شد که مهم ترين هدف آن توجه به هنر و موسيقي بود. افزون بر آن خانه ملي موسيقي، آکادمي موسيقي اردن و انجمن موسيقي دانان تاسيس گرديدند.
-پس از تاج گذاري [[ملک عبدالله دوم]] در تاريخ شباط 1999، وي توجه بسياري به هنر و موسيقي نشان داد. برپايي جشنواره موسيقي اردن و اعطاي جايزه ملک عبدالله براي بهترين ابداعات موسيقي از جمله فعاليت هاي وي در زمينه رشد هنر و موسيقي بود؛ اين جشنواره و جايزه پس از گذشت سالها همچنان ادامه دارد. اولين دوره جشنواره در سال 2001 برگزار گرديد. (6)
-پژوهشگران مسائل اردن متفق القول اند كه موسيقي در ميان هنرهاي موجود در اين كشور در پائين ترين جايگاه قرار دارد. تا سال 1950 ميلادي و همزمان با افتتاح و آغاز به كار راديو اردن هاشمي در رام الله، موسيقي اردني در حد سرودهاي محلي و روستايي متاثر از بدويت بود كه نسل به نسل از اجداد به نوادگان منتقل شده بود. هم چنين می‌توان سرودهاي دبكه،‌ درزي، چركسي، كردي و ... قبايل و طوايف ديگر را هم به آن افزود. با افتتاح راديو «هنا امان» (اينجا امان است) در سال 1959 ميلادي و راديو «استوديو هات القدس» در همان سال، سرودهاي ملي اردن با تغيير و تحولات گسترده اي روبه رو شدند و از آن پس سرودها و اشعار با آلات موسيقي اجرا مي شدند.
-در سال 1964 ميلادي وزارت اطلاع رساني اردن تاسيس شد كه پس از دو سال با پيوستن اداره فرهنگ و هنر به وزارت اطلاع رساني، مركز اشاعۀ موسيقي آغاز به كار كرد. با آغاز به كار اين مركز، ‌موسيقي اردن حركتي روبه رشد را تجربه کرد و برخي از گروه هاي موسيقي اردن همچون گروه رقص مردمي اردن در خارج از اين كشور به اجراي برنامه پرداختند. از جمله برنامه ها اجراي موسيقي در منطقه آلبرت هول لندن در سال 1967 ميلادي بود.
-در همين حال تاسيس تلويزيون اردن در سال 1968 ميلادي به رشد، موسيقي اين كشور کمک کرد. در اين سال با ورود آلات موسيقي غربي و انتشار گسترده نت هاي موسيقي، چندين مركز آموزش تاسيس شد. در سال 1980 ميلادي انجمن موسيقي دانان اردن شكل گرفت و فعاليت هاي خود را آغاز كرد.
-با اين همه سالها گذشت تا موسيقي ها و ترانه هاي پخش شده از راديو و تلويزيون مورد قبول مردم اردن واقع شود. گروه هاي موسيقي اردن براي اولين بار در سطح منطقه در جشنواره ترانه هاي عربي كه در دمشق برگزار شد حضور يافتند. پس از آن از سال 1981 به طور دائم در جشنواره فرهنگ و هنر جرش حضور چشمگيري داشتند.
-هم اكنون در اردن بيش از 20 آكادمي موسيقي و صدها نوازنده مشغول به فعاليت هستند، موسسه هايي مانند انجمن موسيقي دانان، بخش موسيقي دانشكده روزنامه نگاري دانشگاه اليرموك، بخش موسيقي وزارت فرهنگ اردن، مركز ملي موسيقي وابسته به موسسه نورالحسين و بخش موسيقي راديو و تلويزيون اردن که در زمينه اشاعه و گسترش هنر موسيقي فعاليت دارند. اولين آكادمي موسيقي اردن در سال 1990 تاسيس شد كه تاكنون بيش از صدها تن از آن فارغ التحصيل شده اند.
-برخي دیگر از گروه هاي موسيقي كشور اردن نيز به شرحي است که در ادامه مي آيد:
-. گروه اركستر نيروهاي مسلح اردن: گروه اركستر نيروهاي مسلح اردن در سال 1920تشكيل و در سال 1977 ميلادي به آلات موسيقي مانند شيپور مجهز شد. اين گروه از 120 نوازنده تشكيل شده و تا كنون به عنوان اولين گروه اركستر عربي در مسابقات جهاني به جوايزي نائل آمده است.
-. گروه اركستر راديو اردن: هم اكنون گروه اركستر راديو اردن را اميل حداد رهبري مي كند. وي اولين نوازنده قانون در اردن است كه در سال 1967 ميلادي از مركز عالي موسيقي [[قاهره]] فارغ التحصيل شد. پيش از اين،‌ گروه اركستر راديو اردن را روحي شاهي و آنتون شمعون رهبري مي كردند و در آن 62 نوازنده حضور داشتند.
-. گروه اركستر نوازندگان امان: اين گروه در سال 1992 ميلادي به رهبري سيف الدين شحادة تاسيس شد و بيش از 25 نوازنده مرد و زن به آن پيوستند.
-. گروه ترانه عربي: گروه ترانه عربي وابسته به انجمن موسيقي دانان اردن است. اين گروه 40 عضو دارد كه متشكل از موسيقي دان، نوازنده و سراينده هاي اردني است. (7)