شهرنشینی و روستانشینی در گرجستان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
شهرنشینی سریع در [[گرجستان]] باعث تغییرات عمده در الگوهای جمعیتی و اقتصادی شده است، اما همچنان درصد قابلتوجهی از جمعیت در مناطق روستایی زندگی میکنند. | شهرنشینی سریع در [[گرجستان]] باعث تغییرات عمده در الگوهای جمعیتی و اقتصادی شده است، اما همچنان درصد قابلتوجهی از [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] در مناطق روستایی زندگی میکنند. | ||
=== | ==== نسبت جمعیت شهری به روستایی ==== | ||
در سال ۲۰۲۴، حدود ۵۹٪ از [[جمعیت گرجستان]] در مناطق شهری زندگی میکنند که نشاندهنده افزایش نسبت به دهه گذشته است<ref>''eorgia - Urban Population - 2024 Data 2025 Forecast 1960-2023 Historical''. (2024). Tradingeconomics.com, Available for https://tradingeconomics.com/georgia/urban-population-wb-data.html</ref>. بااینحال، ۴۱٪ از [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] همچنان در مناطق روستایی ساکن هستند<ref name=":72">Salukvadze, J. (2024). Urbanization Trends and development of cities in Georgia. In ''Quodlibet eBooks'' (pp. 19–31), https://doi.org/10.2307/j.ctvdf0kf6.4</ref>.[[پرونده:کشاورزی مدرن در گرجستان.jpg|بندانگشتی|کشاورزی مدرن در گرجستان( بسته های حمایتی دولت از کشاورزان )، قابل بازیابی از https://kvirispalitra.ge/article/103864-rodis-shezlebs-sakartvelo-soplis-meurneobis-produktit-tvituzrunvelqopas/]][[پرونده:آلودگی هوا در تفلیس.jpg|بندانگشتی|ترافیک و گازهای گلخانه ای دو منبع آلودگی هوای تفلیس، قابل بازیابی از https://www.businessinsider.ge/ka/ra-aris-tbilisshi-haeris-dabindzurebis-ori-dziritadi-tsqaro]] | |||
=== | ==== الگوهای شهرنشینی و رشد کلانشهرها ==== | ||
شهرنشینی در [[گرجستان]] با رشد سریع کلانشهرهایی مانند تفلیس همراه بوده است. در سال ۲۰۲۴، تفلیس بهعنوان پایتخت و مهمترین مرکز اقتصادی و فرهنگی کشور، میزبان بیش از ۱.۵ میلیون نفر از | شهرنشینی در [[گرجستان]] با رشد سریع کلانشهرهایی مانند [[تفلیس]] همراه بوده است. در سال ۲۰۲۴، [[تفلیس]] بهعنوان پایتخت و مهمترین مرکز اقتصادی و فرهنگی کشور، میزبان بیش از ۱.۵ میلیون نفر از [[جمعیت گرجستان]] است<ref name=":12">''საქართველოში მოსახლეობა დაითვალეს - ახალი სტატისტიკა''. (2024, April 27). Sputnik Საქართველო, Available for https://sputnik-georgia.com/20240427/saqartvelosi-mosaxleoba-daitvales-axali-statistika-287575442.html</ref>. این رشد سریع کلانشهرها به دلیل مهاجرتهای گسترده از مناطق روستایی و همچنین جذب سرمایهگذاریهای خارجی و داخلی بوده است. | ||
=== | ==== مهاجرت داخلی و نقش آن در شهرنشینی ==== | ||
مهاجرت داخلی از مناطق کمجمعیت به شهرهای بزرگ یکی از عوامل کلیدی در افزایش شهرنشینی است. بیشتر جوانان و افراد در سنین کاری برای دستیابی به فرصتهای شغلی بهتر و دسترسی به خدمات رفاهی و آموزشی به شهرها مهاجرت میکنند | مهاجرت داخلی از مناطق کمجمعیت به شهرهای بزرگ یکی از عوامل کلیدی در افزایش شهرنشینی است. بیشتر جوانان و افراد در سنین کاری برای دستیابی به فرصتهای شغلی بهتر و دسترسی به خدمات رفاهی و آموزشی به شهرها مهاجرت میکنند<ref>ევროპის განათლების ფონდი. (2024). ''უნარები და მიგრაცია საქართველოში: მოკლე ანგარიში, Available for'' https://www.etf.europa.eu/sites/default/files/2021-11/etf_skills_and_migration_country_fiche_georgia_2021_ka.pdf</ref>.این مهاجرتها باعث افزایش فشار بر زیرساختهای شهری و بروز مشکلاتی مانند تراکم جمعیت و کمبود مسکن شده است<ref>''საქართველოში ახალგაზრდების შიდა მიგრაცია სამოქალაქო და პოლიტიკური აქტივიზმის ჭრილში ნინო ჯიბუტი, გვანცა, Available for'' https://gip.ge/wp-content/uploads/2022/12/broshura-GEO.pdf</ref><ref>ᲐრაბულიᲜ. (2023, December 17). “ოჯახებით მიდიან, უკან დაბრუნებას აღარ აპირებენ” - როგორ ცვლის მიგრაცია დემოგრაფიულ სურათს საქართველოში. ''Რადიო Თავისუფლება, Available for'' [https://www.radiotavisupleba.ge/a/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0-%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A-%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%A1-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%98/32508683.html https://www.radiotavisupleba.ge/a]</ref>. | ||
=== '''' | ==== وضعیت روستانشینی ==== | ||
باوجود افزایش شهرنشینی، بخش قابلتوجهی از [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] همچنان در مناطق روستایی زندگی میکنند. در سال ۲۰۲۴، حدود ۴۱٪ از جمعیت کشور در روستاها سکونت دارند<ref name=":7">Salukvadze, J. (2024). Urbanization Trends and development of cities in Georgia. In ''Quodlibet eBooks'' (pp. 19–31), https://doi.org/10.2307/j.ctvdf0kf6.4</ref>. این مناطق عمدتاً به فعالیتهای کشاورزی و دامداری مشغول هستند، اما با مشکلاتی مانند دسترسی محدود به خدمات بهداشتی، آموزشی و رفاهی روبهرو هستند<ref>''საქართველოში ახალგაზრდების შიდა მიგრაცია სამოქალაქო და პოლიტიკური აქტივიზმის ჭრილში''. (2024, July 29). GIP, Available for https://gip.ge/ka/publication-post/sakartveloshi-axalgardebis-shida-migratsia-samoqalaqo-da-politikuri-aqtivizmis-chrilshi/</ref>. | |||
==== چالشها و مشکلات مرتبط با شهرنشینی ==== | |||
شهرنشینی سریع در [[گرجستان]] مشکلات متعددی را به وجود آورده است، از جمله افزایش آلودگی هوا، تراکم ترافیک، افزایش نرخ بیکاری در شهرها و کاهش کیفیت زندگی<ref>ProService. (n.d.). ''რა არის თბილისში ჰაერის დაბინძურების ორი ძირითადი წყარო, Available for'' https://www.businessinsider.ge/ka/ra-aris-tbilisshi-haeris-dabindzurebis-ori-dziritadi-tsqaro</ref>. علاوه بر این، نابرابری در توزیع منابع و خدمات بین مناطق شهری و روستایی نیز بهعنوان یکی از چالشهای عمده کشور مطرح است. | |||
==== سیاستهای دولتی برای توسعه شهری و روستایی ==== | |||
[[قوه مجریه گرجستان|دولت گرجستان]] سیاستهای متعددی برای توسعه متوازن شهری و روستایی اتخاذ کرده است. این سیاستها شامل بهبود زیرساختهای شهری، توسعه حملونقل عمومی، و حمایت از کشاورزی و صنایع روستایی میشود<ref>როდის შეძლებს საქართველო სოფლის მეურნეობის პროდუქტით თვითუზრუნველყოფას?! (2023, June 5). ''Კვირის Პალიტრა, Available for'' https://kvirispalitra.ge/article/103864-rodis-shezlebs-sakartvelo-soplis-meurneobis-produktit-tvituzrunvelqopas/</ref>. بااینحال، برای جلوگیری از مشکلات آینده ناشی از شهرنشینی سریع، دولت نیاز به برنامههای جامعتری در زمینه توسعه پایدار شهری دارد. | |||
=== | |||
==== پیشبینیهای آینده ==== | |||
پیشبینی میشود که در دهههای آینده، روند شهرنشینی در [[گرجستان]] همچنان ادامه داشته باشد و تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۶۵٪ از جمعیت کشور در مناطق شهری زندگی کنند<ref name=":3">''Georgia population forecast for 2025 and 2030 - Aterio''. (2024), Available for https://www.aterio.io/insights/us-population-forecast/ga</ref>. این موضوع نیازمند برنامهریزی دقیق در زمینه توسعه شهری و کاهش فشار بر زیرساختهای موجود خواهد بود. | |||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[شهرنشینی و روستانشینی در اتیوپی]] | [[شهرنشینی و روستانشینی در اتیوپی]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در اردن]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در اسپانیا]]؛ [[شهر نشینی و روستا نشینی درافغانستان|شهرنشینی و روستانشینی درافغانستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در امارات متحده عربی]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین|شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین؛]] [[شهرنشینی و روستانشینی در آرژانتین]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در بنگلادش]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در تاجیکستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در تایلند]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در تونس]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در چین]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در روسیه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در زیمبابوه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در ژاپن]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در ساحل عاج]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سریلانکا|شهرنشینی و روستانشینی در سریلانکا؛]] [[شهرنشینی و روستانشینی در سنگال|شهرنشینی و روستانشینی در سنگال؛]] [[شهرنشینی و روستانشینی در سوریه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سیرالئون]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در فرانسه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در قزاقستان|شهرنشینی و روستانشینی در قزاقستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در قطر]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سودان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی درلبنان|شهرنشینی و روستانشینی در لبنان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در مالی]]؛[[شهرنشینی و روستانشینی در مصر]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در کوبا]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در کانادا]] | ||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۱: | ||
== نویسنده مقاله == | == نویسنده مقاله == | ||
نرگس شکوری | نرگس شکوری | ||
[[ | [[رده:شهر نشینی و روستا نشینی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۴۵
شهرنشینی سریع در گرجستان باعث تغییرات عمده در الگوهای جمعیتی و اقتصادی شده است، اما همچنان درصد قابلتوجهی از جمعیت در مناطق روستایی زندگی میکنند.
نسبت جمعیت شهری به روستایی
در سال ۲۰۲۴، حدود ۵۹٪ از جمعیت گرجستان در مناطق شهری زندگی میکنند که نشاندهنده افزایش نسبت به دهه گذشته است[۱]. بااینحال، ۴۱٪ از جمعیت همچنان در مناطق روستایی ساکن هستند[۲].


الگوهای شهرنشینی و رشد کلانشهرها
شهرنشینی در گرجستان با رشد سریع کلانشهرهایی مانند تفلیس همراه بوده است. در سال ۲۰۲۴، تفلیس بهعنوان پایتخت و مهمترین مرکز اقتصادی و فرهنگی کشور، میزبان بیش از ۱.۵ میلیون نفر از جمعیت گرجستان است[۳]. این رشد سریع کلانشهرها به دلیل مهاجرتهای گسترده از مناطق روستایی و همچنین جذب سرمایهگذاریهای خارجی و داخلی بوده است.
مهاجرت داخلی و نقش آن در شهرنشینی
مهاجرت داخلی از مناطق کمجمعیت به شهرهای بزرگ یکی از عوامل کلیدی در افزایش شهرنشینی است. بیشتر جوانان و افراد در سنین کاری برای دستیابی به فرصتهای شغلی بهتر و دسترسی به خدمات رفاهی و آموزشی به شهرها مهاجرت میکنند[۴].این مهاجرتها باعث افزایش فشار بر زیرساختهای شهری و بروز مشکلاتی مانند تراکم جمعیت و کمبود مسکن شده است[۵][۶].
وضعیت روستانشینی
باوجود افزایش شهرنشینی، بخش قابلتوجهی از جمعیت همچنان در مناطق روستایی زندگی میکنند. در سال ۲۰۲۴، حدود ۴۱٪ از جمعیت کشور در روستاها سکونت دارند[۷]. این مناطق عمدتاً به فعالیتهای کشاورزی و دامداری مشغول هستند، اما با مشکلاتی مانند دسترسی محدود به خدمات بهداشتی، آموزشی و رفاهی روبهرو هستند[۸].
چالشها و مشکلات مرتبط با شهرنشینی
شهرنشینی سریع در گرجستان مشکلات متعددی را به وجود آورده است، از جمله افزایش آلودگی هوا، تراکم ترافیک، افزایش نرخ بیکاری در شهرها و کاهش کیفیت زندگی[۹]. علاوه بر این، نابرابری در توزیع منابع و خدمات بین مناطق شهری و روستایی نیز بهعنوان یکی از چالشهای عمده کشور مطرح است.
سیاستهای دولتی برای توسعه شهری و روستایی
دولت گرجستان سیاستهای متعددی برای توسعه متوازن شهری و روستایی اتخاذ کرده است. این سیاستها شامل بهبود زیرساختهای شهری، توسعه حملونقل عمومی، و حمایت از کشاورزی و صنایع روستایی میشود[۱۰]. بااینحال، برای جلوگیری از مشکلات آینده ناشی از شهرنشینی سریع، دولت نیاز به برنامههای جامعتری در زمینه توسعه پایدار شهری دارد.
پیشبینیهای آینده
پیشبینی میشود که در دهههای آینده، روند شهرنشینی در گرجستان همچنان ادامه داشته باشد و تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۶۵٪ از جمعیت کشور در مناطق شهری زندگی کنند[۱۱]. این موضوع نیازمند برنامهریزی دقیق در زمینه توسعه شهری و کاهش فشار بر زیرساختهای موجود خواهد بود.
نیز نگاه کنید به
شهرنشینی و روستانشینی در اتیوپی؛ شهرنشینی و روستانشینی در اردن؛ شهرنشینی و روستانشینی در اسپانیا؛ شهرنشینی و روستانشینی درافغانستان؛ شهرنشینی و روستانشینی در امارات متحده عربی؛ شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین؛ شهرنشینی و روستانشینی در آرژانتین؛ شهرنشینی و روستانشینی در بنگلادش؛ شهرنشینی و روستانشینی در تاجیکستان؛ شهرنشینی و روستانشینی در تایلند؛ شهرنشینی و روستانشینی در تونس؛ شهرنشینی و روستانشینی در چین؛ شهرنشینی و روستانشینی در روسیه؛ شهرنشینی و روستانشینی در زیمبابوه؛ شهرنشینی و روستانشینی در ژاپن؛ شهرنشینی و روستانشینی در ساحل عاج؛ شهرنشینی و روستانشینی در سریلانکا؛ شهرنشینی و روستانشینی در سنگال؛ شهرنشینی و روستانشینی در سوریه؛ شهرنشینی و روستانشینی در سیرالئون؛ شهرنشینی و روستانشینی در فرانسه؛ شهرنشینی و روستانشینی در قزاقستان؛ شهرنشینی و روستانشینی در قطر؛ شهرنشینی و روستانشینی در سودان؛ شهرنشینی و روستانشینی در لبنان؛ شهرنشینی و روستانشینی در مالی؛شهرنشینی و روستانشینی در مصر؛ شهرنشینی و روستانشینی در کوبا؛ شهرنشینی و روستانشینی در کانادا
کتابشناسی
- ↑ eorgia - Urban Population - 2024 Data 2025 Forecast 1960-2023 Historical. (2024). Tradingeconomics.com, Available for https://tradingeconomics.com/georgia/urban-population-wb-data.html
- ↑ Salukvadze, J. (2024). Urbanization Trends and development of cities in Georgia. In Quodlibet eBooks (pp. 19–31), https://doi.org/10.2307/j.ctvdf0kf6.4
- ↑ საქართველოში მოსახლეობა დაითვალეს - ახალი სტატისტიკა. (2024, April 27). Sputnik Საქართველო, Available for https://sputnik-georgia.com/20240427/saqartvelosi-mosaxleoba-daitvales-axali-statistika-287575442.html
- ↑ ევროპის განათლების ფონდი. (2024). უნარები და მიგრაცია საქართველოში: მოკლე ანგარიში, Available for https://www.etf.europa.eu/sites/default/files/2021-11/etf_skills_and_migration_country_fiche_georgia_2021_ka.pdf
- ↑ საქართველოში ახალგაზრდების შიდა მიგრაცია სამოქალაქო და პოლიტიკური აქტივიზმის ჭრილში ნინო ჯიბუტი, გვანცა, Available for https://gip.ge/wp-content/uploads/2022/12/broshura-GEO.pdf
- ↑ ᲐრაბულიᲜ. (2023, December 17). “ოჯახებით მიდიან, უკან დაბრუნებას აღარ აპირებენ” - როგორ ცვლის მიგრაცია დემოგრაფიულ სურათს საქართველოში. Რადიო Თავისუფლება, Available for https://www.radiotavisupleba.ge/a
- ↑ Salukvadze, J. (2024). Urbanization Trends and development of cities in Georgia. In Quodlibet eBooks (pp. 19–31), https://doi.org/10.2307/j.ctvdf0kf6.4
- ↑ საქართველოში ახალგაზრდების შიდა მიგრაცია სამოქალაქო და პოლიტიკური აქტივიზმის ჭრილში. (2024, July 29). GIP, Available for https://gip.ge/ka/publication-post/sakartveloshi-axalgardebis-shida-migratsia-samoqalaqo-da-politikuri-aqtivizmis-chrilshi/
- ↑ ProService. (n.d.). რა არის თბილისში ჰაერის დაბინძურების ორი ძირითადი წყარო, Available for https://www.businessinsider.ge/ka/ra-aris-tbilisshi-haeris-dabindzurebis-ori-dziritadi-tsqaro
- ↑ როდის შეძლებს საქართველო სოფლის მეურნეობის პროდუქტით თვითუზრუნველყოფას?! (2023, June 5). Კვირის Პალიტრა, Available for https://kvirispalitra.ge/article/103864-rodis-shezlebs-sakartvelo-soplis-meurneobis-produktit-tvituzrunvelqopas/
- ↑ Georgia population forecast for 2025 and 2030 - Aterio. (2024), Available for https://www.aterio.io/insights/us-population-forecast/ga
نویسنده مقاله
نرگس شکوری