اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در قزاقستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی « ===اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه=== در ادبیات مکتوب و شفاهی قزاقستان داستان ها، افسانه ها و قصه های زیادی وجود دارد که بیشتر زبان به زبان و نسل به نسل در میان مردم قزاقستان حفظ شده است. ساکن سیفولین (۱۹۳۸-۱۸۹۴) یکی از شخصیت های علمی و ادبی...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
در [[زبان و ادبیات قزاقستان|ادبیات]] مکتوب و شفاهی [[قزاقستان]] داستان‌ها، افسانه‌ها و قصه‌‌های زیادی وجود دارد که بیشتر زبان به زبان و نسل به نسل در میان مردم [[قزاقستان]] حفظ شده است. ساکن سیفولین (۱۹۳۸-۱۸۹۴) یکی از شخصیت‌‌های علمی و ادبی قزاقستان که از همان اوان کودکی به قصه‌‌های اساطیری [[قزاقستان]] علاقه زیادی داشت به همین خاطر .سیفولین نقش مهمی در مکتوب کردن بخشی از قصه‌‌های اساطیری قزاقستان داشته است مادر سیفولین، ژامال، کاملا که با هنرهای نقلی مردمی آشنا بود و به خوبی می‌توانست قصه‌ها وحکایات را تعریف کند در نقل شفاهی داستان‌ها و قصه‌‌های اساطیری مردم [[قزاقستان]] و حفظ آنها مؤثر بوده است. سیفولین درسال ۱۹۲۲ مجموعه اشعار خود را به نام «آسوتولپار» که الهام گرفته از شور و هیجان اصلاحات آن زمان بود، منتشر می‌شود.


===اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه===
همزمان او استعداد خود را درنوشتن درام نیز می‌آزماید و نمایشنامه‌‌های «درراه خوشبختی» و «شاهین‌‌های سرخ» که عشق به وطن و مبارزه برای زندگی جدید درآنها بیان شده، را می‌نویسد.
در ادبیات مکتوب و شفاهی قزاقستان داستان ها، افسانه ها و قصه های زیادی وجود دارد که بیشتر زبان به زبان و نسل به نسل در میان مردم قزاقستان حفظ شده است. ساکن سیفولین (۱۹۳۸-۱۸۹۴) یکی از شخصیت های علمی و ادبی قزاقستان که از همان اوان کودکی به قصه های اساطیری قزاقستان علاقه زیادی داشت به همین خاطر


، <nowiki>http://www.kazakhstanlive.ru/society/national-</nowiki> (مواد و جنس لباس ها) 237Marepat HallHoHaIbHOH 0[eKIbI costume/
او به جمع‌آوری آثار فولکلورقزاق و تحقیق و نشر آنها در مطبوعات، توجه زیادی نشان می‌داد. با مشارکت او مجموعه‌‌های «نمونه هایی ازادبیات کهن قزاق»، «پهلوانان»، «آخان سری آکتوکتی» و نمونه قزاقی شعر «لیلی ومجنون»، منتشر شدند<ref>ساکن سیفولین ترجمه عبدالرضا ناطقی. http://kaziran.com/Pages.aspx?CatId=426</ref>.


<nowiki>http://kzlive.vectorinfo.ru/history1/wear/،</nowiki> ،(لبسهای ملی مردم قزاقستان) HauMoHanbHble KOCTIOMbI Ka3axcraHa
حماسه «قورقیت آتا» و «اوغیزنامه» از حمایسه‌‌های قدیمی [[قزاقستان]] است که به زبان ترکی سروده شده است. «قورقیت آتا» و «اوغیزنامه» که در قرون هشتم الی دهم میلادی در حوزه جغرافیایی قپچاق و اوغیز به وجود آمده است که بعدا به صورت شفاهی گسترش یافت. این داستان‌ها در قرون چهاردهم الی شانزدهم از طریق نویسندگان ترک به شکل کتبی تحت عنوان "کتاب قورقیت آتا" در آمد "قورقیت" شخص واقعی، بزرگ طوایف اوغیز و قپچاق بود. او بنیان گذار ژانر حماسه‌ای در [[زبان و ادبیات قزاقستان|ادبیات]] قزاق شمرده می‌شود، حماسه مذکور شامل دوازده منظومه و حکایت در مورد سرگذشت قهرمانان اوغیز می‌باشد. اوغیز نامه که در قرن سیزده توسط رشیدالدین و بعدا در قرن هفدهم به وسیله ابوالغازی در مورد دوران کودکی، پیروزی‌ها، قهرمانی‌ها، ازدواج و تولد او نوشته شده است. بخشی از منظومه‌‌های قزاقی به حماسه‌ها اختصاص دارد که حماسه‌‌های قهرمانی "قوبیلاندی"، "ارتارغین"، "آلپامیس"، "قانبار باتیر" و غیره از جمله آنها است<ref>ادبیات قزاق ترجمه و تنظیم آیناش سیتووا http://kaziran.com/Pages.aspx?CatId=75</ref>.


262
افسانه گراز، افسانه منشا دریاچه بالخاش، قهرمانان ملی - Zhalantos ژالانتوس باتیر از جمله افسانه‌‌های مردم [[قزاقستان]] است که ابتدا به صورت شفاهی نقل شده است و بعدا به صورت مکتوب آمده است<ref>(افسانه های قزاقستان و راه ابریشم) nereHab Ra3axcraa M BenMRoro LlenRoBoro nyTM, http://www.kazakhstan.orexca.com/rus/legends_kazakhstan.shtml</ref>.


پس از استقلال قزاقستان، دولت و مردم برای احیاء هویت ملی و قومی خود به ترویج و نشر ادبیات شفاهی و مکتوب خود اهمیت زیادی قائل شده‌اند. به همین خاطر دولت برنامه‌‌های مختلفی برای نیل به این هدف طراحی و اجرا کرده است یکی از برنامه دولت مجموعه‌ای از سکه‌‌های "قصه‌‌های مردم قزاقستان" به ارزش ۵۰۰ تنگه است که توسط بانک ملی [[قزاقستان]] ضرب شده است[i]<ref>Hat6aHK BbIIIyCTHI B 06pauterne naMTHble MOHeTbI H3 cepHH MoHeT«CKa3KH Hapoza Ka3axcraHa»https://news.mail.ru/economics/15617725<nowiki/>https://tengrinews.kz/private_finance/natsbank-vyipustil-pamyatnyie-monetyi-kolobok-serii-skazki-213131/</ref>. درخت جهان یا درخت حیات به نام بایتریک یکی از افسانه‌‌های اساطیری قزاق‌ها است.این درخت شامل سه قسمت است که یک قسمت آن در لایه‌‌های دورنی زمین، قسمت دیگر آن (تنه درخت) بر روی زمین و بخش سوم آن شاخ و برگ‌‌های درخت است که در آسمان قرار دارد. که این تفسیر گویای این است که جهان از سه بخش عمده تشکیل شده است؛ جهان بالا (آسمان)، جهان میانه (زمین) و عالم اموات (زیر زمین). قزاق‌‌های استپ نشین معتقد بودند که زندگی انسان در هر سه جهان جریان دارد یعنی اعتقاد داشتند همانگونه که ما در روی زمین (عالم میانه) زندگی می‌کنیم در اعماق زمین هم مردمی هستند که با نور و حرارت و هوای کم و بدون رؤیت خورشید زندگی می‌کنند و هر آنچه ما انجام می‌دهیم آنها هم انجام می‌دهند.در جهان بالا (آسمان) هم زندگی با نور و حرات و تابش بیشتر خورشید جریان دارد<ref>Cro neret, MHoB H cxa3oK KoueBoro Hapoga, http://www.kazpravda.kz/interviews/view/sto-legend-mifov-i-skazok-kochevogo-naroda</ref>.


سیفولین نقش مهمی در مکتوب کردن بخشی از قصه های اساطیری قزاقستان داشته است مادرسیفولین، ژامال، کاملا که با هنرهای نقلی مردمی آشنابود و به خوبی می توانست قصه ها وحکایات راتعریف کند در نقل شفاهی داستان ها و قصه های اساطیری مردم قزاقستان و حفظ آنها مؤثر بوده است.
بایتریک (Bayterek Tower) درخت جهان یا درخت مقدس، درخت صنوبر بسیار بزرگی است که به اعتقاد مردم قزاقستان در بالای آن میان دوشاخه پرنده‌ای به نام سامروک (سیمرغ) تخم گذارده است که از این تخم جوجه‌ای به وجود می‌آید که تداوم حیات در آسمان‌ها است. امروزه در [[شهر آستانا|آستانا]] به نماد درخت جهان برجی به ارتفاع ۱۰۵ متر ساخته اند که در بالای آن یک کره زرد رنگ به نشانه تخم طلایی سامروک قرار گرفته است این برج نماد [[شهر آستانا]] پایتخت [[قزاقستان]] است.


سیفولین درسال ۱۹۲۲ مجموعه اشعار خود را به نام «آسوتولپار» که الهام گرفته ازشور و هیجان اصلاحات آن زمان بود، منتشرمی شود.
این افسانه و بسیاری از افسانه‌‌های دیگر قزاقی نشات گرفته از افکار و اعتقادات شمنیسم و تنگیری است که معتقد بودند انسان در زندگی بر روی زمین زندگی می‌کند و پس از مرگ به زیر زمین دفن می‌شود ولی روح آن به آسمان که خالق هستی جهان است می‌رود.


همزمان او استعداد خود را درنوشتن درام نیزمی آزماید و نمایشنامه های «درراه خوشبختی» و «شاهین های سرخ» که عشق به وطن و مبارزه برای زندگی جدید درآنها بیان شده، را می‌نویسد.
بسیاری از افسانه‌ها در مورد پیامبران و شخصیت‌‌های صدر اسلام در آسیای مرکزی و [[قزاقستان]] وجود دارد. که موضوع خود را از حضرت محمد- صحابه، ابوبکر، عمر، عثمان، علی و دیگران گرفته اند<ref>برگرفته از http://www.parsacity.com/world-attraction/267-</ref>. مفاهیم جاودانه و مقدس؛ عبادت، پرستش "ارواح اجدادی" ، زیارت اماکن مقدس، بالاتر از همه امید به زندگی طولانی تر و رسیدن به زندگی ابدی و جاودانگی اصلی‌ترین عنصر در اساطیر قزاق‌ها است<ref>(صد افسانه و داستان از مردم عشایر) CTo IereHI, MHOB H cka3oK KoueBoro Hapoxa, http://www.kazpravda.kz/interviews/view/sto-legend-mifov-i-skazok-kochevogo-naroda/</ref>. شیطان و فرشته‌ها از عناصر اسلامی است که در برخی از افسانه‌‌های قزاقی وجود دارد. در دوران استپ نشینی و از زمان سکاها اسب به عنوان حیوانی مقدس و با وفا به شمار می‌رفته است به همین خاطر در افسانه‌ها و قصه‌‌های اساطیری [[قزاقستان]] اسب جایگاه خاص و ویژه‌ای پیدا کرده است در دوران حکومت سکاها اسب به قدری باارزش و دوست داشتنی بوده است که بر روی سکه‌‌های پادشاهی سکاها تصویر اسب را حک کرده‌اند<ref>بابلیون، شومسکایا، رابرت (1382). افسانه‌های همسایگان (ازبکستان, قرقیزستان, [[تاجیکستان]], ترکمنستان, قزاقستان) ترجمه رسولی، جواد بزمی و حمید رضا.</ref><ref>صابری، اصغر (1395). جامعه و فرهنگ [[قزاقستان]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار)، ص 262-265.</ref>.


او به جمع آوری آثارفولکلورقزاق وتحقیق ونشرآنها درمطبوعات، توجه زیادی نشان می داد. با مشارکت او مجموعه های «نمونه هایی ازادبیات کهن قزاق»، «پهلوانان»، «آخان سری آکتوکتی» و نمونه قزاقی شعر «لیلی ومجنون»، منتشرشدند.۲۳۸
== نیز نگاه کنید به ==
[[اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در روسیه]]؛ [[اساطیر و افسانه‌های کانادایی]]؛ [[باورهای عامیانه در مصر]]؛ [[اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در تونس]]؛ [[اسطوره ها و افسانه های چینی]]؛ [[باورهای عامیانه مردم ژاپن]]؛ [[افسانه های ژاپنی]]؛ [[اساطیر ژاپن]]؛ [[اساطیر، افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه سنگال]]؛ [[اساطیر و افسانه‌ها در مالی]]؛ [[افسانه‌ها و قصه های عامیانه در ساحل عاج]]؛ [[اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در زیمبابوه]]؛ [[اساطیر، افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در تایلند]]؛ [[اساطیر، افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در اسپانیا]]؛ [[اساطیر، افسانه ها و قصه های عامیانه در اردن]]؛ [[اساطیر و افسانه‌ها در اتیوپی]]؛ [[اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در سیرالئون]]؛ [[اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در تاجیکستان]].


حماسه «قورقیت آتا» و «اوغیزنامه» از حمایسه های قدیمی قزاقستان است که به زبان ترکی سروده شده است. «قورقیت آتا» و «اوغیزنامه» که در قرون هشتم الی دهم میلادی در حوزه جغرافیایی قپچاق و اوغیز به وجود آمده است که بعدا بصورت شفاهی گسترش یافت. این داستانها در قرون چهاردهم الی شانزدهم از طریق نویسندگان ترک به شکل کتبی تحت عنوان "کتاب قورقیت آتا" در آمد "قورقیت" شخص واقعی، بزرگ طوایف اوغیز و قپچاق بود .او بنیان گذار ژانر حماسه ای در ادبیات قزاق شمرده می شود، حماسه مذکور شامل دوازده منظومه و حکایت در مورد سرگذشت قهرمانان اوغیز می‌باشد. اوغیز نامه که در قرن سیزده توسط رشیدالدین و بعدا در قرن هفدهم بوسیله ابوالغازی در مورد دوران کودکی ، پیروزی ها، قهرمانی ها، ازدواج و تولد او نوشته شده است. بخشی از منظومه های قزاقی به حماسه ها اختصاص دارد که حماسه های قهرمانی "قوبیلاندی"، "ارتارغین"، "آلپامیس"، "قانبار باتیر" و غیره از جمله آنها است.۲۳۹
== پاورقی ==
[i] - بانک ملی قزاقستان به مناسبت داستان‌های افسانه قزاقستان سکه ضرب کرده است.


افسانه گراز، افسانه منشأ دریاچه بالخاش، قهرمانان ملی - Zhalantos ژالانتوس باتیر از جمله افسانه های مردم قزاقستان است که ابتدا بصورت شفاهی نقل شده است و بعدا بصورت مکتوب آمده است.۲۴۰
== کتابشناسی ==
 
۲۳۸ ساکن سیفولین ترجمه: عبدالرضا ناطقی : <nowiki>http://kaziran.com/Pages.aspx?CatId=426</nowiki>
 
۲۳۹ ادبیات قزاق ، ترجمه و تنظیم از آیناش سیتووا ( ،( Ainash Seitova <nowiki>http://kaziran.com/Pages.aspx?CatId=75</nowiki>
 
(افسانه های قزاقستان و راه ابریشم) 240 nereHab Ra3axcraa M BenMRoro LlenRoBoro nyTM, 263
 
 
پس از استقلال قزاقستان، دولت و مردم برای احیاء هویت ملی و قومی خود به ترویج و نشر ادبیات شفاهی و مکتوب خود اهمیت زیادی قائل شده اند. به همین خاطر دولت برنامه های مختلفی برای نیل به این هدف طراحی و اجرا کرده است یکی از برنامه دولت مجموعه ای از سکه های "قصه های مردم قزاقستان " به ارزش ۵۰۰ تنگه است که توسط بانک ملی قزاقستان ضرب شده است۲۴۱. درخت جهان یا درخت حیات به نام بایتریک یکی از افسانه های اساطیری قزاق ها است.این درخت شامل سه قسمت است که یک قسمت آن در لایه های دورنی زمین، قسمت دیگر آن (تنه درخت) بر روی زمین و بخش سوم آن شاخ و برگ های درخت است که در آسمان قرار دارد. که این تفسیر گویای این است که جهان از سه بخش عمده تشکیل شده است؛ جهان بالا (آسمان)، جهان میانه (زمین) و عالم اموات (زیر زمین). قزاق های استپ نشین معتقد بودند که زندگی انسان در هر سه جهان جریان دارد یعنی اعتقاد داشتند همانگونه که ما درروی
 
زمین (عالم میانه) زندگی می کنیم در اعماق زمین هم مردمی هستند که با نور و حرارت و هوای کم و بدون رؤیت خورشید زندگی می‌کنند و هر آنچه ما انجام می دهیم آنها هم انجام می دهند.در جهان بالا (آسمان) هم زندگی با نور و حرات و تابش بیشتر خورشید جریان دارد .۲۴۲
 
بایتریک (Bayterek Tower) درخت جهان یا درخت مقدس، درخت صنوبر بسیار بزرگی است که به اعتقاد مردم قزاقستان در بالای آن میان دوشاخه پرنده ای به نام سامروک (سیمرغ ) تخم گذارده است که از این تخم جوجه ای بوجود می آید که تداوم حیات در آسمان ها است. امروزه در آستانا به نماد درخت جهان برجی به ارتفاع ۱۰۵ متر ساخته اند که در بالای آن یک کره زرد رنگ به نشانه تخم طلایی سامروک قرار گرفته است این برج نماد شهر آستانا پایتخت قزاقستان است.
 
<nowiki>http://www.kazakhstan.orexca.com/rus/legends_kazakhstan.shtml</nowiki>
 
(بانک ملی 241Hat6aHK BbIIIyCTHI B 06pauterne naMTHble MOHeTbI H3 cepHH MoHeT «CKa3KH Hapoza Ka3axcraHa», قزاقستان به مناسبت داستانهای افسانه قزاقستان سکه ضرب کرده است) <nowiki>https://news.mail.ru/economics/15617725</nowiki>
 
<nowiki>https://tengrinews.kz/private_finance/natsbank-vyipustil-pamyatnyie-monetyi-kolobok-serii-skazki-213131/</nowiki> 242Cro neret, MHoB H cxa3oK KoueBoro Hapoga,
 
<nowiki>http://www.kazpravda.kz/interviews/view/sto-legend-mifov-i-skazok-kochevogo-naroda/</nowiki> 264
 
 
این افسانه وبسیاری از افسانه های دیگر قزاقی نشأت گرفته از افکار و اعتقادات شمنیسم و تنگیری است که معتقد بودند انسان در زندگی بر روی زمین زندگی می‌کند و پس از مرگ به زیر زمین دفن می شود ولی روح آن به آسمان که خالق هستی جهان است می‌رود.
 
بسیاری از افسانه ها در مورد پیامبران و شخصیت های صدر اسلام در آسیای مرکزی و قزاقستان وجود دارد. که موضوع خود را از حضرت محمد- صحابه، ابوبکر، عمر، عثمان، علی و دیگران گرفته اند. ۲۴۳ مفاهیم جاودانه و مقدس؛ عبادت، پرستش "ارواح اجدادی" ، زیارت اماکن مقدس، بالاتر از همه امید به زندگی طولانی تر و رسیدن به زندگی ابدی و جاودانگی اصلی ترین عنصر در اساطیر قزاق ها است.۲۴۴ شیطان و فرشته ها از عناصر اسلامی است که در برخی از افسانه های قزاقی وجود دارد. در دوران استپ نشینی و از زمان سکاها اسب به عنوان حیوانی مقدس و با وفا بشمار می‌رفته است به همین خاطر در افسانه ها و قصه های اساطیری قزاقستان اسب جایگاه خاص و ویژه ای پیدا کرده است در دوران حکومت سکاها اسب بقدری با ارزش و دوست داشتنی بوده است که بر روی سکه های پادشاهی سکاها تصویر اسب را حک کرده اند.۲۴۵

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۱

در ادبیات مکتوب و شفاهی قزاقستان داستان‌ها، افسانه‌ها و قصه‌‌های زیادی وجود دارد که بیشتر زبان به زبان و نسل به نسل در میان مردم قزاقستان حفظ شده است. ساکن سیفولین (۱۹۳۸-۱۸۹۴) یکی از شخصیت‌‌های علمی و ادبی قزاقستان که از همان اوان کودکی به قصه‌‌های اساطیری قزاقستان علاقه زیادی داشت به همین خاطر .سیفولین نقش مهمی در مکتوب کردن بخشی از قصه‌‌های اساطیری قزاقستان داشته است مادر سیفولین، ژامال، کاملا که با هنرهای نقلی مردمی آشنا بود و به خوبی می‌توانست قصه‌ها وحکایات را تعریف کند در نقل شفاهی داستان‌ها و قصه‌‌های اساطیری مردم قزاقستان و حفظ آنها مؤثر بوده است. سیفولین درسال ۱۹۲۲ مجموعه اشعار خود را به نام «آسوتولپار» که الهام گرفته از شور و هیجان اصلاحات آن زمان بود، منتشر می‌شود.

همزمان او استعداد خود را درنوشتن درام نیز می‌آزماید و نمایشنامه‌‌های «درراه خوشبختی» و «شاهین‌‌های سرخ» که عشق به وطن و مبارزه برای زندگی جدید درآنها بیان شده، را می‌نویسد.

او به جمع‌آوری آثار فولکلورقزاق و تحقیق و نشر آنها در مطبوعات، توجه زیادی نشان می‌داد. با مشارکت او مجموعه‌‌های «نمونه هایی ازادبیات کهن قزاق»، «پهلوانان»، «آخان سری آکتوکتی» و نمونه قزاقی شعر «لیلی ومجنون»، منتشر شدند[۱].

حماسه «قورقیت آتا» و «اوغیزنامه» از حمایسه‌‌های قدیمی قزاقستان است که به زبان ترکی سروده شده است. «قورقیت آتا» و «اوغیزنامه» که در قرون هشتم الی دهم میلادی در حوزه جغرافیایی قپچاق و اوغیز به وجود آمده است که بعدا به صورت شفاهی گسترش یافت. این داستان‌ها در قرون چهاردهم الی شانزدهم از طریق نویسندگان ترک به شکل کتبی تحت عنوان "کتاب قورقیت آتا" در آمد "قورقیت" شخص واقعی، بزرگ طوایف اوغیز و قپچاق بود. او بنیان گذار ژانر حماسه‌ای در ادبیات قزاق شمرده می‌شود، حماسه مذکور شامل دوازده منظومه و حکایت در مورد سرگذشت قهرمانان اوغیز می‌باشد. اوغیز نامه که در قرن سیزده توسط رشیدالدین و بعدا در قرن هفدهم به وسیله ابوالغازی در مورد دوران کودکی، پیروزی‌ها، قهرمانی‌ها، ازدواج و تولد او نوشته شده است. بخشی از منظومه‌‌های قزاقی به حماسه‌ها اختصاص دارد که حماسه‌‌های قهرمانی "قوبیلاندی"، "ارتارغین"، "آلپامیس"، "قانبار باتیر" و غیره از جمله آنها است[۲].

افسانه گراز، افسانه منشا دریاچه بالخاش، قهرمانان ملی - Zhalantos ژالانتوس باتیر از جمله افسانه‌‌های مردم قزاقستان است که ابتدا به صورت شفاهی نقل شده است و بعدا به صورت مکتوب آمده است[۳].

پس از استقلال قزاقستان، دولت و مردم برای احیاء هویت ملی و قومی خود به ترویج و نشر ادبیات شفاهی و مکتوب خود اهمیت زیادی قائل شده‌اند. به همین خاطر دولت برنامه‌‌های مختلفی برای نیل به این هدف طراحی و اجرا کرده است یکی از برنامه دولت مجموعه‌ای از سکه‌‌های "قصه‌‌های مردم قزاقستان" به ارزش ۵۰۰ تنگه است که توسط بانک ملی قزاقستان ضرب شده است[i][۴]. درخت جهان یا درخت حیات به نام بایتریک یکی از افسانه‌‌های اساطیری قزاق‌ها است.این درخت شامل سه قسمت است که یک قسمت آن در لایه‌‌های دورنی زمین، قسمت دیگر آن (تنه درخت) بر روی زمین و بخش سوم آن شاخ و برگ‌‌های درخت است که در آسمان قرار دارد. که این تفسیر گویای این است که جهان از سه بخش عمده تشکیل شده است؛ جهان بالا (آسمان)، جهان میانه (زمین) و عالم اموات (زیر زمین). قزاق‌‌های استپ نشین معتقد بودند که زندگی انسان در هر سه جهان جریان دارد یعنی اعتقاد داشتند همانگونه که ما در روی زمین (عالم میانه) زندگی می‌کنیم در اعماق زمین هم مردمی هستند که با نور و حرارت و هوای کم و بدون رؤیت خورشید زندگی می‌کنند و هر آنچه ما انجام می‌دهیم آنها هم انجام می‌دهند.در جهان بالا (آسمان) هم زندگی با نور و حرات و تابش بیشتر خورشید جریان دارد[۵].

بایتریک (Bayterek Tower) درخت جهان یا درخت مقدس، درخت صنوبر بسیار بزرگی است که به اعتقاد مردم قزاقستان در بالای آن میان دوشاخه پرنده‌ای به نام سامروک (سیمرغ) تخم گذارده است که از این تخم جوجه‌ای به وجود می‌آید که تداوم حیات در آسمان‌ها است. امروزه در آستانا به نماد درخت جهان برجی به ارتفاع ۱۰۵ متر ساخته اند که در بالای آن یک کره زرد رنگ به نشانه تخم طلایی سامروک قرار گرفته است این برج نماد شهر آستانا پایتخت قزاقستان است.

این افسانه و بسیاری از افسانه‌‌های دیگر قزاقی نشات گرفته از افکار و اعتقادات شمنیسم و تنگیری است که معتقد بودند انسان در زندگی بر روی زمین زندگی می‌کند و پس از مرگ به زیر زمین دفن می‌شود ولی روح آن به آسمان که خالق هستی جهان است می‌رود.

بسیاری از افسانه‌ها در مورد پیامبران و شخصیت‌‌های صدر اسلام در آسیای مرکزی و قزاقستان وجود دارد. که موضوع خود را از حضرت محمد- صحابه، ابوبکر، عمر، عثمان، علی و دیگران گرفته اند[۶]. مفاهیم جاودانه و مقدس؛ عبادت، پرستش "ارواح اجدادی" ، زیارت اماکن مقدس، بالاتر از همه امید به زندگی طولانی تر و رسیدن به زندگی ابدی و جاودانگی اصلی‌ترین عنصر در اساطیر قزاق‌ها است[۷]. شیطان و فرشته‌ها از عناصر اسلامی است که در برخی از افسانه‌‌های قزاقی وجود دارد. در دوران استپ نشینی و از زمان سکاها اسب به عنوان حیوانی مقدس و با وفا به شمار می‌رفته است به همین خاطر در افسانه‌ها و قصه‌‌های اساطیری قزاقستان اسب جایگاه خاص و ویژه‌ای پیدا کرده است در دوران حکومت سکاها اسب به قدری باارزش و دوست داشتنی بوده است که بر روی سکه‌‌های پادشاهی سکاها تصویر اسب را حک کرده‌اند[۸][۹].

نیز نگاه کنید به

اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در روسیه؛ اساطیر و افسانه‌های کانادایی؛ باورهای عامیانه در مصر؛ اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در تونس؛ اسطوره ها و افسانه های چینی؛ باورهای عامیانه مردم ژاپن؛ افسانه های ژاپنی؛ اساطیر ژاپن؛ اساطیر، افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه سنگال؛ اساطیر و افسانه‌ها در مالی؛ افسانه‌ها و قصه های عامیانه در ساحل عاج؛ اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در زیمبابوه؛ اساطیر، افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در تایلند؛ اساطیر، افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در اسپانیا؛ اساطیر، افسانه ها و قصه های عامیانه در اردن؛ اساطیر و افسانه‌ها در اتیوپی؛ اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در سیرالئون؛ اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در تاجیکستان.

پاورقی

[i] - بانک ملی قزاقستان به مناسبت داستان‌های افسانه قزاقستان سکه ضرب کرده است.

کتابشناسی

  1. ↑ ساکن سیفولین ترجمه عبدالرضا ناطقی. http://kaziran.com/Pages.aspx?CatId=426
  2. ↑ ادبیات قزاق ترجمه و تنظیم آیناش سیتووا http://kaziran.com/Pages.aspx?CatId=75
  3. ↑ (افسانه های قزاقستان و راه ابریشم) nereHab Ra3axcraa M BenMRoro LlenRoBoro nyTM, http://www.kazakhstan.orexca.com/rus/legends_kazakhstan.shtml
  4. ↑ Hat6aHK BbIIIyCTHI B 06pauterne naMTHble MOHeTbI H3 cepHH MoHeT«CKa3KH Hapoza Ka3axcraHa»https://news.mail.ru/economics/15617725https://tengrinews.kz/private_finance/natsbank-vyipustil-pamyatnyie-monetyi-kolobok-serii-skazki-213131/
  5. ↑ Cro neret, MHoB H cxa3oK KoueBoro Hapoga, http://www.kazpravda.kz/interviews/view/sto-legend-mifov-i-skazok-kochevogo-naroda
  6. ↑ برگرفته از http://www.parsacity.com/world-attraction/267-
  7. ↑ (صد افسانه و داستان از مردم عشایر) CTo IereHI, MHOB H cka3oK KoueBoro Hapoxa, http://www.kazpravda.kz/interviews/view/sto-legend-mifov-i-skazok-kochevogo-naroda/
  8. ↑ بابلیون، شومسکایا، رابرت (1382). افسانه‌های همسایگان (ازبکستان, قرقیزستان, تاجیکستان, ترکمنستان, قزاقستان) ترجمه رسولی، جواد بزمی و حمید رضا.
  9. ↑ صابری، اصغر (1395). جامعه و فرهنگ قزاقستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 262-265.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=اساطیر_و_افسانه‌ها_و_قصه‌های_عامیانه_در_قزاقستان&oldid=61700»