صنعت چاپ و نشر کتاب در مصر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:موسسه انتشاراتی | [[پرونده:موسسه انتشاراتی دارالهلال.png|بندانگشتی|موسسه انتشاراتی دار الهلال. برگرفته از سایت kurdistanchronicle، قابل بازیابی از https://kurdistanchronicle.com/b/2633]] | ||
آغاز چاپ و نشر کتاب در [[تاریخ معاصر مصر|دوره معاصر مصر]] به تأسیس چاپخانه بولاق در سال 1822 و عهد حکومت محمدعلی بازمی‌گردد. طی دو دهه پس از تأسیس، حدود 243 کتاب به زبان‌های ترکی، عربی و فارسی در این چاپخانه به چاپ رسید که 48 عنوان آن به حوزه علوم نظامی که مورد توجه و اهتمام محمدعلی بود، اختصاص داشت. سایر کتابهای یادشده در حوزه‌های علوم انسانی، علوم تطبیقی و علوم اجتماعی قرار می‌گرفت. با افتتاح مدارس جدید و گسترش سطح سواد و نیاز به آگاهی‌های علمی، تألیف کتاب هم رو به افزایش گزارد. رفاعة الطهطاوی هم به تنهایی حدود 40 عنوان کتاب تألیف و یا ترجمه کرد که عمدتا در حوزه‌های جغرافیا، تاریخ، فلسفه، یونان و علوم نظامی بود و بیشتر آنها در همان چاپخانه مجال چاپ و نشر یافت.<ref>عطیة، جورج (1424). الكتاب في العالم العربي الحديث. [[لبنان]] و [[مصر]] نموذجاً. مجلة عالم المعرفة (العدد 297)، ص225.</ref> | آغاز چاپ و نشر کتاب در [[تاریخ معاصر مصر|دوره معاصر مصر]] به تأسیس چاپخانه بولاق در سال 1822 و عهد حکومت محمدعلی بازمی‌گردد. طی دو دهه پس از تأسیس، حدود 243 کتاب به زبان‌های ترکی، عربی و فارسی در این چاپخانه به چاپ رسید که 48 عنوان آن به حوزه علوم نظامی که مورد توجه و اهتمام محمدعلی بود، اختصاص داشت. سایر کتابهای یادشده در حوزه‌های علوم انسانی، علوم تطبیقی و علوم اجتماعی قرار می‌گرفت. با افتتاح مدارس جدید و گسترش سطح سواد و نیاز به آگاهی‌های علمی، تألیف کتاب هم رو به افزایش گزارد. رفاعة الطهطاوی هم به تنهایی حدود 40 عنوان کتاب تألیف و یا ترجمه کرد که عمدتا در حوزه‌های جغرافیا، تاریخ، فلسفه، یونان و علوم نظامی بود و بیشتر آنها در همان چاپخانه مجال چاپ و نشر یافت.<ref>عطیة، جورج (1424). الكتاب في العالم العربي الحديث. [[لبنان]] و [[مصر]] نموذجاً. مجلة عالم المعرفة (العدد 297)، ص225.</ref> | ||
پس از محمدعلی، بخش خصوصی نیز در حوزه چاپ و نشر کتاب فعال شد و با فزونی مجلات و نشریات، مقوله کتاب هم مورد توجه و اهتمام بیشتر قرار گرفت. از جمله مؤسسات فعال در این حوزه، مکتبة الهلال بود که در سال 1892 توسط [[جرجی زیدان]] تأسیس شد و اضافه بر انتشار مجله الهلال، روند چاپ و نشر کتاب را در [[مصر]] وارد مرحله‌ای جدید کرد. این مؤسسه طی سال‌ها و دهه‌های بعد، صدها عنوان کتاب از نویسندگان مشهور عرب و جهان را در رشته‌های گوناگون چاپ و انتشار داد که در سراسر کشورهای عربی خواننده داشت. در پایان قرن نوزدهم، میزان انتشار کتاب از افزایش چشمگیری برخوردار شد و بدینسان، [[قاهره]] به عنوان بزرگترین بازار کتاب عربی جایگاه یافت.<ref>عطیة، جورج (1424). الكتاب في العالم العربي الحديث. [[لبنان]] و [[مصر]] نموذجاً. مجلة عالم المعرفة (العدد 297)، ص228-229.</ref> | پس از محمدعلی، بخش خصوصی نیز در حوزه چاپ و نشر کتاب فعال شد و با فزونی مجلات و نشریات، مقوله کتاب هم مورد توجه و اهتمام بیشتر قرار گرفت. از جمله مؤسسات فعال در این حوزه، مکتبة الهلال بود که در سال 1892 توسط [[جرجی زیدان]] تأسیس شد و اضافه بر انتشار مجله الهلال، روند چاپ و نشر کتاب را در [[مصر]] وارد مرحله‌ای جدید کرد. این مؤسسه طی سال‌ها و دهه‌های بعد، صدها عنوان کتاب از نویسندگان مشهور عرب و جهان را در رشته‌های گوناگون چاپ و انتشار داد که در سراسر کشورهای عربی خواننده داشت. در پایان قرن نوزدهم، میزان انتشار کتاب از افزایش چشمگیری برخوردار شد و بدینسان، [[قاهره]] به عنوان بزرگترین بازار کتاب عربی جایگاه یافت.<ref>عطیة، جورج (1424). الكتاب في العالم العربي الحديث. [[لبنان]] و [[مصر]] نموذجاً. مجلة عالم المعرفة (العدد 297)، ص228-229.</ref> | ||
[[پرونده:دارالکتب الوطنیة.png|بندانگشتی|دارالکتب الوطنیة]] | [[پرونده:دارالکتب الوطنیة.png|بندانگشتی|دارالکتب الوطنیة. برگرفته از سایت commons.wikimedia، قابل بازیابی از https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Biblioth%C3%A8que_nationale_de_Tunisie_(19-09-2008)_(2).jpg]] | ||
[[پرونده:Imageدارالکتب الوطنیة.png|بندانگشتی|دارالکتب الوطنیة]] | [[پرونده:Imageدارالکتب الوطنیة.png|بندانگشتی|دارالکتب الوطنیة. برگرفته از سایت ar.wikipedia، قابل بازیابی از https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%A9]] | ||
پیروزی انقلاب افسران آزاد در سال 1952، مرحله دیگری در روند توسعه مقوله کتاب در [[مصر]] بود. در این مرحله، مؤسسات انتشاراتی دارالهلال (مکتبة الهلال سابق)، الاهرام و دارالمعارف با دارا بودن نوعی استقلال تحت نظارت دولت درآمد. مؤسسه تألیف و نشر نیز توسط دولت تأسیس شد تا راه چاپ و انتشار کتاب را هموار کند. این مؤسسه در سال 1972 جای خود را به سازمان کل تألیف و نشر داد که مسئولیت همه مسائل مربوط به حوزه کتاب و دو مؤسسه دارالکتب الوطنیة و دارالوثائق القومیة را در اختیار داشت.<ref>عطیة، جورج (1424). الكتاب في العالم العربي الحديث. [[لبنان]] و [[مصر]] نموذجاً. مجلة عالم المعرفة (العدد 297)، ص230-231.</ref> | پیروزی انقلاب افسران آزاد در سال 1952، مرحله دیگری در روند توسعه مقوله کتاب در [[مصر]] بود. در این مرحله، مؤسسات انتشاراتی دارالهلال (مکتبة الهلال سابق)، الاهرام و دارالمعارف با دارا بودن نوعی استقلال تحت نظارت دولت درآمد. مؤسسه تألیف و نشر نیز توسط دولت تأسیس شد تا راه چاپ و انتشار کتاب را هموار کند. این مؤسسه در سال 1972 جای خود را به سازمان کل تألیف و نشر داد که مسئولیت همه مسائل مربوط به حوزه کتاب و دو مؤسسه دارالکتب الوطنیة و دارالوثائق القومیة را در اختیار داشت.<ref>عطیة، جورج (1424). الكتاب في العالم العربي الحديث. [[لبنان]] و [[مصر]] نموذجاً. مجلة عالم المعرفة (العدد 297)، ص230-231.</ref> | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
* علوم تطبیقی (153عنوان)؛ | * علوم تطبیقی (153عنوان)؛ | ||
* کلیات (53عنوان)؛ | * کلیات (53عنوان)؛ | ||
* هنرهای زیبا (69 عنوان) بوده است<ref>برگرفته از https://www.capmas.gov.eg<nowiki/>، سال 2015.</ref><ref>صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ [[مصر]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، ص398-401.</ref> | * هنرهای زیبا (69 عنوان) بوده است.<ref>برگرفته از https://www.capmas.gov.eg<nowiki/>، سال 2015.</ref><ref>صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ [[مصر]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، ص398-401.</ref> | ||
{{به روز رسانی}} | |||
==نیز نگاه کنید به== | ==نیز نگاه کنید به== | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۲۱
آغاز چاپ و نشر کتاب در دوره معاصر مصر به تأسیس چاپخانه بولاق در سال 1822 و عهد حکومت محمدعلی بازمی‌گردد. طی دو دهه پس از تأسیس، حدود 243 کتاب به زبان‌های ترکی، عربی و فارسی در این چاپخانه به چاپ رسید که 48 عنوان آن به حوزه علوم نظامی که مورد توجه و اهتمام محمدعلی بود، اختصاص داشت. سایر کتابهای یادشده در حوزه‌های علوم انسانی، علوم تطبیقی و علوم اجتماعی قرار می‌گرفت. با افتتاح مدارس جدید و گسترش سطح سواد و نیاز به آگاهی‌های علمی، تألیف کتاب هم رو به افزایش گزارد. رفاعة الطهطاوی هم به تنهایی حدود 40 عنوان کتاب تألیف و یا ترجمه کرد که عمدتا در حوزه‌های جغرافیا، تاریخ، فلسفه، یونان و علوم نظامی بود و بیشتر آنها در همان چاپخانه مجال چاپ و نشر یافت.[۱]
پس از محمدعلی، بخش خصوصی نیز در حوزه چاپ و نشر کتاب فعال شد و با فزونی مجلات و نشریات، مقوله کتاب هم مورد توجه و اهتمام بیشتر قرار گرفت. از جمله مؤسسات فعال در این حوزه، مکتبة الهلال بود که در سال 1892 توسط جرجی زیدان تأسیس شد و اضافه بر انتشار مجله الهلال، روند چاپ و نشر کتاب را در مصر وارد مرحله‌ای جدید کرد. این مؤسسه طی سال‌ها و دهه‌های بعد، صدها عنوان کتاب از نویسندگان مشهور عرب و جهان را در رشته‌های گوناگون چاپ و انتشار داد که در سراسر کشورهای عربی خواننده داشت. در پایان قرن نوزدهم، میزان انتشار کتاب از افزایش چشمگیری برخوردار شد و بدینسان، قاهره به عنوان بزرگترین بازار کتاب عربی جایگاه یافت.[۲]
_(2).jpg){kind=link}
پیروزی انقلاب افسران آزاد در سال 1952، مرحله دیگری در روند توسعه مقوله کتاب در مصر بود. در این مرحله، مؤسسات انتشاراتی دارالهلال (مکتبة الهلال سابق)، الاهرام و دارالمعارف با دارا بودن نوعی استقلال تحت نظارت دولت درآمد. مؤسسه تألیف و نشر نیز توسط دولت تأسیس شد تا راه چاپ و انتشار کتاب را هموار کند. این مؤسسه در سال 1972 جای خود را به سازمان کل تألیف و نشر داد که مسئولیت همه مسائل مربوط به حوزه کتاب و دو مؤسسه دارالکتب الوطنیة و دارالوثائق القومیة را در اختیار داشت.[۳]
مهمترین نهاد مسئول چاپ و نشر کتاب مصر، سازمان کل کتاب مصر وابسته به وزارت فرهنگ است و هدف از تأسیس آن عبارت است از:
- فراهم آوردن زمینه امکان آشنایی با تولیدات فکری در جهان و کشورهای عرب؛
- چاپ کتابهای میراث؛
- تألیف و ترجمه کتابهای فرهنگی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی؛
- چاپ و نشر و بازاریابی برای کتاب مصری در سطح محلی، عربی و بین‌المللی؛
- انتشار مجموعه‌های مختلف کتاب و اهتمام به میراث مردمی و نیز انتشار کتابهای ویژه کودکان؛
- تدوین ضوابط برای حمایت از حقوق تألیف.
- سازمان مزبور طی چند دهه اقدام به انتشار چند دانشنامه کرده است که برخی از آنها عبارت است از:
- دانشنامه هنرهای زیبا در مصر (از 1908 تا 1988)؛
- دائرة المعارف اسلامی؛
- دانشنامه زن در طول تاریخ؛
- دانشنامه مصر جدید؛
- دانشنامه کودک و فرهنگ تئاتر.
طرح مطالعه کتاب برای همه که در سال 1994 اجرایی شد، از جمله اقدامات تأثیرگذار در گسترش امر مطالعه و افزایش تیراژ کتاب در این کشور بود. طرح کتابخانه خانواده هم از دیگر برنامه عمده فرهنگی این سازمان است که نقش عمده‌ای در زمینه‌سازی برای ورود کتاب به منازل مردم و گسترش امر مطالعه در جامعه مصر داشته است. این طرح با چهار مجموعه کتاب آغاز شد و به تدریج افزایش یافت و از سال 2005 به بعد به 9 مجموعه رسید. ادبیات، اندیشه، علوم اجتماعی، هنر، میراث تاریخی و کودک از جمله عناوین این مجموعه‌هاست. تعداد عناوینی که در ضمن این مجموعه به چاپ رسیده است به 4337 عنوان و تعداد کل عناوین کتابهای چاپ شده توسط این سازمان از سال 1986 تا 2010 به حدود 6297 عنوان بالغ میشود.[۴] بنابر گزارش سازمان مرکزی آمار مصر، در سال 2013 کل عناوین کتابهای چاپ شده به 1739 عنوان رسید[i] که شامل:
- فلسفه و روانشناسی (154 عنوان)؛
- دین (127 عنوان)؛
- علوم اجتماعی (213 عنوان)؛
- ادبیات (580 عنوان)؛
- جغرافیا و تاریخ (137عنوان)؛
- علوم محض (116 عنوان)؛
- زبان (137عنوان)؛
- علوم تطبیقی (153عنوان)؛
- کلیات (53عنوان)؛
- هنرهای زیبا (69 عنوان) بوده است.[۵][۶]
در حال به روز رسانی و ویرایش
نیز نگاه کنید به
صنعت چاپ و نشر کتاب در زیمبابوه؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در تونس؛ کتاب در ژاپن؛ چاپ و نشر کتاب در لبنان؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در چین؛ چاپ و نشر کتاب در سنگال؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در آرژانتین؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در فرانسه؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در مالی؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در اوکراین؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در اسپانیا؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در اردن؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در اتیوپی؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در سیرالئون؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در تایلند؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در گرجستان؛ صنعت چاپ و نشر کتاب در تاجیکستان
پاورقی
[i] - به استناد آمارهای سازمان مرکزی آمار مصر، تعداد عناوین کتاب در سال 2010 (بیش از انقلاب ژانویه)، 2632 عنوان بوده است.
کتابشناسی
- ↑ عطیة، جورج (1424). الكتاب في العالم العربي الحديث. لبنان و مصر نموذجاً. مجلة عالم المعرفة (العدد 297)، ص225.
- ↑ عطیة، جورج (1424). الكتاب في العالم العربي الحديث. لبنان و مصر نموذجاً. مجلة عالم المعرفة (العدد 297)، ص228-229.
- ↑ عطیة، جورج (1424). الكتاب في العالم العربي الحديث. لبنان و مصر نموذجاً. مجلة عالم المعرفة (العدد 297)، ص230-231.
- ↑ برگرفته از https://www.gebo.gov.eg، سال 2015.
- ↑ برگرفته از https://www.capmas.gov.eg، سال 2015.
- ↑ صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ مصر. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص398-401.