زبان و ادبیات اتیوپی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
کشور [[اتیوپی]] نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی زیر خط صحرای بزرگ دربرگیرنده ده‌ها زبان و لهجه بومی است که به [[گروه های قومی اتیوپی|اقوام و قبایل]] مختلف اختصاص دارد. بر اساس بررسی‌های موجود تعداد گویش‌ها و زبان‌های شناخته شده در اتیوپی بالغ بر هشتاد و شش گویش و زبان محلی است که هشتاد و دو زبان بومی همچنان جایگاه خود را در بین قبایل کشور حفظ کرده و چهار زبان محلی نیز رفته رفته به فراموشی سپرده شده اند. گویش‌های موجود در این کشور را به صورت کلی می توان در سه گروه عمده زبانی طبقه بندی کرد. این زبان‌ها که با عنوان کلی آفرو-آسیاتیک (Afro-Asiatic) شناخته می‌شوند عبارتند از: | |||
کشور [[اتیوپی]] نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی زیر خط صحرای بزرگ دربرگیرنده ده‌ها زبان و لهجه بومی است که به [[گروه های قومی اتیوپی|اقوام و قبایل]] مختلف اختصاص دارد. بر اساس بررسی‌های موجود تعداد گویش‌ها و زبان‌های شناخته شده در اتیوپی بالغ بر هشتاد و شش گویش و زبان محلی است که هشتاد و دو زبان بومی همچنان جایگاه خود را در بین قبایل کشور حفظ کرده و چهار زبان محلی نیز رفته رفته به فراموشی سپرده شده اند. گویش‌های موجود در این کشور را | |||
گروه زبانی سامی (Semitic) | گروه زبانی سامی (Semitic) | ||
| خط ۸: | خط ۷: | ||
گروه زبانی اومتیک (Omotic) | گروه زبانی اومتیک (Omotic) | ||
سامی زبانان [[اتیوپی]] بیشتر در مناطق مرتفع مرکزی و ش[[مالی]] کشور سکونت دارند. زبان‌های کوشیتیک در نواحی پست و مرتفع جنوبی و میانه این کشور رواج دارد و اومتیک زبانان نیز عمدتا در جنوب اتیوپی زندگی می کنند. متکلمان به گروه زبانی نیلو-صحرایی (Nilo-Station) نیز اقلیت کوچکی را در این کشور تشکیل می‌دهند و در حدود دو درصد از بومیان اتیوپی -ساکن در مرزهای [[سودان]]- در زمره این گروه زبانی | سامی زبانان [[اتیوپی]] بیشتر در مناطق مرتفع مرکزی و ش[[مالی]] کشور سکونت دارند. زبان‌های کوشیتیک در نواحی پست و مرتفع جنوبی و میانه این کشور رواج دارد و اومتیک زبانان نیز عمدتا در جنوب اتیوپی زندگی می کنند. متکلمان به گروه زبانی نیلو-صحرایی (Nilo-Station) نیز اقلیت کوچکی را در این کشور تشکیل می‌دهند و در حدود دو درصد از بومیان اتیوپی -ساکن در مرزهای [[سودان]]- در زمره این گروه زبانی به شمار می‌روند. مهم ترین و رایج ترین زبان‌های کنونی [[اتیوپی]] عبارتند از: | ||
[[زبان امهریک|امهریک]] (Amharic)، [[زبان ارومو|ارومو]] (Oromo)، [[زبان تیگرینیا|تیگرینیا]]، [[زبان گیز|گیز]]، انگلیسی <ref>www.ethiopiantreasures.co.uk/pages/language.html</ref> | [[زبان امهریک|امهریک]] (Amharic)، [[زبان ارومو|ارومو]] (Oromo)، [[زبان تیگرینیا|تیگرینیا]]، [[زبان گیز|گیز]]، انگلیسی <ref>برگرفته از www.ethiopiantreasures.co.uk/pages/language.html</ref> | ||
[[پرونده:الفبای زبان امهریک.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:الفبای زبان امهریک.jpg|بندانگشتی]] | ||
==== [[زبان امهریک]] ==== | ==== [[زبان امهریک]] ==== | ||
زبان امهریک به دلیل قدرت و برتری سیاسی قوم امهری، در طول 150 سال گذشته زبان غالب و رسمی [[اتیوپی]] | زبان امهریک به دلیل قدرت و برتری سیاسی قوم امهری، در طول 150 سال گذشته زبان غالب و رسمی [[اتیوپی]] بوده‌است. این زبان در زیر شاخه زبان سامی جای می‌گیرد و در حدود 27 میلیون نفر در [[اتیوپی]] به امهریک سخن می‌گویند. زبان امهریک با الفبای [[زبان گیز|گیز]] (Geez) نوشته می‌شود و پس از عربی، دومین زبان بزرگ سامی از نظر شمار گویش‌وران در جهان است. این زبان در حال حاضر زبان آموزشی کشور [[اتیوپی]] است (هرچند زبان‌های [[قبیله ارومو|ارومو]] و تیگرینیا نیز در مراکز استقرار این دو قبیله به عنوان زبان آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرند) امهریک زبان ارتباطی [[گروه های قومی اتیوپی|اقوام و قبایل]] مختلف این کشور است و تقریبا تمام مردم [[اتیوپی]] به زبان امهریک تسلط دارند.<ref>برگرفته از www.britannica.com /Amharic language</ref> | ||
==== [[زبان ارومو]] ==== | ==== [[زبان ارومو]] ==== | ||
دومین زبان رایج در اتیوپی، [[زبان ارومو]] از گروه زبانی کوشیتیک است که 30% جمعیت این کشور به این زبان سخن می‌گویند. زبان ارومو در مناطق ارومو نشین کاربرد آموزشی دارد و همواره به عنوان رقیب [[زبان امهریک]] درنظر گرفته شده‌است. در حال حاضر بسیاری از اروموها، زبان خود را با الفبای لاتین می‌نویسند و این کار را به عنوان نوعی اعتراض علیه سلطه سیاسی دیرینه مدت [[زبان امهریک]] در اتیوپی درنظر می‌گیرند.<ref>www.gadaa.com/Oromia and the Oromo People/2012</ref> | دومین زبان رایج در اتیوپی، [[زبان ارومو]] از گروه زبانی کوشیتیک است که 30% جمعیت این کشور به این زبان سخن می‌گویند. زبان ارومو در مناطق ارومو نشین کاربرد آموزشی دارد و همواره به عنوان رقیب [[زبان امهریک]] درنظر گرفته شده‌است. در حال حاضر بسیاری از اروموها، زبان خود را با الفبای لاتین می‌نویسند و این کار را به عنوان نوعی اعتراض علیه سلطه سیاسی دیرینه مدت [[زبان امهریک]] در اتیوپی درنظر می‌گیرند.<ref>برگرفته از www.gadaa.com/Oromia and the Oromo People/2012</ref> | ||
==== '''[[زبان تیگرینیا]]''' ==== | ==== '''[[زبان تیگرینیا]]''' ==== | ||
تیگرینیا (Tigrinya) سومین زبان مهم در [[اتیوپی]] است که در منطقه تیگرای و شمال [[اتیوپی]] تکلم می شود و تقریبا زبان رسمی این منطقه | تیگرینیا (Tigrinya) سومین زبان مهم در [[اتیوپی]] است که در منطقه تیگرای و شمال [[اتیوپی]] تکلم می شود و تقریبا زبان رسمی این منطقه به شمار می‌رود. این زبان در کشور اریتره نیز کاربرد وسیعی دارد.<ref>برگرفته از www.britannica.com /Tigrinya language</ref> | ||
==== [[زبان گیز]] ==== | ==== [[زبان گیز]] ==== | ||
گیز از زبان‌های کهن و باستانی سامی است که هرچند در حال حاضر در این کشور منسوخ گردیده با این حال هنوز در مراسم مذهبی [[یهودی ها در اتیوپی|یهودیان اتیوپی]] و کلیسای ارتدوکس تواحدو مورد استفاده قرار می‌گیرد و مردم این کشور آن را بخشی از فرهنگ باستانی خود می‌دانند.<ref>www.princeton.edu /Geez language.html</ref> | گیز از زبان‌های کهن و باستانی سامی است که هرچند در حال حاضر در این کشور منسوخ گردیده با این حال هنوز در مراسم مذهبی [[یهودی ها در اتیوپی|یهودیان اتیوپی]] و کلیسای ارتدوکس تواحدو مورد استفاده قرار می‌گیرد و مردم این کشور آن را بخشی از فرهنگ باستانی خود می‌دانند.<ref>برگرفته از www.princeton.edu /Geez language.html</ref> | ||
==== زبان انگلیسی ==== | ==== زبان انگلیسی ==== | ||
زبان انگلیسی، زبان دوم این کشور است که در دبیرستان ها و دانشگاه ها تدریس می‌شود و تقریبا تمام تحصیلکردگان اتیوپیایی به روانی به آن صحبت می‌کنند. بخش قابل توجهی از کتب موجود در | زبان انگلیسی، زبان دوم این کشور است که در دبیرستان ها و دانشگاه ها تدریس می‌شود و تقریبا تمام تحصیلکردگان اتیوپیایی به روانی به آن صحبت می‌کنند. بخش قابل توجهی از کتب موجود در کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌های [[اتیوپی]] به زبان انگلیسی است. | ||
==== سایر زبان های رایج ==== | ==== سایر زبان های رایج ==== | ||
زبان‌های حراری، تیگره، اینور، سودو، چها، سیداما، [[قبیله گوراگه|گوراگه]]، اومتو، سومالیایی و عفاری از دیگر زبان‌های محلی [[اتیوپی]] محسوب می‌شوند که بصورت محدود در بخش‌هایی از اتیوپی مورد استفاده قرار می‌گیرند. زبان عربی نیز در مناطق صحرایی اتیوپی کاربرد نسبتا | زبان‌های حراری، تیگره، اینور، سودو، چها، سیداما، [[قبیله گوراگه|گوراگه]]، اومتو، سومالیایی و عفاری از دیگر زبان‌های محلی [[اتیوپی]] محسوب می‌شوند که بصورت محدود در بخش‌هایی از اتیوپی مورد استفاده قرار می‌گیرند. زبان عربی نیز در مناطق صحرایی اتیوپی کاربرد نسبتا گسترده‌ای دارد. | ||
برخی از مردمان ساکن در مرزهای جیبوتی نیز به زبان فرانسوی با لهجه سومالیایی سخن می‌گویند. معدودی از کهنسالان منطقه تیگره نیز اندکی به زبان ایتالیایی تسلط دارند که یادگاری از حضور کوتاه مدت ایتالیا در این کشور در اواخر دهه 1930 | برخی از مردمان ساکن در مرزهای جیبوتی نیز به زبان فرانسوی با لهجه سومالیایی سخن می‌گویند. معدودی از کهنسالان منطقه تیگره نیز اندکی به زبان ایتالیایی تسلط دارند که یادگاری از حضور کوتاه مدت ایتالیا در این کشور در اواخر دهه 1930 به شمار می‌رود.<ref>برگرفته از www.britannica.com /Ethiopia/ language</ref> | ||
[[پرونده:مشاهیر ادبی اتیوپی.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:مشاهیر ادبی اتیوپی.jpg|بندانگشتی]] | ||
=== [[مشاهیر ادبی اتیوپی|مشاهیر ادبی]] === | === [[مشاهیر ادبی اتیوپی|مشاهیر ادبی]] === | ||
با توجه به پیشینه عمیق [[تاریخ اتیوپی|تاریخی]] و [[نظام فرهنگی اتیوپی|فرهنگی]] اتیوپی، این کشور از قدیم الایام نقش مهمی در فرآیند ادبی قاره آفریقا ایفا نموده و چهره‌های ادبی درخشانی را نیز به قاره آفریقا و عرصه‌های بین المللی معرفی | با توجه به پیشینه عمیق [[تاریخ اتیوپی|تاریخی]] و [[نظام فرهنگی اتیوپی|فرهنگی]] اتیوپی، این کشور از قدیم الایام نقش مهمی در فرآیند ادبی قاره آفریقا ایفا نموده و چهره‌های ادبی درخشانی را نیز به قاره آفریقا و عرصه‌های بین المللی معرفی کرده‌است. مهمترین شعراء و نویسندگان دوره معاصر این کشور که بر دیگر کشورهای قاره آفریقا نیز تا حدودی تأثیرگذار بوده‌اند عبارتند از: | ||
==== [[تسگای گبره - مدهین]] ==== | ==== [[تسگای گبره - مدهین]] ==== | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۰: | ||
[[تسگای گبره - مدهین|گبره]] مدهین پس از کودتای 1974 مدت کوتاهی به سمت معاون وزیر فرهنگ و ورزش برگزیده شد وطی دوره مسئولیت کوتاه خود دپارتمان [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|هنرهای نمایشی]] را در دانشگاه آدیس آبابا تأسیس نمود. وی در سال 1984 شعر بلند «رد پای زمان» را به همراه تصاویری از عکاسی ایتالیایی منتشر کرد که دربرگیرنده بخش هایی از [[تاریخ اتیوپی]] از قدیم الایام بود. | [[تسگای گبره - مدهین|گبره]] مدهین پس از کودتای 1974 مدت کوتاهی به سمت معاون وزیر فرهنگ و ورزش برگزیده شد وطی دوره مسئولیت کوتاه خود دپارتمان [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|هنرهای نمایشی]] را در دانشگاه آدیس آبابا تأسیس نمود. وی در سال 1984 شعر بلند «رد پای زمان» را به همراه تصاویری از عکاسی ایتالیایی منتشر کرد که دربرگیرنده بخش هایی از [[تاریخ اتیوپی]] از قدیم الایام بود. | ||
[[تسگای گبره - مدهین|گبره]] در مدت حیات ادبی خویش کتب شعر و نمایشنامه‌های تاریخی حماسی ارزشمندی را خلق نمود که هر یک از جذابیت‌های خاصی برخوردارند. وی همچنین تلاش فراوانی به خرج داد تا بخشی از آثار تاریخی و میراث فرهنگی به غارت رفته [[شهر آکسوم|آکسوم]] که در موزه‌ها و کتابخانه‌های انگلیسی نگهداری می‌شوند به این کشور مسترد گردند. [[تسگای گبره - مدهین|تسگای]] برخی از رمان های مشهور ادبی جهان همچون اتللو و هملت اثر شکسپیر و آثاری از مولیر و برتولت برشت را نیز از انگلیسی به [[زبان امهریک|امهریک]] ترجمه کرد. گبره مدهین درسال 2006 در [[ایالات متحده]] [[آمریکا]] درگذشت.<ref>www.nytimes.com/ Tsegaye Gabre Medhin/Ethiopian Poet Laureate/html</ref> | [[تسگای گبره - مدهین|گبره]] در مدت حیات ادبی خویش کتب شعر و نمایشنامه‌های تاریخی حماسی ارزشمندی را خلق نمود که هر یک از جذابیت‌های خاصی برخوردارند. وی همچنین تلاش فراوانی به خرج داد تا بخشی از آثار تاریخی و میراث فرهنگی به غارت رفته [[شهر آکسوم|آکسوم]] که در موزه‌ها و کتابخانه‌های انگلیسی نگهداری می‌شوند به این کشور مسترد گردند. [[تسگای گبره - مدهین|تسگای]] برخی از رمان های مشهور ادبی جهان همچون اتللو و هملت اثر شکسپیر و آثاری از مولیر و برتولت برشت را نیز از انگلیسی به [[زبان امهریک|امهریک]] ترجمه کرد. گبره مدهین درسال 2006 در [[ایالات متحده]] [[آمریکا]] درگذشت.<ref>برگرفته از www.nytimes.com/ Tsegaye Gabre Medhin/Ethiopian Poet Laureate/html</ref> | ||
==== [[دیناو منگیستو]] ==== | ==== [[دیناو منگیستو]] ==== | ||
[[دیناو منگیستو | [[دیناو منگیستو]] (Dinaw Mengestu)، نویسنده و رمان نویس مشهور اتیوپیایی ساکن ایالات متحده [[آمریکا]] در سال 1978 در آدیس آبابا به دنیا آمد. وی در سن دو سالگی به همراه خانواده‌اش رهسپار آمریکا شد و تحصیلات ابتدایی، متوسطه و دانشگاهی خود را در این کشور سپری نموده و موفق به اخذ کارشناسی ارشد از دانشگاه کلمبیا گردید. دیناو تاکنون چند رمان ادبی به رشته تحریر درآورده که با استقبال محافل ادبی ایالات متحده، انگلستان و [[اتیوپی]] مواجه شده است. وی مقالاتی را نیز در ارتباط با جنگ داخلی [[سودان]] و منازعات شمال اوگاندا در مجلات معتبر آمریکا به چاپ رسانده‌است. [[دیناو منگیستو|منگیستو]] تاکنون جوایز متعددی را از نشریات معتبر و جشنواره‌های ادبی آمریکا به دست آورده‌است. وی هر چند در ایالات متحده آمریکا سکونت دارد ولی از ارتباط خوبی با کشور خود برخوردار بوده و در جریان امور [[نظام فرهنگی اتیوپی|فرهنگی]] و [[نظام اجتماعی اتیوپی|اجتماعی]] اتیوپی قرار دارد.<ref>برگرفته از www.nytimes.com/ Dinaw Mengestu</ref> | ||
==== [[هادیس آلمایهو]] ==== | ==== [[هادیس آلمایهو]] ==== | ||
آقای [[هادیس آلمایهو | آقای [[هادیس آلمایهو]] (Haddis Alemayehu) وزیر خارجه اسبق [[اتیوپی]] و از چهره‌های سرشناس سیاسی و ادبی اتیوپی در سال 1910 در روستایی در حومه شهر دبره مارکوس به دنیا آمد. وی تحصیلات ابتدایی و متوسط خود را در مدرسه ای وابسته به کلیسای ارتدوکس اتیوپی به پایان رساند و موفق به اخذ دکتری افتخاری از دانشگاه آدیس آبابا شد. | ||
هادیس آلمایهو در دوران زندگی خود چند رمان به [[زبان امهریک]] به چاپ رساند که سبب معروفیت وی در داخل کشور شد. وی هر چند به زبان انگلیسی تسلط داشت ولی از طرفداران ادبیات بومی [[اتیوپی]] به شمار می رفت و همواره مردم به ویژه جوانان را به حفظ میراث فرهنگی کهن این سرزمین به ویژه زبان های بومی کشور دعوت می نمود. [[هادیس آلمایهو|آلمایهو]] در سال 2002 درگذشت.<ref>www.nytimes.com/Haddis Alemayehu</ref> | هادیس آلمایهو در دوران زندگی خود چند رمان به [[زبان امهریک]] به چاپ رساند که سبب معروفیت وی در داخل کشور شد. وی هر چند به زبان انگلیسی تسلط داشت ولی از طرفداران ادبیات بومی [[اتیوپی]] به شمار می رفت و همواره مردم به ویژه جوانان را به حفظ میراث فرهنگی کهن این سرزمین به ویژه زبان های بومی کشور دعوت می نمود. [[هادیس آلمایهو|آلمایهو]] در سال 2002 درگذشت.<ref>برگرفته از www.nytimes.com/Haddis Alemayehu</ref> | ||
==== [[منگیستو لما]] | ==== [[منگیستو لما]] ==== | ||
[[منگیستو لما]] شاعر و نویسنده صاحب نام اتیوپیایی در سال 1924 در شهر تاریخی [[حراره|حرار]] و در خانواده ای مسیحی به دنیا آمد. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در آدیس آبابا سپری نمود و در سال 1948 برای تحصیلات عالیه رهسپار انگلستان شد. لما در سال 1954 به میهن بازگشت و مدت کوتاهی پس از آن به عنوان دیپلمات به هند اعزام گردید. [[منگیستو لما]] در طول دوران حیات خویش چند کتاب و نمایشنامه ارزشمند تألیف نمود که هر یک سهم بسزایی در غنای ادبیات این کشور به دنبال داشت. وی در سال 1988 درگذشت.<ref>www.nytimes.com/ Mengistu Lemma</ref> | [[منگیستو لما]] (Mengistu Lemma) شاعر و نویسنده صاحب نام اتیوپیایی در سال 1924 در شهر تاریخی [[حراره|حرار]] و در خانواده ای مسیحی به دنیا آمد. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در آدیس آبابا سپری نمود و در سال 1948 برای تحصیلات عالیه رهسپار انگلستان شد. لما در سال 1954 به میهن بازگشت و مدت کوتاهی پس از آن به عنوان دیپلمات به هند اعزام گردید. [[منگیستو لما]] در طول دوران حیات خویش چند کتاب و نمایشنامه ارزشمند تألیف نمود که هر یک سهم بسزایی در غنای ادبیات این کشور به دنبال داشت. وی در سال 1988 درگذشت.<ref>برگرفته از www.nytimes.com/ Mengistu Lemma</ref> | ||
==== [[هاما توما]] | ==== [[هاما توما]] ==== | ||
[[هاما توما]] شاعر و نویسنده [[زبان امهریک|امهریک]] و انگلیسی زبان اتیوپی در سال 1949 در آدیس آبابا به دنیا آمد. توما تحصیلات متوسطه خود را در دانشگاه آدیس آبابا به پایان رسانید و از جوانی به عنوان مدافع دموکراسی و حقوق بشر وارد فعالیت‌های [[ساختار سیاسی اتیوپی|سیاسی]] شد که این امر منجر به اعمال محدودیت‌های شدیدی از سوی دولت‌های وقت علیه وی شد. [[هاما توما|هاما]] در اکثر کتب خود با بهره گیری از طنزی تلخ اقدامات دولتمردان این کشور را به | [[هاما توما]] (Hama Tuma) شاعر و نویسنده [[زبان امهریک|امهریک]] و انگلیسی زبان اتیوپی در سال 1949 در آدیس آبابا به دنیا آمد. توما تحصیلات متوسطه خود را در دانشگاه آدیس آبابا به پایان رسانید و از جوانی به عنوان مدافع دموکراسی و حقوق بشر وارد فعالیت‌های [[ساختار سیاسی اتیوپی|سیاسی]] شد که این امر منجر به اعمال محدودیت‌های شدیدی از سوی دولت‌های وقت علیه وی شد. [[هاما توما|هاما]] در اکثر کتب خود با بهره گیری از طنزی تلخ اقدامات دولتمردان این کشور را به مسخره گرفته‌است. وی تاکنون ده رمان ادبی به رشته تحریر درآورده و به دلیل اقدامات سیاسی ضد دولتی خود در [[فرانسه]] زندگی می‌کند.<ref>برگرفته از www.nytimes.com/ Hama Tuma</ref> | ||
==== [[نگا مزلکیا]] | ==== [[نگا مزلکیا]] ==== | ||
[[نگا مزلکیا]] نویسنده معروف اتیوپیایی در سال 1958 در شهر جیجیگا به دنیا آمد. دوران جوانی او با کودتای نظامیان موسوم به درگ علیه امپراطور هایلا سلاسی همزمان بود و هر چند نگا در ابتدا از مدافعان سرنگونی هایلا سلاسی بود ولی به زودی در سلک مخالفان و منتقدان جدی منگیستو هایله ماریام جای گرفت. نگا در سال 1982 با اخذ بورسیه مهندسی رهسپار هلند شد و علاوه بر درس با گروه هاي مخالف دولت در این کشور ارتباطات گسترده‌ای برقرار کرد بطوری که پس از دو سال به دلیل بیم دستگیری توسط دولت [[اتیوپی]]، از این کشور رهسپار [[کانادا]] شد. وی در کتاب «یادداشت هایی از هینابلی» که در سال 2000 منتشر شد به نوعی خاطرات زندگی خود را به تصویر | [[نگا مزلکیا]] (Nega Mezlekia) نویسنده معروف اتیوپیایی در سال 1958 در شهر جیجیگا به دنیا آمد. دوران جوانی او با کودتای نظامیان موسوم به درگ علیه امپراطور هایلا سلاسی همزمان بود و هر چند نگا در ابتدا از مدافعان سرنگونی هایلا سلاسی بود ولی به زودی در سلک مخالفان و منتقدان جدی منگیستو هایله ماریام جای گرفت. نگا در سال 1982 با اخذ بورسیه مهندسی رهسپار هلند شد و علاوه بر درس با گروه هاي مخالف دولت در این کشور ارتباطات گسترده‌ای برقرار کرد بطوری که پس از دو سال به دلیل بیم دستگیری توسط دولت [[اتیوپی]]، از این کشور رهسپار [[کانادا]] شد. وی در کتاب «یادداشت هایی از هینابلی» که در سال 2000 منتشر شد به نوعی خاطرات زندگی خود را به تصویر کشیده‌است. این کتاب در همان سال موفق به دریافت جایزه کتب غیرتخیلی انگلیسی زبان حکمران کل [[کانادا]] گردید. وی رمان «خدایی که شغال را خلق کرده» را نیز مدتی بعد به چاپ رساند. نگا مزلکیا در حال حاضر در کانادا زندگی می‌کند.<ref>برگرفته از www.nytimes.com/ Nega Mezlekia</ref> | ||
==== [[مامو وودنه]] | ==== [[مامو وودنه]] ==== | ||
آقای [[مامو وودنه]] نویسنده، روزنامه نگار و رئیس سابق انجمن نویسندگان [[اتیوپی]] در سال 1921 و در جریان جنگ بین ایتالیا و اتیوپی به دنیا آمد. وی در طفولیت و بر اثر بمباران روستایش توسط هواپیماهای جنگی ایتالیا والدینش را از دست داد. [[مامو وودنه|مامو]] پس از سپری نمودن سختی‌های فراوانی؛ در جوانی به روزنامه نگاری روی آورد و در اثر لیاقت ذاتی خویش به مقام ریاست انجمن نویسندگان [[اتیوپی]] دست یافت. وودنه در جنگ بین [[اتیوپی]] و اریتره اقدامات صلح جویانه‌ای برای خاتمه جنگ انجام داد و از فعالان گفتگوهای دینی در این کشور به شمار می‌رفت. وی از مشوقان ادبیات [[زبان امهریک|امهریک]] بود و کلیه کتب خود را به این زبان تألیف کرد. مامو در سال 2012 درگذشت.<ref>www.nytimes.com/ Mammo wudneh</ref> | آقای [[مامو وودنه]] (Mammo wudneh) نویسنده، روزنامه نگار و رئیس سابق انجمن نویسندگان [[اتیوپی]] در سال 1921 و در جریان جنگ بین ایتالیا و اتیوپی به دنیا آمد. وی در طفولیت و بر اثر بمباران روستایش توسط هواپیماهای جنگی ایتالیا والدینش را از دست داد. [[مامو وودنه|مامو]] پس از سپری نمودن سختی‌های فراوانی؛ در جوانی به روزنامه نگاری روی آورد و در اثر لیاقت ذاتی خویش به مقام ریاست انجمن نویسندگان [[اتیوپی]] دست یافت. وودنه در جنگ بین [[اتیوپی]] و اریتره اقدامات صلح جویانه‌ای برای خاتمه جنگ انجام داد و از فعالان گفتگوهای دینی در این کشور به شمار می‌رفت. وی از مشوقان ادبیات [[زبان امهریک|امهریک]] بود و کلیه کتب خود را به این زبان تألیف کرد. مامو در سال 2012 درگذشت.<ref>برگرفته از www.nytimes.com/ Mammo wudneh</ref> | ||
==== [[سلاماوی آسگدوم]] | ==== [[سلاماوی آسگدوم]] ==== | ||
آقای [[سلاماوی آسگدوم]] نویسنده اتیوپیایی در سال 1971 در [[اتیوپی]] به دنیا آمد و در هفت سالگی و پس از سپری نمودن سه سال در اردوگاه پناهندگان سودان و در شرایطی بسیار سخت و دشوار، تحت سرپرستی سازمان امداد بین المللی و به عنوان پناهنده به [[آمریکا]] انتقال یافت. وی تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه هاروارد انجام داد و از آن زمان در فعالیت‌های [[نظام اجتماعی اتیوپی|اجتماعی]] مربوط به پناهندگان فعالیت دارد. [[سلاماوی آسگدوم]] سخنران برجسته‌ای است و بدفعات در مجامع عمومی ایالات متحده آمریکا در ارتباط با وضعیت پناهندگان و آوارگان ناشی از جنگ‌ها و حوادث طبیعی سخنرانی کرده است. [[سلاماوی آسگدوم|آسگدوم]] تاکنون چند کتاب از جمله شرح زندگانی خود را در آمریکا منتشر کرده که این کتب با استقبال محافل دانشگاهی مواجه شده‌است.<ref>www.nytimes.com/Selamawi Asgedom</ref> | آقای [[سلاماوی آسگدوم]] (Selamawi Asgedom) نویسنده اتیوپیایی در سال 1971 در [[اتیوپی]] به دنیا آمد و در هفت سالگی و پس از سپری نمودن سه سال در اردوگاه پناهندگان سودان و در شرایطی بسیار سخت و دشوار، تحت سرپرستی سازمان امداد بین المللی و به عنوان پناهنده به [[آمریکا]] انتقال یافت. وی تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه هاروارد انجام داد و از آن زمان در فعالیت‌های [[نظام اجتماعی اتیوپی|اجتماعی]] مربوط به پناهندگان فعالیت دارد. [[سلاماوی آسگدوم]] سخنران برجسته‌ای است و بدفعات در مجامع عمومی ایالات متحده آمریکا در ارتباط با وضعیت پناهندگان و آوارگان ناشی از جنگ‌ها و حوادث طبیعی سخنرانی کرده است. [[سلاماوی آسگدوم|آسگدوم]] تاکنون چند کتاب از جمله شرح زندگانی خود را در آمریکا منتشر کرده که این کتب با استقبال محافل دانشگاهی مواجه شده‌است.<ref>برگرفته از www.nytimes.com/Selamawi Asgedom</ref> | ||
==== [[ساهله سلاسی]] | ==== [[ساهله سلاسی]] ==== | ||
[[ساهله سلاسی]] نویسنده مشهور اتیوپیایی در سال 1926 در آدیس آبابا به دنیا آمد. وی از جوانی به نوشتن روی آورد و تاکنون کتب متعددی را به زبان‌های انگلیسی، [[زبان امهریک|امهریک]] و گوراگه تألیف نموده‌است. بخش مهمی از تالیفات [[ساهله سلاسی|ساهله]] در مورد جنگ [[اتیوپی]] با ایتالیا و اشغال این کشور توسط استعمارگران ایتالیایی طی سال های 1936 تا 1941 است. | [[ساهله سلاسی]] (Sahle selassie) نویسنده مشهور اتیوپیایی در سال 1926 در آدیس آبابا به دنیا آمد. وی از جوانی به نوشتن روی آورد و تاکنون کتب متعددی را به زبان‌های انگلیسی، [[زبان امهریک|امهریک]] و گوراگه تألیف نموده‌است. بخش مهمی از تالیفات [[ساهله سلاسی|ساهله]] در مورد جنگ [[اتیوپی]] با ایتالیا و اشغال این کشور توسط استعمارگران ایتالیایی طی سال های 1936 تا 1941 است. | ||
==== [[سبهت گبره - اگزیابهر]] | ==== [[سبهت گبره - اگزیابهر]] ==== | ||
[[سبهت گبره - اگزیابهر]] نویسنده مشهور اتیوپیایی در سال 1928 در منطقه [[قبیله تیگرای|تیگرای]] و در حوالی شهر تاریخی آدوا به دنیا آمد. وی از جوانی به نوشتن رمان‌های تخیلی و واقعی روی آورد و طی دهه های 1980، 1990 و 2000 آثار ارزشمندی را به زبان‌های [[زبان و ادبیات فرانسه|فرانسه]] و [[زبان امهریک|امهریک]] روانه بازار ساخت که هر یک در زمره برگزیدگان ادبیات بومی اتیوپی به شمار می‌روند. سبهت سال‌های متمادی نیز در کسوت روزنامه نگار به نوشتن مقالات مختلف در روزنامه‌ها و مجلات [[اتیوپی]] نظیر هرالد اتیوپی و آدیس زمن اشتغال داشت. بخش عمده ای از شهرت [[سبهت گبره - اگزیابهر|سبهت گبره]] به دلیل سبک خاص نویسندگی او به [[زبان امهریک]] است. وی در سال 2012 درگذشت.<ref>www.nytimes.com/Sebhat Gebre-Egziabher</ref><ref>عرب احمدی، امیر بهرام، کریمی، مهرداد (1392). جامعه و فرهنگ اتیوپی. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار)، ص 220-230.</ref> | [[سبهت گبره - اگزیابهر]] (Sebhat Gebre-Egziabher) نویسنده مشهور اتیوپیایی در سال 1928 در منطقه [[قبیله تیگرای|تیگرای]] و در حوالی شهر تاریخی آدوا به دنیا آمد. وی از جوانی به نوشتن رمان‌های تخیلی و واقعی روی آورد و طی دهه های 1980، 1990 و 2000 آثار ارزشمندی را به زبان‌های [[زبان و ادبیات فرانسه|فرانسه]] و [[زبان امهریک|امهریک]] روانه بازار ساخت که هر یک در زمره برگزیدگان ادبیات بومی اتیوپی به شمار می‌روند. سبهت سال‌های متمادی نیز در کسوت روزنامه نگار به نوشتن مقالات مختلف در روزنامه‌ها و مجلات [[اتیوپی]] نظیر هرالد اتیوپی و آدیس زمن اشتغال داشت. بخش عمده ای از شهرت [[سبهت گبره - اگزیابهر|سبهت گبره]] به دلیل سبک خاص نویسندگی او به [[زبان امهریک]] است. وی در سال 2012 درگذشت.<ref>برگرفته از www.nytimes.com/Sebhat Gebre-Egziabher</ref><ref>عرب احمدی، امیر بهرام، کریمی، مهرداد (1392). جامعه و فرهنگ اتیوپی. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار)، ص 220-230.</ref> | ||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
نسخهٔ ۶ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۰۵
کشور اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی زیر خط صحرای بزرگ دربرگیرنده ده‌ها زبان و لهجه بومی است که به اقوام و قبایل مختلف اختصاص دارد. بر اساس بررسی‌های موجود تعداد گویش‌ها و زبان‌های شناخته شده در اتیوپی بالغ بر هشتاد و شش گویش و زبان محلی است که هشتاد و دو زبان بومی همچنان جایگاه خود را در بین قبایل کشور حفظ کرده و چهار زبان محلی نیز رفته رفته به فراموشی سپرده شده اند. گویش‌های موجود در این کشور را به صورت کلی می توان در سه گروه عمده زبانی طبقه بندی کرد. این زبان‌ها که با عنوان کلی آفرو-آسیاتیک (Afro-Asiatic) شناخته می‌شوند عبارتند از:
گروه زبانی سامی (Semitic)
گروه زبانی کوشیتیک (Cushitic)
گروه زبانی اومتیک (Omotic)
سامی زبانان اتیوپی بیشتر در مناطق مرتفع مرکزی و شمالی کشور سکونت دارند. زبان‌های کوشیتیک در نواحی پست و مرتفع جنوبی و میانه این کشور رواج دارد و اومتیک زبانان نیز عمدتا در جنوب اتیوپی زندگی می کنند. متکلمان به گروه زبانی نیلو-صحرایی (Nilo-Station) نیز اقلیت کوچکی را در این کشور تشکیل می‌دهند و در حدود دو درصد از بومیان اتیوپی -ساکن در مرزهای سودان- در زمره این گروه زبانی به شمار می‌روند. مهم ترین و رایج ترین زبان‌های کنونی اتیوپی عبارتند از:
امهریک (Amharic)، ارومو (Oromo)، تیگرینیا، گیز، انگلیسی [۱]
زبان امهریک
زبان امهریک به دلیل قدرت و برتری سیاسی قوم امهری، در طول 150 سال گذشته زبان غالب و رسمی اتیوپی بوده‌است. این زبان در زیر شاخه زبان سامی جای می‌گیرد و در حدود 27 میلیون نفر در اتیوپی به امهریک سخن می‌گویند. زبان امهریک با الفبای گیز (Geez) نوشته می‌شود و پس از عربی، دومین زبان بزرگ سامی از نظر شمار گویش‌وران در جهان است. این زبان در حال حاضر زبان آموزشی کشور اتیوپی است (هرچند زبان‌های ارومو و تیگرینیا نیز در مراکز استقرار این دو قبیله به عنوان زبان آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرند) امهریک زبان ارتباطی اقوام و قبایل مختلف این کشور است و تقریبا تمام مردم اتیوپی به زبان امهریک تسلط دارند.[۲]
زبان ارومو
دومین زبان رایج در اتیوپی، زبان ارومو از گروه زبانی کوشیتیک است که 30% جمعیت این کشور به این زبان سخن می‌گویند. زبان ارومو در مناطق ارومو نشین کاربرد آموزشی دارد و همواره به عنوان رقیب زبان امهریک درنظر گرفته شده‌است. در حال حاضر بسیاری از اروموها، زبان خود را با الفبای لاتین می‌نویسند و این کار را به عنوان نوعی اعتراض علیه سلطه سیاسی دیرینه مدت زبان امهریک در اتیوپی درنظر می‌گیرند.[۳]
زبان تیگرینیا
تیگرینیا (Tigrinya) سومین زبان مهم در اتیوپی است که در منطقه تیگرای و شمال اتیوپی تکلم می شود و تقریبا زبان رسمی این منطقه به شمار می‌رود. این زبان در کشور اریتره نیز کاربرد وسیعی دارد.[۴]
زبان گیز
گیز از زبان‌های کهن و باستانی سامی است که هرچند در حال حاضر در این کشور منسوخ گردیده با این حال هنوز در مراسم مذهبی یهودیان اتیوپی و کلیسای ارتدوکس تواحدو مورد استفاده قرار می‌گیرد و مردم این کشور آن را بخشی از فرهنگ باستانی خود می‌دانند.[۵]
زبان انگلیسی
زبان انگلیسی، زبان دوم این کشور است که در دبیرستان ها و دانشگاه ها تدریس می‌شود و تقریبا تمام تحصیلکردگان اتیوپیایی به روانی به آن صحبت می‌کنند. بخش قابل توجهی از کتب موجود در کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌های اتیوپی به زبان انگلیسی است.
سایر زبان های رایج
زبان‌های حراری، تیگره، اینور، سودو، چها، سیداما، گوراگه، اومتو، سومالیایی و عفاری از دیگر زبان‌های محلی اتیوپی محسوب می‌شوند که بصورت محدود در بخش‌هایی از اتیوپی مورد استفاده قرار می‌گیرند. زبان عربی نیز در مناطق صحرایی اتیوپی کاربرد نسبتا گسترده‌ای دارد.
برخی از مردمان ساکن در مرزهای جیبوتی نیز به زبان فرانسوی با لهجه سومالیایی سخن می‌گویند. معدودی از کهنسالان منطقه تیگره نیز اندکی به زبان ایتالیایی تسلط دارند که یادگاری از حضور کوتاه مدت ایتالیا در این کشور در اواخر دهه 1930 به شمار می‌رود.[۶]
مشاهیر ادبی
با توجه به پیشینه عمیق تاریخی و فرهنگی اتیوپی، این کشور از قدیم الایام نقش مهمی در فرآیند ادبی قاره آفریقا ایفا نموده و چهره‌های ادبی درخشانی را نیز به قاره آفریقا و عرصه‌های بین المللی معرفی کرده‌است. مهمترین شعراء و نویسندگان دوره معاصر این کشور که بر دیگر کشورهای قاره آفریقا نیز تا حدودی تأثیرگذار بوده‌اند عبارتند از:
تسگای گبره - مدهین
تسگای گبره - مدهین(Tsegaye Gabre- Medhin)، شاعر، هنرمند و نمایشنامه نویس معروف اتیوپیایی درسال 1936 در حوالی شهر آمبو به دنیا آمد. وی پس از سپری نمودن تحصیلات ابتدایی و متوسطه با به دست آوردن بورسیه تحصیلی مرکز آموزش عالی بلک استون شیکاگو، رهسپار اروپا شد و پس از تحصیل در تئاتر سلطنتی انگلیس و تئاتر کمدی فرانسه و بازگشت به کشور خود را وقف توسعه هنر تئاتر در اتیوپی نمود. تسگای در دهه 1960 در مناسبت‌های فرهنگی مختلف در قاره آفریقا حضور یافت و در سال 1966 و در سن 29 سالگی به دلیل اقدامات ارزنده خود در زمینه توسعه ادبیات امهریک موفق به دریافت جایزه ادبی امپراطور هایله سلاسی شده و لقب ملک الشعرای اتیوپی را دریافت کرد.
گبره مدهین پس از کودتای 1974 مدت کوتاهی به سمت معاون وزیر فرهنگ و ورزش برگزیده شد وطی دوره مسئولیت کوتاه خود دپارتمان هنرهای نمایشی را در دانشگاه آدیس آبابا تأسیس نمود. وی در سال 1984 شعر بلند «رد پای زمان» را به همراه تصاویری از عکاسی ایتالیایی منتشر کرد که دربرگیرنده بخش هایی از تاریخ اتیوپی از قدیم الایام بود.
گبره در مدت حیات ادبی خویش کتب شعر و نمایشنامه‌های تاریخی حماسی ارزشمندی را خلق نمود که هر یک از جذابیت‌های خاصی برخوردارند. وی همچنین تلاش فراوانی به خرج داد تا بخشی از آثار تاریخی و میراث فرهنگی به غارت رفته آکسوم که در موزه‌ها و کتابخانه‌های انگلیسی نگهداری می‌شوند به این کشور مسترد گردند. تسگای برخی از رمان های مشهور ادبی جهان همچون اتللو و هملت اثر شکسپیر و آثاری از مولیر و برتولت برشت را نیز از انگلیسی به امهریک ترجمه کرد. گبره مدهین درسال 2006 در ایالات متحده آمریکا درگذشت.[۷]
دیناو منگیستو
دیناو منگیستو (Dinaw Mengestu)، نویسنده و رمان نویس مشهور اتیوپیایی ساکن ایالات متحده آمریکا در سال 1978 در آدیس آبابا به دنیا آمد. وی در سن دو سالگی به همراه خانواده‌اش رهسپار آمریکا شد و تحصیلات ابتدایی، متوسطه و دانشگاهی خود را در این کشور سپری نموده و موفق به اخذ کارشناسی ارشد از دانشگاه کلمبیا گردید. دیناو تاکنون چند رمان ادبی به رشته تحریر درآورده که با استقبال محافل ادبی ایالات متحده، انگلستان و اتیوپی مواجه شده است. وی مقالاتی را نیز در ارتباط با جنگ داخلی سودان و منازعات شمال اوگاندا در مجلات معتبر آمریکا به چاپ رسانده‌است. منگیستو تاکنون جوایز متعددی را از نشریات معتبر و جشنواره‌های ادبی آمریکا به دست آورده‌است. وی هر چند در ایالات متحده آمریکا سکونت دارد ولی از ارتباط خوبی با کشور خود برخوردار بوده و در جریان امور فرهنگی و اجتماعی اتیوپی قرار دارد.[۸]
هادیس آلمایهو
آقای هادیس آلمایهو (Haddis Alemayehu) وزیر خارجه اسبق اتیوپی و از چهره‌های سرشناس سیاسی و ادبی اتیوپی در سال 1910 در روستایی در حومه شهر دبره مارکوس به دنیا آمد. وی تحصیلات ابتدایی و متوسط خود را در مدرسه ای وابسته به کلیسای ارتدوکس اتیوپی به پایان رساند و موفق به اخذ دکتری افتخاری از دانشگاه آدیس آبابا شد.
هادیس آلمایهو در دوران زندگی خود چند رمان به زبان امهریک به چاپ رساند که سبب معروفیت وی در داخل کشور شد. وی هر چند به زبان انگلیسی تسلط داشت ولی از طرفداران ادبیات بومی اتیوپی به شمار می رفت و همواره مردم به ویژه جوانان را به حفظ میراث فرهنگی کهن این سرزمین به ویژه زبان های بومی کشور دعوت می نمود. آلمایهو در سال 2002 درگذشت.[۹]
منگیستو لما
منگیستو لما (Mengistu Lemma) شاعر و نویسنده صاحب نام اتیوپیایی در سال 1924 در شهر تاریخی حرار و در خانواده ای مسیحی به دنیا آمد. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در آدیس آبابا سپری نمود و در سال 1948 برای تحصیلات عالیه رهسپار انگلستان شد. لما در سال 1954 به میهن بازگشت و مدت کوتاهی پس از آن به عنوان دیپلمات به هند اعزام گردید. منگیستو لما در طول دوران حیات خویش چند کتاب و نمایشنامه ارزشمند تألیف نمود که هر یک سهم بسزایی در غنای ادبیات این کشور به دنبال داشت. وی در سال 1988 درگذشت.[۱۰]
هاما توما
هاما توما (Hama Tuma) شاعر و نویسنده امهریک و انگلیسی زبان اتیوپی در سال 1949 در آدیس آبابا به دنیا آمد. توما تحصیلات متوسطه خود را در دانشگاه آدیس آبابا به پایان رسانید و از جوانی به عنوان مدافع دموکراسی و حقوق بشر وارد فعالیت‌های سیاسی شد که این امر منجر به اعمال محدودیت‌های شدیدی از سوی دولت‌های وقت علیه وی شد. هاما در اکثر کتب خود با بهره گیری از طنزی تلخ اقدامات دولتمردان این کشور را به مسخره گرفته‌است. وی تاکنون ده رمان ادبی به رشته تحریر درآورده و به دلیل اقدامات سیاسی ضد دولتی خود در فرانسه زندگی می‌کند.[۱۱]
نگا مزلکیا
نگا مزلکیا (Nega Mezlekia) نویسنده معروف اتیوپیایی در سال 1958 در شهر جیجیگا به دنیا آمد. دوران جوانی او با کودتای نظامیان موسوم به درگ علیه امپراطور هایلا سلاسی همزمان بود و هر چند نگا در ابتدا از مدافعان سرنگونی هایلا سلاسی بود ولی به زودی در سلک مخالفان و منتقدان جدی منگیستو هایله ماریام جای گرفت. نگا در سال 1982 با اخذ بورسیه مهندسی رهسپار هلند شد و علاوه بر درس با گروه هاي مخالف دولت در این کشور ارتباطات گسترده‌ای برقرار کرد بطوری که پس از دو سال به دلیل بیم دستگیری توسط دولت اتیوپی، از این کشور رهسپار کانادا شد. وی در کتاب «یادداشت هایی از هینابلی» که در سال 2000 منتشر شد به نوعی خاطرات زندگی خود را به تصویر کشیده‌است. این کتاب در همان سال موفق به دریافت جایزه کتب غیرتخیلی انگلیسی زبان حکمران کل کانادا گردید. وی رمان «خدایی که شغال را خلق کرده» را نیز مدتی بعد به چاپ رساند. نگا مزلکیا در حال حاضر در کانادا زندگی می‌کند.[۱۲]
مامو وودنه
آقای مامو وودنه (Mammo wudneh) نویسنده، روزنامه نگار و رئیس سابق انجمن نویسندگان اتیوپی در سال 1921 و در جریان جنگ بین ایتالیا و اتیوپی به دنیا آمد. وی در طفولیت و بر اثر بمباران روستایش توسط هواپیماهای جنگی ایتالیا والدینش را از دست داد. مامو پس از سپری نمودن سختی‌های فراوانی؛ در جوانی به روزنامه نگاری روی آورد و در اثر لیاقت ذاتی خویش به مقام ریاست انجمن نویسندگان اتیوپی دست یافت. وودنه در جنگ بین اتیوپی و اریتره اقدامات صلح جویانه‌ای برای خاتمه جنگ انجام داد و از فعالان گفتگوهای دینی در این کشور به شمار می‌رفت. وی از مشوقان ادبیات امهریک بود و کلیه کتب خود را به این زبان تألیف کرد. مامو در سال 2012 درگذشت.[۱۳]
سلاماوی آسگدوم
آقای سلاماوی آسگدوم (Selamawi Asgedom) نویسنده اتیوپیایی در سال 1971 در اتیوپی به دنیا آمد و در هفت سالگی و پس از سپری نمودن سه سال در اردوگاه پناهندگان سودان و در شرایطی بسیار سخت و دشوار، تحت سرپرستی سازمان امداد بین المللی و به عنوان پناهنده به آمریکا انتقال یافت. وی تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه هاروارد انجام داد و از آن زمان در فعالیت‌های اجتماعی مربوط به پناهندگان فعالیت دارد. سلاماوی آسگدوم سخنران برجسته‌ای است و بدفعات در مجامع عمومی ایالات متحده آمریکا در ارتباط با وضعیت پناهندگان و آوارگان ناشی از جنگ‌ها و حوادث طبیعی سخنرانی کرده است. آسگدوم تاکنون چند کتاب از جمله شرح زندگانی خود را در آمریکا منتشر کرده که این کتب با استقبال محافل دانشگاهی مواجه شده‌است.[۱۴]
ساهله سلاسی
ساهله سلاسی (Sahle selassie) نویسنده مشهور اتیوپیایی در سال 1926 در آدیس آبابا به دنیا آمد. وی از جوانی به نوشتن روی آورد و تاکنون کتب متعددی را به زبان‌های انگلیسی، امهریک و گوراگه تألیف نموده‌است. بخش مهمی از تالیفات ساهله در مورد جنگ اتیوپی با ایتالیا و اشغال این کشور توسط استعمارگران ایتالیایی طی سال های 1936 تا 1941 است.
سبهت گبره - اگزیابهر
سبهت گبره - اگزیابهر (Sebhat Gebre-Egziabher) نویسنده مشهور اتیوپیایی در سال 1928 در منطقه تیگرای و در حوالی شهر تاریخی آدوا به دنیا آمد. وی از جوانی به نوشتن رمان‌های تخیلی و واقعی روی آورد و طی دهه های 1980، 1990 و 2000 آثار ارزشمندی را به زبان‌های فرانسه و امهریک روانه بازار ساخت که هر یک در زمره برگزیدگان ادبیات بومی اتیوپی به شمار می‌روند. سبهت سال‌های متمادی نیز در کسوت روزنامه نگار به نوشتن مقالات مختلف در روزنامه‌ها و مجلات اتیوپی نظیر هرالد اتیوپی و آدیس زمن اشتغال داشت. بخش عمده ای از شهرت سبهت گبره به دلیل سبک خاص نویسندگی او به زبان امهریک است. وی در سال 2012 درگذشت.[۱۵][۱۶]
نیز نگاه کنید به
- زبان و ادبیات تایلند
- زبان و ادبیات زیمبابوه
- زبان و ادبیات اسپانیا
- زبان و ادبیات اردن
- زبان و ادبیات فرانسه
- زبان اوکراین
کتابشناسی
- ↑ برگرفته از www.ethiopiantreasures.co.uk/pages/language.html
- ↑ برگرفته از www.britannica.com /Amharic language
- ↑ برگرفته از www.gadaa.com/Oromia and the Oromo People/2012
- ↑ برگرفته از www.britannica.com /Tigrinya language
- ↑ برگرفته از www.princeton.edu /Geez language.html
- ↑ برگرفته از www.britannica.com /Ethiopia/ language
- ↑ برگرفته از www.nytimes.com/ Tsegaye Gabre Medhin/Ethiopian Poet Laureate/html
- ↑ برگرفته از www.nytimes.com/ Dinaw Mengestu
- ↑ برگرفته از www.nytimes.com/Haddis Alemayehu
- ↑ برگرفته از www.nytimes.com/ Mengistu Lemma
- ↑ برگرفته از www.nytimes.com/ Hama Tuma
- ↑ برگرفته از www.nytimes.com/ Nega Mezlekia
- ↑ برگرفته از www.nytimes.com/ Mammo wudneh
- ↑ برگرفته از www.nytimes.com/Selamawi Asgedom
- ↑ برگرفته از www.nytimes.com/Sebhat Gebre-Egziabher
- ↑ عرب احمدی، امیر بهرام، کریمی، مهرداد (1392). جامعه و فرهنگ اتیوپی. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 220-230.