نظام فرهنگی اتیوپی

از دانشنامه ملل

فرهنگ در کشور اتیوپی عمدتا به عنوان مجموعه پیچیده‌ای از سنت‌ها، باورها، ارزش‌ها، زبان‌ها، آداب و رسوم و ایدئولوژی قبایل و اقوام مختلف کشور در نظر گرفته می‌شود که از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته‌است. جدای از آن به دلیل ارتباطات و مناسبات عمیق این کشور با کشورهای همسایه در طول تاریخ به ویژه سودان، شبه جزیره عربستان، شبه قاره هند، و ایتالیا؛ بخش‌هایی از فرهنگ این مناطق نیز وارد فرهنگ بومی این کشور شده و در زمره بخشی از ساختار فرهنگی اتیوپی جای گرفته است.

سیاست‌های فرهنگی دولت

نخستین سیاست فرهنگی راهبردی دولت اتیوپی در سال 1977 و در دوره حاکمیت دولت چپ‌گرای منگیستو هایله ماریام مورد تصویب مجلس ملی اتیوپی قرار گرفت. اصول کلی این سیاست فرهنگی عبارت بود از:

  • در نظر گرفتن حق مساوی برای کلیه زبان‌ها، سنت‌ها، میراث تاریخی و سایر جنبه‌های فرهنگی اقوام مختلف اتیوپی؛
  • ایجاد شرایط مساعد برای انجام فعالیت‌های تحقیقاتی در مورد زبان، میراث و جنبه‌های فرهنگی هویتی اقوام مختلف اتیوپی؛
  • تأمین شرایطی که طی آن همه شهروندان کشور بتوانند به طور مساوی و آزادانه در کلیه فعالیت‌های فرهنگی شرکت کرده و از امکانات موجود بهره برداری نمایند؛
  • فراهم نمودن امکانات مناسب برای محققینی که در زمینه‌های فرهنگی فعالیت می‌کنند؛
  • ارتقاء سطح فرهنگ مردم و اقوام مختلف و هماهنگ کردن آن با آموزش، علم و تکنولوژی مدرن روز؛
  • ایجاد شرایطی که به تربیت نیروهای انسانی متخصص در زمینه‌های مختلف فرهنگی کمک نموده و عادات و سنت‌های غلط فرهنگی را به تدریج تصحیح یا حذف کند؛
  • ایجاد امکانات لازم برای مؤسسات فرهنگی با هدف تقبل نقش‌های مهم تر در برنامه‌های کشور و در راستای ترویج صلح، آزادی، رشد و توسعه در سرتاسر کشور؛
  • همکاری فرهنگی در سطوح ملی، منطقه‌ای، قاره‌ای و بین المللی براساس برابری فرهنگ‌ها.

ابزارها و راهکارهای مورد استفاده برای نیل به اهداف سیاست فرهنگی این کشور طی سه دهه گذشته به شرح ذیل جنبه عملیاتی یافته یا در دست اجراء می‌باشند:

1- فهرست و استاندارد کردن اطلاعات زبانی و آثار تاریخی

الف) کلیه میراث فرهنگی، تاریخی و طبیعی مربوط به اتیوپی که در داخل یا خارج از کشور قرار دارند، باید شناسایی شده و فهرست گردند؛

ب) تمامی زبان‌ها و لهجه‌های کشور باید شناسایی و ثبت گردیده و مطابق با استانداردها و پراکندگی جغرافیایی خود، طبقه بندی و مشخص شوند.

2- مطالعه و تحقیق و توسعه

الف) تحقیقات و مطالعات استاندارد شده علمی باید در زمینه باستان شناسی، دیرینه شناسی (Paleontology)، انسان شناسی باستانی (Paleo Anthropology) و انسان شناسی فرهنگی و تاریخی انجام شوند؛

ب) انجام مطالعات علمی در مورد تمام انواع میراث تاریخی و فرهنگی کشور؛

ج) انجام تحقیقات گسترده در مورد زبان‌های درحال انقراض و تلاش برای ثبت و نگهداری آنها؛

د) تحقیق و مطالعه در زمینه منسوخ ساختن سنت‌های زیان‌آور علیه زنان و ارائه راهکارهای لازم با توجه به نتایج مطالعات؛

ه) تعیین اهداف مشخص برای مؤسسات فرهنگی دست اندرکار امور جوانان در راستای رشد و توسعه نسل آینده کشور.

3- توسعه تأسیسات فرهنگی

الف) تاسیس و توسعه موسسات و مراکز فرهنگی نظیر موزه‌ها، سالن‌های تئاتر، سینما، مراکز فرهنگی، کتابخانه‌های سیار و ثابت، آرشیوها، مراکز حفظ و نگهداری اسناد، مراکز صنایع دستی و هنرهای تزئینی، مؤسسات مطالعات زبان و کلیه مراکزی که با امور فرهنگی کودکان و نوجوانان سر و کار دارند؛

ب) تأسیس یک مرکز ترجمه چند زبانه به منظور انجام تبادلات فرهنگی و انتقال دانش و اطلاعات مورد نیاز بین زبان‌های محلی و خارجی.
4- حفاظت و نگهداری میراث فرهنگی موجود

الف) تهیه و تدوین نقشه میراث ملی دربرگیرنده اماکن، میراث طبیعی، فرهنگی و تاریخی اتیوپی؛

ب) در نظر گرفتن اقدامات امنیتی برای حفاظت میراث تاریخی کشور از خطراتی نظیر سرقت، قاچاق و انتقال به کشورهای دیگر؛

ج) گردآوری و طبقه بندی میراث فرهنگی کشور در موزه‌ها، کتابخانه‌ها و اماکن مناسب.

5- بازگرداندن و اعاده میراث فرهنگی

الف) تلاش برای بازگرداندن میراث تاریخی خارج شده از کشور با بهره‌گیری از دیپلماسی فعال فرهنگی در سطوح ملی، منطقه‌ای، قاره‌ای و بین المللی.

6- توسعه زبان‌ها و تعیین نوع زبان برای استفاده

الف) تهیه نقشه پراکندگی انواع زبان‌های بومی کشور؛

ب) شناسایی و تدوین الفبای زبان‌های در حال انقراض فاقد رسم الخط علمی؛

ج) افزایش ترجمه متون یاری‌دهنده کشور در تجربیات و دانش جهان.

7- تشویق و اعطای کمک‌های مادی و معنوی به هنرمندان خلاق در پدید آوردن آثار برجسته هنری

8- حمایت از مالکیت میراث معنوی

الف) اصلاح قوانین موجود کشور مرتبط با کپی رایت و تدوین قوانین متناسب با پیشرفت تکنولوژی روز؛

ب) انجام اقدامات لازم برای اطمینان از رعایت حقوق مؤلفان و مخترعان؛

ج) حفظ حقوق اشخاص، گروه‌ها و سازمان‌هایی که آرشیوها و سایر میراث منقول خود را به موزه‌ها و آرشیوهای ملی و یا منطقه‌ای می‌سپارند؛

د) تشویق اشخاص فعال در امور فرهنگی در راستای تاسیس اتحادیه‌های شغلی آزاد.

9- گسترش دانش فرهنگی

الف) تقویت هویت فرهنگی جوانان و تمرکز هر چه بیشتر بر موضوعات فرهنگی ارتباط‌دهنده فرهنگ و آموزش و پرورش؛

ب) تهیه و انتشار برنامه‌های آموزشی از طریق رسانه‌های جمعی با هدف افزایش دانش فرهنگی در بین مردم اتیوپی.

10- مدرنیزاسیون و آموزش فردی

الف) تحقق آموزش‌های کوتاه مدت و بلند مدت در داخل و یا خارج کشور با هدف ترقی و توسعه دانش فرهنگی اشخاص فعال در رشته‌های مختلف فرهنگی؛

ب) به کارگیری روش‌های مدرن برای توسعه بخش‌های فرهنگی جامعه.

11- افزایش مشارکت عمومی

الف) فراهم آوردن شرایط مساعد برای سرمایه گذاران خصوصی جهت احداث سالن‌های تئاتر، سینما، گالری‌های هنری و تجهیز کتابخانه‌های عمومی؛

ب) پشتیبانی و حمایت کامل از اتباع اتیوپیایی یا خارجی فعال در زمینه گردآوری آثار هنری، صنایع دستی، اسناد خطی، کتب و آرشیوهای قدیمی به صورت قانونی؛

ج) تاسیس و گسترش سازمان‌ها و اتحادیه‌های فعال در زمینه‌های مختلف فرهنگی.

12- ارتباطات و مبادلات فرهنگی

الف) تاسیس سیستم‌های نوین اطلاعاتی و طراحی شبکه تبادل اطلاعات؛

ب) گسترش روابط مستحکم فرهنگی ملی، قاره‌ای و بین المللی براساس برابری فرهنگ‌ها با هدف معرفی فرهنگ اتیوپی به سایر جهانیان؛

ج) تلاش برای عملیاتی کردن قراردادهای فرهنگی امضا شده بین کشور اتیوپی و دیگر کشورها[۱].

جریان‌های فکری موثر

جریان‌های فکری موثر در جامعه در دهه‌های 1960 و 1970 میلادی به طور کامل تحت کنترل اتحادیه‌های کارگری و صنفی بود و رهبران این اتحادیه‌ها در برانگیختن اذهان عمومی جامعه تاثیرگذار بودند. با این حال طی دو دهه گذشته و بر اثر رشد تدریجی فرآیند دمکراسی پیشرفت‌هایی در توسعه جریان‌های فکری در جامعه به وجود آمده و دانشگاه‌ها به جریان دهنده‌های اصلی فکری جامعه مبدل شده‌اند به طوری که در سازماندهی برخی اعتراضات و تظاهرات مردمی نیز نقش تعیین کننده‌ای برعهده داشته‌اند. البته به موازات محافل دانشگاهی، اتحادیه‌های کارگری نیز همچنان جایگاه و نفوذ خود را حفظ کرده‌اند. از این روی می‌توان گفت اتحادیه‌های کارگری و محافل دانشگاهی دو عنصر تاثیرگذار در خط دهی و جهت دهی به گروه‌های مختلف اجتماعی اتیوپی به شمار می‌روند.

مفاخر ملی اتیوپی

کشور باستانی و تاریخی اتیوپی همچون دیگر کشورهای قاره آفریقا دربرگیرنده قهرمانان و تاریخ سازان بزرگی است که صفحاتی از تاریخی این کشور را به خود اختصاص داده و در زمره مفاخر ملی این کشور جای گرفته‌اند. جدای از قهرمانان و شخصیت‌های تاریخی اتیوپی، برخی اشخاص در دوره معاصر به ویژه در جریان جنگ این کشور با ایتالیا در دهه 1930 به چهره‌های بزرگی مبدل شده و در تقویم مفاخر ملی و قهرمانان بزرگ اتیوپی جای گرفته‌اند. برخی از این شخصیت‌های عبارتند از:

  • سرهنگ کاساجی ماریام: وی در جریان جنگ ناکفا کشته شده و به شیر تنهای ناکفا ملقب گشت؛
  • سرگرد مامو تمتیمی: وی در جریان محاصره شش ماهه ناکفا جنگ سختی انجام داد؛
  • ژنرال تشوم تسه ما: وی در مساوا کشته شد؛
  • سرهنگ بلی آشکناکی: کشته شده در مساوا؛
  • ژنرال یاگام کلو: از جنگجویان جنگ اتیوپی با ایتالیا؛
  • کاپیتان مامو‌هاپتوولد: از جنگجویان جنگ کره؛
  • ژنرال فانتابیلان از فرماندهان نیروهای هوایی اتیوپی؛
  • ژنرال آماها دستا: از فرماندهان نیروی هوایی اتیوپی.

جدای از این مفاخر ملی، آبونا پطرس، امپراطور تئودروس و امپراطور یوهانس چهارم نیز به عنوان شهدای این سرزمین و افرادی که جان خود را فدای میهن ساختند مورد گرامی داشت دولت و مردم اتیوپی قرار دارند[۲].

تاثیر فرهنگ‌های خارجی

هر چند فرهنگ کشور اتیوپی فرهنگی غنی و پر محتوا است و اقوام و قبایل این کشور نیز با دارا بودن خرده فرهنگ‌هایی عمیق در پربار شدن هرچه بیشتر این فرهنگ تأثیرگذار بوده‌اند با این حال فرهنگ اتیوپی طی چند دهه گذشته و از اوایل دهه 1960 به بعد تا حدود زیادی تحت تأثیر فرهنگ‌های خارجی به ویژه فرهنگ و تمدن غربی قرار گرفته‌است. از این رو تهاجم فرهنگی غرب بر فرهنگ عمومی اتیوپی و خرده فرهنگ‌های قبایل مختلف کشور اثرات قابل توجهی برجای نهاده‌است که‌این تأثیرات را می‌توان بر نوع لباس پوشیدن زنان و مردان، نحوه آرایش بانوان مناطق شهری، نوع گفتار تحصیلکردگان دانشگاهی، طرز تفکر برخی اندیشمندان در مورد مغرب زمین و... مشاهده کرد. تهاجم فرهنگی غرب در این کشور بیشتر از طریق فضای مجازی (شبکه‌های فیس بوک، توئیتر و ...) شبکه‌های ماهواره‌ای، فیلم‌های سینمایی، مجلات و اقدامات نمایندگی‌های فرهنگی کشورهای غربی در بخش‌های مختلف کشور راه یافته‌است. علاوه بر آن میسیونرها و هیئت‌های تبشیری وابسته به کلیساهای غربی نیز از جمله عوامل گسترش فرهنگ غربی در مناطق روستایی و بخش‌های دورافتاده اتیوپی به شمار می‌روند[۳].

هرچند غرب زدگی و تأثیر فرهنگ غربی در مناطق شهری و به ویژه شهر آدیس آبابا از عمق بیشتری برخوردار است و چهره عمومی شهر و شهرنشینان نیز به خوبی نمایانگر این امر است با این حال روستاییان و ساکنان شهرهای کوچک به دلیل تأکید و علاقه خود در حفظ فرهنگ‌های قومی قبیلگی خویش تاکنون در مقابل مظاهر فریبنده تمدن و فرهنگ غربی مقاومت کرده‌اند. با این همه در بین اقوام و قبایل کاملا سنتی و تا حدودی دست نخورده نیز رگه‌هایی از فرهنگ غربی مشاهده می‌شود.

ورود فرهنگ غربی به این کشور و عقب نشینی گام به گام فرهنگ ملی و خرده فرهنگ‌های قبایل این کشور در مقابل امواج نیرومند فرهنگ غربی طی چند دهه گذشته که منجر به از بین رفتن برخی از آداب و رسوم و سنت‌های قدیمی‌ اتیوپی شده‌است بارها با اعتراض اندیشمندان این کشور مواجه گشته و آنها ضمن اعتراض به سیاست دولت خواستار اتخاذ تدابیر و مواضعی در مقابل این وضعیت و ممانعت از ورود سازمان‌یافته فرهنگ غربی به کشور و در مقابل آن تلاش برای تقویت فرهنگ بومی این کشور شده‌اند. با این حال تحولات سیاسی چند دهه گذشته، مشکلات عظیم اقتصادی، سو مدیریت دولتمردان و بی‌توجهی به عرصه فرهنگ مانع توجه دولتمردان کشور به این موضوع مهم شده‌است.

بازار کتاب در اتیوپی

با وجود علاقه فراوان مردم این کشور به مطالعه کتب مختلف؛ میزان ترجمه کتب خارجی به ویژه از زبان انگلیسی به زبان‌های امهریک و ارومو خصوصا در مضامین علمی، ادبی و رمان در سطح پایینی است و هر سال تنها تعداد معدودی ترجمه روانه بازار کتاب این کشور می‌شوند. علت عمده‌این امر هزینه‌های بالای چاپ و نشر و عدم حمایت دولت از ترجمه کتب مختلف به زبان‌های بومی این کشور است که به نوبه خود موجبات عدم رونق این بخش فرهنگی را در کشور فراهم آورده‌است.

جهانگردی بین‌المللی (جاذبه‌های گردشگری اتیوپی)

کشور اتیوپی از کشورهای زیبای قاره آفریقا به شمار می‌رود که گوناگونی طبیعت آن اعم از بیابان، جنگل، رودخانه، دریاچه، کوهستان و دشت‌های نیمه جنگلی زیبایی خاصی بدان بخشیده‌است. جدای از طبیعت زیبای این کشور؛ انبوه آثار تاریخی و بناهای باستانی اتیوپی از جذابیت‌های مهم این کشور کهن به شمار می‌رود و هر سال هزاران گردشگر از کشورهای مختلف به ویژه از اروپای غربی و آمریکای شمالی با هدف مشاهده جاذبه‌های طبیعی و تاریخی به اتیوپی سفر می‌کنند.

صنعت گردشگری در کشور اتیوپی در دوره حاکمیت امپراطور هایلا سلاسی در جایگاه خوبی قرار داشت با این حال روی کارآمدن نظامیان چپ‌گرا در دهه‌های 1970 و 1980 موجب انحطاط نسبی نظام گردشگری اتیوپی گردید. پس از سرنگونی هایله ماریام و از اوایل دهه 1990 میلادی بازسازی صنعت توریسم کشور در دستور کار دولت قرار گرفت و آقای ملس زناوی با تاکید بر اهمیت توریسم و گردشگری و با کمک کشورهای خارجی به ویژه چین، پروژه‌های مختلفی همچون ساخت هتل‌های کوچک و متوسط و رستوران‌های جدید به همراه ایجاد امکانات رفاهی در پارک‌های وحش و تورهای تفریحی به مناطق صحرایی و کوهستانی را در مناطق مختلف کشور آغاز کرد. این سیاست جدید راهبردی از اواسط دهه 1990 میلادی موجب افزایش ورود توریست‌های غربی به اتیوپی و در نتیجه کسب درآمد عظیمی‌در سال‌های نخست دهه 2000 میلادی گردید به طوری که بر اساس آخرین آمار موجود در سال 2010 میلادی (علیرغم رخ دادن وقایعی نظیر خشکسالی و قحطی در برخی مناطق و سایه انداختن شبح تروریسم بر کشور) در حدود 410 هزار گردشگر خارجی به این کشور سفر کرده‌اند که در نوع خود قابل ملاحظه است[۴].

مراكز مهم گردشگری اتیوپی

مهم ترین مناطق گردشگری اتیوپی که علاوه بر نمایش جلوه‌های زیبایی از طبیعت، دربرگیرنده آثار تاریخی و باستانی متعددی می‌باشند و از این نظر در سطح جهان به شهرت والایی دست یافته‌اند عبارتند از:

شهر آکسوم (1403). برگرفته از سایت کانون گردشگران جوان ایران، قابل بازیابی از https://kanoonirangardan.ir/
آکسوم

آکسوم قدیمی‌ترین شهر باستانی اتیوپی و همچنین پایتخت دولت تاریخی آکسوم است. این شهر دربرگیرنده تعدای از ستون‌های سنگی اوبلیسک (تک ستون‌های یکپارچه سنگی) منحصر به فرد می‌باشد. بلندترین این ستون‌ها 35 متر طول و 500 تن وزن داشته و هرچند در حال حاضر درهم شکسته و بر زمین افتاده‌است با این حال بزرگ‌ترین قطعه سنگی محسوب می‌گردد که تاکنون توسط انسان ساخته شده‌است.

نزدیک به این ستون؛ ستون سنگی کوچک‌تری وجود دارد که 24 متر ارتفاع دارد. یکی از ستون‌های سنگی بزرگ این مجموعه نیز به دستور شخص موسولینی در سال 1937 به رم انتقال یافت که پس از مذاکرات طولانی در سال 2007 به کشور بازگردانده شد.

آکسوم در زمان رونق خود مرکز تجاری بزرگی با دارا بودن پول خاص بود و با مصر، دنیای عرب، ایران و هند مناسبات تجاری داشت. از سوی دیگر آکسوم محل قدیمی‌ترین کلیسای اتیوپی است که به زمان تعیین مسیحیت به مذهب دولتی (اوایل قرن چهارم) بر می‌گردد. ساختمان اولیه‌ این کلیسا که ظاهرا بسیار مرتفع بوده در حال حاضر از بین رفته‌است با این حال در اوایل قرن هفدهم میلادی و به دستور امپراطور فاسیلادسا (Fasiladsa) ساختمانی در محل آن ساخته شد که هنوز نیز باقی مانده‌است.

در مجاورت این کلیسا؛ خانه متروکی وجود دارد که بسیار مورد احترام مردمان محلی می‌باشد و ادعا می‌شود که در این محل صندوق پیمان مقدس (ده فرمان خداوند به حضرت موسی) نگاهداری می‌گردد. این در حالی است که محل دقیق ده فرمان مشخص نیست.

در بیرون از آکسوم نیز بقایای کاخی که از نظر عموم متعلق به ملکه سبا است وجود دارد. این کاخ در محلی به نام دانگوره (Dangur) نزدیک به کوهی که ستون‌های سنگی اوبلیسک از آنجا آورده شده قرار دارد. علاوه بر آن، در آکسوم آرامگاه چند فرمانروای قدیمی وجود دارد که کنده‌کاری‌های زیبایی بر روی آنها صورت گرفته‌است. معبدی متعلق به قرون ششم و هفتم قبل از میلاد از دیگر آثار تاریخی آکسوم محسوب می‌شود. علاوه بر آن محل جنگ میان نیروهای حبشه و نیروهای ایتالیایی- که در سال 1896 در منطقه‌ای به نام آدوا اتفاق افتاد- نیز در آکسوم قرار دارد[۵].

شهر آکسوم به ویژه ابلیسک‌ها (ستون‌های) آکسوم که در فهرست سازمان یونسکو نیز به ثبت رسیده‌اند از مراکز اصلی مورد بازدید گردشگران خارجی است که عمدتا در قالب تورهای چند نفره بناهای تاریخی این شهر را مشاهده و فیلم و عکس تهیه می‌کنند.

بحیردار

بحیردار از دیگر مناطق زیبا و باستانی کشور اتیوپی است. بحیردار در ساحل جنوبی دریاچه تانا -که بهترین و راحت ترین مکان برای مشاهده آبشارهای نیل آبی است - قرار دارد. آبشار نیل آبی که مردم اتیوپی به آن دود آتش نیز می‌گویند یکی از دیدنی‌ترین مکان‌های طبیعی اتیوپی به شمار می‌رود. علاوه بر آن در بحیردار کلیساها و صومعه‌هایی وجود دارد که اکثر آنها علی‌الخصوص صومعه کبران گبریل و صومعه زگه پنینسولا از معروفیت زیادی برخوردار می‌باشند. بر روی دیوارهای این اماکن دینی نقاشی‌های جالبی ترسیم شده‌است.

البته در حال حاضر بیشتر این مکان‌ها به موزه تبدیل شده و در آنها نسخ خطی، تاج‌های تاریخی و همچنین جامه‌های مربوط به پادشاهان و کشیشان برجسته حبشه نگهداری می‌شوند. بازدید از تعدادی از برخی از کلیساهای تاریخی این منطقه برای افراد عادی ممنوع می‌باشد[۶].

بحیردار قطب گردشگری اتیوپی است و در طول سال دستجات بزرگ توریست‌های خارجی به‌این شهر سفر کرده و علاوه بر آثار تاریخی آن و از نیل آبی و دریاچه تانا نیز که از زیبایی شگفت انگیزی برخوردارند بازدید می‌نمایند.

گوندار

گوندار از دیگر شهرهای زیبا و تاریخی اتیوپی است. در این شهر که توسط امپراطور فاسیلادسا درسال 1636 به عنوان پایتخت بنیانگذاری گردید تعداد زیادی قلعه کاخ مانند وجود دارد که تاریخ بنای آنها به قرون هفدهم و هجدهم بر می‌گردد و بدین جهت از این شهر با عنوان شهر قلعه‌ها نیز یاد می‌گردد. گوندار تا زمان حکومت امپراطور تئودروس دوم پایتخت حبشه بود و طی این مدت طولانی به مرکز تجاری عظیمی مبدل گشت که با سرزمین‌های جنوب نیل آبی، سودان، و بخش‌هایی از دریای سرخ ارتباطات گسترده بازرگانی داشت[۷].

مشهورترین آثار تاریخی و چشم اندازهای طبیعی گوندار عبارتند از:

  • ارگ سلطنتی امپراتور فاسیلا داس (ثبت شده در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو
  • صومعه دربرهان سیلاسی (DerBirhan Silassie)؛
  • مجموعه کاسکام (Qusquam)؛
  • دهکده فالاشه‌ها (یهودیان اتیوپی
  • منطقه گورگورا و حومه آن (Gorgora)؛
  • دهکده ملکه کاسوی (Kossoye)؛
  • پارک ملی کوهستانی سی مین (Simien) (ثبت شده در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو).

گوندار از مراکز بزرگ گردشگری اتیوپی است و گردشگران خارجی در مدت اقامت در این کشور؛ از آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی این شهر و اطراف آن بازدید می‌نمایند[۸].

شهر حرار

شهر قدیمی و بسیار زیبای حرار از مشهورترین مراکز فرهنگی تمدنی اتیوپی به شمار می‌رود. این شهر که طی قرون متمادی مرکز تجاری بزرگی در امپراطوری حبشه به شمار می‌آمده‌است از قدیم الایام دارای مناسبات بازرگانی با مناطق گوناگون حبشه، بنادر خلیج عدن و تعدادی از سرزمین‌های شرقی بوده‌است. علاوه بر آن حرار مرکز بزرگ اسلامی بوده و در قرون میانه اسلامی بسیاری از علاقمندان به علوم اسلامی طی سفر به حرار؛ در مدارس اسلامی این شهر تحصیل می‌کرده‌اند. این شهر به لحاظ صنایع دستی خاص خود - عمدتا بافندگی و سبدبافی- و همچنین نسخ خطی زیبا نیز در اتیوپی از شهرت زیادی برخوردار است. انبوه مساجد تاریخی، بازارهای رنگارنگ، آرامگاه‌های مقدس و مناره‌ها از دیگر جاذبه‌های تاریخی شهر حرار است[۸]. حرار از شهرهای گردشگری اتیوپی است و معمولا در طول سال دربرگیرنده گردشگرانی از کشورهای مختلف جهان است که با مشاهده آثار تاریخی آن با گوشه‌هایی از فرهنگ و تمدن اسلامی‌در این سرزمین آشنا می‌گردند.

لالیبلا (1403). برگرفته از سایت بدون، قابل بازیابی از https://bdoon.ir/
لالیبالا

لالیبالا یکی از مهم ترین آثار باستانی و تاریخی اتیوپی - متعلق به قرون وسطی - است که در منطقه ولو قرار دارد. شهرت عمده لالیبالا به سبب وجود یازده کلیسای ساخته شده از سنگ یکپارچه تراشیده شده‌است. تاریخ دقیق تاسیس این کلیساهای سنگی که در داخل حفره‌هایی سنگی در داخل کوه احداث گشته‌اند مشخص نیست با این حال اعتقاد عمومی بر آن است که این کلیساها توسط پادشاه لالیبالا در اواخر قرن دوازدهم و یا اوایل قرن سیزدهم ساخته شده‌اند. نکته جالب در مورد این بناهای ساخته شده در دل کوه معماری منحصر به فرد هر یک از کلیساهاست که آنها را از یکدیگر متمایز و در زمره عجایب سبک خاصی از معماری قرار داده‌است به طوری که تمامی آنها به طور زیبایی تراشیده شده و تعدادی از آنها نیز با نقاشی‌های خیالی تزئین شده‌اند. این کلیساها در لیست آثار تاریخی سازمان علمی فرهنگی یونسکو نیز به ثبت رسیده‌اند.

مشهورترین کلیساهای یازده‌گانه لالیبلا عبارتند از:

  • صومعه بتا مداهنه (Beta Medahne)؛
  • صومعه ناکوتولاب (Naakuto Lab)؛
  • صومعه مریم مقدس؛
  • صومعه جلجتا؛
  • صومعه آبالیبانوس (Aba Libanos)؛
  • صومعه گابریل؛
  • صومعه رافائل؛
  • صومعه گئورگیس مقدس[۹].

سه کشور مبدأ گردشگران خارجی

کشور زیبای اتیوپی با چشم اندازهای طبیعی آن اعم از جنگل، کوهستان، بیابان، رودخانه‌های پر آب و آداب و رسوم جالب قبایل سنتی آن از مقاصد گردشگران کشورهای مختلف است که در فصول مختلف سال به‌این کشور سفر کرده و از مشاهده مناظر زیبای آن لذت می‌برند. هرچند اطلاعات دقیقی در مورد ملیت گردشگرانی که به این کشور سفر می‌کنند وجود ندارد با این حال بر اساس شواهد موجود توریست‌های آمریکایی، ایتالیایی و فرانسوی بیشترین گردشگران خارجی را که به اتیوپی سفر می‌کنند تشکیل می‌دهند.

سه مقصد اصلی مسافران اریتره‌ای

به دلیل فقر و مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه اتیوپی، واژه سفر تفریحی به خارج از کشور عملا در فرهنگ این کشور جایگاهی ندارد و تنها تعداد بسیار معدودی از مردم این کشور در طول سال و با هدف گردش به دیگر کشورهای جهان سفر می‌کنند. از این روی بخش عمده اتیوپیایی‌هایی را که در طول سال به خارج از کشور سفر می‌کنند را تجار و بازرگانانی تشکیل می‌دهند که با سفر به کشورهایی همچون امارات متحده عربی، عربستان و جیبوتی کالاهایی را خریداری و در کشور خود به فروش می‌رسانند.

آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی

طی چند دهه گذشته و در اثر تلاش مدیران فرهنگی این کشور برخی آثار طبیعی و تاریخی اتیوپی در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسیده‌اند. این آثار طبیعی و تاریخی عبارتند از:

  • ابلیسک‌ها (ستون‌های) آکسوم؛
  • کلیساهای تراشیده شده از سنگ‌های یکپارچه در لالیبلا؛
  • قلعه گوندار؛
  • دره ارومو؛
  • هدار (Hadar) (محلی که اسکلت معروف به لوسی یافت شده‌است)؛
  • سنگ‌های ایستاده و کنده کاری شده تیا (Tia)؛
  • پارک ملی سمی‌ین (Semien)[۱۰][۱۱].

نیز نگاه کنید به

نظام فرهنگی روسیه؛ نظام فرهنگی چین؛ نظام فرهنگی تونس؛ نظام فرهنگی کوبا؛ نظام فرهنگی لبنان؛ نظام فرهنگی مصر؛ نظام فرهنگی کانادا؛ نظام فرهنگی افغانستان؛ نظام فرهنگی سودان؛ نظام فرهنگی اردن؛ نظام فرهنگی ساحل عاج؛ نظام فرهنگی مالی؛ نظام فرهنگی ژاپن؛ نظام فرهنگی تایلند؛ نظام فرهنگی آرژانتین؛ نظام فرهنگی قطر؛ نظام فرهنگی فرانسه؛ نظام فرهنگی اسپانیا؛ نظام فرهنگی سوریه؛ نظام فرهنگی سیرالئون؛ نظام فرهنگی سنگال؛ نظام فرهنگی اوکراین؛ نظام فرهنگی زیمبابوه؛ نظام فرهنگی تاجیکستان؛ نظام فرهنگی قزاقستان؛ نظام فرهنگی سریلانکا؛ نظام فرهنگی بنگلادش؛ نظام فرهنگی گرجستان

کتابشناسی

  1. برگرفته از http://www.Countries and their cultures/culture of Ethiopia
  2. برگرفته از http://ecadforum.com/honoring+and+celebrating+ethiopian+heroes+annual+event/washington-dc
  3. برگرفته از http://www.selamta.net/culture.html
  4. World Bank (2010). Ethiopia in Makeda's Footsteps: Towards a Strategy for Pro-Poor Tourism Development. African Private Sector Development
  5. برگرفته از http://www.tourismethiopia.gov.et/Attractions/AxumDestination/2012
  6. برگرفته از http://www.selamta.net/Ethiopia's+Tourist+Attractions.html
  7. ابهری، رضا، الموتی، محمدرضا (1381). کتاب سبز. تهران: اداره نشر وزارت امور خارجه، ص 4-23.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ برگرفته از http://www.selamta.net/Ethiopia's+Tourist+Attractions.htm
  9. برگرفته از http://www.tourismethiopia.gov.et/2012
  10. برگرفته از http://www.Unesco.org/Ethiopi/2012
  11. عرب احمدی، امیر بهرام، کریمی، مهرداد (1392). جامعه و فرهنگ اتیوپی. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 128-145.