صنعت گردشگری اتیوپی

از دانشنامه ملل

کشور اتیوپی از کشورهای زیبای قاره آفریقا به شمار می‌رود که گوناگونی طبیعت آن اعم از بیابان، جنگل، رودخانه، دریاچه، کوهستان و دشت‌های نیمه جنگلی زیبایی خاصی بدان بخشیده‌است. جدای از طبیعت زیبای این کشور؛ انبوه آثار تاریخی و بناهای باستانی اتیوپی از جذابیت‌های مهم این کشور کهن به شمار می‌رود و هر سال هزاران گردشگر از کشورهای مختلف به ویژه از اروپای غربی و آمریکای شمالی با هدف مشاهده جاذبه‌های طبیعی و تاریخی به اتیوپی سفر می‌کنند.

صنعت گردشگری در کشور اتیوپی در دوره حاکمیت امپراطور هایلا سلاسی در جایگاه خوبی قرار داشت با این حال روی کارآمدن نظامیان چپ‌گرا در دهه‌های 1970 و 1980 موجب انحطاط نسبی نظام گردشگری اتیوپی گردید. پس از سرنگونی هایله ماریام و از اوایل دهه 1990 میلادی بازسازی صنعت توریسم کشور در دستور کار دولت قرار گرفت و آقای ملس زناوی با تاکید بر اهمیت توریسم و گردشگری و با کمک کشورهای خارجی به ویژه چین، پروژه‌های مختلفی همچون ساخت هتل‌های کوچک و متوسط و رستوران‌های جدید به همراه ایجاد امکانات رفاهی در پارک‌های وحش و تورهای تفریحی به مناطق صحرایی و کوهستانی را در مناطق مختلف کشور آغاز کرد .این سیاست جدید راهبردی از اواسط دهه 1990 میلادی موجب افزایش ورود توریست‌های غربی به اتیوپی و در نتیجه کسب درآمد عظیمی‌در سال‌های نخست دهه 2000 میلادی گردید به طوری که بر اساس آخرین آمار موجود در سال 2010 میلادی (علیرغم رخ دادن وقایعی نظیر خشکسالی و قحطی در برخی مناطق و سایه انداختن شبح تروریسم بر کشور) در حدود 410 هزار گردشگر خارجی به این کشور سفر کرده‌اند که در نوع خود قابل ملاحظه است[۱].

مراكز مهم گردشگری اتیوپی

مهم ترین مناطق گردشگری اتیوپی که علاوه بر نمایش جلوه‌های زیبایی از طبیعت، دربرگیرنده آثار تاریخی و باستانی متعددی می‌باشند و از این نظر در سطح جهان به شهرت والایی دست یافته‌اند عبارتند از:

شهر آکسوم

آکسوم

آکسوم قدیمی‌ترین شهر باستانی اتیوپی و همچنین پایتخت دولت تاریخی آکسوم است. این شهر دربرگیرنده تعدای از ستون‌های سنگی اوبلیسک (تک ستون‌های یکپارچه سنگی) منحصر به فرد می‌باشد. بلندترین این ستون‌ها 35 متر طول و 500 تن وزن داشته و هرچند در حال حاضر درهم شکسته و بر زمین افتاده‌است با این حال بزرگ‌ترین قطعه سنگی محسوب می‌گردد که تاکنون توسط انسان ساخته شده‌است.

نزدیک به این ستون؛ ستون سنگی کوچک‌تری وجود دارد که 24 متر ارتفاع دارد. یکی از ستون‌های سنگی بزرگ این مجموعه نیز به دستور شخص موسولینی در سال 1937 به رم انتقال یافت که پس از مذاکرات طولانی در سال 2007 به کشور بازگردانده شد.

آکسوم در زمان رونق خود مرکز تجاری بزرگی با دارا بودن پول خاص بود و با مصر، دنیای عرب، ایران و هند مناسبات تجاری داشت. از سوی دیگر آکسوم محل قدیمی‌ترین کلیسای اتیوپی است که به زمان تعیین مسیحیت به مذهب دولتی (اوایل قرن چهارم) بر می‌گردد. ساختمان اولیه‌ این کلیسا که ظاهرا بسیار مرتفع بوده در حال حاضر از بین رفته‌است با این حال در اوایل قرن هفدهم میلادی و به دستور امپراطور فاسیلادسا (Fasiladsa) ساختمانی در محل آن ساخته شد که هنوز نیز باقی مانده‌است.

در مجاورت این کلیسا؛ خانه متروکی وجود دارد که بسیار مورد احترام مردمان محلی می‌باشد و ادعا می‌شود که در این محل صندوق پیمان مقدس (ده فرمان خداوند به حضرت موسی) نگاهداری می‌گردد. این در حالی است که محل دقیق ده فرمان مشخص نیست.

در بیرون از آکسوم نیز بقایای کاخی که از نظر عموم متعلق به ملکه سبا است وجود دارد. این کاخ در محلی به نام دانگوره (Dangur) نزدیک به کوهی که ستون‌های سنگی اوبلیسک از آنجا آورده شده قرار دارد. علاوه بر آن، در آکسوم آرامگاه چند فرمانروای قدیمی وجود دارد که کنده‌کاری‌های زیبایی بر روی آنها صورت گرفته‌است. معبدی متعلق به قرون ششم و هفتم قبل از میلاد از دیگر آثار تاریخی آکسوم محسوب می‌شود. علاوه بر آن محل جنگ میان نیروهای حبشه و نیروهای ایتالیایی- که در سال 1896 در منطقه‌ای به نام آدوا اتفاق افتاد- نیز در آکسوم قرار دارد[۲].

شهر آکسوم به ویژه ابلیسک‌ها (ستون‌های) آکسوم که در فهرست سازمان یونسکو نیز به ثبت رسیده‌اند از مراکز اصلی مورد بازدید گردشگران خارجی است که عمدتا در قالب تورهای چند نفره بناهای تاریخی این شهر را مشاهده و فیلم و عکس تهیه می‌کنند.

بحیردار

بحیردار از دیگر مناطق زیبا و باستانی کشور اتیوپی است. بحیردار در ساحل جنوبی دریاچه تانا -که بهترین و راحت ترین مکان برای مشاهده آبشارهای نیل آبی است - قرار دارد. آبشار نیل آبی که مردم اتیوپی به آن دود آتش نیز می‌گویند یکی از دیدنی‌ترین مکان‌های طبیعی اتیوپی به شمار می‌رود. علاوه بر آن در بحیردار کلیساها و صومعه‌هایی وجود دارد که اکثر آنها علی‌الخصوص صومعه کبران گبریل و صومعه زگه پنینسولا از معروفیت زیادی برخوردار می‌باشند. بر روی دیوارهای این اماکن دینی نقاشی‌های جالبی ترسیم شده‌است.

البته در حال حاضر بیشتر این مکان‌ها به موزه تبدیل شده و در آنها نسخ خطی، تاج‌های تاریخی و همچنین جامه‌های مربوط به پادشاهان و کشیشان برجسته حبشه نگهداری می‌شوند. بازدید از تعدادی از برخی از کلیساهای تاریخی این منطقه برای افراد عادی ممنوع می‌باشد[۳].

بحیردار قطب گردشگری اتیوپی است و در طول سال دستجات بزرگ توریست‌های خارجی به‌این شهر سفر کرده و علاوه بر آثار تاریخی آن و از نیل آبی و دریاچه تانا نیز که از زیبایی شگفت انگیزی برخوردارند بازدید می‌نمایند.

گوندار

گوندار از دیگر شهرهای زیبا و تاریخی اتیوپی است. در این شهر که توسط امپراطور فاسیلادسا درسال 1636 به عنوان پایتخت بنیانگذاری گردید تعداد زیادی قلعه کاخ مانند وجود دارد که تاریخ بنای آنها به قرون هفدهم و هجدهم بر می‌گردد و بدین جهت از این شهر با عنوان شهر قلعه‌ها نیز یاد می‌گردد. گوندار تا زمان حکومت امپراطور تئودروس دوم پایتخت حبشه بود و طی این مدت طولانی به مرکز تجاری عظیمی مبدل گشت که با سرزمین‌های جنوب نیل آبی، سودان، و بخش‌هایی از دریای سرخ ارتباطات گسترده بازرگانی داشت[۴].

مشهورترین آثار تاریخی و چشم اندازهای طبیعی گوندار عبارتند از:

  • ارگ سلطنتی امپراتور فاسیلا داس (ثبت شده در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو
  • صومعه دربرهان سیلاسی (DerBirhan Silassie)؛
  • مجموعه کاسکام (Qusquam)؛
  • دهکده فالاشه‌ها (یهودیان اتیوپی
  • منطقه گورگورا و حومه آن (Gorgora)؛
  • دهکده ملکه کاسوی (Kossoye)؛
  • پارک ملی کوهستانی سی مین (Simien) (ثبت شده در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو).

گوندار از مراکز بزرگ گردشگری اتیوپی است و گردشگران خارجی در مدت اقامت در این کشور؛ از آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی این شهر و اطراف آن بازدید می‌نمایند[۵].

شهر حرار

شهر قدیمی و بسیار زیبای حرار از مشهورترین مراکز فرهنگی تمدنی اتیوپی به شمار می‌رود. این شهر که طی قرون متمادی مرکز تجاری بزرگی در امپراطوری حبشه به شمار می‌آمده‌است از قدیم الایام دارای مناسبات بازرگانی با مناطق گوناگون حبشه، بنادر خلیج عدن و تعدادی از سرزمین‌های شرقی بوده‌است. علاوه بر آن حرار مرکز بزرگ اسلامی بوده و در قرون میانه اسلامی بسیاری از علاقمندان به علوم اسلامی طی سفر به حرار؛ در مدارس اسلامی این شهر تحصیل می‌کرده‌اند. این شهر به لحاظ صنایع دستی خاص خود - عمدتا بافندگی و سبدبافی- و همچنین نسخ خطی زیبا نیز در اتیوپی از شهرت زیادی برخوردار است. انبوه مساجد تاریخی، بازارهای رنگارنگ، آرامگاه‌های مقدس و مناره‌ها از دیگر جاذبه‌های تاریخی شهر حرار است[۶]. حرار از شهرهای گردشگری اتیوپی است و معمولا در طول سال دربرگیرنده گردشگرانی از کشورهای مختلف جهان است که با مشاهده آثار تاریخی آن با گوشه‌هایی از فرهنگ و تمدن اسلامی‌در این سرزمین آشنا می‌گردند.

لالیبلا

لالیبالا

لالیبالا یکی از مهم ترین آثار باستانی و تاریخی اتیوپی - متعلق به قرون وسطی - است که در منطقه ولو قرار دارد. شهرت عمده لالیبالا به سبب وجود یازده کلیسای ساخته شده از سنگ یکپارچه تراشیده شده‌است. تاریخ دقیق تاسیس این کلیساهای سنگی که در داخل حفره‌هایی سنگی در داخل کوه احداث گشته‌اند مشخص نیست با این حال اعتقاد عمومی بر آن است که این کلیساها توسط پادشاه لالیبالا در اواخر قرن دوازدهم و یا اوایل قرن سیزدهم ساخته شده‌اند. نکته جالب در مورد این بناهای ساخته شده در دل کوه معماری منحصر به فرد هر یک از کلیساهاست که آنها را از یکدیگر متمایز و در زمره عجایب سبک خاصی از معماری قرار داده‌است به طوری که تمامی آنها به طور زیبایی تراشیده شده و تعدادی از آنها نیز با نقاشی‌های خیالی تزئین شده‌اند. این کلیساها در لیست آثار تاریخی سازمان علمی فرهنگی یونسکو نیز به ثبت رسیده‌اند.

مشهورترین کلیساهای یازده‌گانه لالیبلا عبارتند از:

  • صومعه بتا مداهنه (Beta Medahne)؛
  • صومعه ناکوتولاب (Naakuto Lab)؛
  • صومعه مریم مقدس؛
  • صومعه جلجتا؛
  • صومعه آبالیبانوس (Aba Libanos)؛
  • صومعه گابریل؛
  • صومعه رافائل؛
  • صومعه گئورگیس مقدس[۷][۸].

نیز نگاه کنید به

صنعت گردشگری زیمبابوه؛ صنعت گردشگری کانادا؛ صنعت گردشگری ژاپن؛ صنعت گردشگری کوبا؛ صنعت گردشگری لبنان؛ صنعت گردشگری مصر؛ صنعت گردشگری افغانستان؛ صنعت گردشگری در چین؛ صنعت گردشگری تونس؛ صنعت گردشگری روسیه؛ صنعت گردشگری سنگال؛ صنعت گردشگری آرژانتین؛ صنعت گردشگری کشور مالی؛ صنعت گردشگری سوریه؛ صنعت گردشگری سودان؛ صنعت گردشگری تایلند؛ صنعت گردشگری اوکراین؛ صنعت گردشگری اسپانیا؛ صنعت گردشگری اردن؛ صنعت گردشگری ساحل عاج؛ صنعت گردشگری قطر؛ صنعت گردشگری سیرالئون؛ صنعت گردشگری بنگلادش

کتابشناسی

  1. World Bank (2010). Ethiopia in Makeda's Footsteps: Towards a Strategy for Pro-Poor Tourism Development. African Private Sector Development
  2. برگرفته از http://www.tourismethiopia.gov.et/Attractions/AxumDestination/2012
  3. برگرفته از http://www.selamta.net/Ethiopia's+Tourist+Attractions.html
  4. ابهری، رضا، الموتی، محمدرضا (1381). کتاب سبز. تهران: اداره نشر وزارت امور خارجه، ص 4-23.
  5. برگرفته از http://www.selamta.net/Ethiopia's+Tourist+Attractions.htm
  6. برگرفته از http://www.selamta.net/Ethiopia's+Tourist+Attractions.htm
  7. برگرفته از http://www.tourismethiopia.gov.et/2012
  8. عرب احمدی، امیر بهرام، کریمی، مهرداد (1392). جامعه و فرهنگ اتیوپی. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 137-144.