صنعت گردشگری سوریه

همان طور که پیش­تر در بخش اقتصاد سوریه اشاره شد، صنعت توریسم و گردشگری در سوریه از بازوهای جانبی و مهم اقتصاد این کشور است؛ آن قدر که برای مدیریت آن، یک وزارت مستقل (وزارة السیاحة) در کابینه دولت تعریف شده است؛ در واقع سوریه قطب گردشگری در جهان عرب است؛ هم به لحاظ موقعیت مدیترانه­ای منحصر به فرد در سرزمینهای عربی و هم به جهت این که خاستگاه اصلی ادیان ابراهیمی بوده است؛ ضمن اینکه گذرگاه تاریخی و مهمی در تجارت شرق و غرب بوده و هنوز هم دنیای عرب از این جهت، به این شاهراه تجاری نیاز دارد؛ اگر چه در بحران اخیر، این موقعیت بسیار کم­رنگ شده است.

مراکز مهم گردشگری

سوریه از دیرباز، نه تنها قطب گردشگری ممالک اسلامی است؛ بلکه دنیای یهود و نصارا نیز همواره با صدق و صفا؛ نه تنها آرزوی زیارت این سرزمین را داشته اند؛ بلکه قرنها، طی جنگهای صلیبی، در فکر تصرف آن بوده اند و همینک نیز بخش مهمی از آن را در اشغال دارند؛ به همین جهت، گردشگری در سوریه؛ چه در قالب گردشگری داخلی و چه پذیرایی از گردشگران خارجی، در تمام اشکال آن در جریان است؛ اعم از گردشگری تاریخی، فرهنگی، مذهبی، پزشکی و اقتصادی. اخیراً نیز با اهتمام دولت و مردم سوریه و آماده سازی زیرساختهای پذیرایی از گردشگران در مناطق خوش آب وهوا وتاریخی، گردشگری تفریحی نیز مزید بر علت و یکی از بازوهای مهم اقتصاد و اشتغال­زایی سوریه شده است.

آخرین گزارش وزارت گردشگری سوریه، درباره شاخص­های بخش گردشگری در سوریه در 1/12/2019، صادر شده است و مربوط به وضعیت گردشگران خارجی در سالهای  2018-2019 است؛ بر اساس این گزارش:

- تعداد مراکز گردشگری راه­اندازی شده تا سه ماهه سوم امسال به 167 مرکز با سرمایه گذاری 83 میلیارد و 350 میلیون پوند سوریه و با ظرفیت 13261 صندلی غذاخوری و 1735 تخت هتل رسیده­است.

- تعداد مهمانان عرب و غیر عرب هتل­ها از ابتدای سال تا سپتامبر 2019 به حدود 294 هزار مهمان؛ به تفکیک، 220 هزار نفر عرب با 47 درصد افزایش و 74 هزار مهمان خارجی نسبت به سال قبل، 63 درصد افزایش داشته است.

درصد ورود گردشگران مذهبی از ابتدای سال تا اکتبر 2019 نسبت به مدت مشابه در سال 2018، 24 درصد افزایش داشته است. تعداد بازدیدکنندگان به 212000 نفر رسیده است که بیشتر آنها از ملیت های عراقی، پاکستانی، هندی، بحرینی و کویتی هستند.

بسیاری از فعالان صنعت توریسم سوریه، این آمار را اغراق آمیز می­دانند. عدم صدور گزارش­های سال­های بعد نیز بر این ابهام افزوده است. نگارنده این رکود را در این صنعت در سال 2021 به  عینه از نزدیک مشاهده کرده­است؛ به طوری که یک هتل چهار ستاره توریستی «اثری» (معماری اصیل میراث فرهنگی) را که کیفیت بسیار خوبی داشت، برای دو نفر به قیمت شبی 7 دلار اجاره نمود و تقریباً در چهل روزی که در آنجا اقامت داشت، تنها مهمان هتل بود.

در این قسمت، مناطق هدف گردشگری در سوریه، اجمالاً در سه گروه جاذبه­های طبیعگردی و تفریحی، میراث فرهنگی - باستانی و مذهبی، به تفکیک، بیان می­گردد:

مناطق گردشگری طبیعی

گرچه سوریه سرزمین چندان سرسبزی نیست؛ اما چون کویری که واحه­های زیبایی در دول خود پنهان کرده باشد، تفرج­گاه­های زیبایی دارد که مایه شگفتی است؛ خصوصاً در غرب و شمال و نیز دامنه شرقی سلسله جبال ساحلی در دره آبرفتی الغاب.

بعضی از تفرج­گاه­های توریستی سوریه که مناسب بازدید و استفاده بازدیدکنندگان است، عبارت­اند از:

-       کوه قاسیون (Qasioun)؛نام کوهی در شمال شهر دمشق است که بر این شهر اشراف دارد و علاوه بر هوای مطبوع، مکانی بسیار مقدسی نیز به شمار می‌رود.امروزه دامنه­ی این کوه به «صالحیه» مشهور است. محله­های معروف دمشق؛ مثل مهاجرین، رکن الدین، ابورومانه، شیخ محی الدین، دومار و غیره در آن قرار دارند.این کوه مدفن شمار بسیاری از بزرگان و دانشمندان و از جمله محی الدین عربی است. صالحیه، هم‌اکنون محله بزرگی است که تا دامنه‌های کوه امتداد پیدا کرده­است. از جمله اماکن تاریخی و مقدس این کوه «مغارة الدم»، محل کشته شدن هابیل[26]یا «مقام الاربعین»[27] است.  بنا به روایات، این کوه، همان کوهی است که حضرت آدم (ع) در آن سکونت داشته و جایگاه بسیاری از پیامبران بوده است. حضرت ابراهیم (ع)، حضرت خضر (ع)، حضرت مریم (س)، حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) نیز در این کوه نماز برپا کرده­اند.

صخره سرخ غار خون در کوه قاسیون که مسهور است مسلخ هابیل بوده است!

مسیر مغارة الدم (غارخون) و مقام الاربعین در کوه قاسیون از طریق محله محی­الدین در شما دمشق

-       الزبداني (Al-Zabadani)؛ شهر و تفریحگاه ییلاقی سوریه و در واقع، قدیمی‌ترین و مشهورترین ییلاق عرب است. این شهر در 45 کیلومتری شمال غربی دمشق، در سمت راست جاده بین المللی دمشق - بیروت، در میانه فاصله دمشق و بعلبک در ارتفاع 1150 تا 1250 متری از سطح دریا، در دامنه کوه های لبنان امتداد یافته و مشرف به دشت شگفت انگیزی به همین نام است که با دو رشته کوه، از غرب کوه «سنیر» و از شرق به کوه «الشقیف» محدود می شود و در وسط آن فرشی سبز رنگ است که دشت زبدانی را تشکیل می دهد. این شهر را گروهی از شهرها و روستاها به نام‌های: بلودان، بقين، مضايا، سرغايا، عين حور و برهليا، احاطه کرده‌اند و رودخانه البردی از جنوب آن جاری است؛ همچنین در الزبدانی، چشمه‌های فراوانی؛ مانند اراک، الکبری و جرجانیه وجود دارد و میوه‌ها و درختان میوه در آن متفاوت است؛ مانند سیب، گلابی، هلو، آلو، انجیر، انگور و…

ییلاق تابستانی دشت الزبدانی در شمال غربی دمشق

-      بلودان (Bloudan)؛ بلودان تفرجگاهی در سوریه است که در شمال غربی دمشق و در ارتفاع 1550 متری از سطح دریا واقع شده است.  در فلاتی مشرف به دشت الزبدانی با باغات و درختان میوه فراوان در50 کیلومتری دمشق است. بلودان  از قرن نوزدهم به دلیل آب و هوای سرد تابستانی به جذب گردشگران مشهور بوده است. در طول تاریخِ این اقامتگاه افراد مشهور زیادی از آن دیدن کرده اند؛ مثلاً در 1885، پادشاه ایتالیا، «ویکتور امانوئل»[28]و در سال 1898 امپراتور آلمان، «گیلوم دوم»، همراه با همسرش، از آن بازدید کردند و ... بسیاری از کنفرانس های عرب در هتل بزرگ بلودان برگزار شده­است. معروف ترین آن «کنفرانس بلودان» بود که در سال 1937 حاکمان عرب را گرد هم آورد؛ برای تأسیس اتحادیه کشورهای عربی. در بلودان پارک­ها و امکانات گردشگری زیادی مانند هتل، رستوران، کافه و شهربازی وجود دارد؛ علاوه بر این، بسیاری از بناهای تاریخی مهم؛ مانند خرابه­های دره مار الیاس، صومعه یونانی واقع در بالای کوه یونان، کلیسا و صومعه سنت جورج، و تعدادی غار طبیعی نیز در بلودان وجود دارد  که بازدید آن­ها برای علاقه­مندان خالی از لطف نیست.

تفرج­گاه بلودان در شمال غربی دمشق

-      بقين (Baqin)؛ بقین  چشمه معروفش و پارک تاریخی جذابش که بر روی چشمه قرار دارد و مشرف به مناظر فوق العاده است، متمایز از دیگر مناطق الزبدانی است. آب معدنی چشمه بقین صادر می­شود که برای معالجه بیماری­ها استفاده می شود و شکستن سنگ کلیه و ایمنی دندان­ها و ... مفید است و در تهیه غذای کودک به دلیل خلوص و خواص بهداشتی آن از نظر پزشکی نیز استفاده می شود.

-       دُمَّر (Dummar)؛ در شمال غربی دمشق که از مناطق مسکونی قشر تقریباً بهره مند دمشق است.

-      الهامَة (Al-Hamah)؛ یک شهر مسکونی باستانی در شمال غوطه غربی دمشق و کنار رود البرادی با انبوه چشمه­های آب؛ به طوری که بخشی از آن را  «بحرالعیون» می­نامند،

-      سرغايا (Serghaya)؛ از توابع الزبدانی و نزدیک مرزهای لبنان و بسیار خنک است؛ به طوری که وقتی درجه حرارت دمشق به چهل درجه می رسد، در سرغایا،  دمای هوا بین 18 تا 25 درجه سانتیگراد در تابستان متغیر است. فصل زمستان بسیار خشنی دارد و با همراه با برف مداوم است و دمای هوا گاهی به (15 زیر صفر) می­رسد و این همان چیزی است که منطقه را به طور کلی طبیعتی جذاب و مقصدی برای کسانی می کند که به دنبال استراحت و آرامش در طبیعت زیبا هستند.

تفرج­گاه سرغایا در الزبدانی، شمال غرب دمشق

-      صافيتا (Safita)؛ شهر صفیتا یکی از شهرهای استان طرطوس در سوریه است که در 35 کیلومتری شمال شرقی طرطوس و در ارتفاع 380 متری از سطح دریا قرار دارد و اطراف این شهر را تپه های پوشیده از سبزه و درختان میوه احاطه کرده است و دارای 300 چشمه است. کوه نبی ظاهر و کوه نبی صالح که بر فراز آن قلعه باستانی سلیمان قرار دارد.صافیتا با طبیعت زیبا و چشم­اندازهای خیره­کننده از کوه­ها، جنگل­ها و جنگل ها منطقه­ی گردشگری بسیار متمایزی است. مکان های باستانی در صافیتا و اطراف آن پراکنده شده است. در مرکز شهر قلعه عظیمی است که قدمت آن به دوره جنگ­های صلیبی باز می­گردد. یکی از برج­های عظیم آن قلعه تا کنون پابرجاست و ارتفاع آن به 28 متر می رسد که به آن (برج صفیتا) می گویند و کلیسایی وجود دارد که هنوز هم توسط جمعیت مسیحی شهر استفاده می شود.از جمله آثار باستانی مهم در منطقه صفیتا، قلعه سلیمان است که از سمت غرب در نزدیکی قله نبی صالح و در ارتفاع 950 متری از سطح دریا قرار دارد و از شمال، شرق و جنوب توسط کوه‌هایی احاطه شده است. به دره ای زیبا باز می شود که با درختان گردو ، توت، بلوط و تاکستان آراسته شده است.

-      «الکَفرون» (Al-Kafrun)؛ یک منطقه توریستی تفریحی و باستانی در صفیتا است که قدمت آن به دوران کنعانیان می­رسد و در وسط این منطقه، کوهی مرتفع به نام کوه «سیدة العذراء» قرار دارد که شامل آثار فینیقی و بناهای یادبود جنگ‌های صلیبی است.

منطقه گردشگری الکفرون، صافیتای طرسوس

-       غار « الضُّوايات» (Al Dawayat Grotto)؛ از جمله مناطق دیدنی الکفرون است. الضوایات، به معنی نورهاست است که در شمال شرقی شهر صافیتا و در فاصله 2 کیلومتری تفرجگاه «مشتى الحلو» (Mashta al-Helu) قرار دارد، با چکیده­سنگ­های آهکی زیبا (Stalagmite)، شبیه غار علیصدر همدان و چندین کیلومتر عمق در زیر زمین.

غار الضوایات در صافیتای طرسوس

-       مشتى الحلو(Mashta al-Helu)، یک شهرک و تفرجگاه ییلاقی در استان در حدود 45 کیلومتری طرطوس و حدود 220 کیلومتری دمشق است و از هر طرف با ارتفاعات و کوه های سرسبز احاطه شده است و با تعداد زیادی از چشمه‌های خنک طبیعی و جشنواره­های متعدد و استراحتگاه های سطح بالا، هتل ها، رستوران­ها، خانه­های استراحت ، کافه­ها، پارک­ها و کلیه خدمات توریستی، از مهم ترین ییلاقات سوریه و جذاب ترین مکان برای گردشگران است

-      مَرمَريتا (Marmarita)، شهری تفریحی است، در وادی النصاری، در نیمه راه بین حمص و طرطوس، در فاصله حدود 55 کیلومتری از هر دو و وسط تعدادی کوه سرسبز. یکی از قدیمی­ترین مناطق مرمریتا، منطقه السهلة است که بازاری قدیمی است که هنوز میراث باستانی خود را از سنگ­ها، طاق­ها حفظ کرده است.

-      سلمى (Salma)، سلما یک شهرک و یک تفرجگاه ییلاقی در 12 کیلومتری منطقه «صلنفة» (Slinfah) در استان لاذقیه و در 48 کیلومتری لاذقیه است و به خاطر طبیعت جذاب و دیدنی و فوق العاده­ترین مناظر و چشمه‌های زیبای طبیعت، شهرت دارد. سلما بازار تجاری متمایز و هتل­ها و رستوران­های متعدد توریستی نیز دارد.

-       النبعين (Nab'ain) که نام اصلی آن « اِکیزولوخ» (Ekizolukh) است؛ یک روستای ارمنی نشینی از توابع «کِسّاب» (Kessab) در استان لاذقیه.

-       القَدموس (Al-Qadmus)، شهری در شمال غربی سوریه و در شمال شرقی طرطوس و 14 کیلومتری جنوب شرقی بانیاس است. القدموس یک قلعه مهم قرون وسطایی و تا حد زیادی ویران شده دارد که به عنوان مقر جامعه اسماعیلیان در سوریه (الموت سوریه) استفاده می­شد می کرد؛ همراه برخی از خانه‌های دوره عثمانی پراکنده در سراسر شهر که در حال حاضر، یک مکان توریستی خاص است. این شهر همچنین مرکز تولید تنباکو در سوریه نیز هست.

-       صلنفة (Slinfah)، یک شهر تفریحی در سوریه است که در سال 1929 تأسیس شد، در ناحیه «الحَفّة» (Al-Haffah) در استان لاذقیه. این شهر در ارتفاع متوسط ​​1130 متری از سطح دریا در کوه های اَلنُّصَیریّة در 50 کیلومتری شرق شهر لاذقیه قرار دارد. ارگ تاریخی صلاح الدین (پایگاه اسلامی در جنگهای صلیبی) تنها در 13 کیلومتری غرب اینمنطقه برف گیر است.

قلعه صلاح الدین در صلنفة لاذقیه

-       الدِريكيش (Draykish) یا «دُریکیش» (Duraykīš)، به معنی «سه غار»، در 32 کیلومتری طرسوس که به خاطر چشمه­های آب معدنی­اش در جنوب شهر و نیز جنگل‌های بلوط، چنار و توتش معروف است. بناهای تاریخی و مکان‌های باستان‌شناسی در شهر و اطراف آن نیز اهمیت آن را افزایش می‌دهد. آب معدنی این شهر با برچسب «دریکیچه» (Dreikiche) بطری شده و به فروش می­رسد. هتل­ها، رستوران­ها و پارک­های کوهستانی متعدد در این منطقه وجود دارد. ساکنان دریکیش عمدتاً علوی هستند.

-       كِسّاب (Kessab)،یک شهر ارمنی‌نشین در شمال غربی سوریه در استان لاذقیه و 59 کیلومتری شمال مرکز استان در 3 کیلومتری مرز ترکیه و 9 کیلومتری مدیترانه، در دامنه کوه «کاسیوس» (Casius)، در ارتفاع 800 متری از سطح دریا واقع شده است. کسب با آب و هوای خشک و محاصره کوه‌های سرسبز و دره‌های عمیق، یک استراحتگاه مطلوب برای بسیاری از ساکنان حلب و لاذقیه است.

-       سواحل رأس البسيط (Ras Al-basit)، ساحلی تفریحی در غرب سوریه بر کرانه مدیترانه، در منتهی الیه شمالی استان ساحلی لاذقیه و در 40 کیلومتری این شهر که سایت باستانی شهر اوگاریت، مهم ترین هدف گردشگری این منطقه نیز محسوب می­شود.

-       رأس ابن هاني (Ras Ibn Hani)، دماغه ساحلی کوچکی است، در 8 کیلومتری شمال لاذقیه که در حال حاضر، شامل یک منطقه تفریحی مهم به نام «کوت دازور»، معروف به «الشاطئ الأزرق» (al-Shāṭiʼ al-Azraq)؛ یعنی «ساحل آبی» است که تنها دو ساعت پیاده روی با اوگاریت فاصله دارد. این تفرجگاه که به خاطر شن‌های بی‌لکه و آبِ آبی شفافش و از نظر فرهنگی غربی‌ترین بخش‌ کشورمحسوب می‌شود، چند هتل پنج ستاره و آپارتمان­های خصوصی بسیار و یک کمپینگ دارد.  اسکی روی آب و موج‌سواری از تفریحات شایع این ساحل است و خیابان‌های اطراف آن مملو از مغازه‌های مناسب توریست­ها است.

-       مصياف (Masyaf)، به معنی «تابستان­گاه/ ییلاق»، شهری در جنوب غربی استان حماه و یکی از پایگاه­های فداییان اسماعیلی شام است. مصیاف در حاشیه شمالى جبل «بهراء» قرار دارد و همانند یک پنجره­ى دیده­بانی است. در حال حاضر، به جهت توجه گردشگران، امکانات تفریحی و رفاهی متعئئی در این منطقه، تأسیس شده است.

-       أبو قبيس (Abu Qubays)، تفرجگاهی در حدود 45 کیلومتری حماه، در منطقه «سَلحَب» (Salhab) است. ابوقبیس، نام بلندترین قله از کوه­های اطراف منطقه است که  پوشیده از جنگل‌ها، درختان بلوط و کاج است. بر فراز ابوقبیس قلعه­ای و نیز مناظر جذابی در میان جنگل‌های سوریه وجود دارد. چشمه­ها و آبشارهای متعدد در نقطاط مختلف جنگلی جاری است و تمام خدمات توریستی مهیاست.

-       وادي العيون (Wadi Al Uyun)، از توابع شهر مصیاف، در 65 کیلومتری غرب حما در دره­ای در آغوش ارتفاعات سلسله جبال ساحلی سوری واقع شده است. این اقامتگاه خوش آب وهوا، از مناطق شاخص گردشگری سوریه است؛ با آبشار و جنگل و کوهستان. ناهمواری­های این منطقه در تاریخ موجب نوعی خودمختاری بوده است.

-      مَشقيتا (Mashqita)، دریاچه­ای بزرگ است در ارتفاعات لاذقیه در 23 کیلومتری این شهر که توسط هفت تنگه از هم جدا شده و به نظر می‌رسد که همزمان هفت دریاچه بزرگ مجزا و مستقل را تشکیل می‌دهد که پنج تای آنها در سوریه و دو دریاچه در ترکیه هستند. این دریاچه­ها دهانه رودخانه بزرگ شمالی محسوب می شوند؛ با کوه­های جنگلی همیشه سبز؛ مانند جنگل شیخ ایوب، جنگل نوح نبی. دارای سه هتل و تعداد زیادی متل و آپارتمان برای تعطیلات و همچنین یک بازار تجاری یکپارچه بزرگ وجود؛ به علاوه رستوران­ها و استراحتگاه­های زیادی که مشرف به جنگل­ها و دریاچه­ها هستند. روستاهای دیدنی «ماخوس»، «الصفصاف»، «وادی الرمیم»، «ثلاث»، «بیت ناصر»، «عین الرمانة»، «التاریقیة» و «عین الزرقا» نیز در جاده بین لاذقیه و کِسّاب را نباید از نظر دور داشت.

دریاچه مشقیتا در لاذقیه

-       المِشتاية (Almishtaya)، روستایی در شمال غربی سوریه در غرب استان حمص و نزدیک لبنان واقع شده است؛ دقیقاً در 17 کیلومتری شمال بزرگراه حمص – طرطوس، بین دوراهی «العریده» (al-'Arida) - «تلکلخ» (Talkalakh). ساکنان آن عمدتاً مسیحیان ارتدوکس یونانی هستند. صومعه سنت جورج در المیشتایا یکی از اصلی­ترین جاذبه­های گردشگری این منطقه محسوب می­شود.

-       اليعقوبية (Yacubiyeh)، روستایی است ارمنی و سریانی زبان، در غرب ادلب (جسرالشغور) در مرز جنوب شرقی ترکیه، بر فراز کوهی پوشیده از جنگل در کنار رودخانه العاصی. کلیساها و طبیعت زیبا از جاذبه­های گردشگری این منطقه محسوب می­شوند.

نیز نگاه کنید به

صنعت گردشگری زیمبابوه؛ صنعت گردشگری کانادا؛ صنعت گردشگری ژاپن؛ صنعت گردشگری کوبا؛ صنعت گردشگری لبنان؛ صنعت گردشگری مصر؛ صنعت گردشگری افغانستان؛ صنعت گردشگری در چین؛ صنعت گردشگری تونس؛ صنعت گردشگری روسیه؛ صنعت گردشگری سنگال؛ صنعت گردشگری آرژانتین؛ صنعت گردشگری کشور مالی؛ صنعت گردشگری سودان؛ صنعت گردشگری تایلند؛ صنعت گردشگری اوکراین؛ صنعت گردشگری اسپانیا؛ صنعت گردشگری اردن؛ صنعت گردشگری ساحل عاج؛ صنعت گردشگری قطر؛ صنعت گردشگری سیرالئون؛ صنعت گردشگری اتیوپی؛ صنعت گردشگری بنگلادش