صنعت گردشگری روسیه

از دانشنامه ملل

کشورهای شوروی سابق قلمرو وسیعی از کره خاکی را به خود اختصاص داده‌اند. در حقیقت، این مناطق به لحاظ منابع طبیعی که در خود جا داده‌اند برای گسترش صنعت توریسم مناسب می‌باشند: منطقه وسیع سیبری با طبیعت بکر آن، رشته کوه‌های قفقاز، آب زلال دریاچه بایکال و سیوان، سواحل آفتابی دریای سیاه، حوضه رود ولگا و دنپر، کلیساها و بناهای یادبودی فرهنگی ملل مختلف که سکنه این مناطق بوده و دارای مذاهب گوناگون می‌باشند، آثار باستانی و تاریخی ساخته دست مردم این سرزمین‌ها، که در گذشته زندگی می‌کرده‌اند، شهرهای زیبای مسکو، سنت پطرزبورگ، کی یِف، و دیگر شهرها با موزه‌های بیشمارشان و بسیاری دیگر. یکی از فاکتورهای توسعه توریسم و به ویژه توریسم درمانی در منطقه، وجود منابع طبیعی و چشمه‌های معدنی می‌باشد. از لحاظ تاریخی، توسعه گردشگری در اتحاد جماهیر شوروی مربوط به زمان تاسیس دولت آن و دگم ایدئولوژیک که ساکنان آن را از بقیه جهان جدا می‌کرد می‌باشد. در نتیجه چنین سیاستی مردم بسیار کمی از کشور خارج می‌شدند، که بیشتر مربوط به دیپلمات‌ها، و یا مردمی می‌شد که بنا به دعوت نامه‌های شخصی نزد دوستان یا اقوام خود که در خارج از اتحاد شوروی زندگی می‌کردند، مسافرت می‌کردند و همچنین شمار کمی از مردم که در قالب گروه‌های توریستی به کشورهای سوسیالیستی سفر می‌کردند. و همچنین شمار گروه‌های توریستی خارجی که به اتحاد جماهیر شوروی مسافرت می‌کردند بسیار کم بود. گردشگری در اتحاد جماهیر شوروی نه به عنوان اولویت در اقتصاد، که برای آن نقش غیر مولد صنعت در نظر گرفته شده بود.

بنابراین، سرمایه گذاری در زیرساخت‌های گردشگری بین المللی بسیار پایین بود، هر چند دولت برای توسعه گردشگری داخلی یارانه، به عنوان بخشی از سیاست‌های اجتماعی تخصیص داده بود. نتیجه چنین سیاستی ورود تعداد محدودی از گردشگران خارجی به کشور بود. با آغاز پِرِاسترویکا در سال 1985 این وضعیت دچار تغییر شد. روند افزایش ورود توریست‌های خارجی به کشور مصدق این گفته می‌باشد. در سال 1986 این روند در مقایسه با سال قبل آن یعنی 1985 کاهش داشت که آن هم به دلیل حادثه چرنوبیل بود. اما تا پایان دهه 80 این روند همچنان در حال افزایش بود، و در سال 1989 شمار بازدید کنندگان خارجی از کشور تثبیت یافت. پس از آن بنا به دلایل بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی به تدریج از بین رفت. پس از فروپاشی شوروی و ایجاد کشورهای مستقل مشترک المنافع، کمترین آمار بازدیدکنندگان خارجی از زمان پرسترویکا، مربوط به سال 1992 و در حدود 3 میلیون نفر می‌باشد. اما به تدریج پس از آن شمار توریست‌ها افزایش یافته و در سال 1995 به 10.3 میلیون نفر رسید. در سال 1995 بیش از همه، فنلاندی‌ها- 1276.3 هزار نفر- از روسیه دیدن کرده‌اند، که 12.4% از کل کسانی که به روسیه وارد شده‌اند را تشکیل می‌دهد. و بیش از نیمی از آن‌ها به منظور جهانگردی وارد روسیه شده‌اند. مقام دوم از آن لهستان می‌باشد-532 هزار نفر، هرچند که در دوره شوروی این مقام از آن فنلاند بود-666 هزار نفر، که اکثریت آنها به منظور جهانگردی بوده است.

در سال 1989 لهستانی‌ها 3.9% وارد شوندگان به شوروی را تشکیل می‌دادند و در مجموع از 3034.7 هزار نفر، 792.5 هزار نفر را جهانگردان به خود اختصاص داده بودند. توریست‌های روسی بیشتر ترجیح می‌دهند به کشورهای ایتالیا، اسپانیا، یونان، قبرس، مراکش، تونس، مصر بروند. جمعیت زیادی نیز به ترکیه، یونان، چین، امارات متحده عربی می‌روند که بیشتر می‌توان آنها را در زمره شاپ توریسم به شمار برد که به طور طبیعی، بازار مصرف کالا در روسیه را دستخوش تغییراتی می‌کنند[۱].

خطوط اصلی گردشگری بین المللی در روسیه شامل موارد زیر است:

الف. ورزش اسکی و توریسم. بزرگترین منطقه اسکی در قفقاز در البروس (جمهوری کاباردینو- بالکار) و جمهوری کاراچای- چرکس واقع شده است. بیش از 40 سال است که در این مناطق ورزشکاران و توریست‌ها اسکی می‌کنند.

ب. توریسم کاری. تقریبا نیمی از مهمانان خارجی که به پایتخت روسیه وارد می‌شوند، با اهداف کاری می‌باشند. در سال 2002 آن‌ها در حدود 1 میلیون نفر بودند. حجم ارتباطات بین المللی روسیه با کشورهای خارجی همچنان رو به افزایش است و به همین دلیل این رقم همچنان رو به افزایش می‌باشد. در بیشتر شهرهای بزرگ روسیه چون مسکو، سنت پطرزبورگ، مورمانسک، آرخانگلسک، سامارا، سوچی، یکاترین بورگ، ایرکوتسک، نووسیبیرسک، ولادی واستوک و ... هر ساله شمار مهمانانی که به منظور تجارت، کنگره و توریسم افزایش می‌یابد.

ج. توریسم گردشی. نوعی از توریسم دریایی می‌باشد و یکی از اصلی‌ترین خطوط در توریسم داخلی روسیه می‌باشد. اکثر توریست‌ها (تا 90%) ترجیح می‌دهند که مسیر 4-3 روزه دریایی مسکو - سنت پطرزبورگ را با کشتی کروز طی کنند و بسیاری نیز سفر بر رود ولگا و رودهای دیگر سیبری چون لنا، ینی سئی، اب، آمور ترجیح می‌دهند.

د. توریسم زیارتی. این نوع گردشگری توده‌ای به تدریج در روسیه افزایش یافته است. در چنین تورهایی می‌توان بازدید از آیکون‌های مقدس، آثار قدیسین، عبادت گاه‌ها، دیرها، غسل در چشمه‌های مقدس را داشت. برای زائران درباره تاریخ کلیسای ارتدوکس روسیه، زندگی روحانی مناطق بازدید شده و یادبودهای معماری و هنر روسی توضیح داده می‌شود.

ه. تور ماهیگیری و شکار. ناحیه مورمانسک هر ساله شاهد ورود بیش از هزار علاقمند به ماهیگیری و در میان آن‌ها گردشگرانی از اسکاندیناوی، اروپا، ایالات متحده می‌باشد که توسط هلی کوپتر به اعماق جنگل‌هایی برای شکار و ماهیگیری می‌روند، جایی که با ماشین نمی‌توان به آن‌ها دسترسی داشت.

و. گردشگری روستایی. این نوع توریسم به تازگی در روسیه رواج یافته است. امروزه این توریسم در روسیه، آنگونه که در خارج برای استراحت باب می‌باشد، هنوز جا نیفتاده است. علاقه به آن مستلزم صرف هزینه‌های بالا و علاقه به طبیعت در مقایسه با دیگر انواع گردشگری می‌باشد.

ز. گردشگری در رابطه با وقایع جاری . این نوع گردشگری در روسیه از قدمت زیادی برخوردار نمی‌باشد. در رابطه با مسابقات و وقایع مهم در برخی مناطق از قبل تورهایی پیش بینی شده و ثبت نام می‌شود. از میان رخدادهایی که باعث جذب توریست به روسیه شده است، می توان مسابقات بین المللی ورزشی، وقایع فرهنگی- فستیوال فیلم مسکو، جشن‌های قومی و مذهبی را نام برد.

ح. گردشگری اکولوژیکی. یکی از گونه‌های جالب توریسم در دنیا اکوتوریسم می‌باشد. طرفداران آن همه ساله افزایش می‌یابند. این نوع از گردشگری به کسانی که از زندگی شهری خسته شده‌اند و در تعامل با طبیعت و مشاهده آن انرژی می‌گیرند، مربوط می‌شود. علاوه بر آن، به منظور تشویق برای حفظ محیط زیست، ایجاد این نوع از گردشگری برای ساکنان محلی مفید می‌باشد. 5 منطقه طبیعی روسیه در شمار لیست یونسکو وارد شده است که عبارتند از: جنگل‌های بکر کومی، دریاچه بایکال، آتشفشان کامچاتکا، کوه‌های طلایی آلتای، قفقاز غربی. در این مناطق است که اکوتوریسم می‌تواند به حفظ محیط زیست، رشد اشتغال ساکنین و توسعه اقتصادی و اجتماعی کمک کند. در روسیه در کنار این موراد مناطق بیشمار دیگری برای اکوتوریسم نیز وجود دارد[۲][۳]

نیز نگاه کنید به

صنعت گردشگری زیمبابوه؛ صنعت گردشگری کانادا؛ صنعت گردشگری ژاپن؛ صنعت گردشگری کوبا؛ صنعت گردشگری لبنان؛ صنعت گردشگری مصر؛ صنعت گردشگری افغانستان؛ صنعت گردشگری در چین؛ صنعت گردشگری تونس؛ صنعت گردشگری سنگال؛ صنعت گردشگری آرژانتین؛ صنعت گردشگری کشور مالی؛ صنعت گردشگری سوریه؛ صنعت گردشگری سودان؛ صنعت گردشگری تایلند؛ صنعت گردشگری اوکراین؛ صنعت گردشگری اسپانیا؛ صنعت گردشگری اردن؛ صنعت گردشگری ساحل عاج؛ صنعت گردشگری قطر؛ صنعت گردشگری سیرالئون؛ صنعت گردشگری اتیوپی؛ صنعت گردشگری بنگلادش

کتابشناسی

  1. http://tourlib.net/books_tourism/EkonTur8.htm
  2. www.russiatourism.ru/Официальный Сайт Федерального Агентства по Туризму РФ
  3. کرمی، جهانگیر (1392). جامعه و فرهنگ روسیه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد اول، 300-304.