خشکسالی های پیاپی در اتیوپی

خشکسالی در اتیوپی (1403). برگرفته از سایت ایرنا، قابل بازیابی از https://www.irna.ir/news/81875218/

یکی از بزرگ ترین مشکلات اتیوپی طی چند صد سال گذشته بروز خشکسالی و قحطی در مناطق مختلف کشور بوده‌است. قحطی و خشکسالی که عمدتا بر اثر عدم ریزش باران، حمله ملخ‌ها و نابسامانی اوضاع اقتصادی اتیوپی بروز نموده و اثرات آن تا ده‌ها سال بر جا می‌ماند به ویژه در چند دهه اخیر خسارات و لطمات سنگینی بر اقتصاد و وضعیت اجتماعی این کشور فقیر وارد آورده‌است‌. وقوع خشکسالی که معمولا تأثیرات تخریبی سهمگینی بر روستاییان کشاورز و دامپرور را به دنبال دارد طی دهه‌های 1960 و 1970 خصوصا در ایالات خشک و کم آب تیگرای و مناطق همجوار با سومالی باعث مرگ تدریجی بسیاری از روستاییان و سوء تغذیه شدید کودکان شده و تلف شدن دسته جات عظیمی از احشام را به دنبال داشته‌است. خشکسالی سال 1969 که تا سال 1973 مناطق عظیمی از منطقه شاخ آفریقا از جمله بخش‌هایی از اتیوپی را در بر گرفت یکی از سخت ترین خشکسالی‌های این کشور در قرن بیستم میلادی بود که سبب مهاجرت صدها هزار نفر از اعضاء قبایل گله دار اتیوپی به دیگر مناطق کشور و کشورهای همجوار از جمله سومالی، جیبوتی، کنیا و سودان و استقرار اردوگاه‌های موقت در این کشورها گردید. این خشکسالی و قحطی متعاقب آن سبب تلف شدن صدها هزار رأس گاو و گوسفند و مرگ 300 هزار روستایی مناطق «تیگرای» و «ولو» (welo) و استقرار هزاران نفر از مردمان قحطی زده در شهرها و روستاهای کشور شد.

پس از کودتای سال 1974، نظامیان حاکم در صدد بهبود وضعیت زندگی دهقانان و مناطق قحطی زده تیگرای و ولو برآمدند و کمک‌های خارجی به‌این مناطق نیز افزایش یافت با این حال ادامه قحطی و خشکسالی در بخش‌های وسیعی از اتیوپی و توسعه حملات نظامی ارتش علیه چریک‌های نهضت آزادی بخش خلق اریتره و تیگرای؛ جنگ با سومالی بر سر صحرای اوگادن (1977-78) و ادامه قحطی در مناطق شرقی اتیوپی در سال 1978 ضمن وخامت وضعیت زندگی روستاییان این مناطق، موجب مهاجرت هزاران نفر از مردم مصیبت زده این بخش‌ها خصوصا ساکنان نواحی اطراف جبهه‌های جنگ با سومالی در جنوب شرق کشور، به دیگر مناطق اتیوپی گردید. پس از پیروزی اتیوپی در جنگ با سومالی، عملیات نظامی علیه چریک‌های اریتره با شدت بیشتری ادامه یافت و این حملات که با ضد حمله‌های چریک‌های ارتش آزادی بخش خلق اریتره همراه بود بار دیگر پدیده قحطی را در این مناطق تشدید نموده و سبب پناه بردن صدها هزار نفر از مردم کشور به کشورهای همسایه گردید. بمباران‌های وسیع ایالت اریتره (آن زمان) و شیوع بیماری‌های واگیرداری همچون تیفوس، سل، اسهال خونی و سوء تغذیه به همراه استقرار حداقل 700 هزار نفر از مردم مصیبت زده ایالات مختلف در اردوگاه‌های موقت پناهندگان که با مشکلات فراوانی از نظر غذا دارو و آب آشامیدنی توأم بود معضل قحطی و خشکسالی در ایالات مختلف اتیوپی را در دهه 1970 دو چندان ساخت.

خشکسالی و قحطی ناشی از آن در بخش‌های مختلف اتیوپی در دهه 1980 تشدید گردید به گونه‌ای که سازمان‌های امدادی بین المللی تعداد قحطی زدگان اتیوپی ( و دیگر کشورهای شاخ آفریقا) را بالغ بر 2/5 میلیون نفر و شرایط زندگی در این مناطق را غیر قابل توصیف خواندند. تشدید حملات نظامیان اتیوپی علیه جبهه آزادی بخش اریتره و جنگ دولت سودان با شورشیان ارتش آزادی بخش خلق سودان که سبب سرازیر شدن هزاران آواره سودانی به مناطق مرزی اتیوپی شد، در عین حال آغاز جنگ دولت سومالی با شورشیان نهضت ملی سومالی که به نوبه خود باعث ورود هزاران آواره سومالیایی به اتیوپی گردید نیز مشکلات مناطق مصیبت زده از قحطی را در کشور اتیوپی تشدید نمود که این وضعیت تا آخرین سال‌های دهه 1980 میلادی ادامه یافت. خشکسالی سال 1987 که زندگی 5 میلیون نفر از مردم ساکن ایالات وقت اریتره و تیگرای را به سختی تهدید کرد بار دیگر اثرات تخریبی ویران‌گری بر وضعیت زندگی روستاییان این ایالات وارد آورد. این در حالی بود که با وجود کمک‌های گسترده بین المللی، بخش عظیمی‌از این کمک‌ها در نتیجه جنگ‌های گسترده بین ارتش اتیوپی از یک سوی و جبهه آزادی بخش خلق اریتره و جبهه آزادی بخش خلق تیگره بین قحطی زدگان توزیع نگردید و ظاهرا دولت اتیوپی نیز تمایل چندانی در توزیع مناسب محموله‌های غذا، دارو و پوشاک بین المللی بین روستاییان مناطق قحطی زده نداشت.

خشکسالی در دهه‌های 1990 و 2000 میلادی نیز خسارات و لطمات سنگینی بر ایالات و مناطق مختلف اتیوپی وارد آورد و علیرغم تلاش مقامات عالی رتبه دولتی بهبودی در وضعیت رفاهی و استانداردهای زندگی مناطق قحطی زده اتیوپی پدید نیامد. این وضعیت تا اوایل دهه 2010 نیز ادامه یافته و خشکسالی سال 2012 هر چند بیشتر متوجه سومالی بوده ولی بخش‌هایی از اتیوپی را نیز تحت تأثیر خود قرار داده‌است. این در حالی است که مشکل عدم توزیع مناسب محموله‌های کمک بین المللی در این مناطق همچنان ادامه دارد و بسیاری از سازمان‌های خارجی دولتمردان اتیوپی را به کم اهمیت انگاشتن این امر و سوء استفاده از کمک‌های دریافتی از کشورهای مختلف جهان متهم نموده‌اند.

نیز نگاه کنید به

جامعه و نظام اجتماعی اتیوپی؛ آسیب شناسی اجتماعی در اتیوپی