کودکان خیابانی در اتیوپی
یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی وجود انبوه کودکان آواره در خیابان‌های شهرهای بزرگ و کوچک این کشور است. هر چند این معضل اجتماعی در دیگر کشورهای قاره آفریقا نیز وجود دارد و تقریبا تمام کشورهای آفریقا از مشکل کودکان آواره و بی خانمان رنج می‌برند ولی این معضل اجتماعی در کشور اتیوپی از ابعاد بسیار گسترده‌ای برخوردار بوده و مشکلات اجتماعی فراوانی را برای دولت به دنبال داشته‌است. ریشه‌های این پدیده به اواسط قرن بیستم میلادی و جنگ‌های این کشور با ایتالیا باز می‌گردد که موجب قتل بسیاری از اتیوپیایی‌ها و آوارگی خانواده‌های مناطق درگیر در جنگ شد. از این تاریخ نخستین گروه‌های کودکان آواره که والدین خود را از دست داده‌بودند رهسپار آدیس آبابا و دیگر شهرهای بزرگ این کشور شدند.
پدیده کودکان خیابانی از اوایل دهه 1960 و به دلیل افزایش فقر عمومی ناشی از خشکسالی و قحطی‌های پیاپی در اتیوپی شدت گرفت و در دهه 1980 و قحطی عظیم سال 1987 به اوج خود رسید به طوری که هزاران نفر از کودکان این مناطق به دلیل فقر و نداری والدین خویش با وضعیتی بسیار اسفناک راهی پایتخت و شهرهای بزرگ اتیوپی شده و زندگی رقت باری را آغاز کردند. در عین حال آشفتگی سیاسی و اقتصادی کشور در دوره منگستو‌هایله ماریام نیز موجب تشدید معضل کودکان آواره خیابانی و افزایش این جمعیت سرگردان گردید.
ملس زناوی در دوران حاکمیت خود اقداماتی را برای مرتفع ساختن تدریجی پدیده کودکان خیابانی انجام داد و در یکی از سخنرانی‌های خود نیز این کودکان را موجوداتی آواره و بی‌خانمان نامید که چهره زشتی به پایتخت و شهرهای بزرگ کشور بخشیده‌اند و قول داد وضعیت این افراد محنت زده را سر و سامان بخشد. با این حال این معضل اجتماعی هنوز در ابعاد قابل ملاحظه‌ای در این کشور وجود دارد و به نظر نمی‌رسد در آینده‌ای نزدیک نیز تغییر محسوسی در بهبود وضعیت زندگی آنها فراهم آید.
هر چند در حال حاضر آمار دقیقی در مورد جمعیت کودکان آواره خیابانی کشور اتیوپی وجود ندارد ولی بر اساس اطلاعات جمع آوری شده توسط سازمانی وابسته به کشور ایرلند در حال حاضر 60 هزار کودک و نوجوان بی خانمان در شهر آدیس آبابا زندگی می‌کنند و تعداد آنها در سرتاسر اتیوپی بالغ بر یک میلیون نفر است. کشور اتیوپی از این نظر یکی از بالاترین آمارهای کودکان آواره و بی خانمان را در سطح قاره آفریقا به خود اختصاص داده‌است.
کودکان خیابانی اتیوپی به دو بخش تقسیم می‌شوند: گروهی از آنها فاقد پدر و مادر بوده و به دلیل از دست دادن والدین خود از روستاها به آدیس آبابا و دیگر شهرهای کشور مهاجرت کرده‌اند. گروه دیگر را کودکان خردسال و نوجوانانی تشکیل می‌دهند که والدینشان به دلیل شدت فقر و نداری آنها را به گدایی وا داشته‌اند.
گروه اول کودکان خیابانی معمولا در طول روز در خیابان‌ها به گدایی و انجام برخی مشاغل بی‌اهمیت همچون نگهبانی از اتومبیل‌های پارک شده پرداخته و شبانگاهان به صورت گروهی در زاغه‌هایی بسیار کثیف و متعفن اقامت می‌گزینند. این کودکان خیابانی به دلیل آلودگی شدید محیط زندگی به‌انواع بیماری‌های عفونی و واگیردار مبتلا بوده و بسیاری از آنها به دلیل ارتباطات نامشروع جنسی و همجنس بازی ناقل بیماری ایدز به شمار می‌روند. تعداد قابل توجهی از آنان نیز معتاد به‌استعمال حشیش و دیگر مواد مخدر می‌باشند و برخی نیز به استشمام بوی بنزین اعتیاد دارند و روزانه چند نوبت با حضور در ایستگاه‌های پمپ بنزین ریه‌های خود را عمیقا مملو از بوی بنزین می‌نمایند.
بسیاری از این کودکان خیابانی نیز به دزدی و جیب بری پرداخته و محموله‌های کوچک مواد مخدر را در سطح شهرهای محل اقامت خود جابجا می‌کنند. این کودکان و نوجوانان معمولا در سنین جوانی و تا پیش از رسیدن به دهه سوم زندگی به دلیل ابتلاء به بیماری‌های عفونی و ایدز و یا ورود به باندهای سرقت و دزدی بدرود حیات می‌گویند. گروه دوم کودکان خیابانی در مقایسه با گروه نخست در وضعیت بهتری به سر می‌برند و معمولا در پایان روز و جمع آوری مبلغی مختصر به منازل محقر والدین خود در حومه پایتخت و دیگر شهرهای بزرگ کشور باز می‌گردند. با این حال آنان نیز در طول روز با خطرات مختلفی مواجه بوده و به بیماری‌های واگیردار مختلفی ابتلاء می‌یابند.
کودکان و نوجوانان آواره خیابانی اتیوپی معمولا از نعمت خواندن و نوشتن و هرگونه تخصص بی‌بهره بوده و فاقد آینده‌ی روشن می‌باشند. همانطور که گفته شد اقدامات دولت‌های وقت طی چند دهه گذشته در خصوص بهبود شرایط زندگی و نگهداری آنها در مراکز بازپروری به دلیل کمبود بودجه و انبوه مشکلات اقتصادی کشور اتیوپی با توفیق چندانی همراه نبوده و کمک‌های مقطعی سازمان‌های غیردولتی غربی نیز در این زمینه چندان تأثیرگذار محسوب نمی‌شود[۱][۲].
نیز نگاه کنید به
جامعه و نظام اجتماعی اتیوپی؛ آسیب شناسی اجتماعی در اتیوپی
کتابشناسی
- ↑ برگرفته از http://www.cyc-net.org/today2002/today020117.html
- ↑ عرب احمدی، امیر بهرام، کریمی، مهرداد (1392). جامعه و فرهنگ اتیوپی. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 74-77.