شهرنشینی و روستانشینی درلبنان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:An aerial panorama of the Beirut area.jpg.jpg|بندانگشتی|نمایی از شهرنشینی در لبنان ( بیروت) | [[پرونده:An aerial panorama of the Beirut area.jpg.jpg|بندانگشتی|نمایی از شهرنشینی در [[لبنان]] ( بیروت)، قابل بازیابی از https://unhabitat.org/lebanon|پیوند=https://unhabitat.org/lebanon]] | ||
شهرنشینی و روستا نشینی در [[لبنان|کشور لبنان]] شامل نسبت جمعیت شهری به روستایی و روند تغییرات آن، الگوهای شهرنشینی و رشد کلانشهرها، چالشهای شهرنشینی، وضعیت مناطق روستایی و چالشهای آنها و سیاستهای دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی است که در ذیل شرح داده شده است:[[پرونده:6-1 (1)-2c848573-69a5-4cdf-831f-46be775fa93a.jpg|بندانگشتی|قلعه المسيلحه ( قرن هفدهم میلادی ) روستای حمت، مسیر طرابلس به بیروت، قابل بازیابی از https://scenenow.com/Traveller/Explore-300-Years-of-Charm-at-Lebanon-s-Hidden-Village-of-Arnaoon]] | |||
=== '''' | ==== نسبت جمعیت شهری به روستایی و روند تغییرات آن<ref>''Lebanon’s Fragile Food Security System and the Prospect'' . (2024, July 17), Available for https://timep.org/2024/07/17/lebanons-fragile-food-security-system-and-the-prospect-of-a-broader-israeli-war/</ref> ==== | ||
در سال ۲۰۲۴، حدود ۸۵ درصد از جمعیت [[لبنان]] در مناطق شهری زندگی میکنند که نسبت سال ۲۰۱۰ افزایشیافته است<ref>Ahmad Fakih, United Nations Human Settlements Programme, Yassin, N., el-Ghaoui, L., Mikdashi, D., Sheikh, T., State of Arab Cities programme in Kuwait, & UN-HABITAT team in Lebanon. (2011). ''State of Arab Cities, Available for'' https://unhabitat.org/sites/default/files/download-manager-files/Lebanon%20Urban%20Profile.pdf</ref><ref>''Lebanon Population (2024) - Worldometer''. (2024). Worldometers.info, Available for https://www.worldometers.info/world-population/lebanon-population/#:~:text=87.8%20%25%20of%20the%20population%20is</ref>. این افزایش به دلیل روندهای مداوم مهاجرت به شهرها و تمرکز فعالیتهای اقتصادی و خدماتی در مناطق شهری است. در مقابل، تنها ۱۵ درصد از جمعیت در مناطق روستایی زندگی میکنند که این درصد نسبت به گذشته کاهشیافته است<ref>TRADING ECONOMICS. (n.d.). ''Lebanon - rural population - 2024 data 2025 forecast 1960-2023 historical, Available for'' https://tradingeconomics.com/lebanon/rural-population-wb-data.html</ref>. | |||
=== ''''' | ==== الگوهای شهرنشینی و رشد کلانشهرها ==== | ||
شهرنشینی در [[لبنان]] عمدتاً در کلانشهرهایی مانند بیروت و طرابلس متمرکز است<ref>Nations, U. (2024). ''UNSD — Global Calendar of Statistical Events''. Un.org, Available for<nowiki/>https://unstats.un.org/capacity-development/calendar/all-events/?City=Beirut</ref>. بیروت، بزرگترین شهر [[لبنان]]، با جمعیتی بالغ بر ۲.۲ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴، بزرگترین و مهمترین مرکز اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور است<ref>''Beirut, Lebanon population 2024''. (n.d.), Available for https://worldpopulationreview.com/cities/lebanon/beirut</ref>. طرابلس و صیدا نیز بهعنوان مراکز شهری عمده، شاهد رشد جمعیت و توسعههای زیرساختی هستند<ref name=":12">''ريطة الاحصاءات''. (2024). Dgcs.gov.lb، قابل بازیابی از https://www.dgcs.gov.lb/arabic/statistics-map</ref>. روند رشد جمعیت شهری بهویژه در بیروت، به دلیل جاذبههای اقتصادی و فرصتهای شغلی، همچنان ادامه دارد. | |||
==== چالشهای شهرنشینی ==== | |||
شهرنشینی سریع در [[لبنان]] با چالشهای متعددی همراه است<ref>يزبك, ب. (2024, February 28). محنه الإرث المعماری لبيروت: الاضمحلال التدريجيّ لحقبةٍ ثقافية وإنسانيّة، قابل بازیابی از [https://www.almodon.com/society/2024/2/28/%D9%85%D8%AD%D9%86%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B1%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A-%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B6%D9%85%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%AC%D9%8A-%D9%84%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9-%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9-%D9%88%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9 https://www.almodon.com/society/2024/2/28]</ref>. یکی از این چالشها حاشیهنشینی است که بهویژه در بیروت مشهود است. حاشیهنشینی به دلیل افزایش هزینههای مسکن و کمبود زیرساختهای مناسب در برخی مناطق شهری به مشکل بزرگی تبدیل شده است<ref>''الحوادث المروريه فی لبنـان أسبابها وسبل الوقايه منها''. (n.d.). الموقع الرسمي للجيش اللبنانی، قابل بازیابی از [https://www.lebarmy.gov.lb/ar/content/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D9%84%D8%A8%D9%86%D9%80%D8%A7%D9%86-%D8%A3%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7-%D9%88%D8%B3%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%A9-%D9%85%D9%86%D9%87%D8%A7 https://www.lebarmy.gov.lb/ar/content/7]</ref>. | |||
همچنین، آلودگی هوا در کلانشهرها به دلیل فعالیتهای صنعتی و ترافیک سنگین، یکی دیگر از مسائل جدی به شمار میآید<ref>Reporter, G. S. (2024, April 23). ‘Where can you hide from pollution?’: cancer rises 30% in Beirut as diesel generators poison city. ''The Guardian, Available for'' https://www.theguardian.com/global-development/2024/apr/22/where-can-you-hide-from-pollution-cancer-rises-30-in-beirut-as-diesel-generators-poison-city</ref>. ترافیک سنگین در بیروت و سایر شهرهای بزرگ باعث کاهش کیفیت زندگی و افزایش زمانهای سفر شده است<ref>يزبك, ب. (2024, February 28). محنة الإرث المعماري لبيروت: الاضمحلال التدريجيّ لحقبةٍ ثقافية وإنسانيّة. ''Almodon،'' قابل بازیابی از [https://www.almodon.com/society/2024/2/28/%D9%85%D8%AD%D9%86%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B1%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A-%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B6%D9%85%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%AC%D9%8A-%D9%84%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9-%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9-%D9%88%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9 https://www.almodon.com/society/2024/2/28]</ref>. | |||
==== وضعیت مناطق روستایی و چالشهای آنها ==== | |||
مناطق روستایی [[لبنان]] بهطورکلی با مشکلاتی مانند کاهش جمعیت، کمبود خدمات بهداشتی و آموزشی، و ناتوانی در جذب سرمایههای جدید روبرو هستند<ref>Bower, E. (2024, August 29). ''“Not a soul is left in my village”: the displaced Lebanese caught in crossfire on Israeli border''. The Guardian; The Guardian, Available for https://www.theguardian.com/global-development/article/2024/aug/29/displaced-lebanese-caught-in-crossfire-on-israel-border</ref>. کاهش جمعیت روستایی به دلیل مهاجرت به شهرها و کمبود فرصتهای شغلی در این مناطق مشاهده میشود. همچنین، کمبود زیرساختهای مناسب در مناطق روستایی منجر به عدم توسعه و مشکلاتی در تأمین خدمات اساسی مانند بهداشت و آموزش شده است. | |||
==== سیاستهای دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی ==== | |||
[[قوه مجریه لبنان|دولت لبنان]] برای مقابله با چالشهای شهرنشینی و توسعه مناطق روستایی برنامههایی را در نظر گرفته است<ref>''برنامج المرونة الاقتصادية والحضرية في لبنان - UPFI - Urban Projects Finance Initiative''. (2023, November 25). UPFI - Urban Projects Finance Initiative, Available for [https://upfi-med.eib.org/ar/projects/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-paumv-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D9%8A%D8%A6%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D9%8A%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AF/ https://upfi-med.eib.org/ar/projectsF/]</ref>. این برنامهها شامل پروژههای زیرساختی برای بهبود خدمات شهری، ایجاد مشوقهای مالی برای سرمایهگذاری در مناطق کمتر توسعهیافته، و برنامههای حمایتی برای بهبود شرایط زندگی در مناطق روستایی میشود<ref>''Program for Economic and Urban Resilience in Lebanon - UPFI - Urban Projects Finance Initiative''. (2024, May 19). UPFI - Urban Projects Finance Initiative, Available for https://upfi-med.eib.org/en/projects/multi-city-urban-development-programme-in-lebanon/#:~:text=Lebanese%20cities%20therefore%20face%20multi++</ref>. هدف این سیاستها کاهش نابرابریهای منطقهای، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد تعادل میان توسعه شهری و روستایی است. | |||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[شهرنشینی و روستانشینی در | [[شهرنشینی و روستانشینی در اسپانیا]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در اتیوپی]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در اردن]]؛ [[شهر نشینی و روستا نشینی درافغانستان|شهرنشینی و روستانشینی درافغانستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در امارات متحده عربی]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین|شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین؛]] [[شهرنشینی و روستانشینی در آرژانتین]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در بنگلادش]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در تاجیکستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در تایلند]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در تونس]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در چین]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در روسیه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در زیمبابوه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در ژاپن]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در ساحل عاج]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سریلانکا|شهرنشینی و روستانشینی در سریلانکا؛]] [[شهرنشینی و روستانشینی در سودان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سوریه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سیرالئون]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در فرانسه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در قزاقستان|شهرنشینی و روستانشینی در قزاقستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در قطر]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در کانادا]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در گرجستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در مالی]]؛[[شهرنشینی و روستانشینی در مصر]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در کوبا]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سنگال]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در یمن]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در عراق]] | ||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
== نویسنده مقاله == | == نویسنده مقاله == | ||
نرگس شکوری | نرگس شکوری | ||
[[ | [[رده:شهر نشینی و روستا نشینی]] | ||
نسخهٔ ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۲۲:۵۵

شهرنشینی و روستا نشینی در کشور لبنان شامل نسبت جمعیت شهری به روستایی و روند تغییرات آن، الگوهای شهرنشینی و رشد کلانشهرها، چالشهای شهرنشینی، وضعیت مناطق روستایی و چالشهای آنها و سیاستهای دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی است که در ذیل شرح داده شده است:

نسبت جمعیت شهری به روستایی و روند تغییرات آن[۱]
در سال ۲۰۲۴، حدود ۸۵ درصد از جمعیت لبنان در مناطق شهری زندگی میکنند که نسبت سال ۲۰۱۰ افزایشیافته است[۲][۳]. این افزایش به دلیل روندهای مداوم مهاجرت به شهرها و تمرکز فعالیتهای اقتصادی و خدماتی در مناطق شهری است. در مقابل، تنها ۱۵ درصد از جمعیت در مناطق روستایی زندگی میکنند که این درصد نسبت به گذشته کاهشیافته است[۴].
الگوهای شهرنشینی و رشد کلانشهرها
شهرنشینی در لبنان عمدتاً در کلانشهرهایی مانند بیروت و طرابلس متمرکز است[۵]. بیروت، بزرگترین شهر لبنان، با جمعیتی بالغ بر ۲.۲ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴، بزرگترین و مهمترین مرکز اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور است[۶]. طرابلس و صیدا نیز بهعنوان مراکز شهری عمده، شاهد رشد جمعیت و توسعههای زیرساختی هستند[۷]. روند رشد جمعیت شهری بهویژه در بیروت، به دلیل جاذبههای اقتصادی و فرصتهای شغلی، همچنان ادامه دارد.
چالشهای شهرنشینی
شهرنشینی سریع در لبنان با چالشهای متعددی همراه است[۸]. یکی از این چالشها حاشیهنشینی است که بهویژه در بیروت مشهود است. حاشیهنشینی به دلیل افزایش هزینههای مسکن و کمبود زیرساختهای مناسب در برخی مناطق شهری به مشکل بزرگی تبدیل شده است[۹].
همچنین، آلودگی هوا در کلانشهرها به دلیل فعالیتهای صنعتی و ترافیک سنگین، یکی دیگر از مسائل جدی به شمار میآید[۱۰]. ترافیک سنگین در بیروت و سایر شهرهای بزرگ باعث کاهش کیفیت زندگی و افزایش زمانهای سفر شده است[۱۱].
وضعیت مناطق روستایی و چالشهای آنها
مناطق روستایی لبنان بهطورکلی با مشکلاتی مانند کاهش جمعیت، کمبود خدمات بهداشتی و آموزشی، و ناتوانی در جذب سرمایههای جدید روبرو هستند[۱۲]. کاهش جمعیت روستایی به دلیل مهاجرت به شهرها و کمبود فرصتهای شغلی در این مناطق مشاهده میشود. همچنین، کمبود زیرساختهای مناسب در مناطق روستایی منجر به عدم توسعه و مشکلاتی در تأمین خدمات اساسی مانند بهداشت و آموزش شده است.
سیاستهای دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی
دولت لبنان برای مقابله با چالشهای شهرنشینی و توسعه مناطق روستایی برنامههایی را در نظر گرفته است[۱۳]. این برنامهها شامل پروژههای زیرساختی برای بهبود خدمات شهری، ایجاد مشوقهای مالی برای سرمایهگذاری در مناطق کمتر توسعهیافته، و برنامههای حمایتی برای بهبود شرایط زندگی در مناطق روستایی میشود[۱۴]. هدف این سیاستها کاهش نابرابریهای منطقهای، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد تعادل میان توسعه شهری و روستایی است.
نیز نگاه کنید به
شهرنشینی و روستانشینی در اسپانیا؛ شهرنشینی و روستانشینی در اتیوپی؛ شهرنشینی و روستانشینی در اردن؛ شهرنشینی و روستانشینی درافغانستان؛ شهرنشینی و روستانشینی در امارات متحده عربی؛ شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین؛ شهرنشینی و روستانشینی در آرژانتین؛ شهرنشینی و روستانشینی در بنگلادش؛ شهرنشینی و روستانشینی در تاجیکستان؛ شهرنشینی و روستانشینی در تایلند؛ شهرنشینی و روستانشینی در تونس؛ شهرنشینی و روستانشینی در چین؛ شهرنشینی و روستانشینی در روسیه؛ شهرنشینی و روستانشینی در زیمبابوه؛ شهرنشینی و روستانشینی در ژاپن؛ شهرنشینی و روستانشینی در ساحل عاج؛ شهرنشینی و روستانشینی در سریلانکا؛ شهرنشینی و روستانشینی در سودان؛ شهرنشینی و روستانشینی در سوریه؛ شهرنشینی و روستانشینی در سیرالئون؛ شهرنشینی و روستانشینی در فرانسه؛ شهرنشینی و روستانشینی در قزاقستان؛ شهرنشینی و روستانشینی در قطر؛ شهرنشینی و روستانشینی در کانادا؛ شهرنشینی و روستانشینی در گرجستان؛ شهرنشینی و روستانشینی در مالی؛شهرنشینی و روستانشینی در مصر؛ شهرنشینی و روستانشینی در کوبا؛ شهرنشینی و روستانشینی در سنگال؛ شهرنشینی و روستانشینی در یمن؛ شهرنشینی و روستانشینی در عراق
کتابشناسی
- ↑ Lebanon’s Fragile Food Security System and the Prospect . (2024, July 17), Available for https://timep.org/2024/07/17/lebanons-fragile-food-security-system-and-the-prospect-of-a-broader-israeli-war/
- ↑ Ahmad Fakih, United Nations Human Settlements Programme, Yassin, N., el-Ghaoui, L., Mikdashi, D., Sheikh, T., State of Arab Cities programme in Kuwait, & UN-HABITAT team in Lebanon. (2011). State of Arab Cities, Available for https://unhabitat.org/sites/default/files/download-manager-files/Lebanon%20Urban%20Profile.pdf
- ↑ Lebanon Population (2024) - Worldometer. (2024). Worldometers.info, Available for https://www.worldometers.info/world-population/lebanon-population/#:~:text=87.8%20%25%20of%20the%20population%20is
- ↑ TRADING ECONOMICS. (n.d.). Lebanon - rural population - 2024 data 2025 forecast 1960-2023 historical, Available for https://tradingeconomics.com/lebanon/rural-population-wb-data.html
- ↑ Nations, U. (2024). UNSD — Global Calendar of Statistical Events. Un.org, Available forhttps://unstats.un.org/capacity-development/calendar/all-events/?City=Beirut
- ↑ Beirut, Lebanon population 2024. (n.d.), Available for https://worldpopulationreview.com/cities/lebanon/beirut
- ↑ ريطة الاحصاءات. (2024). Dgcs.gov.lb، قابل بازیابی از https://www.dgcs.gov.lb/arabic/statistics-map
- ↑ يزبك, ب. (2024, February 28). محنه الإرث المعماری لبيروت: الاضمحلال التدريجيّ لحقبةٍ ثقافية وإنسانيّة، قابل بازیابی از https://www.almodon.com/society/2024/2/28
- ↑ الحوادث المروريه فی لبنـان أسبابها وسبل الوقايه منها. (n.d.). الموقع الرسمي للجيش اللبنانی، قابل بازیابی از https://www.lebarmy.gov.lb/ar/content/7
- ↑ Reporter, G. S. (2024, April 23). ‘Where can you hide from pollution?’: cancer rises 30% in Beirut as diesel generators poison city. The Guardian, Available for https://www.theguardian.com/global-development/2024/apr/22/where-can-you-hide-from-pollution-cancer-rises-30-in-beirut-as-diesel-generators-poison-city
- ↑ يزبك, ب. (2024, February 28). محنة الإرث المعماري لبيروت: الاضمحلال التدريجيّ لحقبةٍ ثقافية وإنسانيّة. Almodon، قابل بازیابی از https://www.almodon.com/society/2024/2/28
- ↑ Bower, E. (2024, August 29). “Not a soul is left in my village”: the displaced Lebanese caught in crossfire on Israeli border. The Guardian; The Guardian, Available for https://www.theguardian.com/global-development/article/2024/aug/29/displaced-lebanese-caught-in-crossfire-on-israel-border
- ↑ برنامج المرونة الاقتصادية والحضرية في لبنان - UPFI - Urban Projects Finance Initiative. (2023, November 25). UPFI - Urban Projects Finance Initiative, Available for https://upfi-med.eib.org/ar/projectsF/
- ↑ Program for Economic and Urban Resilience in Lebanon - UPFI - Urban Projects Finance Initiative. (2024, May 19). UPFI - Urban Projects Finance Initiative, Available for https://upfi-med.eib.org/en/projects/multi-city-urban-development-programme-in-lebanon/#:~:text=Lebanese%20cities%20therefore%20face%20multi++
نویسنده مقاله
نرگس شکوری