نقاشی ژاپن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۳ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۵

در یک تقسیم بندی کلی هنر نقاشی ژاپن به دو دسته نیهون‌گا و یوگا تقسیم می‌شود که پیشتر درباره آن توضیح دادیم. در واقع اصطلاح نیهون‌گا یا نقاشی ژاپنی در دوره میجی و بعد از ورود نقاشی غربی یا یوگا ابداع و مقابل آن قرار می‌داده شد.

نقاشی نیهون‌گا

بطور کلی به نقاشی‌‌ای که در آن از روش‌های سنتی نقاشی ژاپن استفاده ‌شود، نیهون‌گا می‌گویند. همان طور که قبلا هم اشاره شد، با توسعه نقاشی غربی در ژاپن دوران میجی، این اصطلاح به نقاشی سنتی ژاپن داده شد. معمولا در این نقاشی از رنگ‌های طبیعی با نام کلی ایوائه‌نوگو (岩絵具/Iwa e no gu)، کاغذ ژاپنی یا واشی، ابریشم و... استفاده می‌شود. قدمت نیهون‌گا به دوران نارا و هیان بر می‌گردد، زمانی که به نقاشی‌های چینی دوره دودمان تانگ و یا نقاشی‌هایی که با تقلید از سبک چینی در ژاپن خلق می‌شد، کارائه (唐絵/Kara e) و در مقابلش به نقاشی‌هایی که به شیوه خاص ژاپنی خلق می‌شد، یاماتوئه (大和絵/Yamato e) می‌گفتند. به مرور زمان این تقابل به واگا یا یاماتوئه (和画/Wa ga/Yamato e) یا نقاشی ژاپنی در مقابل کانگا (漢画/Kan ga) یا نقاشی چینی بدل شد. در واقع تا دوران میجی ما همیشه شاهد ورود نقاشی و سبک نقاشی چینی به ژاپن بودیم و بر مبنای همان سنت ژاپنی کردن هنر وارداتی خیلی زود در مقابل آن سبک خاص ژاپن شکل می‌گرفت. هنگامی هم که نقاشی غربی در دوره میجی به ژاپن رسید تقابل این نقاشی با نقاشی ژاپنی در اصطلاحات یوگا یا نقاشی غربی و نیهون‌گا ظاهر شد.

نیهون‌گا در یک معنی محدود به نقاشی بعد از دوره میجی تا پایان جنگ جهانی دوم اشاره دارد که با استفاده از سبک‌های سنتی ژاپن خلق شده‌اند. در این صورت این نقاشیدر برابر نقاشی رنگ روغن قرار می‌گیرد. اما در معنایی گسترده‌تر نیهون‌گا اشاره به تمامی نقاشیهایی دارد که با استفاده از روش‌های سنتی نقاشی ژاپن خلق شده‌اند چه قبل از میجی و چه بعد از جنگ جهانی دوم. در این مبحث هم منظور ما همان معنی گسترده‌تر است، پس در اینجا با استناد به،^[۱] انواع شناخته‌ شده‌تر نیهون‌گا در دوره‌های تاریخی مختلف را به اختصار معرفی می‌کنیم.

سبک نقاشی یاماتوئه

یاماتوئه عنوانی است که در دوره هیان و در مقابل نقاشی کارائه یا نقاشی چین دوران دودمان تانگ پدید آمد. موضوعاتی که در این نقاشی کار می‌شدند، مناظر، طبیعت، وقایع، سنت‌ها و... ژاپن بود و داستان‌هایی مانند «داستان گنجی» هم به این سبک و در قالب نقاشیهای طوماری یا ئه‌ماکی به تصویر در آمدند. این نوع نقاشی بعدها در سبک یا مکتب توساها (土佐派/Tosa ha) پیگیری شد.

نقاشی سوئی‌بوکوگا

نقاشی آب مرکب یا سوئی‌بوکوگا: این نوع نقاشی که به آن سومی‌ئه هم گفته می‌شود، تنها با استفاده از کم و زیاد کردن غلظت مرکب یا سومی خلق می‌شود. این هنر در دوران دودمان تانگ در چین خلق شد، اما سبک‌ها و روش‌های آن در دوران کاماکورا همراه با آیین ذن به ژاپن آورده شد و در دوره موروماچی به اوج شکوفایی خود رسید. از آنجا که بیشتر امور مربوط به ذن در آن تصویر می‌شود و نقاشان سر آمد آن بیشتر راهبان آیین ذن هستند، به آن نقاشی آیین ذن هم می‌گویند. معروف‌ترین نقاش این نوع نقاشی سشو راهب و نقاش دوره موروماچی است.

مکتب نقاشی توساها

مکتب توسا یا توساها: این مکتب میراث دار یاماتوئه است و از آن با نام یکی از سبک‌های یاماتوئه هم نام می‌برند. این مکتب در نیمه نخست دوران موروماچی بنیان گذاشته شد و نقاشان آن معمولا نام توسا را بر خود می‌گذارند. نخستین کسی که نام توسا را بر خود گذاشت توسا یوکیهیرو (土佐行広/Tosa Yukihiro) است، اما این توسا میتسونوبو (土佐光信/Tosa Mitsunobu(?-1522)) نقاش اواخر دوره موروماچی بود که آن را به اوج خود رساند. این مکتب در کنار مکتب کانوها، به عنوان دو سبک اصلی نیهون‌گا تا اواخر دوره ادو ادامه یافتند با این تفاوت که کانوها مکتبی از نقاشی چینی یا کانگا بود.

مکتب نقاشی کانو

مکتب کانو یا کانوها: این مکتب در اواسط دوره موروماچی شکل گرفت و با پشتیبانی طبقه جنگجویان بدل به بزرگترین مکتب نقاشی در ژاپن شد. مؤسس این مکتب یعنی کانو ماسانوبو (狩野正信/Kanō Masanobu(1434-1530)) با ترکیبی از موضوعات و روش‌های نقاشی چینی و یاماتوئه به خصوص نقاشی آب مرکب، سبکی پدید آورد که در آن بویی از آیین ذن نبود و به مذاق طبقه حاکم یعنی جنگجویان سازگار بود. در واقع گفته می‌شود این نقاشی ترکیبی از نقاشی چینی و ژاپنی است. در این مکتب از نقاشیهای بسیار بزرگ برای دیوار قلعه‌ها و معابد تا نقاشیهای کوچک برای روی بادبزن‌های ژاپنی خلق می‌شد. معروف‌ترین نقاش این مکتب کانو اِیتوکو (狩野永徳/Kanō Ētoku(1543-1590)) است که خود یکی از بزرگترین نقاشان تاریخ نقاشی ژاپن هم محسوب می‌شود.

مکتب نقاشی رینپا

مکتب رینپا (琳派/Rinpa): این مکتب از اواخر دوره مومویاما تا دوران مدرن فعال بود. این مکتب هم بر آمده از یاماتوئه است. این مکتب نوعی حالت تهذیب در ارتباط با خوشنویسی و صنایع دستی هم پیدا کرده است. موضوعاتی که در آن کار می‌شود، عمدتا گل‌ها و شکوفه‌های درختان است، اما آثاری هم هست که به قهرمان داستان‌ها، دیوها و هیولاها و مضامین بودایی می‌پردازد. ویژگی آن استفاده از ورقه‌های طلا و نقره، رنگ‌های شاد و گرایش به تهذیب و طراحی است.

مکتب نقاشی مارویاما-شیجو

مکتب مارویاما-شیجو یا مارویاما-شیجوها (円山四条派/Maruyama Shijō ha): این مکتب تلفیقی از دو مکتب مارویاما و شیجو است که اواسط دوران ادو در کیوتو فعال بودند.

نقاشی ادیبان در ژاپن

بونجینگا (文人画/Bunjin ga) یا نقاشی ادیبان: این نقاشی در چین پدید آمد و به این دلیل به آن نقاشی ادیبان می‌گفتند که کسانی که کارشان نقاشی نبود اما ادیب بودند به عنوان اوقات فراغت به آن می‌پرداختند. این نوع نقاشی در دوره موروماچی به ژاپن وارد شد، اما در دوره ادو بود که شکوفا گشت. یوسا بوسون (与謝蕪村/Yosa Buson(1716-1784)) شاعر و هایکوسرای معروف دوره ادو یکی از نقاشان این نوع نقاشی بود.

سبک نقاشی اوکی‌یوئه

اوکی‌یوئه: نوعی نقاشی و چاپ باسمه چوبی است که در دوره ادو به اوج شکوفایی رسید. درباره این هنر و تأثیرش بر غرب قبلا صحبت شد، بنابراین در اینجا از تکرار آن پرهیز می‌کنیم. شناخته شده‌ترین نقاشان ژاپن در جهان یعنی کاتسوشیکا هوکوسایی و هیروشیگه اوتاگاوا نقاشان این نوع نقاشی بودند.

هر چند بسیاری از این سبک‌ها و مکتب‌های نیهون‌گا دیگر وجود ندارند، اما نیهون‌گای معاصر همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد. در واقع همان طور که آراکی (2009) هم اشاره می‌کند، مواد سنتی نقاشی ژاپنی چون رنگ‌های معدنی طبیعی، کاغذ ژاپنی یا واشی، ابریشم و... به نسل‌های بعدی منتقل شده و این نسل‌های جوان با استفاده از این مواد سنتی ژاپنی و با روش‌های بیانی که خاص ژاپنی‌ها است، در حال خلق مدام جهان جدید برای نیهون‌گا هستند.^[۲]

نقاشی غربی(یوگا) در ژاپن

نقاشی غربی که در ژاپن به آن یوگا می‌گویند، بعدها بدل به نوعی از نقاشی در این کشور شد که مقابل نیهون‌گا قرار می‌گیرد. بنابراین هر چند یوگا به معنی نقاشی غربی است، اما در اینجا منظور نوعی نقاشی ژاپنی است که به روش نقاشی رنگ روغن یا آبرنگ و توسط ژاپنی‌ها خلق می‌شود.

همان طور که پیشتر دیدیم، تا دهه 1910 نقاشی یوگا در ژاپن عموما متمرکز بر هنر آکادمی متأثر از امپرسیونیسم فرانسه و با محوریت نقاش این سبک سِیکی کورودا بود، هر چند انجمن‌های هنری کوچکی چون انجمن نیکا (二科会/Nika kai) هم بودند که گاه در مقابل این جریان قرار می‌گرفتند، انجمن‌هایی که عموما عمری کوتاه داشتند. بعد از جنگ جهانی اول، هنرمندان ژاپنی زیادی برای تحصیل به اروپا رفتند تا به تحقیق درباره مکتب‌های هنری جدید چون کوبیسم، فوویسم و... بپردازند و همین مسأله موجب ورود این مکتب‌ها به ژاپن و شکل‌گیری جنبش‌های پیشرو هنری در این کشور شد. برجسته‌ترین این جنبش‌ها جنبشی موسوم به جنبش هنری جدید زمانه تایشو (大正期新興美術運動/Taishō ki shinkō bijutsu undō) است که متأثر از جنبش‌های هنری خارج از کشور به خصوص مکتب دادا و مکتب آینده نگری یا فوتوریسم در فاصله اواخر دهه 1910 تا اواخر نیمه اول دهه 1920 فعالیت داشت. از این جنبش با عنوان جنبش آوانگارد دوره تایشو هم یاد می‌شود.

درگیری‌های ژاپن در جنگ به خصوص جنگ جهانی دوم اجازه نداد چنین جنبش‌هایی شکوفا شوند و آن‌ها تنها زمینه ساز برای هنر و نقاشی معاصر ژاپن بعد از جنگ شدند. اگر نگاهی به زندگی شاخص‌ترین نقاشان یوگا در ژاپن بعد از جنگ بیاندازیم، متوجه می‌شویم سبک‌های هنری که آن‌ها در آن فعالیت کردند بسیار گسترده و تقریبا همانی است که در غرب و بقیه دنیا در دوران معاصر دنبال شده، با این تفاوت که کار آن‌ها عناصری ژاپنی داشته که آن‌ها را ژاپنی می‌کند. برای مثال تسوگوهارو فوجیتا (藤田嗣治/Fujita Tsuguharu(1886-1968)) که در دوره تایشو به پاریس رفت و تابعیت فرانسه را هم پذیرفت، از نقاشان مکتب پاریس به حساب می‌آید. برخی از این هنرمندان معاصر هم خود جنبش‌های هنری نوینی راه انداختند که برای نمونه می‌توان به جنبش سوپرفلت (スーパーフラット/Super flat) اشاره کرد، جنبشی که توسط تاکاشی موراکامی (村上隆/Murakami Takashi(1962- )) و متأثر از مانگا و انیمه ژاپنی شکل گرفت.

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ Araki, Z (2009). Gendai Nihonga to sono kanōsē nit suite. Hijiyama daigaku tankidaigakubu kiyō. Dai 44 gō. P60.
↑ Araki, Z (2009). Gendai Nihonga to sono kanōsē nit suite. Hijiyama daigaku tankidaigakubu kiyō. Dai 44 gō. P67.

[1] Araki, Z (2009). Gendai Nihonga to sono kanōsē nit suite. Hijiyama daigaku tankidaigakubu kiyō. Dai 44 gō. P60.

[2] Araki, Z (2009). Gendai Nihonga to sono kanōsē nit suite. Hijiyama daigaku tankidaigakubu kiyō. Dai 44 gō. P67.

[۱]

[۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-در يك تقسيم بندي كلي هنر نقاشي [[ژاپن]] به دو دسته نيهون‌گا و يوگا تقسيم مي‌شود كه پيشتر درباره آن توضيح داديم. در واقع اصطلاح نيهون‌گا يا نقاشي ژاپني در دوره ميجي و بعد از ورود نقاشي غربي يا يوگا ابداع و مقابل آن قرار مي‌داده شد.
+در یک تقسیم بندی کلی هنر [[نقاشی ژاپن]] به دو دسته نیهون‌گا و یوگا تقسیم می‌شود که پیشتر درباره آن توضیح دادیم. در واقع اصطلاح نیهون‌گا یا [[نقاشی ژاپن|نقاشی ژاپنی]] در دوره میجی و بعد از ورود [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] غربی یا یوگا ابداع و مقابل آن قرار می‌داده شد.
+====[[نقاشی نيهون‌گا|نقاشی نیهون‌گا]]====
+بطور کلی به نقاشی‌‌ای که در آن از روش‌های سنتی [[نقاشی ژاپن]] استفاده ‌شود، نیهون‌گا می‌گویند. همان طور که قبلا هم اشاره شد، با توسعه نقاشی غربی در [[ژاپن]] دوران میجی، این اصطلاح به نقاشی سنتی [[ژاپن]] داده شد. معمولا در این نقاشی از رنگ‌های طبیعی با نام کلی ایوائه‌نوگو (岩絵具/Iwa e no gu)، کاغذ ژاپنی یا واشی، ابریشم و... استفاده می‌شود. قدمت نیهون‌گا به [[دوره نارا|دوران نارا]] و [[دوره هیان|هیان]] بر می‌گردد، زمانی که به نقاشی‌های چینی دوره [[سلسله تانگ|دودمان تانگ]] و یا نقاشی‌هایی که با تقلید از سبک چینی در [[ژاپن]] خلق می‌شد، کارائه (唐絵/Kara e) و در مقابلش به نقاشی‌هایی که به شیوه خاص ژاپنی خلق می‌شد، یاماتوئه (大和絵/Yamato e) می‌گفتند. به مرور زمان این تقابل به واگا یا یاماتوئه (和画/Wa ga/Yamato e) یا [[نقاشی ژاپن|نقاشی ژاپنی]] در مقابل کانگا (漢画/Kan ga) یا [[هنر نقاشی در چین|نقاشی چینی]] بدل شد. در واقع تا دوران میجی ما همیشه شاهد ورود [[هنر نقاشی در چین|نقاشی و سبک نقاشی چینی]] به [[ژاپن]] بودیم و بر مبنای همان سنت [[ژاپنی کردن فرهنگ بیگانه|ژاپنی کردن هنر وارداتی]] خیلی زود در مقابل آن سبک خاص [[ژاپن]] شکل می‌گرفت. هنگامی هم که [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] غربی در دوره میجی به [[ژاپن]] رسید تقابل این [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] با [[نقاشی ژاپن|نقاشی ژاپنی]] در اصطلاحات یوگا یا [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] غربی و نیهون‌گا ظاهر شد.
-== 2-1 نيهون‌گا ==
+نیهون‌گا در یک معنی محدود به [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] بعد از دوره میجی تا پایان جنگ جهانی دوم اشاره دارد که با استفاده از سبک‌های سنتی [[ژاپن]] خلق شده‌اند. در این صورت این [[نقاشی ژاپن|نقاشی]]<nowiki/>در برابر [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] رنگ روغن قرار می‌گیرد. اما در معنایی گسترده‌تر نیهون‌گا اشاره به تمامی [[نقاشی ژاپن|نقاشی]]<nowiki/>هایی دارد که با استفاده از روش‌های سنتی [[نقاشی ژاپن]] خلق شده‌اند چه قبل از میجی و چه بعد از جنگ جهانی دوم. در این مبحث هم منظور ما همان معنی گسترده‌تر است، پس در اینجا با استناد به،<ref>Araki, Z (2009). Gendai Nihonga to sono kanōsē nit suite. Hijiyama daigaku tankidaigakubu kiyō. Dai 44 gō. P60.</ref> انواع شناخته‌ شده‌تر نیهون‌گا در دوره‌های تاریخی مختلف را به اختصار معرفی می‌کنیم.
-بطور كلي به نقاشي‌‌اي كه در آن از روش‌هاي سنتي نقاشي ژاپن استفاده ‌شود، نيهون‌گا مي‌گويند. همان طور كه قبلا هم اشاره شد، با توسعه نقاشي غربي در ژاپن دوران ميجي، اين اصطلاح به نقاشي سنتي ژاپن داده شد. معمولا در اين نقاشي از رنگ‌هاي طبيعي با نام كلي ايوائه‌نوگو[1]، كاغذ ژاپني يا واشي، ابريشم و ... استفاده مي‌شود. قدمت نيهون‌گا به دوران نارا و هيان بر مي‌گردد، زماني كه به نقاشي‌هاي چيني دوره دودمان تانگ و يا نقاشي‌هايي كه با تقليد از سبك چيني در ژاپن خلق مي‌شد، كارائه[2] و در مقابلش به نقاشي‌هايي كه به شيوه خاص ژاپني خلق مي‌شد، ياماتوئه[3] مي‌گفتند. به مرور زمان اين تقابل به واگا یا یاماتوئه[4] يا نقاشي ژاپني در مقابل كانگا[5] يا نقاشي چيني بدل شد. در واقع تا دوران ميجي ما هميشه شاهد ورود نقاشي و سبك نقاشي چيني به ژاپن بوديم و بر مبناي همان سنت ژاپني كردن هنر وارداتي خيلي زود در مقابل آن سبك خاص ژاپن شكل مي‌گرفت. هنگامي هم كه نقاشي غربي در دوره ميجي به ژاپن رسيد تقابل اين نقاشي با نقاشي ژاپني در اصطلاحات يوگا يا نقاشي غربي و نيهون‌گا ظاهر شد.
+====[[سبک نقاشی یاماتوئه]]====
+یاماتوئه عنوانی است که در [[دوره هیان]] و در مقابل نقاشی کارائه یا [[هنر نقاشی در چین|نقاشی چین]] [[سلسله تانگ|دوران دودمان تانگ]] پدید آمد. موضوعاتی که در این [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] کار می‌شدند، مناظر، طبیعت، وقایع، سنت‌ها و... [[ژاپن]] بود و داستان‌هایی مانند «داستان گنجی» هم به این سبک و در قالب [[نقاشی ژاپن|نقاشی]]<nowiki/>های طوماری یا ئه‌ماکی به تصویر در آمدند. این نوع [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] بعدها در سبک یا مکتب توساها (土佐派/Tosa ha) پیگیری شد.
+====[[نقاشی سوئی‌بوکوگا]]====
+[[نقاشی ژاپن|نقاشی]] آب مرکب یا سوئی‌بوکوگا: این نوع [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] که به آن سومی‌ئه هم گفته می‌شود، تنها با استفاده از کم و زیاد کردن غلظت مرکب یا سومی خلق می‌شود. این هنر در [[سلسله تانگ|دوران دودمان تانگ]] در [[چین]] خلق شد، اما سبک‌ها و روش‌های آن در [[دوره کاماکورا|دوران کاماکورا]] همراه با آیین ذن به [[ژاپن]] آورده شد و در [[دوره موروماچی]] به اوج شکوفایی خود رسید. از آنجا که بیشتر امور مربوط به ذن در آن تصویر می‌شود و نقاشان سر آمد آن بیشتر راهبان آیین ذن هستند، به آن [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] آیین ذن هم می‌گویند. معروف‌ترین نقاش این نوع [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] سشو راهب و نقاش [[دوره موروماچی]] است.
+====[[مکتب نقاشی توساها]]====
+[[مکتب نقاشی توساها|مکتب توسا یا توساها]]: این مکتب میراث دار یاماتوئه است و از آن با نام یکی از سبک‌های یاماتوئه هم نام می‌برند. این مکتب در نیمه نخست [[دوره موروماچی|دوران موروماچی]] بنیان گذاشته شد و نقاشان آن معمولا نام توسا را بر خود می‌گذارند. نخستین کسی که نام توسا را بر خود گذاشت توسا یوکیهیرو (土佐行広/Tosa Yukihiro) است، اما این توسا میتسونوبو (土佐光信/Tosa Mitsunobu(?-1522)) نقاش اواخر [[دوره موروماچی]] بود که آن را به اوج خود رساند. این مکتب در کنار مکتب کانوها، به عنوان دو سبک اصلی نیهون‌گا تا اواخر دوره ادو ادامه یافتند با این تفاوت که کانوها مکتبی از [[هنر نقاشی در چین|نقاشی چینی]] یا کانگا بود.
+====[[مکتب نقاشی کانو]]====
+[[مکتب نقاشی کانو|مکتب کانو]] یا کانوها: این مکتب در اواسط [[دوره موروماچی]] شکل گرفت و با پشتیبانی طبقه جنگجویان بدل به بزرگترین مکتب [[نقاشی ژاپن|نقاشی در ژاپن]] شد. مؤسس این مکتب یعنی کانو ماسانوبو (狩野正信/Kanō Masanobu(1434-1530)) با ترکیبی از موضوعات و روش‌های [[هنر نقاشی در چین|نقاشی چینی]] و یاماتوئه به خصوص نقاشی آب مرکب، سبکی پدید آورد که در آن بویی از آیین ذن نبود و به مذاق طبقه حاکم یعنی جنگجویان سازگار بود. در واقع گفته می‌شود این [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] ترکیبی از [[هنر نقاشی در چین|نقاشی چینی]] و [[نقاشی ژاپن|ژاپنی]] است. در این مکتب از [[نقاشی ژاپن|نقاشی]]<nowiki/>های بسیار بزرگ برای دیوار قلعه‌ها و معابد تا [[نقاشی ژاپن|نقاشی]]<nowiki/>های کوچک برای روی بادبزن‌های ژاپنی خلق می‌شد. معروف‌ترین نقاش این مکتب کانو اِیتوکو (狩野永徳/Kanō Ētoku(1543-1590)) است که خود یکی از بزرگترین نقاشان تاریخ [[نقاشی ژاپن]] هم محسوب می‌شود.
+====[[مکتب نقاشی رینپا]]====
+مکتب رینپا (琳派/Rinpa): این مکتب از اواخر دوره مومویاما تا دوران مدرن فعال بود. این مکتب هم بر آمده از یاماتوئه است. این مکتب نوعی حالت تهذیب در ارتباط با خوشنویسی و [[صنایع دستی در ژاپن|صنایع دستی]] هم پیدا کرده است. موضوعاتی که در آن کار می‌شود، عمدتا گل‌ها و شکوفه‌های درختان است، اما آثاری هم هست که به قهرمان داستان‌ها، دیوها و هیولاها و مضامین بودایی می‌پردازد. ویژگی آن استفاده از ورقه‌های طلا و نقره، رنگ‌های شاد و گرایش به تهذیب و طراحی است.
+====[[مکتب نقاشی مارویاما-شیجو]]====
+[[مکتب نقاشی مارویاما-شیجو|مکتب مارویاما-شیجو]] یا مارویاما-شیجوها (円山四条派/Maruyama Shijō ha): این مکتب تلفیقی از دو مکتب مارویاما و شیجو است که اواسط [[دوره ادو|دوران ادو]] در [[کیوتو]] فعال بودند.
+====[[نقاشی ادیبان در ژاپن]]====
+بونجینگا (文人画/Bunjin ga) یا [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] ادیبان: این [[هنر نقاشی در چین|نقاشی در چین]] پدید آمد و به این دلیل به آن [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] ادیبان می‌گفتند که کسانی که کارشان [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] نبود اما ادیب بودند به عنوان اوقات فراغت به آن می‌پرداختند. این نوع [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] در دوره موروماچی به [[ژاپن]] وارد شد، اما در [[دوره ادو]] بود که شکوفا گشت. یوسا بوسون (与謝蕪村/Yosa Buson(1716-1784)) شاعر و هایکوسرای معروف [[دوره ادو]] یکی از نقاشان این نوع [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] بود.
+====[[سبک نقاشی اوکی‌یوئه]]====
+اوکی‌یوئه: نوعی [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] و چاپ باسمه چوبی است که در [[دوره ادو]] به اوج شکوفایی رسید. درباره این هنر و تأثیرش بر غرب قبلا صحبت شد، بنابراین در اینجا از تکرار آن پرهیز می‌کنیم. شناخته شده‌ترین نقاشان [[ژاپن]] در جهان یعنی کاتسوشیکا هوکوسایی و هیروشیگه اوتاگاوا نقاشان این نوع [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] بودند.
-نيهون‌گا در يك معني محدود به نقاشي بعد از دوره ميجي تا پايان جنگ جهاني دوم اشاره دارد كه با استفاده از سبك‌هاي سنتي ژاپن خلق شده‌اند. در اين صورت اين نقاشي در برابر نقاشي رنگ روغن قرار مي‌گيرد. اما در معنايي گسترده‌تر نيهون‌گا اشاره به تمامي نقاشي‌هايي دارد كه با استفاده از روش‌هاي سنتي نقاشي ژاپن خلق شده‌اند چه قبل از ميجي و چه بعد از جنگ جهاني دوم. در اين مبحث هم منظور ما همان معني گسترده‌تر است، پس در اینجا با استناد به (آراکی، 2009: 60)، انواع شناخته‌ شده‌تر نيهون‌گا در دوره‌هاي تاريخي مختلف را به اختصار معرفي مي‌كنيم.
+هر چند بسیاری از این سبک‌ها و مکتب‌های نیهون‌گا دیگر وجود ندارند، اما نیهون‌گای معاصر همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد. در واقع همان طور که آراکی (2009) هم اشاره می‌کند، مواد سنتی [[نقاشی ژاپن|نقاشی ژاپنی]] چون رنگ‌های معدنی طبیعی، کاغذ ژاپنی یا واشی، ابریشم و... به نسل‌های بعدی منتقل شده و این نسل‌های جوان با استفاده از این مواد سنتی ژاپنی و با روش‌های بیانی که خاص ژاپنی‌ها است، در حال خلق مدام جهان جدید برای نیهون‌گا هستند.<ref>Araki, Z (2009). Gendai Nihonga to sono kanōsē nit suite. Hijiyama daigaku tankidaigakubu kiyō. Dai 44 gō. P67.</ref>
+====[[نقاشی غربی(یوگا) در ژاپن]]====
+[[نقاشی ژاپن|نقاشی]] غربی که در [[ژاپن]] به آن یوگا می‌گویند، بعدها بدل به نوعی از [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] در این کشور شد که مقابل نیهون‌گا قرار می‌گیرد. بنابراین هر چند [[نقاشی غربی(یوگا) در ژاپن|یوگا]] به معنی [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] غربی است، اما در اینجا منظور نوعی [[نقاشی ژاپن|نقاشی ژاپنی]] است که به روش [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] رنگ روغن یا آبرنگ و توسط ژاپنی‌ها خلق می‌شود.
-'''یاماتوئه:''' یاماتوئه عنوانی است که در [[دوره هیان]] و در مقابل نقاشی کارائه یا نقاشی [[چین]] دوران دودمان تانگ پدید آمد. موضوعاتی که در این نقاشی کار می‌شدند، مناظر، طبیعت، وقایع، سنت‌ها و ... ژاپن بود و داستان‌هایی مانند «داستان گنجی» هم به این سبک و در قالب نقاشی‌های طوماری یا ئه‌ماکی به تصویر در آمدند. این نوع نقاشی بعدها در سبک یا مکتب توساها[6] پیگیری شد.
+همان طور که پیشتر دیدیم، تا دهه 1910 [[نقاشی ژاپن|نقاشی]] یوگا در [[ژاپن]] عموما متمرکز بر هنر آکادمی متأثر از امپرسیونیسم فرانسه و با محوریت نقاش این سبک سِیکی کورودا بود، هر چند انجمن‌های هنری کوچکی چون انجمن نیکا (二科会/Nika kai) هم بودند که گاه در مقابل این جریان قرار می‌گرفتند، انجمن‌هایی که عموما عمری کوتاه داشتند. بعد از جنگ جهانی اول، هنرمندان ژاپنی زیادی برای تحصیل به اروپا رفتند تا به تحقیق درباره مکتب‌های هنری جدید چون کوبیسم، فوویسم و... بپردازند و همین مسأله موجب ورود این مکتب‌ها به [[ژاپن]] و شکل‌گیری جنبش‌های پیشرو هنری در این کشور شد. برجسته‌ترین این جنبش‌ها جنبشی موسوم به جنبش هنری جدید زمانه تایشو (大正期新興美術運動/Taishō ki shinkō bijutsu undō) است که متأثر از جنبش‌های هنری خارج از کشور به خصوص مکتب دادا و مکتب آینده نگری یا فوتوریسم در فاصله اواخر دهه 1910 تا اواخر نیمه اول دهه 1920 فعالیت داشت. از این جنبش با عنوان جنبش آوانگارد دوره تایشو هم یاد می‌شود.
-'''نقاشی آب مرکب یا سوئی‌بوکوگا:''' این نوع نقاشی که به آن سومی‌ئه هم گفته می‌شود، تنها با استفاده از کم و زیاد کردن غلظت مرکب یا سومی خلق می‌شود. این هنر در دوران دودمان تانگ در چین خلق شد، اما سبک‌ها و روش‌های آن در دوران کاماکورا همراه با آیین ذن به ژاپن آورده شد و در [[دوره موروماچی]] به اوج شکوفایی خود رسید. از آنجا که بیشتر امور مربوط به ذن در آن تصویر می‌شود و نقاشان سر آمد آن بیشتر راهبان آیین ذن هستند، به آن نقاشی آیین ذن هم می‌گویند. معروفترین نقاش این نوع نقاشی سشو راهب و نقاش دوره موروماچی است.
+درگیری‌های [[ژاپن]] در جنگ به خصوص جنگ جهانی دوم اجازه نداد چنین جنبش‌هایی شکوفا شوند و آن‌ها تنها زمینه ساز برای هنر و نقاشی معاصر [[ژاپن]] بعد از جنگ شدند. اگر نگاهی به زندگی شاخص‌ترین نقاشان یوگا در [[ژاپن]] بعد از جنگ بیاندازیم، متوجه می‌شویم سبک‌های هنری که آن‌ها در آن فعالیت کردند بسیار گسترده و تقریبا همانی است که در غرب و بقیه دنیا در دوران معاصر دنبال شده، با این تفاوت که کار آن‌ها عناصری ژاپنی داشته که آن‌ها را ژاپنی می‌کند. برای مثال تسوگوهارو فوجیتا (藤田嗣治/Fujita Tsuguharu(1886-1968)) که در دوره تایشو به پاریس رفت و تابعیت فرانسه را هم پذیرفت، از نقاشان مکتب پاریس به حساب می‌آید. برخی از این هنرمندان معاصر هم خود جنبش‌های هنری نوینی راه انداختند که برای نمونه می‌توان به جنبش سوپرفلت (スーパーフラット/Super flat) اشاره کرد، جنبشی که توسط تاکاشی موراکامی (村上隆/Murakami Takashi(1962-    )) و متأثر از [[مانگای ژاپنی|مانگا]] و [[انیمه در ژاپن|انیمه ژاپنی]] شکل گرفت.
-'''مکتب توسا یا توساها:''' این مکتب میراث دار یاماتوئه است و از آن با نام یکی از سبک‌های یاماتوئه هم نام می‌برند. این مکتب در نیمه نخست دوران موروماچی بنیان گذاشته شد و نقاشان آن معمولا نام توسا را بر خود می‌گذارند. نخستین کسی که نام توسا را بر خود گذاشت توسا یوکیهیرو[7] است، اما این توسا میتسونوبو[8] نقاش اواخر دوره موروماچی بود که آن را به اوج خود رساند. این مکتب در کنار مکتب کانوها، به عنوان دو سبک اصلی نیهون‌گا تا اواخر [[دوره ادو]] ادامه یافتند با این تفاوت که کانوها مکتبی از نقاشی چینی یا کانگا بود.
+== نیز نگاه کنید به ==
-'''مکتب کانو یا کانوها:''' این مکتب در اواسط دوره موروماچی شکل گرفت و با پشتیبانی طبقه جنگجویان بدل به بزرگترین مکتب نقاشی در ژاپن شد. مؤسس این مکتب یعنی کانو ماسانوبو[9] با ترکیبی از موضوعات و روش‌های نقاشی چینی و یاماتوئه به خصوص نقاشی آب مرکب، سبکی پدید آورد که در آن بویی از آیین ذن نبود و به مذاق طبقه حاکم یعنی جنگجویان سازگار بود. در واقع گفته می‌شود این نقاشی ترکیبی از نقاشی چینی و ژاپنی است. در این مکتب از نقاشی‌های بسیار بزرگ برای دیوار قلعه‌ها و معابد تا نقاشی‌های کوچک برای روی بادبزن‌های ژاپنی خلق می‌شد. معروفترین نقاش این مکتب کانو اِیتوکو[10] است که خود یکی از بزرگترین نقاشان تاریخ نقاشی ژاپن هم محسوب می‌شود.
+* [[نقاشی روسیه]]
+* [[نقاشی افغانستان]]
+* [[نقاشی تونس]]
+* [[نقاشی کوبا]]
+* [[نقاشی لبنان]]
+* [[نقاشی مصر]]
+* [[هنر نقاشی در چین]]
+* [[نقاشی سنگال]]
-'''مکتب رینپا[11]:''' این مکتب از اواخر دوره مومویاما تا دوران مدرن فعال بود. این مکتب هم بر آمده از یاماتوئه است. این مکتب نوعی حالت تهذیب در ارتباط با خوشنویسی و صنایع دستی هم پیدا کرده است. موضوعاتی که در آن کار می‌شود، عمدتا گل‌ها و شکوفه‌های درختان است، اما آثاری هم هست که به قهرمان داستان‌ها، دیوها و هیولاها و مضامین بودایی می‌پردازد. ویژگی آن استفاده از ورقه‌های طلا و نقره، رنگ‌های شاد و گرایش به تهذیب و طراحی است.
+== کتابشناسی ==
-'''مکتب مارویاما-شیجو یا مارویاما-شیجوها[12]:''' این مکتب تلفیقی از دو مکتب مارویاما و شیجو است که اواسط دوران ادو در [[کیوتو]] فعال بودند.
-'''بونجینگا[13] یا نقاشی ادیبان:''' این نقاشی در چین پدید آمد و به این دلیل به آن نقاشی ادیبان می‌گفتند که کسانی که کارشان نقاشی نبود اما ادیب بودند به عنوان اوقات فراغت به آن می‌پرداختند. این نوع نقاشی در دوره موروماچی به ژاپن وارد شد، اما در دروه ادو بود که شکوفا گشت. یوسا بوسون[14] شاعر و هایکوسرای معروف دوره ادو یکی از نقاشان این نوع نقاشی بود.
-'''اوکی‌یوئه:''' نوعی نقاشی و چاپ باسمه چوبی است که در دوره ادو به اوج شکوفایی رسید. درباره این هنر و تأثیرش بر غرب قبلا صحبت شد، بنابراین در اینجا از تکرار آن پرهیز می‌کنیم. شناخته شده‌ترین نقاشان ژاپن در جهان یعنی کاتسوشیکا هوکوسایی و هیروشیگه اوتاگاوا نقاشان این نوع نقاشی بودند.
-هر چند بسیاری از این سبک‌ها و مکتب‌های نیهون‌گا دیگر وجود ندارند، اما نیهون‌گای معاصر همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد. در واقع همان طور که آراکی (2009) هم اشاره می‌کند، مواد سنتی نقاشی ژاپنی چون رنگ‌های معدنی طبیعی، کاغذ ژاپنی یا واشی، ابریشم و ... به نسل‌های بعدی منتقل شده و این نسل‌های جوان با استفاده از این مواد سنتی ژاپنی و با روش‌های بیانی که خاص ژاپنی‌ها است، در حال خلق مدام جهان جدید برای نیهون‌گا هستند (آراکی، 2009: 67).
-== 2-2 نقاشی غربی یا یوگا ==
-نقاشی غربی که در ژاپن به آن یوگا می‌گویند، بعدها بدل به نوعی از نقاشی در این کشور شد که مقابل نیهون‌گا قرار می‌گیرد. بنابراین هر چند یوگا به معنی نقاشی غربی است، اما در اینجا منظور نوعی نقاشی ژاپنی است که به روش نقاشی رنگ روغن یا آبرنگ و توسط ژاپنی‌ها خلق می‌شود.
-همان طور که پیشتر دیدیم، تا دهه 1910 نقاشی یوگا در ژاپن عموما متمرکز بر هنر آکادمی متأثر از امپرسیونیسم فرانسه و با محوریت نقاش این سبک سِیکی کورودا بود، هر چند انجمن‌های هنری کوچکی چون انجمن نیکا[15] هم بودند که گاه در مقابل این جریان قرار می‌گرفتند، انجمن‌هایی که عموما عمری کوتاه داشتند. بعد از جنگ جهانی اول، هنرمندان ژاپنی زیادی برای تحصیل به اروپا رفتند تا به تحقیق درباره مکتب‌های هنری جدید چون کوبیسم، فوویسم و ... بپردازند و همین مسأله موجب ورود این مکتب‌ها به ژاپن و شکل‌گیری جنبش‌های پیشرو هنری در این کشور شد. برجسته‌ترین این جنبش‌ها جنبشی موسوم به جنبش هنری جدید زمانه تایشو[16] است که متأثر از جنبش‌های هنری خارج از کشور به خصوص مکتب دادا و مکتب آینده نگری یا فوتوریسم در فاصله اواخر دهه 1910 تا اواخر نیمه اول دهه 1920 فعالیت داشت. از این جنبش با عنوان جنبش آوانگارد دوره تایشو هم یاد می‌شود.
-درگیری‌های ژاپن در جنگ به خصوص جنگ جهانی دوم اجازه نداد چنین جنبش‌هایی شکوفا شوند و آنها تنها زمینه ساز برای هنر و نقاشی معاصر ژاپن بعد از جنگ شدند. اگر نگاهی به زندگی شاخص‌ترین نقاشان یوگا در ژاپن بعد از جنگ بیاندازیم، متوجه می‌شویم سبک‌های هنری که آنها در آن فعالیت کردند بسیار گسترده و تقریبا همانی است که در غرب و بقیه دنیا در دوران معاصر دنبال شده، با این تفاوت که کار آنها عناصری ژاپنی داشته که آنها را ژاپنی می‌کند. برای مثال تسوگوهارو فوجیتا[17] که در دوره تایشو به پاریس رفت و تابعیت فرانسه را هم پذیرفت، از نقاشان مکتب پاریس به حساب می‌آید. برخی از این هنرمندان معاصر هم خود جنبش‌های هنری نوینی راه انداختند که برای نمونه می‌توان به جنبش سوپرفلت[18] اشاره کرد، جنبشی که توسط تاکاشی موراکامی[19] و متأثر از مانگا و انیمه ژاپنی شکل گرفت.
-----[1] 岩絵具/Iwa e no gu.
-[2] 唐絵/Kara e.
-[3] 大和絵/Yamato e.
-[4] 和画/Wa ga/Yamato e.
-[5] 漢画/Kan ga.
-[6] 土佐派/Tosa ha.
-[7] 土佐行広/Tosa Yukihiro.
-[8] 土佐光信/Tosa Mitsunobu(?-1522).
-[9] 狩野正信/Kanō Masanobu(1434-1530).
-[10] 狩野永徳/Kanō Ētoku(1543-1590).
-[11] 琳派/Rinpa.
-[12] 円山四条派/Maruyama Shijō ha.
-[13] 文人画/Bunjin ga.
-[14] 与謝蕪村/Yosa Buson(1716-1784).
-[15] 二科会/Nika kai.
-[16] 大正期新興美術運動/Taishō ki shinkō bijutsu undō.
-[17] 藤田嗣治/Fujita Tsuguharu(1886-1968).
-[18] スーパーフラット/Super flat.
-[19] 村上隆/Murakami Takashi(1962-    ).