سیاست و حکومت سنگال

تشکیلات حکومتی جمهوری سنگال شامل قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضائیه می‌باشد. به ‌رغم تفکیک و استقلال عمل در نهادهای جمهوری سنگال، نوعی کنترل عملکردی میان آنها وجود دارد که عاملی برای تحقق حکومت خوب در این کشور شده است. آقای "لئوپولد سدار سنگور"(Léopold Sédar Senghor) اولین رئیس جمهور سنگال، جایگاه سیاسی این کشور را تا هنگام مسئولیت در 1981 ارتقا داد و به دنبال آن نیز سیستم حکومتی توانا و مقتدر در این کشور ایجاد نمود.

دیدار روسای جمهور ترکیه و سنگال

ساختار سیاسی

سیستم حكومتی سنگال كه در گذشته پارلمانی بود در سال 1962 با انتصاب نخست وزیر، به سیستم ریاستی تغییر یافت. بر اساس اصل اول قانون اساسی نظام حکومتی این كشور جمهوری فدرال است و دولت دارای چهل وزارتخانه است. در سنگال رئیس‌جمهور قدرت بسیاری دارد. او بر اساس تغییری که در سال 2001 میلادی در قانون اساسی سنگال ایجاد شد، هر پنج سال یک بار انتخاب می‌شود. پیش از آن دوره ریاست جمهوری هفت‌ساله بود. برای انتخاب رئیس‌جمهور انتخابات عمومی برگزار می‌شود و رای مستقیم مردم رئیس‌جمهور را تعیین می‌کند. نخست‌وزیر در سنگال رئیس کابینه است و وزرا را تعیین می‌کند. نخست‌وزیر توسط رئیس‌جمهور تعیین می‌شود.

قانون اساسی

اولین قانون اساسی کشور سنگال مدلی از قانون اساسی جمهوری چهارم فرانسه بود. نوع نظام یک رژیم پارلمانی بود که در سال 1962 به دنبال یک بحران سیاسی به پایان رسید. قانون اساسی جدید که بر اساس مدل رژیم ریاست جمهوری بود، طی رفراندومی در سال 1963 تصویب شد. در سال 2000 رهبر اپوزیسیون برنده انتخابات ریاست جمهوری شد و تصمیم به تغییر قانون اساسی گرفت. پیش نویس قانون اساسی جدید از طریق رفراندوم در سال 2001 تصویب شد. قانون اساسی جدید توسط کارشناسانی که از سوی رئیس جمهور معین شده بودند طراحی و تحت دستورات و نظارت به رای گذاشته شد.

قانون اساسی جدید سنگال نشان می دهد که سنگال یک دولت سکولار با یک نظام دموکراتیک است که شامل سیستم چند حزبی است و تمام حقوق بنیادین بشر و کنوانسیون های حقوق بشر را به رسمیت می شمارد. قانون اساسی وجود شش زبان ملی را به رسمیت می شناسد، اما فرانسه تنها زبان رسمی اداری است. در نتیجه تمام متون حقوقی، قوانین نوشته شده، تصمیمات دادگاه ها، اوراق و اسناد رسمی از جمله قانون اساسی به زبان فرانسه نوشته شده است. علاوه بر این طبق قانون اساسی یکی از شرایط انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهور توانایی خواندن، نوشتن و صحبت کردن به زبان فرانسه است. با این حال بر اساس آمار منتشره تنها 10 درصد از جمعیت سنگال توانایی خواندن، نوشتن و صحبت کردن به زبان فرانسه را دارند، بنابراین 90 درصد جمعیت از درک قوانین دولت عاجزند.

قانون اساسی سنگال از زمان تدوین تا کنون چهار مرتبه مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفته است. در آخرین بازنگری مجلس سنا که با توصیه های عبدو دیوف(Abdou Diouf) در سال 1988 تأسیس شده بود و نیز شورای اقتصادی و اجتماعی منحل و مدت دوره ریاست جمهوری از 7 سال به 5 سال کاهش یافت و مقرر گردید که تنها برای یک دوره قابل تمدید باشد. همچنین رئیس جمهور قدرت انحلال مجلس ملی را پیدا کرد و به نخست وزیر نیز اختیاراتی واگذار شد.

قوه مجریه

بر اساس قانون اساسی سنگال، رئیس جمهور حافظ و مجری قانون اساسی در این کشور است. وی از این طریق بر عملكرد منظم نهادها، حفظ استقلال و تمامیت ارضی كشور نظارت و حراست دائم دارد. او ریاست شورای وزیران را نیز بر عهده دارد. همچنین رئیس نیروهای مسلح وشورای عالی دفاع ملی نیز می باشد. انتصابات در نیروهای مسلح از اختیارات اوست. رئیس جمهور با کمک کابینه وزیران و دبیرخانه کل ریاست جمهوری، وظایف خود را انجام می هد. ریاست دبیر خانه به عهده رئیس دفتر رئیس جمهور است که عنوان وزیر ارشد را دارد و از نظر سلسله مراتب اداری درحد معاون رئیس جمهور است. انتصاب نخست وزیر نیز از اختیارات رئیس جمهور به شمار رفته و رئیس جمهور می تواند پس از كسب نظرات نخست وزیر و رئیس مجلس، به انحلال مجلس ملی مبادرت ورزد. تعیین سیاست های كلی در اداره كشور از وظایف دولت سنگال به ریاست نخست وزیر می باشد. دولت باید در مقابل رئیس جمهور و مجلس ملی نسبت به عملكرد خود، پاسخگو باشد و در غیر این صورت، مجلس می تواند دولت را استیضاح و از کار برکنار كند.

در ژانویه سال 2001 میلادی، سنگالی‌ها به تصویب قانونی که برابری حقوق زن و مرد را رسمیت می‌بخشید، رای مثبت دادند. در کشور سنگال رییس‌جمهور دارای قدرت زیادی است. بر اساس تغییری که در قانون اساسی سنگال در سال 2001 میلادی ایجاد شد، رئیس‌جمهور هر هفت سال یک بار انتخاب می‌شود. انتخابات ریاست جمهوری سنگال مجددا در 25 فوریه سال 2007 میلادی، برگزار شد و آقای عبدالله واد برای مدت پنج سال دیگر رییس‌جمهور باقی ماند. "شیخ حجیبو سوماره" ( Cheikh Hajibo Somareh) در ژوئن 2007 میلادی به عنوان نخست‌وزیر این کشور انتخاب شد. در سال 2000 عبدالله واد ازحزب دمکرات که در انتخابات بر عبددیوف پیروز ‌شد. او به 40 سال قانون سوسیالیستی در سنگال پایان داد. عبدالله واد 20 سال از معارضان دولت در سنگال بوده است و با شعار مخالفت و جدایی از غرب توانست نظر مردم را جلب کند. او تلاش کرد که رابطه خود را با غرب کم کرده و به کشورهای مستقلی چون ایران، هند و چین نزدیک شود. این امر با مخالفت کشورهای غربی روبه رو شد. دول غربی در این مدت از اعطای تسهیلات چون گذشته به سنگال خوداری ‌کرده و به تقویت گروه‌های مخالف واد در کشور‌پرداختند. واد تلاش های بسیاری در تحکیم و بنیان نهادن پایه های دموکراسی در سنگال کرد. امروزه سنگال یکی از باثبات‌ترین دموکراسی‌های غرب آفریقا و حتی آفریقا به شمار می‌آید.

آزادی انجمن‌ها و مطبوعات برای مدت‌هاست که در سنگال تثبیت شده ‌است. در ضمن در سنگال شخصیت های دیگر تأثیر گذار که در شکل گیری سیاست و حکومت آن نقش داشته اند، وجود دارد از جمله آنها افرادی مانند "لامین گی" (Lamine Gueye) که اسم وی بر روی بسیاری از مؤسسات، مدارس، خیابان ها و ... سنگال وجود دارد که یادآور خاطرات اوست.

در انتخابات ریاست جمهوری سال 2012 آقای "مًکی سال" ( Macky Sall) ، به عنوان چهارمین رئیس جمهورسنگال بر گزیده شد که در انتخابات دور پنج ساله دوم نیز موفق گردید و تا سال 2020 همچنان رئیس جمهور این کشور است.

قوه مقننه - نظام و نهاد قانون گذاری

قوه مقننه این كشور از دو نهاد مجلس ملی و مجلس سنا تشكیل شده است. تا قبل از سال1999 م قوه مقننه سنگال تنها شامل مجلس ملی بود. مجلس ملی این کشور 120 کرسی داشت که نمایندگان نود کرسی آن، با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شدند و سی نماینده‌ دیگر، از طریق نظام تعیین تعداد نمایندگان به نسبت جمعیت هر منطقه در سطح كشور تعیین می‌شدند. مجلس سنای این کشور نیز برای اولین بار در دوران ریاست جمهوری عبدو دیوف دومین رئیس جمهور این کشور، در سال 1999م تأسیس گردید، اما در سال 2002 به دنبال پیروزی آقای واد درانتخابات ریاست جمهوری با اصلاح قانون اساسی جدید مجلس سنا ملغی گردید. پس از انحلال مجلس سنا در بازنگری قانون اساسی ، نظام قانونگذاری سنگال بر سیستم تك مجلسی پایه گذاری شد و مدت هر دوره مجلس، پنج سال تعیین شد. مجلس ملی سابق سنگال كه در تاریخ 29 آوریل 2001 دارای 120 نماینده بود در مجلس منتخب ژوئن 2007 به 150 افزایش یافت. در این سال قانون تشكیل مجدد مجلس سنا تصویب گردید و این مجلس دارای 100 سناتور گردید كه 65 نفر از سناتورها توسط رئیس‌جمهور منصوب شدند و 35 نفر باقیمانده منتخب مردم بودند که طی انتخابات حزب حاکم سنگال 34 کرسی از 35 کرسی را به خود اختصاص داد. قابل ذکر است پس از شکست حزب حاکم در انتخابات مجامع محلی مارس 2009 و درخواست ملت مبنی بر کاهش هزینه های دولت، رئیس جمهور قصد داشت مجلس سنا را منحل نماید. باید افزود که رئیس مجلس سنا، شهردار سابق داکار نیز بود که در انتخابات شهرداری ها شکست خورد. بر اساس ماده 63 قانون اساسی سنگال، مجلس ملی مجاز است دو مرتبه در طول یك سال، نشست عادی خود را تشكیل دهد و جلسات هر نشست می تواند حداكثر تا چهار ماه ادامه داشته باشد. اولین نشست عادی مجلس سه ماهه دوم سال و نشست دوم الزاماً باید در نیمه اول ماه اكتبر هر سال، شروع به فعالیت نماید. همه ساله در نشست دوم مجلس در خصوص بودجه سال آتی دولت، بحث می شود.

جلسات فوق العاده مجلس نیز در صورت لزوم تشكیل می گردد. این جلسات بواسطه تصمیم دفتر مجلس، درخواست كتبی بیش از نیمی از اعضاء و تصمیم رئیس جمهور و یا به پیشنهاد نخست وزیر و موافقت رئیس جمهور تشكیل می شود. مدت نشست های فوق العاده مجلس نمی تواند از 15 روز فراتر رود. مجلس سنگال علاوه بر امر قانونگذاری، بر عملكرد دولت نیز نظارت دارد و می تواند با استیضاح دولت، موجب استعفای آن شود. درانتخابات مجلس ملی سنگال در ژوئن 2007 حزب حاکم سنگال با کسب 131 کرسی از 150 کرسی، مجلس ملی را نیز از آن خود نمود و آقای "مکی سال" (Machy Sall) (نخست وزیر سابق) به ریاست مجلس ملی انتخاب شد.

قوه قضائیه - نظام قضائی

سیستم قضایی سنگال برگرفته از قوانین مدنی فرانسوی است. دراین کشور دادگاه عالی قانون اساسی نیز وجود دارد که برای اجرایی شدن و انجام درست مواد این قانون نظارت و به موارد حقوقی پیش آمده درباره‌ی آن رسیدگی می‌کند. دادگاه دولتی سنگال، به دعاوی که یک طرف آن افراد و طرف دیگر نهادهای قانونی دولتی باشند، رسیدگی می‌کند. همچنین گفتنی است که این کشور صلاحیت داوری دادگاه بین‌المللی را پذیرفته است. در سال 1960 میلادی، دیوان عالی سنگال ایجاد شد كه اعضای آن را رییس‌جمهور تعیین می‌‌‌كند. در سال 1962 میلادی نیز، دادگاه عالی این كشور با شانزده عضو منتخب نمایندگان مجلس ملی تشكیل شد. یك دادگاه دولتی امنیت نیز برای موارد حقوقی در زمینه‌ی سیاسی در سنگال وجود دارد. قانون اساسی سنگال، استقلال عمل دادگاه‌ها و رویه‌های داوری بین نهادهای اجرایی، قانون‌گذار و نظامی را به رسمیت شناخته و از آن دفاع می‌كند. بر اساس ماده 88 قانون اساسی سنگال، قوه قضائیه مستقل از قوای دیگر حكومتی عمل می كند. اركان قوه قضائیه عبارت است از: شورای قانون اساسی؛ شورای حكومتی ؛ دیوان عالی كشور ؛ دیوان محاسبات، دادگاه ها و محاكم.

در قانون اساسی، ایفای نقش دیوان عالی قضائی نیز پیش بینی گردیده است. مقامات قوه مجریه در مقابل این دیوان پاسخگو هستند. تنها مرجع رسیدگی به سوء استفاده از قدرت از سوی مسئولین دولتی شورای حكومتی است. دیوان عالی كشور نیز تجدید نظر بر احكام دادگاه های بدوی را بر عهده دارد.

بین سال های 1960 تا 1992 دادگاه عالی در سنگال فعال بوده است. رئیس آن بعنوان رئیس قوه قضائیه به حساب می آید. در حالیکه در سال 1992 بدنبال اصلاح نظام قضائی این دادگاه تعطیل شد. ولی لایحه ادغام دیوان عالی كشور و شورای دولت و ایجاد دادگاه عالی مجدداً در پایان ماه ژوئیه 2008 توسط كنگره پارلمان تصویب و این دادگاه از اوت 2008 شروع بكار كرد. همچنین نهادی بنام نهاد میانجی ایجاد شد که به نظرات وانتقادات مردمی نسبت به عملکرد سیستم قضایی کشور رسیدگی می کند.

شورای قانون اساسی

شورای قانون اساسی دارای پنج عضو است که شامل یک رئیس، یک معاون و سه قاضی برای یک دوره شش ساله فعالیت می نمایند. این شورا مشروعیت قوانین و تعهدات بین المللی، منازعات بین قوه مجریه و مقننه، منازعات بین شورای حکومتی و دیوان عالی کشور را بررسی می کند. قضات این شورا پس از دریافت نظر شورای عالی قضایی از سوی رئیس جمهور منصوب می شوند و غیر قابل انفصال هستند.

شورای حکومتی

وظیفه این شورا داوری در مورد سوء استفاده از قدرت توسط مقامات اجرایی می باشد. این شورا تصمیمات دیوان محاسبات را از طریق توسل به حق استیناف رسمیت می دهد و قابل اجرا می کند.

دیوان عالی کشور

این دیوان در عمل متشکل از رئیس اصلی، سه رئیس بخش و حداقل نه نفر مشاور می باشد. بخش اول موارد کیفری، بخش دوم موارد مدنی و تجاری و بخش سوم مسائل اجتماعی مانند قوانین کار و تامین اجتماعی را مورد بررسی قرار می دهند.

دیوان محاسبات

وظیفه این دیوان بررسی حساب های عمومی است. در واقع اعتبارات سرمایه ای و ارزشی اجرا شده توسط بخش دولتی و یا بخش خصوصی را این نهاد تضمین می نماید. قضات این دیوان پس از تایید نظرشورای عالی از سوی رئیس جمهور منصوب گردیده و غیرقابل انفصال می باشند.

دیوان عالی قضایی

اعضای این دیوان توسط مجلس ملی انتخاب شده و ریاست آن را یک قاضی بر عهده دارد. مسئولیت آن رسیدگی به تخلفات رئیس جمهور در اجرای وظایفش می باشد. این تخلفات زمانی مطرح می شود که رئیس جمهور متهم به انجام خیانت های بزرگ شده باشد. دیگر اعضای دولت مانند نخست وزیر و اعضای کابینه نیز اگر در دوره تصدی مسئولیت مرتکب جرم یا خطا شوند این دیوان به اتهام آنها رسیدگی نموده و در صورت اثبات جرم آنها را محکوم به مجازات می نماید.

ویژگی های نظام قضایی

مبانی حقوقی جمهوری سنگال بر گرفته از قوانین فرانسه است. دلیل این امر نیز در استعمار سنگال از سوی فرانسه برای مدتی بیش از 300 سال و سلطه آن بر نظام اداری این کشور است. در دوران استعمار، مناصب دولتی غالباً در اختیار کسانی قرار داشت که از دانشگاه های فرانسه فارغ التحصیل می شدند. شاید به همین دلیل است که ریاست قبلی و کنونی دادگاه بین المللی لاهه نیز برای دو دوره متوالی به حقوقدانان سنگالی احاله شده است و یا دیوان بین المللی دادگستری که به جنایات جنگی رسیدگی می کند، تحت مدیریت یک سنگالی فعالیت می نماید و یا مدیریت سازمان های یونسکو و فائو در دست حقوقدانان سنگالی قرار دارد.

فرهنگ سیاسی

مشتری مداری در حوزه سیاست ستون فقرات فرهنگ سیاسی سنگال است. در انتخابات های مختلف احزاب سیاسی در رقابت ها عمدتا بر اساس روابط مشتری مورد حمایت قرار می گیرند. سیاستمداران و کارگزاران سیاسی سنگال با اثبات موثر بودن بخشندگی در توزیع قدرت طرفداران خود را جلب می کنند. برخی صاحب نظران همین خصیصه را اساس قرار داد اجتماعی در سنگال دانسته اند. سیاست های انتخاباتی هر دهه که می گذرد رقابتی تر شده است. مبارزه در این میدان با رشد نسبی نسل جدید باعث شده هر گروه از نسل جدید سعی کرده نماینده ای برای رقابت سیاسی از جانب خود معرفی نماید.

سنگال احساس هویت ملی واضحی دارد که در کنار هویت های مختلف قومی، مذهبی و منطقه ای خود را نشان می دهد. آنها به تاریخ دستاورد های سیاسی خود از جمله انتخاب یک فرد از اقلیت قومی – مذهبی به عنوان اولین رئیس جمهور خود ( سدار سنگور – مسیحی) افتخار می کنند. این افتخار ملی در تاریخ سیاسی این کشور تحمل و مشمول کل کشور گردیده که یک رهبری سیاسی منتخب از هر قوم و مذهب که باشد، تقویت شود و نه به صورت انحصاری انتخاب رهبر سیاسی در اختیار یک قوم اکثریت قرار گیرد و به صورت سیاست قومی در آید. تقریبا نه نفر از ده نفر سنگالی معتقد است که دموکراسی بهترین سیستم سیاسی است و نخبگان سیاسی این کشور به طور گسترده در مورد قوانین و نهاد های حاکم بر انتخابات این کشور توافق دارند.

سنگال هرگز کودتا نکرده است و از تعهد بالائی نسبت به حکومت غیر نظامی در میان مردم و نخبگان سیاسی بر خوردار است. از زمان استقلال تاکنون سیاه افسران نیروهای مسلح نیز به تعهد عدم مداخله در سیاست پایبند بوده اند. رقابت و پاسخگوئی سیاسی در سیستم انتخاباتی این کشور نهادینه شده بگونه ای که سیستم انتخابات شفاف است و نتایج قابل اعتمادی را ارائه می دهد که مورد قبول احزاب سیاسی است گر چه ممکن است این یک سیستم کاملا بدون نقص نباشد ولی توسط اکثریت نخبگان سیاسی پذیرفته شده است.

سنگال در کنار احزاب متعدد، دارای حدود 12000 سازمان مردم نهاد ( NGOs) بوده که یک جامعه مدنی بسیار قوی و پویا شکل داده است و این جامعه مدنی نقش بسزائی در سلامت و تحرک انتخاباتی ایفا می کند. همچنین باعث یک رشد دائم سیاسی پایدار در کشور شده است. جامعه سنگال با مطبوعات و رسانه های جمعی دولتی و خصوصا بخش گسترده خصوصی مستقل جامعه ای آزاد از لحاظ گردش اطلاعات پیدا کرده که به آموزش و توسعه فرهنگ سیاسی دموکراتیک این کشور روز به روز افزوده است.

نظام حزبی

جمهوری سنگال یکی از کشورهای دموکراتیک و لائیک با سیستم ریاست جمهوری و مبتنی بر تعدد احزاب است. فعالیت آزادانه احزاب سیاسی و مطبوعات در این کشور قابل توجه و چشمگیر است. سنگال در میان کشورهای آفریقایی با استقرار یک سیستم چند حزبی در اوایل دهه 1970 و دستیابی به گذار مسالمت آمیز سیاسی در ماه مارس 2000، در میان کشورهای آفریقایی پیشگام در دموکراسی بوده است. احزاب سیاسی در قانون اساسی سنگال به عنوان مجرایی جهت کمک به بیان حق رأی تعریف شده است. این احزاب ملزم به رعایت تعهدات مدنی و تجاری، برنامه انتخاباتی، قانون احزاب سیاسی مورخ 6 مه 1981 و فرمان 75- 1088 مورخ 23 اکتبر 1975 در مورد مراحل حسابرسی در مورد احزاب سیاسی هستند.

بر مبنای قانون اساسی سنگال، احزاب سیاسی رسمی این کشور عبارتند از :حزب سوسیالیست؛ حزب لیبرال دموكراتیك؛ حزب استقلال آفریقا؛ حزب ماركسیست.

درسال 1976 سدار سنگور برای اولین بارسیستم چند حزبی را در سنگال شکل داد. تا قبل این تاریخ فقط تک حزب او ( حزب سوسیالیست سنگال) وجود داشت و در این زمان چهار حزب شکل گرفت. پنج سال بعد عبدو دیوپ سیستم چند حزبی گسترده تری را مطرح کرد بدین صورت که هر گروه از شهروندان سنگال می توانند حزب سیاسی خود را تاسیس کنند. این حرکت باعث شد تا سال 2014 حدود 228 حزب در سنگال شکل گیرد به گونه ای که بیشتر آنها حتی آدرس دقیق دبیر خانه نداشت و بعضا فقط اسم چند نفر موسس آنها اعلام شده بود. نقش اصلی حزب سیاسی صرفا اعلام وجود نیست بلکه شرکت در حیات سیاسی و کسب قدرت و ایفای نقش در مدیریت قدرت می باشد.

در جریان انتخابات ، احزاب سیاسی و ائتلاف های احزاب سیاسی که از نظر قانونی تشکیل شده اند می توانند با اعلام رسمی نامزدهای خود در رقابت شرکت کنند. نامزدهای مستقل می توانند در انتخابات ملی نیز شرکت کنند. در هر صورت ، نامزدهایی که می خواهند تحت لوای یک حزب سیاسی ، ائتلاف احزاب سیاسی یا به عنوان یک حزب مستقل به رقابت بپردازند ، باید از مفاد قانون پیروی کنند.

برای انتخابات منطقه ای، شهرداری و روستایی، هر حزب سیاسی یا ائتلافی از احزاب سیاسی که مایل به شرکت در انتخابات هستند، قبل از هر چیز باید نامزدهای خود را اعلام کند. این اعلام نامزدها باید مطابق با مفاد قانون انتخابات، به ویژه مقررات برای انتخابات منطقه و برای انتخابات روستایی انجام شود. با این حال، قانون انتخابات هیچ ماده ای ندارد که به نامزدهای مستقل اجازه رقابت در انتخابات محلی را بدهد.

تا چهل سال پیش از مارس سال2000 میلادی، سنگال تحت حاکمیت یک حزب سوسیالیست بود. لئوپولد سدار سنگور(Léopold Sedar Senghor)، اولین رئیس جمهور سنگال از زمان استقلال در چهارم آوریل 1960 بود و پس از او جانشین انتصابی اش "عبدو دیوف" (Abdou Diouf) در سال 1981 به ریاست جمهوری رسید. مردم در حمایت از این حزب متحد بودند چرا که چندین سال پس از استقلال هم همچنان تب ضد استعماری در میان مردم وجود داشت و سنگال تنها به ظاهر یک حکومت چند حزبیِ دموکرات داشت. به عنوان کرسی سابق مستعمرات فرانسه در آفریقای غربی، سنگال به عنوان کشوری مستقل، پتانسیل زیادی برای موفقیت داشت چرا که زیرساخت های سیاسی و آموزشی برای یک دموکراسی موفق در آن وجود داشت.

افزایش نارضایتی ها از سیاست های حزب سوسیالیست شعله شکل گیری جنبش های مخالف را روشن کرد که از جمله آن می توان به جنبش های قدرتمند دانشجویان و کارگران اشاره کرد. در نتیجه افزایش سطح نارضایتی ها و بسیج عمومی برای تغییر وضعیتِ موجود، ائتلافی از احزاب مخالفِ سنگال که توسط عبدالله واد و حزبی که او رهبری کرد به حاکمیت حزبِ سوسیالیست در دور دوم رای گیری سال 2000 پایان دادند. اما فقط چند ماه طول کشید تا این ائتلاف نیز از هم بگسلد، و آن زمانی بود که احزاب کوچک تر اپوزسیون عبدلله واد و حزب اش را به پیگری نکردن اهداف ائتلاف متهم کردند. با این وجود احزاب سیاسی جدی و نقش آفرین در این کشور امروز کمتر از 228 حزب می باشد که مهمترین و فعال ترین آنها عبارتند از:

اتحاد تجدید دمکراتیک (URD) به دبیر کلی جیبو کا

حزب سوسیالیت سنگال (PS) به دبیر کلی عثمان تاتور جنگ

حزب دمکراتیک سنگال (PDS) به ریاست عبداله واد رئیس جمهور سابق سنگال

ائتلاف نیروهای توسعه (AFD)به ریاست مصطفی نیاس

اتحاد یه برای جمهوری (UPR) به ریاست دودو اندی

حزب استقلال و کار (PIT)به دبیر کلی احمد دانسو خو

حزب آفریقائی استقلال (PAI) به ریاست مجموت جوپ و.....

بین سال های 2001 تا 2010 مهمترین احزاب که با حضور خود به صورت مستقل یا ائتلاف با دیگر احزاب در مجلس نقش اصلی را در تعیین دولت داشته اند عبارت از: اتحاد تجدید دمکراتیک – حزب آفریقائی برای دمکراسی و سوسیالیسم – حزب لیبرال سنگال – حزب برای توسعه و شهروندی - ائتلاف برای توسعه و عدالت – مجمع ملی دمکراتیک – حزب استقلال و کار – حزب سوسیالیست – ائتلاف نیروهای توسعه – اجتماع برای مردم – جبهه سوسیالیسم و دمکراسی – اتحاد ملی میهن پرستی – حرکت اصلاح برای توسعه اجتماعی – اجتماع محیط زیست شناسان سنگال – حزب سوسیال دمکرات سنگال بوده اند.

فضای سیاسی سنگال با بازی ائتلاف های بزرگ خصوصاً در چرخه های انتخاباتی مشخص می شود، این برای اکثریت برنده ریاست جمهوری و همچنین حزب مخالفان صادق است. در نتیجه ، احزاب سیاسی که به طور معمول شانسی برای موفقیت در انتخاب، نامزد ندارند، اغلب به لطف ائتلاف ها موفق می شوند نامزدهای خود را انتخاب کنند. این واقعیت ممکن است هنگام تلاش برای ارزیابی واقعی رقابت سیاسی و وزن انتخاباتی احزاب مختلف گمراه کننده باشد. بطور کلی سیستم سیاسی سنگال با ادغام ها ، ائتلاف ها و اختلافات بی پایان مشخص می شود.

تجزیه و تحلیل قانون احزاب سیاسی نشان می دهد آزادی قابل توجهی از لحاظ شرایط برای ایجاد احزاب سیاسی وجود دارد. به عنوان مثال برخلاف نیجریه و غنا که در آن مراحل ثبت نام سخت است و نیاز به تأسیس احزاب سیاسی در سراسر قلمرو ملی است، قوانین سنگال مانند بسیاری از کشورهای فرانسوی زبان است که مشخصه اصلی آن انعطاف پذیری است، به ویژه عدم وجود الزام که نشان دهنده وجود سطح خاصی از نمایندگی قبل از تشکیل حزب است. نتیجه آشکار این امر وجود تعداد بیش از حد احزاب سیاسی است.

احزاب سیاسی در سنگال پیرامون سه گرایش اصلی ایدئولوژیک: لیبرالیسم، مارکسیسم- لینیسیم و دموکراسی اجتماعی شکل گرفته اند. با این حال اکثریت احزاب سیاسی از نظر ایدئولوژیکی به آنچه در اصطلاحات سیاسی "چپ" خوانده می شود، تعلق دارند. به همین دلیل است که ایدئولوژی واقعاً پایه ای برای اقدامات احزاب سیاسی است. این امر به ویژه در اتحاد استراتژیک احزاب قابل مشاهده است.

تقسیمات اداری و سیاسی استان ها

پایتخت‌ سنگال‌ شهر «داكار» نام‌ دارد که در غربی ترین نقطه سنگال واقع شده است و دومین بندر غرب آفریقا پس از ابیجان به حساب می آید. این کشور از لحاظ تقسیمات اداری دارای ده منطقه می باشد که هر منطقه دارای یک استاندار است. این مناطق عبارتند از: "داکار" (Dakar )، "دیوربل" (Diourbel‌ ) ، "فاتیك‌" (Fatick )، "كاولاك‌" (Kaolack )، "كولدا" (Kolda )، "لوگا" (Louga )، "سنت لوئی"‌ (Saint Louis )، "تامباكوندا" (Tambacounda )، "تیس‌" (Thiès ) و "زی گِن شور" (Ziguinchor )می باشد. شهر داكار در این‌ كشور طی‌ سال های‌ اخیر به‌ منطقه‌ آزاد تجاری‌ و صنعتی‌ تبدیل‌ شده‌ است‌. زمان استقلال سنگال از فرانسه چهار آوریل 1360 می باشد.

روابط خارجی

سنگال پس از استقلال تاکنون روابط خارجی مستمر و مستحکمی با دولت های غربی خصوصا فرانسه داشته است. این امر نفوذ فرانسه را همچنان در این کشور حفظ کرده است و پایگاه های اصلی نظامی و اقتصادی- مالی فرانسه در غرب آفریقا و جنوب صحرای آفریقا همچنان در خاک این کشور مستقر می باشد. اما این ارتباط با غرب مانع بر قراری روابط این کشور با دولت های شرق خصوصا جهان سوم نگردیده است. سنگال یکی از کشورهای آفریقائی فعال در صحنه بین المللی از بعد دیپلماتیک است و در غالب اجلاس ها وسازمان های بین المللی حضور و نقش فعال دارد. بسیاری از اجلاس های بین المللی به میزبانی این کشور در دهه های گذشته بوده است.

اجلاس های مختلف " سازمان وحدت آفریقا" و " سازمان کنفرانس اسلامی" با حضور و فعالیت شخصیت های ذی نفوذ سنگال مانند سنگور، عبدو دیپ و خصوصا عبدالله واد گام های بلند موفق را تاکنون بر داشته است. در بسیاری از بحران های بین المللی مانند بحران اعراب واسرائیل ، درگیری های نظامی، سیاسی و قومی در قاره آفریقا و مسئله مبارزه با تروریسم در دهه اخیر سنگال با پادرمیانی یا وساطت و یا اعزام هیات های دیپلماتیک نقش مثبت در آنها بازی کرده است. در زمینه مشارکت در حل و فصل مناقشات بین المللی، این کشور با اعزام قابل ملاحظه ای از فرماندهان نظامی و سرباز به عنوان " پاسداران حفظ صلح" از سوی سازمان ملل متحد نقش برجسته ای در میان کشورهای آفریقائی داشته است.

دولتمردان سنگالی به دلیل ضعف بنیان اقتصادی این کشور که حدود پنجاه درصد مردم آن در زیر خط فقر زندگی می کنند و همواره نیاز مستمر به دریافت کمک های خارجی دارند، تلاش کرده تا با داشتن روابط خارجی مناسب خصوصا با کشورهای ثروتمند و نفت خیز حداکثر کمک های بلا عوض یا وام های با بهره کم را دریافت نمایند تا درصدی از بودجه سالیانه خود را با این مساعدت های مالی و اقتصادی مدیریت کنند.

دولتمردان این کشور علاوه بر روابط خوب با آمریکا، فرانسه، چین و هند و دیگر کشورهای دارای نفوذ در روابط بین الملل با دیگر دولت ها حداکثر رابطه را برقرار کرده اند. این حرکت به عنوان نوعی اهرم جهت تنوع بخشیدن در روابط خود با دیگر کشورها جهت بهره مندی حداکثر ازمزایای آنها برای پیشبرد برنامه های توسعه خود و کاهش مشکلات اقتصادی بوده است. در این زمینه روابط خوب وگرم این کشور با کشورهای عربی - اسلامی خصوصا ثروتمند و نفت خیز از جایگاه خاصی برخوردار می باشد. سنگال به تنوع شرکائ در روابط خارجی خود اعتقاد دارد.

از جمله شرکای روابط خارجی آن حتی دولت اسرائیل نیز می باشد. سنگال که در سال 1960 به استقلال دست یافت. اسرائیل چهارمین کشور در جهان بود که دولت جدید سنگال را به رسمیت شناخت. روابط سنگال با اسرائیل پس از این شناسائی برقرار شد. اسرائیل در داکار سفارت تاسیس و سنگال توسط سفارت آکردیته خود در مصر روابط خود را با اسرائیل برقرارنمود. ، پس از اوج شکوفایی روابط دو کشور بین سال های 1960 و 1966 ، روابط به تدریج کاهش یافت. زیرا سنگال با حمایت از اعراب و مسئله فلسطین اولین تلاش ها را برای میانجیگری کشوری آفریقائی برای حل و فصل درگیری های اسرائیل و اعراب شروع کرد. آثار جنگ شش روزه شروع به تخریب جدی مواضع اسرائیل در سنگال کرد اشغال قدس شرقی ، محل استقرار مسجد القدس ، به تقویت احساسات ضد اسرائیلی در میان بسیاری از مسلمانان سنگال و محبوبیت بخشیدن به آرمان فلسطین منجر شد. در سنگال به طور منظم با تظاهرات خیابانی و کنفرانس ها در داکار علیه اسرائیل و علیه حضور سفارت این کشور حرکت های مستمر ادامه داشته است.

سفارت اسرائیل در سنگال در سال 1995 ، بعد ازیک وقفه که به سفارت این کشور حمله شده بود و به قطع روابط منجر شد به برقراری مجدد روابط دیپلماتیک بین دو کشور، اقدام نمود. تأثیر محبوبیت آرمان فلسطین در سنگال نکته برجسته این حمله به سفارت اسرائیل بود. در همین زمان ، نمایندگی دیپلماتیک اسرائیل تماس های خود را با بخش های مهم جامعه مدنی سنگال افزایش داد ، به ویژه با اقدامات خیرخواهانه به مناسبت اعیاد بزرگ مسلمانان. حتی دیده شده است که سفیر اسرائیل اغلب خود را در لباس بوبو( که لباس محلی سنگال است) ظاهر می کند و به زبان ولوف یا زبان فرانسه با مقامات و مردم سنگال برای جذب آنها به مواضع اسرائیل، صحبت می کند .

همزمان با این حرکت های جذب کننده، اسرائیل همکاری هایی را با هدف توسعه بخش کشاورزی از جمله تاسیس 4000 مزرعه در این کشور فعالیت کرده است. گسترش این نوع همکاری در زمینه های دیگری نیز مانند نوآوری در فن آوری ، شیرین سازی آب دریا ، بیابان زایی و انرژی های تجدید پذیر ادامه یافته است . گرچه این حرکت های داوطلبانه برای ایجاد احساسات قوی طرفدار اسرائیل در نظر سنگالی ها کافی نبوده و هر از چند گاهی مسئله فلسطین باعث تنش، کاهش و یا قطع روابط بین دو کشور گردیده است.

مهمترین سازمان های بین المللی که سنگال در آن عضویت دارد . این کشورعلاوه‌ بر سازمان‌ ملل‌ متحد(UN)، در سازمان‌ خواروبار و كشاورزی‌ ملل‌ متحد(FAO)، گروه‌ 77 (G-77)، سازمان‌ بین‌المللی‌ كار (ILO )، صندوق‌ بین‌المللی‌ پول‌ (IMF)، سازمان‌ بین‌المللی‌ دریانوردی‌ (IMO )، سازمان‌ بین‌المللی‌ پلیس‌ جنایی‌ (INTERPOL)، كمیسیون‌ بین‌ دولتی‌ اقیانوس‌ شناسی‌ (IOC)، سازمان‌ بین‌المللی‌ مهاجرت‌ (IOM)، جنبش‌ عدم‌ تعهد (NAM)، سازمان‌ وحدت‌ آفریقا (OAU)، سازمان‌ كنفرانس‌ اسلامی‌ (OIC)، سازمان‌ منع‌ سلاح های‌ شیمیایی‌ (OPCW)، كمیسیون‌ سازمان‌ ملل‌ برای‌ تجارت‌ و توسعه‌ (UNCTAD)، سازمان‌ اقتصادی‌، اجتماعی‌ و فرهنگی‌ ملل‌ متحد (UNESCO)، سازمان‌ توسعه‌ صنعتی‌ ملل‌ متحد (UNIDO)، كنفدراسیون‌ جهانی‌ كارگران‌ (WCL) ، فدراسیون‌ جهانی‌ اتحادیه‌ كارگری‌ (WFTU )، سازمان‌ بهداشت‌ جهانی‌ (WHO)، سازمان‌ جهانی‌ مالكیت‌ معنوی‌ (WIPO)، سازمان‌ تجارت‌ جهانی‌ (WTO) و بانك‌ جهانی‌ (WB) نیز عضویت‌ دارد.

پرچم سنگال

پرچم، نشان و سرود ملی

سنگال دارای پرچم سه رنگ قرمز، زرد و سبز بوده که به صورت عمودی و مساوی در کنار هم از راست به چپ شکل گرفته است. در میان پرچم پنج ستاره پنج پر به رنگ سبز نیز مشاهده می شود. این ستاره ها به معنای امید واتحاد برای مردم سنگال بوده و در آفریقا سمبل آفریقای سیاه تلقی می شود.

درواقع سه رنگ پرچم سنگال رنگ های پان آفریکنیسم می باشد. البته رنگ سبز رنگ اسلام و پرچم پیامبر آن است که دلالت بر اکثریت مسلمان در سنگال دارد گرچه برای اقلیت مسیحی در این کشور این رنگ به مفهوم امید است. رنگ زرد نیز به معنی کار، تولید و ثروت در هنر و ادبیات می باشد. رنگ قرمز نیز به معنی خون، رنگ زندگی، جانفشانی، مقاومت و پایداری است.

سرود ملی

سرود، شعار و نشان ملی جمهوری سنگال عبارتند از:

نشان ملی سنگال

سرود ملی۰: -همه بر کورا های ( سازهای محلی) خود بزنید و بالافون ها را بنوازید.- شیر قرمز سرخ شده است، فرمانروای دشت.- به جلو می پرد و و تیرگی ها را می زداید،- خورشید روی ترس هایمان، خورشید روی امیدمان. - به پا خیزید برادران این هم آفریقایی متحد.- رشته های قلب سبز من، شانه به شانه، - عزیز تر از برادرانم، سنگالی ها، به پا خیزید- دریا ها و منابع را متحد سازیم، - دشت و جنگل را به هم پیوند زنیم. سلام ای آفریقای مادر- سنگال، تو ای پسر نفس شیر،- تویی که بر آمده از شبی با صدای پا های اسب،- برگردان به ما، برگردان به ما، افتخار اجدادمان را.- با شکوه مانند درخت اِبن( آبنوس) و قوی به سان ماهیچه- ما راسخ می گوییم که شمشیر لکه ای ندارد.- سنگال، ما نقشه ی سنگال بزرگ خودمان را می کشیم؛-جوجه ها را در پناه پرندگان پناه دهیم.- برای انجام آن، از شرق تا غرب، از شمال تا جنوب،- آموزش دهیم به ملتی که، ملتی که نیازموده اند.- اما به طرف همه ی باد های دنیا می چرخند. - سنگال، مانند تو، مانند قهرمانان تو،- ما سخت خواهیم بود، بدون نفرت، و با دو دست باز.- ما شمشیر را در صلح درغلاف قرار می دهیم.- چونکه کار سلاح ما و گفتار ما خواهد بود.- بانتو، عرب و سفید یک برادر است.- اما اگر دشمن مرزهای ما را به آتش بکشد،- ما سلاح در دست به پا بر می خیزیم.- ملتی که در برابر بد بختی ها ایمان خود را حفظ می کنند؛- جوانان و سالخوردگان، مردان و زنان.- مرگ آری- به مرگ آری می گوییم اما نه به شرم.

لئو پولد سدار سنگور (Léopold Sédar Senghor)شعار ملی این کشور" یک مردم، یک هدف، یک کیش" است.

شخصیت های سیاسی

شخصیت های مهم سیاسی سنگال را می توان به شرح ذیل اشاره کرد.

لئوپولد سدار سنگور( Léopold Sédar Sengh) ، اولین رئیس جمهور فقید سنگال، شاعر، نویسنده و استاد دانشگاه. تولد 9 اکتبر 1906 فوت 20 دسامبر 2001 دوره ریاست جمهوری اوت 1960 تا دسامبر 1980.

عبدو دیوپ (Abdou Diouf)، دومین رئیس جمهور سنگال و رئیس فعلی سازمان کشورهای فرانسوی زبان. تولد 7 سپتامبر 1935 همچنان در قید حیات، دوره ریاست جمهوری ژانویه 1981 تا مارس 2000.

عبدالله واد( Abdoulaye Wade)، سومین رئیس جمهور سنگال، استاد دانشگاه و نویسنده. تولد 29 می 1926 همچنان در قید حیات، دوره ریاست جمهوری مارس 2000 تا مارس 2012.

مکی سال( Macky Sall)، چهارمین و رئیس جمهورفعلی سنگال، تولد 11 دسامبر 1961 دوره ریاست جمهوری از آوریل 2012 تاکنون.

نیروهای مسلح و نقش آنها

سنگال دارای سه دسته نیروی مسلح 1- پلیس 2- ژاندارمری 3- ارتش می باشد. ارتش به سه گروه نیروی زمینی، هوائی و دریائی تقسیم می شود. ماموریت اصلی نیروهای مسلح این کشور دفاع از تمامیت ارضی کشور و دفع هرگونه تجاوز خارجی می باشد. از زمان استقلال تاکنون نیروهای نظامی این کشور هیچگونه دخالت سیاسی در امور داخلی نداشته است. به همین دلیل سنگال از وقوع کودتا یا بروز بحران های شدید سیاسی – نظامی در امان بوده است .

تعداد نیروهای مسلح سنگال حدود دوازده هزار نفر در نیروی زمینی، یک هزار نفر در نیروی دریائی و حدود هشت صد نفر در نیروی هوائی فعال هستند. حدود شش هزار نفر نیز نیروی ژاندارمری دارد. نیروهای مسلح این کشور از آموزش و نظم وانضباط خوبی برخوردار می باشند. عمده تجهیزات نظامی خود را از فرانسه و آمریکا دریافت می نماید. مدت نظام وظیفه در این کشور دوسال و اجباری است. بودجه دفاعی این کشور 9/1 تولید ناخالص ملی در سال 2006 بوده که در حدود 140 میلیون دلار آمریکا (70000 میلیون فرانک سیفا) بوده است. ارتش سنگال به عنوان نیروهای پاسدار صلح در مأموریت های مختلفی از طرف سازمان ملل در کشورهای مختلف بحران زده در دهه های گذشته نیزشرکت نموده است.

نیز نگاه کنید به

• سیاست و حکومت روسیه
• سیاست و حکومت چین

• سیاست و حکومت کانادا
• سیاست و حکومت کوبا
• سیاست و حکومت تونس
• سیاست و حکومت لبنان
• سیاست و حکومت مصر
• سیاست و حکومت ژاپن
• سیاست و حکومت افغانستان