نظام حزبی سنگال

جمهوری سنگال یکی از کشورهای دموکراتیک و لائیک با سیستم ریاست جمهوری و مبتنی بر تعدد احزاب است. فعالیت آزادانه احزاب سیاسی و مطبوعات در این کشور قابل توجه و چشمگیر است. سنگال در میان کشورهای آفریقایی با استقرار یک سیستم چند حزبی در اوایل دهه 1970 و دستیابی به گذار مسالمت آمیز سیاسی در ماه مارس 2000، در میان کشورهای آفریقایی پیشگام در دموکراسی بوده است. احزاب سیاسی در قانون اساسی سنگال به عنوان مجرایی جهت کمک به بیان حق رأی تعریف شده است. این احزاب ملزم به رعایت تعهدات مدنی و تجاری، برنامه انتخاباتی، قانون احزاب سیاسی مورخ 6 مه 1981 و فرمان 75- 1088 مورخ 23 اکتبر 1975 در مورد مراحل حسابرسی در مورد احزاب سیاسی هستند.

بر مبنای قانون اساسی سنگال، احزاب سیاسی رسمی این کشور عبارتند از :حزب سوسیالیست؛ حزب لیبرال دموکراتیک؛ حزب استقلال آفریقا؛ حزب مارکسیست.

درسال 1976 سدار سنگور برای اولین بار سیستم چند حزبی را در سنگال شکل داد. تا قبل این تاریخ فقط تک حزب او ( حزب سوسیالیست سنگال) وجود داشت و در این زمان چهار حزب شکل گرفت. پنج سال بعد عبدو دیوپ سیستم چند حزبی گسترده تری را مطرح کرد بدین صورت که هر گروه از شهروندان سنگال می توانند حزب سیاسی خود را تاسیس کنند. این حرکت باعث شد تا سال 2014 حدود 228 حزب در سنگال شکل گیرد به گونه ای که بیشتر آنها حتی آدرس دقیق دبیرخانه نداشت و بعضا فقط اسم چند نفر موسس آنها اعلام شده بود. نقش اصلی حزب سیاسی صرفا اعلام وجود نیست بلکه شرکت در حیات سیاسی و کسب قدرت و ایفای نقش در مدیریت قدرت می باشد.

در جریان انتخابات، احزاب سیاسی و ائتلاف های احزاب سیاسی که از نظر قانونی تشکیل شده اند می توانند با اعلام رسمی نامزدهای خود در رقابت شرکت کنند. نامزدهای مستقل می توانند در انتخابات ملی نیز شرکت کنند. در هر صورت، نامزدهایی که می خواهند تحت لوای یک حزب سیاسی، ائتلاف احزاب سیاسی یا به عنوان یک حزب مستقل به رقابت بپردازند، باید از مفاد قانون پیروی کنند.

برای انتخابات منطقه ای، شهرداری و روستایی، هر حزب سیاسی یا ائتلافی از احزاب سیاسی که مایل به شرکت در انتخابات هستند، قبل از هر چیز باید نامزدهای خود را اعلام کند. این اعلام نامزدها باید مطابق با مفاد قانون انتخابات، به ویژه مقررات برای انتخابات منطقه و برای انتخابات روستایی انجام شود. با این حال، قانون انتخابات هیچ ماده ای ندارد که به نامزدهای مستقل اجازه رقابت در انتخابات محلی را بدهد.

تا چهل سال پیش از مارس سال2000 میلادی، سنگال تحت حاکمیت یک حزب سوسیالیست بود. لئوپولد سدار سنگور(Léopold Sedar Senghor)، اولین رئیس جمهور سنگال از زمان استقلال در چهارم آوریل 1960 بود و پس از او جانشین انتصابی اش "عبدو دیوف" (Abdou Diouf) در سال 1981 به ریاست جمهوری رسید. مردم در حمایت از این حزب متحد بودند چرا که چندین سال پس از استقلال هم همچنان تب ضد استعماری در میان مردم وجود داشت و سنگال تنها به ظاهر یک حکومت چند حزبیِ دموکرات داشت. به عنوان کرسی سابق مستعمرات فرانسه در آفریقای غربی، سنگال به عنوان کشوری مستقل، پتانسیل زیادی برای موفقیت داشت چرا که زیرساخت های سیاسی و آموزشی برای یک دموکراسی موفق در آن وجود داشت.

افزایش نارضایتی ها از سیاست های حزب سوسیالیست شعله شکل گیری جنبش های مخالف را روشن کرد که از جمله آن می توان به جنبش های قدرتمند دانشجویان و کارگران اشاره کرد. در نتیجه افزایش سطح نارضایتی ها و بسیج عمومی برای تغییر وضعیتِ موجود، ائتلافی از احزاب مخالفِ سنگال که توسط عبدالله واد و حزبی که او رهبری کرد به حاکمیت حزبِ سوسیالیست در دور دوم رای گیری سال 2000 پایان دادند. اما فقط چند ماه طول کشید تا این ائتلاف نیز از هم بگسلد، و آن زمانی بود که احزاب کوچک‌تر اپوزسیون عبدلله واد و حزب اش را به پیگری نکردن اهداف ائتلاف متهم کردند. با این وجود احزاب سیاسی جدی و نقش آفرین در این کشور امروز کمتر از 228 حزب می باشد که مهمترین و فعال ترین آنها عبارتند از:

• اتحاد تجدید دمکراتیک (URD) به دبیر کلی جیبو کا؛
• حزب سوسیالیت سنگال (PS) به دبیر کلی عثمان تاتور جنگ؛
• حزب دمکراتیک سنگال (PDS) به ریاست عبداله واد رئیس جمهور سابق سنگال؛
• ائتلاف نیروهای توسعه (AFD)به ریاست مصطفی نیاس؛
• اتحاد یه برای جمهوری (UPR) به ریاست دودو اندی؛
• حزب استقلال و کار (PIT)به دبیر کلی احمد دانسو خو؛
• حزب آفریقایی استقلال (PAI) به ریاست مجموت جوپ و..... .

• بین سال های 2001 تا 2010 مهمترین احزاب که با حضور خود به صورت مستقل یا ائتلاف با دیگر احزاب در مجلس نقش اصلی را در تعیین دولت داشته اند عبارت از: اتحاد تجدید دمکراتیک؛
• حزب آفریقایی برای دمکراسی و سوسیالیسم؛
• حزب لیبرال سنگال حزب برای توسعه و شهروندی؛
• ائتلاف برای توسعه و عدالت؛
• مجمع ملی دمکراتیک؛
• حزب استقلال و کار؛
• حزب سوسیالیست؛
• ائتلاف نیروهای توسعه؛
• اجتماع برای مردم؛
• جبهه سوسیالیسم و دمکراسی؛
• اتحاد ملی میهن پرستی؛
• حرکت اصلاح برای توسعه اجتماعی؛
• اجتماع محیط زیست شناسان سنگال؛
• حزب سوسیال دمکرات سنگال بوده اند.

فضای سیاسی سنگال با بازی ائتلاف های بزرگ خصوصاً در چرخه های انتخاباتی مشخص می شود، این برای اکثریت برنده ریاست جمهوری و همچنین حزب مخالفان صادق است. در نتیجه، احزاب سیاسی که به طور معمول شانسی برای موفقیت در انتخاب، نامزد ندارند، اغلب به لطف ائتلاف ها موفق می شوند نامزدهای خود را انتخاب کنند. این واقعیت ممکن است هنگام تلاش برای ارزیابی واقعی رقابت سیاسی و وزن انتخاباتی احزاب مختلف گمراه کننده باشد. بطور کلی سیستم سیاسی سنگال با ادغام ها، ائتلاف ها و اختلافات بی پایان مشخص می شود.

تجزیه و تحلیل قانون احزاب سیاسی نشان می دهد آزادی قابل توجهی از لحاظ شرایط برای ایجاد احزاب سیاسی وجود دارد. به عنوان مثال برخلاف نیجریه و غنا که در آن مراحل ثبت نام سخت است و نیاز به تأسیس احزاب سیاسی در سراسر قلمرو ملی است، قوانین سنگال مانند بسیاری از کشورهای فرانسوی زبان است که مشخصه اصلی آن انعطاف پذیری است، به ویژه عدم وجود الزام که نشان دهنده وجود سطح خاصی از نمایندگی قبل از تشکیل حزب است. نتیجه آشکار این امر وجود تعداد بیش از حد احزاب سیاسی است.

احزاب سیاسی در سنگال پیرامون سه گرایش اصلی ایدئولوژیک: لیبرالیسم، مارکسیسم- لینیسیم و دموکراسی اجتماعی شکل گرفته اند. با این حال اکثریت احزاب سیاسی از نظر ایدئولوژیکی به آنچه در اصطلاحات سیاسی "چپ" خوانده می شود، تعلق دارند. به همین دلیل است که ایدئولوژی واقعاً پایه ای برای اقدامات احزاب سیاسی است. این امر به ویژه در اتحاد استراتژیک احزاب قابل مشاهده است.

نیز نگاه کنید به

نظام حزبی روسیه؛ نظام حزبی تونس؛ نظام حزبی ژاپن؛ نظام حزبی کانادا؛ نظام حزبی کوبا؛ نظام حزبی لبنان؛ نظام حزبی مصر؛ نظام حزبی افغانستان؛ نظام حزبی سودان؛ نظام حزبی اردن؛ نظام حزبی آرژانتین؛ نظام حزبی فرانسه؛ نظام حزبی اسپانیا؛ نظام حزبی سیرالئون؛ نظام حزبی ساحل عاج؛ نظام حزبی زیمبابوه؛ نظام حزبی اوکراین؛ نظام حزبی اتیوپی؛ نظام حزبی کشور مالی؛ نظام همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی در چین؛ نظام حزبی گرجستان؛ نظام حزبی تاجیکستان؛ نظام حزبی بنگلادش؛ نظام حزبی قزاقستان؛ نظام حزبی سیرالئون؛ نظام حزبی تایلند