موافقت نامه‌های فرهنگی فرانسه و ایران

از آنجا که موافقت‌نامه فرهنگی منعقده در سال 1353 از سوی طرفین فسخ نشده است، بنابراین، بعد از انقلاب اسلامی نیز این موافقت‌نامه از اعتبار قانونی خود برخوردار است. یاداشت تفاهم همکاری‌های فرهنگی، علمی و فنی جهت گسترش و تحکیم همکاری‌ها در زمینه‌های فرهنگ، هنر، زبان‌شناسی، آموزش علمی و فنی، رسانه‌های گروهی ، ورزشی و جهانگردی و تبادل تجربیات فنی و تحقیقاتی در شهریورماه 1372 برابر با سپتامبر 1993 به امضای مقامات وزارت خارجه دو کشور رسید. تفاهم‌نامه همکاری فرهنگی ایران و فرانسه در تاریخ 11 بهمن 1377 برابر 31ژانویه 1999 بین مقامات وزارت خارجه دو کشور امضا شد. از آنجا که این تفاهم‌نامه در روابط فرهنگی فیمابین  نقش مهمی را ایفا می‌نماید، مواد آن به تفصیل در زیر آورده می‌شود:

• طرفین موجودیت موسسه فرهنگی ایران در فرانسه و انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران را در پایتخت‌های خود به رسمیت می‌شناسند؛
•   انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران دارای شخصیت حقوقی ویژه خود می‌باشد. این انجمن خارج از اماکن دیپلماتیک فرانسه در ایران واقع شده و تابع قوانین و مقررات ایران است. سیاست علمی و پژوهشی این انجمن به صورت مستقل هدایت می‌شود. تا دریافت اساسنامه نهایی که بلافاصله پس از دریافت آن وزارت امور خارجه با مراجع ذیربط وارد مذاکره خواهد شد. طرف فرانسوی تایید می‌کند که انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران اساسنامه‌ای را مورد استفاده قرار خواهد داد که در این جلسه به طرف ایرانی تسلیم کرده است؛
• با توجه به اراده طرفین جهت تقویت و تحکیم مناسبات فرهنگی، طرف ایرانی موافقت اصولی خود را با شروع به کار یک موسسه آموزش زبان فرانسه در تهران اعلام می‌کند و مقرر گردید به محض دریافت پیشنهادهای مشخص و تفصیلی طرف فرانسوی، طرف ایرانی موضوع را با جدیت با مراجع مربوطه پیگیری کنند تا در مدت شش ماه به نتیجه برسد. از هم اکنون توافق شده است که مرکز آموزش زبان فرانسه که دارای شخصیت حقوقی خاص خود است از قوانین و مقررات ایران تبعیت خواهد کرد. این مرکز خارج از مراکز دیپلماتیک فرانسه در ایران قرار خواهد خواهد داشت و سیاست فرهنگی و آموزشی آن به گونه‌ای مستقل تعیین خواهد شد؛
• موسسه فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در پاریس مجاز است که بر طبق همان اصول و مقررات در جهت توسعه فعالیت‌های علمی و پژوهشی و نیز گسترش آموزش زبان فارسی فعالیت کند. به منظور رعایت اصل عمل متقابل طرف فرانسوی پذیرفت که طرف ایرانی بتواند یک مرکز مستقل آموزش زبان فارسی در پاریس طبق شرایط ذکر شده در بند 3 تاسیس نماید؛
• -بر اساس عمل متقابل روسای موسسات مختلف فوق الذکر در صورتی که ازسوی طرف مقابل پذیرفته شوند از روادید و کارت اقامت دیپلماتیک برخوردار خواهند شد. دیگر مامورین اعزام شده این موسسات در صورت پذیرش، دارای روادید و کارت اقامت خدمت خواهند بود. تعداد مامورین اعزامی با توافق طرفین و در چهارچوب اصل عمل متقابل تعیین خواهد شد؛
• بدیهی است بعد از امضای این تفاهم‌نامه، موسسات فرهنگی مورد اشاره در بند یک در اسرع وقت اساسنامه‌های پیشنهادی خود را جهت بررسی و تایید به وزارت امور خارجه طرف مقابل ارسال خواهند کرد؛
• به محض امضای این توافق‌نامه توسط طرفین، تصمیمات اتخاذ شده قابل اجرا است. با مبادله نامه‌ای در کوتاه‌ترین زمان میان دو دولت این تصمیمات مورد تایید قرار خواهد گرفت. اساسنامه‌های تایید شده موسسات مربوطه ، ضمیمه این نامه خواهد بود.

اهم همکاری‌های فرهنگی دو جانبه ایران و فرانسه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران عبارت است از:

• تفاهم‌نامه همکاری فرهنگی ایران و فرانسه که در تاریخ 11 بهمن 1377 امضا شد؛
• تمایل ایران برای ایجاد یک مرکز فرهنگی یادبود حضرت امام (ره) در نوفل لو شاتو: تبدیل محل سکونت  امام (ره) در نوفل لو شاتو فرانسه به موزه یکى از برنامه‌هاى اصلى سازمان میراث فرهنگى و گردشگرى است. به همین علت مذاکراتى با سفارت ایران در فرانسه انجام شده و براى نهایى کردن این کار به هماهنگى‌ها و توافق‌هایى با شهردار و مقام‌هاى فرانسه نیاز می‌باشد. یکی از مشکلات اصلی این طرح عدم صدور مجوز از طرف وزارت کشور فرانسه است( زمین مورد نظر از سوی مالک قبلی به مرکز حفظ و نشر آثار حضرت امام(ره) هبه شده است اما این هبه باید مورد تایید وزارت کشور قرار بگیرد) ضمن آنکه شهرداری منطقه با راه‌اندازی یک مرکز فرهنگی عمومی دریک محیط کاملا غیراداری و مسکونی مخالف است؛
• مرکز آموزش زبان فرانسه در ایران: بر اساس تفاهم‌نامه فرهنگی فوق الذکر طرف ایرانی موافقت اصولی خود را با شروع به کار یک موسسه آموزش زبان فرانسه در تهران نیز اعلام نموده است. طبق نظر وزارت آموزش و پرورش پیش‌نویس اساسنامه این موسسه که از سوی طرف فرانسوی ارائه شده به دلیل مغایرت با قوانین جمهوری اسلامی ایران غیر قابل پذیرش و مستلزم اصلاح و انطباق آن با قوانین داخلی می‌باشد، علیرغم اعلام رسمی این موضوع به بخش فرهنگی سفارت فرانسه، فعالیت این مرکز همچنان ادامه دارد؛
• درخواست مجوز تاسیس مرکز اطلاع‌رسانی و تبادلات دانشگاهی فرانسه در تهران: بر اساس یادداشت شماره 2005/139 سفارت فرانسه در تهران در سال 1383 با تکمیل تقاضانامه تاسیس موسسات فرهنگی وابسته به نمایندگی‌های سیاسی مقیم تهران، درخواست تاسیس مرکز اطلاع‌رسانی و تبادلات دانشگاهی را نزد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح نموده است. این مرکز شامل مرکز آموزش زبان فرانسه نیز می‌باشد. رایزنی فرهنگی فرانسه در تاسیس این مرکز به تفاهم‌نامه منعقده در سال 1377 استناد کرده است؛

• انعقاد توافق‌نامه همکاری‌های علمی و دانشگاهی جندی شاپور میان وزارت علوم و بخش فرهنگی سفارت فرانسه که مشتمل بر 12 پروژه همکاری می‌باشد؛
• امضای اعلامیه توافق اصولی همکاری‌های دو کشور در زمینه باستان‌شناسی؛
• صدور بیانیه مشترک با امضای آقای مرعشی( رئیس سازمان گردشگری وقت) و آقای برتران وزیر توریسم وقت فرانسه در زمینه ارتقای همکاری‌های گردشگری دو کشور؛
• امضا یادداشت تفاهم همکاری میان گروه هتل‌سازی و هتلداری اکور با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری؛

• نقش فرانسه در بازسازی بم: در حادثه غم انگیز زلزله بم، فرانسه در چارچوب کمک به بازسازی این شهر وارد عمل شد.

بدین جهت وزیر فرهنگ وقت فرانسه در بهمن ماه 1382 به تهران سفر نمود. نائب رئیس وقت کمیسیون سیاست خارجی و دفاع مجلس سنا برای بازدید از بیمازستان بم در تاریخ 19 تا 21 بهمن به ایران سفر نمود. به دنبال این حادثه و جهت ساماندهی به کمک‌های دولتی و غیر دولتی فرانسه، کمیته‌ای تحت عنوان کمیته بم تشکیل و با هماهنگی مسئولین ذیربط کشورمان، کمک‌های جمع‌آوری شده در سه پروژه هزینه گردید که عبارتند از:

• تجهیز بیمارستان بم( طرف فرانسوی اصرار داشت که نام این بیمارستان«پاستور»تعیین گردد)؛
• ایجاد یک شبکه زلزله‌نگاری متحرک با همکاری و مشارکت دانشگاه ژوزف- فورنیه شهر گرونوبل و یک انستیتو در تهران؛
• تهیه نقشه دیجیتالی از شهر و قلعه بم.

• همکاری‌های خبرگزاری: در زمینه همکاری‌های خبری تا کنون سه یادداشت تفاهم همکاری بین روسای خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران و خبرگزاری فرانسه در سال های 74، 76 و 78 به ترتیب در پاریس و تهران به امضا رسیده و همکاری‌های خبری- فنی- حرفه‌ای و منطقه‌ای بین دو خبرگزاری آغاز گردیده و ادامه دارد و طرف فرانسوی همچنان خواستار افزایش حضور خبری و رسانه‌ای خود در کشورمان می‌باشد؛
• آموزش زبان فرانسه در دوره متوسط در مدارس ایران یکی از موضوعاتی بود که در این خصوص بین مسئولین سفارت فرانسه با مسئولین وزارت امور خارجه و وزارت آموزش و پرورش مذاکرات مفصلی صورت گرفت که در نهایت منجر به اختصاص حدود 6 دبیرستان در تهران از سوی وزارت آموزش و پرورش به این امر گردید. طرف فرانسوی هم قول داد که اقدامات ملموسی را جهت کمک به گسترش زبان فرانسه به عمل آورد؛

• مدرسه سعدی در خیابان مارسل رنو در منطقه 17 پاریس.

در پی تلاش‌های گسترده سفارت، بازدید از ده‌ها محل در پاریس و حومه آن ، انجام ملاقات‌های متعدد با مقامات فرانسوی و خصوصا شهرداری پاریس که منجر به پیگیری شخصی آقای شیراک شهردار وقت پاریس گردید سر انجام ملک بسیار مناسبی در یکی از محله‌های خوب پاریس واقع در مرکز شهر برای مدرسه جمهوری اسلامی ایران در پاریس خریداری گردید. پس از خرید ملک مورد نظر سفارت با ارائه تسهیلات  لازم شرایطی را به وجود آورد که از ابتدای سال تحصیلی این مدرسه به عنوان اولین مدرسه رسمی جمهوری اسلامی ایران فعالیت‌های خود را شروع نمود و نسبت به برقراری کلاس‌های آموزشی در مقاطع مختلف دبستان، راهنمایی و دبیرستان اقدام نمود. کلیه فرزندان کارمندان رسمی اعزامی در این مدرسه ثبت نام می‌نمایند و مدرسه علاوه بر فعالیت معمول خود، در راستای گسترش زبان فارسی نسبت به آموزش زبان فارسی برای فرزندان ایرانیان مقیم و فرانسویان علاقمند اقدام نمود که با استقبال بسیار خوب از طرف ایرانیان مقیم و برخی از اتباع فرانسه مواجه گردید.

با گشایش مدرسه سعدی در پاریس، اهالی محل با کنجکاوی بسیار نسبت به حضور دانش‌آموزان محجبه و اقدامات امنیتی معمول و غیره در محل، با امضا طومار و ارسال آن به شهرداری منطقه مراتب نارضایتی خود را نسبت به گشایش مدرسه جمهوری اسلامی ایران در این محل اعلام داشته و شخص شهردار را به ایجاد یک پایگاه اسلامی در این محل متهم نمودند. شهردار نیز در پاسخ اعلام داشت گشایش این مدرسه در چارچوب توافق‌نامه فرهنگی منعقده بین ایران و فرانسه در سال 1993 صورت گرفته و در این توافق شرط گشایش مدرسه فرانسه زبان در تهران نیز مورد توجه قرار گرفته است.

نیز نگاه کنید به

موافقت نامه‌های فرهنگی سنگال و جمهوری اسلامی ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی روسیه و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی ژاپن و ج.ا.ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی تونس و ایران؛ قرارداد همکاری های رسمی فرهنگی میان ایران و چین ؛ تفاهم نامه های امضا شده بین سازمان ها و مراکز علمی فرهنگی ایران و چین؛موافقت نامه‌های فرهنگی تایلند و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی مالی و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی سودان و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی ساحل عاج و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی زیمبابوه و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی اوکراین و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی اسپانیا و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی اردن و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی اتیوپی و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی قطر و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی گرجستان و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی و آموزشی بنگلادش و ایران؛ موافقت نامه‌های فرهنگی قزاقستان و ایران