حزب الله لبنان
زمینههای تشکیل این حزب به تحولات جامعه شیعیان لبنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بازمیگردد که بسیاری از فعالان شیعه صحنه سیاسی لبنان از جمله هواداران حزب الدعوة عراق در این کشور، تنی چند از اعضای جنبش امل، برخی از اعضای احزاب لبنانی و کادرهای فلسطینی و نیز گروهی از جوانان شیعه فعال در صحنههای سیاسی اجتماعی، خود را با اهداف و جهت گیریهای آن هماهنگ کردند. نقطه عطف در مسیر شکلگیری زمینههای تشکیل حزب اما به پیامدهای تهاجم گسترده اسراییل به لبنان و اشغال جنوب و محاصره بیروت در سال 1982 مرتبط است. عضویت نبیه بری در کمیته نجات ملی که با شرکت رهبران سیاسی و برخی فرماندهان شبه نظامی از جمله بشیرجمیل فرمانده شبه نظامیان فالانژ و با هدف تعیین چگونگی برخورد با وضعیت جدید تشکیل شده بود، مخالفتهای بسیاری از اعضای جنبش امل و دیگر هواداران انقلاب اسلامی را سبب گشت و به انشعاب گروهی از آنان از جمله سیدحسین موسوی عضو دفتر سیاسی و سخنگوی آن منجر شد. از دیگر عوامل زمینهساز تاسیس حزبالله شکل گیری رویکرد ضرورت تغییر جبهه رویارویی با اسراییل از ضعف به قدرت بود. علیرغم برخی فعالیتهای سیاسی فرهنگی و نیز عملیات نظامی علیه نیروهای اشغالگر اسراییلی، موجودیت حزب و آغاز فعالیتهای حزبی به طور رسمیدر سال 1985 طی بیانیه ای با عنوان "ما که هستیم و هویت ما چیست؟" که در واقع مرامنامه حزبالله بود، اعلام شد. مهمترین محورهای این مرامنانه، رویکرد دینی، جهاد و مقاومت در برابر اسراییل تا اخراج کامل از لبنان به عنوان مقدمه آزادی بیت المقدس، مشارکت همه مردم لبنان در تعیین سرنوشت خود و مخالفت با امتیازات طائفهای در این کشور بود.
انجام عملیات چریکی علیه نیروهای اشغالگر اسراییل توسط نیروهای شبه نظامیاین حزب طی سالهای اشغال جنوب لبنان و نیز مقاومت در برابر تهاجمات نظامیان اسراییلی بهویژه در سالهای 1993 و 1996 و کسب موفقیتهای نظامی پی در پی، رژیم اسراییل را ناگزیر ساخت تا در سال 2000 از بیشتر مناطق جنوب لبنان عقب نشینی کند. این نقطه عطف در تاریخ مقاومت لبنان در طول چند دهه اخیر و نیز پیامدهای آن از جمله آزادسازی صدها اسیر لبنانی، فلسطینی و عرب در بند رژیم اسراییل، به تقویت پایگاه اجتماعی سیاسی حزبالله انجامید. تهاجم گسترده هوایی اسراییل در سال 2006 به لبنان، علیرغم خسارتهای سنگین مادی و انسانی، با مقاومت سرسختانه نیروهای شبه نظامی حزبالله روبهرو و عدم حصول هیچ گونه دستاورد نظامی و سیاسی برای این رژیم، پیامدهای سیاسی گستردهای را در داخل اسراییل به همراه داشت.
علاوهبر مسئله مقاومت و دستاوردهای نظامی، حزبالله توانسته است با توجه به پایگاه وسیع اجتماعی به لحاظ سیاسی نیز موفقیتهای بزرگی به دست آورد که یکی از موارد عمده، حضور در مجلس نمایندگان و مشارکت در هیئت دولت طی دو دهه اخیر است. این حزب که از حمایتهای جمهوری اسلامی ایران برخوردار است، همچنین در زمینه خدمات عمرانی، اجتماعی، بهداشتی و فرهنگی فعالیتهای قابل توجهی داشته است و با ایجاد شبکه ای از مدارس و مراکز آموزشی، نقش موثری در توسعه فرهنگی آموزشی در میان شیعیان ایفا کرده است. این حزب با ایجاد مراکز رادیویی و شبکه تلویزیون ماهواره ای و انتشار نشریات گوناگون، ازحضور رسانه ای موثری در این کشور و در سطح منطقه و جهان نیز برخوردار است.
حزبالله بر لبنانی بودن، مسلمان بودن و الهام خود از انقلاب اسلامیتاکید دارد. این حزب در سالهای اخیر به رهبری سید حسن نصرالله، محور ائتلاف 8 مارس با عضویت جنبش امل، جریان ملی آزاد و برخی دیگر از احزاب و گروههای سیاسی مسیحی و مسلمان نیز میباشد.ازجمله چهرههای بارز این حزب میتوان از شیخ نعیم قاسم، شیخ محمدیزبک، سیدابراهیم امین السید، محمدفنیش، محمدرعد و سیدهاشم صفی الدین نام برد.[۱]
نیز نگاه کنید به
سیاست و حکومت لبنان؛ نظام حزبی لبنان
کتابشناسی
- ↑ صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 139-141.