شکل گیری محله های مسلمان نشین در شهرهای چین

مسلمانان در چین، برگرفته از خبرگزاری بین المللی قرآن، قابل بازیابی از https://iqna.ir/fa/news/1430417/

مسلمانان مهاجر اغلب در محله­‌های خاصی در داخل و یا بیرون شهرها سکونت یافته و در برخی از موارد نیز با استفاده از تسامح دولتمردان چینی، در بافت محل سکونت خود چینی‌ها اقامت گزیده و در کنار مردم عادی زندگی می‌کردند. در این محله‌های مهاجر نشین خارجی که فان­که(محله­‌ی خارجیان)[i] خوانده می‌شد، قوانین و مقررات اجتماعی و قضایی و فرهنگی و دینی خاص مسلمانان حاکم بود و اغلب قاضی القضات و امام جماعت مسلمان(شیخ الاسلام) توسط خود مهاجران انتخاب و با تأیید حاکمان چینی بر مسایل داخلی آنان نظارت و مشکلات و اختلافات آن­ها را حل و فصل می‌کردند. این محله­‌ها نخستین محل زندگی گروهی و هسته‌های اجتماعی اولیه‌ی مسلمانان در چین به شمار می‌روند که افزون بر محل سکونت، هویت اجتماعی و فرهنگی آنان نیز براساس اعتقادات دینی در همین محله‌ها شکل ولی همیشه خود را جزیی از امت بزرگ اسلامی و جهان اسلام می‌دانستند نه جامعه‌ی چینی که در آن زندگی می‌کردند.

در این محله­‌ها که به صورت کلونی‌های مجزا بودند، مسجد محور زندگی اجتماعی بود و خانه‌های مسلمانان در اطراف مسجد بنا شده و روابط اجتماعی خانواده­‌های مسلمان حول محور مسجد و به­ صورت بسته و محدود در میان خودشان تنظیم می‌یافت. برخلاف دادوستد تجاری آن­ها که اغلب با چینی‌های غیر مسلمان بود، آنان از نظر اجتماعی و خانوادگی به خاطر تفاوت فرهنگی و رعایت مسایل شرعی و دینی، هیچ رابطه­ ای با غیر مسلمانان نداشتند. تمامی مسایل آموزشی، دینی، قضایی، و تأمین مواد غذایی حلال، این جوامع خود انزوا و محدود توسط خودشان تأمین می­ شد و نیازی به ارتباط با جامعه‌ی چینی اطراف خود نداشتند. حتی امامان جمعه و جماعت و مبلغان و معلمان آموزشی آن­ها نیز از کشور مبدأ می­ آمدند[ii]. زبان ارتباطی میان این جوامع، اغلب زبان مادری خودشان(فارسی-عربی) بود و نیازی به آموختن زبان چینی هم نداشتند. نوع زندگی، معاشرت و لباس پوشیدن و مراودات اجتماعی و آداب و رسوم فرهنگی این گروه‌های کوچک مسلمان برای جامعه‌ی میزبان در عین جالب و جذاب و قابل احترام بودن، عجیب و مشکوک نیز به نظر می‌رسید.

براساس نوشته­‌های تاریخی چین، در عصر سلسله‌ی تانگ، تنها در شهر چانگ­اَن پایتخت این کشور، بیش از 5 هزار خانوار خارجی که اغلب مسلمان و از ایران و آسیای مرکزی و مناطق عربی بودند، در این شهر اقامت داشته و میدانی در شهر به عنوان میدان خارجی­‌ها وجود داشت که در این میدان، به ویژه عصرها و روزهای تعطیل، برنامه­‌های فرهنگی وهنری ملل مختلف از جمله موسیقی، نمایش، آکروبات، و سایر بازی­ها و سرگرمی­‌ها و تفریحات به نمایش گذاشته می‌شد که مورد توجه جامعه‌ی میزبان قرار می‌گرفت. حتی کالاها و صنایع دستی نفیس، عطر و بخور و مدل لباس‌های خارجی که در این میدان عرضه می‌شد به شدت مورد استقبال چینی‌ها قرار می‌گرفت. 

نیز نگاه کنید به

اسلام در چین؛ اسلام در دوران سلسله های مختلف امپراتوری چین

پاورقی

[i] - درست مثل محله­ های ویژه ­ی چینی های مهاجر در سایر کشورها که به «چاینا تاون» یا محل اقامت چینی ها معروف است.

[ii] - درست مثل محله ­های ویژه­ ی چینی های مهاجر در سایر کشورها که به «چاینا تاون» یا محل اقامت چینی ها معروف است.

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی